enz. enz.
Nieuws- en Advertentieblad
Üurwerli-Reparaties
Rouwbrieven
De Heer PANBAKKER met zyn DRAAIMOLEN
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren,
-- Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45.
l/inderkopjes
ra met mooi,dik haar
Wie komt??
J. V. de JONG, Opticien, Workum
J. van Douwen Kuipers
Breng ons
Uw BRILRECEPT
en ge zult tevreden zijn
over afwerking en prijs
No. 39.
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1929.
55ste Jaargang.
om GRATIS te draaien.
DE COMMISSIE
Plaatselijk Nieuws.
Predikbeurten.
Burgerlijke Stand.
Woensdagnamiddag a.s. van 1 tot 2.30 uur,
Gemengd Nieuws
V00‘- alle schoolkinderen vanaf 6 jaar
daten, maar tot strijders voor de vrede, -
Evangelie en Krijgsdienst
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
65 cents; franco per post
1 gulden. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorna, in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterlijk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
Horlogerie Markt
MIJNHARDT's
Hoofdpijn-Tabletten 60 ct.
Laxeer-Tabletten 60 ct.
Zenuw-Tabletten 75 ct.
Staal-Tabletten 90 ct.
Maag-Tabletten 75 ct.
Bij Apoth. en Drogisten
worden spoedig geleverd
Drukkerij FRISO" - Workum
Workum.
Van 13 t/m 19 September.
GehuwdGeene.
Geboren: Evert zv Joost Bylsma
en Baukje Zijlstra.
OverledenGeene.
Hemelumer Oldephaert en Noordwolde
Van 13—19 Sept.
Geboren: Dirkje dv Douwe Wiebe
de Vries en Geertje Tilstrrr te Oudega.
Meinte zv Haring de Jong en Baukje
Schilstra te Molkwërum.
GehuwdGeene.
OverledenAndries van Solkema,
83 jr. wedn. van Douwe Paauw en
Af ke Gerrits van der Molen te Koudum.
Age Zeldenrust, 70 jr. echtgen. van
lek Wierstra, wedn. van Trijntje de
Vries te Warns. Doede de Jong, 75 jr.
echtgen. van Geertje Felkers, wedn.
van Sara de Jong te Koudum.
De prijs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents.
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bij abonnement belangrijk
lager
De jubilaris is praetor van den Ring
Makkum en assessor van de classis
Franeker. Hij is medewerker aan
„Tekst en Uitleg” en bewerkte daar
voor: Kleine Profeten II (Habakuk-
Maliachi).
Dr. Smit wenscht den gedenkdag
in alle stilte te herdenken.
Laat uw hondje in de goot uit
Een welgetneenden raad van den
Amsterdamschen reinigings-
directeur.
Dezer dagen heeft de Gezondheids
commissie van Amsterdam vergaderd.
De directeur van de stadsreiniging
heeft de commissie een stuk gezonden,
waarin hij opmerkt dat het zeer
groote aantal honden, wel ongeveer
vijftig duizend, dat in Amsterdam
woont, de trottoirs met hun uitwerp
selen bevuilt, op een allerverschrik
kelijkste manier, wat schadelijk voor
de gezondheid is. Naar zijn meening
zal het den hondeneigenaars aan het
verstand gebracht moeten worden dat
ze nu voortaan hun honden in de goot
moeten uitlaten instede van langs de
woningstoepen en lantaarnpalen. In
het buitenland treedt het euvel lang
niet zoo sterk op; de Nederlanders
zijn blijkbaar slechte hondenpaedago-
gên. De schrijver meent dat dit wel
kanhonden bezitten veel intellect
en hun is veel te leerén. Daarom wil
de schrijver aan alle belastingbeta
lende Amsterdamsche hondeneige
naars een circulaire zenden, waarin
hun op het hart gedrukt wordt, hun
honden op te voeden overeenkomstig
schrijvers wensch.
Het lid der commissie, dr. Folmer,
heeft omtrent dit schrijven advies
uitgebracht, waarin hij zegt dat het
aantal honden niet zoo groot is als
de directeur der Stadsreiniging meent.
