Nieuws- en Advertentieblad
op Maandag 18 Mei 1931
I
voor de Gemeenten Workum, Hem. öldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
te Workum
COLLECTE.
Zitting van het Hoofdstembureau.
ZATERDAG 16 MEI 1931.
57ste Jaargang
No. 20.
Officieel Gedeelte.
Gemengd Nieuws.
MIJMERING.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45.
le
m
l)
ter
ui-
Los.
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
65 cents; franco per post
1 gulden. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterlijk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
van
traf-
>5
17
12
ie
m
u.
d.
ril
te
im
te
ilt-
in-
iat
en
en,
an
ide
ten
or,
■an
on-
>le,
ije:
en,
net
ae
is-
*r
it-
m
n,
li
te
at
ar
es
n-
55
54
29
r-
m
lit
id
m
le
er
at
n-
1,
B-
>r
d
10
91
-
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents.
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bij abonnement belangrijk
lager
Het verleden wreekt zich.
Zaterdag heeft men te New York
een zekeren Vincent Gaffney, een
bekeerd misdadiger, wiens ontsnap
ping uit de gevangenis, dertien jaar
geleden, een der vermetelste uit de
geschiedenis van hetgevangenis wezen
werd geacht, dood gevonden. Men had
hem 39 messteken toegebracht en
vervolgens het lijk op straat gewor
pen, waar een voorbij rijdende auto
het hoofd had verpletterd.
Ongeluk.
Maandagmiddag kwam op den
Straelschenweg te Venlo een 11-jarige
jongen bij het spelen onder de pas
seerde tram van den Maas-Buurt-
spoorweg Venlo—Nijmegen. Een been
werd totaal verbrijzeld en een hand
gedeeltelijk afgerukt. Na verbonden
te zijn werd de jongen naar hetR.K.
Ziekenhuis vervoerd. Zijn toestand is
zeer ernstig.
De eerste Hollandsche nieuwe.
Maandag werd de eerste Hollandsche
nieuwe haring te Vlaardingen aange
voerd.
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter openbare ken
nis, dat door hen vergunning is ver
leend aan het Drankweer comité
„Workum” tot het houden van een
bloempjes-collecte ten bate van dat
comité op Donderdag 21 Mei 1931.
Workum, den 11 Mei 1931.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
C. E. van KOETSVELD.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
De Voorzitter van het Hoofdstem
bureau der gemeente WORKUM voor
de verkiezing van de leden van den
Raad dier gemeente maakt bekend,
dat genoemd Hootdstembureau op
Maandag, den 18 Mei a.s. des namid
dags 7 uur in het Stadhuis in eene
openbare zitting zal beslissen over
de geldigheid der op 12 Mei j. 1. inge
leverde lasten van candidaten voor
de stemming ter verkiezing van de
leden van den Raad voornoemd, be
nevens over de handhaving van de
daarop voorkomende candidaten.
Workum, 13 Mei 1931.
De Voorzitter voornoemd,
C. E. van KOETSVELD.
Weigeren om belasting