Het nadeel voor de gezondheid, door
honden-excrementen teweeggebracht,
is twijfelachtig. Nochtans moet het
initiatief van den directeur worden
toegejuicht.
In den zin van dit advies zal den
directeur der Stadsreiniging geant
woord worden.
Het is te hopen, dat de Amster
damsche honden goedleersch zullen
blijken te zijn, en de wetten van het
fatsoen naleven tot heil van ’s men-
schen gezondheid
Een royale patroon.
Louis Bamberger, de oprichter en
president van een der grootste waren
huizen van Amerika, heeft, zonder
voorafgaande mededeeling, meer dan
een millioen dollar aan geld en jaar-
lijksche toelagen uitgedeeld aan 235
dames en heeren, die gedurende 15
jaar of langer in zyn zaak werkzaam
waren. Behalve de mededeeling, dat
deze gaven bedoeld waren als beloo-
ning voor de trouwe diensten, gaf
Bamberger geen enkele verklaring
van zijn handelwijze.
Een legaat.
Wijlen de heer D. A. Beintema te
Leeuwarden heeft aan de Kerkvoogdij
der Ned. Herv. Gem. te Anjum lande
rijen ter waarde van f 10.000 vermaakt.
De Onderwijsbegrooting.
Ruim 9t/4 millioen hooger.
De onderwys-begrooting voor 1930
is ruim 9t/4 millioen hooger dan het
bedrag, dat voor 1929 is toegestaan,
’t geen in hoofdzaak ligt aan herstel
van het zevende leerjaar, de nieuwe
salarisregeling en de hoogere bijdra
ge aan ’t pensioenfonds.
Voor het Nijverheidsonderwijs is
f 13.975.478 geraamd of f516.800 meer
dan voor 1929. O.m. zijn gelden uitge
trokken voor de benoeming van een
tweede inspectrice van het nijverheids
onderwijs voor meisjes.
schen het heerlijke „lichte” vredes-
idiaal van het Evangelie en de duis
tere werkelijkheid, waaronder wij ge
bukt gaan.
Uw naam is eeuwen lang geprezen,
Maar is Uw heil’ge wil volbracht?
Het licht scheen aan de kim verrezen,
Maar 't klaaglied ruischt: „Nog
heerscht de nacht”
Na de rede van Ds. IJntema zong
Mej. C. J. V. Rudolphi van IJlst onder
begeleiding van den heer J. Boonstra
alhier, psalm 137 en psalm 23. Vér-
volgens voerde Ds. S. H. N. Gorter
van Rotterdam het woord over het
onderwerp„Een licht der lichten
opgegaan”.
Spr. ving aan met de herinnering
aan de wijsgeerige waarheid, dat alles
wordt gekend uit zijn tegendeel, licht
uit duisternis en duisternis uit licht
en het een is er niet zonder het ander.
Onze rede, ons nuchter verstand
zegt onshet duister zou er niet zijn
en niet gekend kunnen worden zoo
er geen licht was.
Ons geloof is er nog veel sterker
van overtuigd, dat in de duisternis
altijd weer het licht geboren wordt,
zoo ook in de duisternis van oorlogs-
bedreiging het licht van sterken
vredeswil en groote vredesbereidheid.
Deze vredesbereidheid is aanwezig
bij de leidende staatslieden en diplo
maten. Zij moeten in dezen moeilijken
arbeid gedragen en geschraagd wor
den door den vredeswil der volkeren.
De publieke opinie moet zich onbe
wimpeld op overtuigende wijze uit
spreken.
Hieraan ontbreekt nog zoo veel. Er
Zijn nog zooveel onverschilligen en
kleinmoedigen. Er zijn helaas ook nog
Vechtbelusten en personen en groepen
die stoffelijk gebaat zijn bij het in
stand houden van het oorlogsapparaat.
Deze belemmeren op ongemeene wijze
het vredeswerk.
Ieder, die zich naar Christus noemt,
moet positie kiezen. De Christen be
hoort te staan aan den kant van
het licht van het Evangelie, dat het
behoud der wereld, vrede, verzoening
en broederschap wil.
De oorlog is ongetwijfeld rampspoe-
g in zijn gevolgen. De oorlog is
schadelijk en verderfelijk. De Christen
zegtde oorlog is zonde.
Hier wijst Spr. op de kern van het
soon belijdt, dat,* nadat hij in "den
granaattrechter een man over hoop
heeft gestoken, zijn leven gebroken
t
hem niet weer los.
Daarom zegge de Christen: „Dit
ujj uü «uiuuiwuvv mammm doe ik niet. Dit mag ik niet doen,
den en wanneer hij ook dat niet wil, Christus verbiedt het mij”.
Dit te zeggen niet enkel met de
lippen, maar het te onderstrepen door
de daad, vraagt van jonge menschen
groote offers.
Heerlijk wie dit offer brengt. Hij
voelt zich medewerker aan de blijd
schap der menschheid. Het verlos
sende in het offer is het besef, dat
men het licht, dat Christus heeft doen
opgaan, verder draagt.
Óp zuivere en gevoelige wijze zong
Mej. Rudolphi vervolgens: Een roep
stem, Morgenglans en Voorwaarts.
Ds. A. L. Broer van Hindeloopen
sprak over„r
alle volken!”
Wij weten allen, aldus Spr., van de
duistere schaduw, die er over de we
reld ligt en ook van het licht der
lichten dat in Christus is opgegaan.
Maar toch zyn er duizenden, die hier
van weten, maar die blyven staan aan
den kant van den weg, die niet hier
binnengaan en niet met ons strijden
voor de vrede. En Christus geeft toch
een duidelijk getuigenis: met alle
oorlog en oorlogstoerusting is Zijn
evangelie in onverzoenlijken strijd.
Waarom komen zy dan niet tot ons,
die duizenden. Waarom gaan zij inte
gendeel met Christus’ Naam op de
lippen ten oorlog, waarom verdedigen
zy gifgassen en kanonnen? Zien zij
het licht niet of durven zij het niet
op een kandelaar te plaatsen?
Gelukkig begint er ontwaking te
komen. In Vrijzinnige, in Doopsgez.,
maar ook in Orthodoxe kringen. Ge
lukkig begint men wat een Amster-
damsch predikant noemde „het schul
dig verzuim der kerken” in te zien.
„Kerk en Vrede”, onder leiding van
Prof. Ileering en Ds. Hugenholtz is
opgericht, Doopsgezind streven tegen
oorlog en krijgsdienst, wint steeds
meer aan invloed. Maar wij zijn nog
lang niet aan ons doel. Allen moeten
nog meer tot het licht van Christus
komen in dit opzicht. Alle Christenen
moeten Zyn Roepstem beter leeren
verstaan. Alle menschen moeten in
naam der menschelijkheid met alle
de jeugd van heden moet ook in dit
opzicht de kracht der toekomst wor
den. Zooals een vroeger geslacht de
slavernij' afschafte en de achteruit
zetting van de vrouw, zoo moet nu
de oorlog worden gebannen van de
wereld. Anders zal de wereld gevoerd
worden tot den ondergang, dan hebben
de kerken hun roeping om licht der
aarde te zijn miskend, dan is het
Christendom schandelijk te kort ge
schoten en is het ons respect niet
meer waard.
Strijdt in den naam van Christus
tegen den oorlog, vóór ontwapening!
Eén kreet wordt geboren,
Uit duizenden koren,
Een schrei zet de wereld
[in davering.
Hoog boven de machten,
Die ’t leven verkrachten
Klink’ ’t wachtwoord der eeuwen:
[Ontwapening
Hierna beklom Ds IJntema weder
de kansel aan wien evenals de opening
ook de sluiting was opgedragen.
Nadat nog om een bijdrage ter be
strijding der gemaakte'onkosten was
gevraagd en allen die nog meer van
deze zaak wenschen te weten werden
aangespoord, de bij den uitgang van
het kerkgebouw aangeboden brochure
te koopen, werd de bijeenkomst na
nog het bekende kerstlied„Er is uit
’s werelds duistere wolken” enz. staan
de te hebben gezongen, met dankge
bed gesloten.
Van de gelegenheid om zich als lid
op te geven werd door het teekenen
op een in de consistoriekamer neder-
gelegde lijst, een druk gebruik ge
maakt.
WORKUM. Ds. J. P. E. C. Eerhard
te Kethel en Spaland heeft het beroep
naar de Ned. Herv. Gemeente alhier,
aangenomen.
Benoemd als onderwijzer aan de
Marnix-school te Zwolle, onze vroegere
stadgenoot de heer F. Vlas, thans te
Slochteren.
HINDELOOPEN. Ds. A. L. BroeA
Doopsgez. pred. alhier en te Koudum,
hoopt 27 Oct. a.s. afscheid te nemen
('s middags 2 uur alhier en ’s avonds
7.30 uur te Koudum), om Zondag 3 Nov.
intrede te doen te Harlingen.
MAKKUM. Dr. G. Smit alhier, her
denkt 25 Sept. a.s. den dag, waarop
hij voor 25 jaar, alhier intrede deed.
Gerard Smit werd 9 Januari 1867 te
Kruiningen (Zeeland) geboren. Aan
vankelijk voor het onderwijs bestemd
was hij van 1885—1890 werkzaam als
onderwijzer. Hierna begon de voorbe
reidende studie voor t predikambt
en bezocht hij daartoe van 1890—1892
het gymn. te Doetinchem. Vervolgens
studeerde hij theologie te Utrecht en
werd Nov. 1896 candidaat van het
Prov. Kerkbestuur van Overijssel.
9 Jan. 1898 verbond hij zich aan z’n
eerste gemeente Oosterland, alwaar
hij den herdersstaf opnam met een
pred. over 1 Cor. 1 vers 23. Zijn
,Komt tot zijn schijnsel, bevestiger was ds. v. d. Berg van
1 J ‘Zienkzee. 30 Januari 1900 promo
veerde hy tot doctor in de theologie
aan de universiteit te Utrecht op een
proefschrift „De profeet Habakuk.”
25 Sept. 1904 deed hij intrede te
Makkum en Cornwerd met een leer
rede over Ps. 1212, na bevestiging
door ds. P. C. IJsseling, destijds te
Makkum, nu te Loenen a. d. Vecht.
Zondagmiddag te 3 uur werd in de
Doopsgez. KerkteWorkumgehouden
een openbare samenkomst, belegd
door de Doopsgezinde Arbeidsgroep
tegen den krijgsdienst.
De opkomst was schitterend. Het
kerkgebouw was tot de nok toe ge
vuld met belangstellenden, waaronder
velen van buiten de plaats.
Na gebed en het zingen van lied
88 1 uit den N. P. B. opende Ds. J.
IJntema van Dantumawoude de samen
komst met een woord van dank tot
den kerkeraad voor het bereidwillig
beschikbaar stellen van het kerk
gebouw en riep hij het welkom toe
aan de talrijke aanwezigen.
Spr. zette vervolgens in het kort
uiteen, dat] de Doopsgez.' Arbeids
groep tegen den krijgsdienst (voorz.
ds. J. M. Leendertz te Haarlem en
secretarissen ds. F. Kuiper te Krom
menie en G. J. A. van Staden te
Utrecht) zich ten doel stelt het pro
bleem van den krijgsdienst en het
gewetens conflict, waarvoor het me
nigeen plaatst, te stellen onder het
licht van het Evangelie.
De Doopsgezinde Arbeidsgroep is
in haar geheel aangesloten by de
Vereeniging „Kerk en Vrede”, de
groep van godsdienstige voorgangers
en gemeenteleden tegen oorlog en
oorlogstoerusting.
Spr. vestigde er de aandacht op,
dat de oude weg van bewapeningen
oorlogsvoorbereiding naar den onder
gang voert.
De Nederlandsche Overheid erkent
krachtens de Dienstweigeringswet de
gewetensbezwaren, die een christen
kan hebben tegen den dienstplicht.
De Dienstweigeringswet bepaalt, --
dat de gewetensbezwaarden zich aan boek van Remarque, hoe de hoofdper-
een onderzoek naar de waarde en de uu rio„
beteekenis hunner gewetensbezwaren
hebben te onderwerpen, welk onder--
zoek niet altyd vrij van willekeur is. I is. De wroeging over dien moord laat
ZQn de gewetensbezwaren erkend, 1
dan moet de dienstplichtige, wanneer
hy bij de ambulance gaat, acht maan-
C
twaalf maanden langer in dienst
verband staan (by mijnbouw of bosch-
cultuur.)
Spr. betreurt het, dat zoo weinigen
zich op deze wet beroepen, dat dus
nog veel te zwak is het besef, dat
Evangelie en krijgsdienst twee be
grippen zijn, die elkaar uitsluiten.
Spr. komt hiermede tot zijn onder
werp „Daar is uit ’s werelds duistre
wolken.”
De soldaat is een algemeen ver
schijnsel in onze samenleving. Het
militaire instituut is een steen in het
maatschappelijk gebouwnaar veler
opvatting, een hoeksteen, een steen
tot beveiliging en steun; naar ons
oordeel een vuursteen, die het geheel
kan doen springen.
Dit is ons duidelijk geworden in de
smartelijke jaren 1914—1918. De
wreede werkelijkheid van den mensch-
onteerenden oorlog wordt ons ge
schilderd in boeken als van Erich
Maria Remarque: „Van het Westelijk
front geen nieuws” en Ernst Friedrich
„Oorlog aan den oorlog”, uit welke
werken Spr. enkele gedeelten naar
voren brengt.
De duisternis, die ons benauwt is
deze, dat een herhaling dezer ver
schrikkelijke dingen mogelijk is, dat
de dienstplicht africht tot zulk een
ontzettend, weerzinwekkend bedrijf.
Welk een schrille tegenstelling tus-
Uren officieele Zomertydregeling.
Zondag 22 September.
WORKUM (Herv.) Voorm. 9i/2 uur
ds O. S. Cazemier van Stavoren.
Nam. 5 uur ds Th. A. Hoen. (Cat.
Zondag 2.)
WORKUM (Doopsgez.) Voorm. 9i/2
uur ds I. Hulshoff.
WORKUM (Ger.) Voorm. 91/2 uur ds
E. C. van der Laan. Nam. 2i/2 uur
Lezen.
WORKUM (Bapt. Gem). Voorm. 9i/2
uur en Nam. 5 uur Godsdienst
oefening. Zendingscollecte.
HEIDENSCHAP (Herv.) Nam. 2 uur
ds Th. A. Hoen (Cat. Zondag 2.)
HEIDENSCHAP (Ger.) Voorm. 9i/2 uur
Lezen. Nam. 2 uur ds E. C. van der
Laan.
FERWOUDE (Herv.) Nam. 2i/2 uur ds
B. Spijkerboer.
GAAST (Herv.) Voorm. 10 uur ds B.
Spijkerboer.
HINDELOOPEN (Herv.) Voorm. 9i/2
uur ds Hoekert. Nam. 2 uur Cand.
v. d. Heide van Amersfoort.
HINDELOOPEN (Doopsgez.) Geen
dienst.
HINDELOOPEN (Ger.) Voorm. 9i/2
uur Lezen. Nam. 2 uur ds. Boersma
van Koudum.
KOUDUM (Herv.) Voorm. 10 uur
Leesdienst. Nam. 2i/2 uur ds. Bou-
man van Warns.
KOUDUM (Doopsgez.) Avonds 8 uur
ds A. L. Broer.
KOUDUM (Ger.) Voorm. 10 uur
ds. Boersma. Nam. 2i/2 uur Lees
dienst.
WARNS (Doopsgez.) Voorm. 10i/2uur
ds. Ens.
De oorlog is ongetwijfeld rampi
dig in zijn gevolgen. De oorlc
zegtde oorlog is zonde.
ISO
q-
HIJ KOMT!
Het haar groeit veel sneller als
gij dat met Purol behandelt. Als
I men zoo nu en dan slechts een weinig
I Purol goed in de hoofdhüid wrijft, dan
I wordt daardoor de haargroei krachtig
I bevordert en het haar mooier en dikker.
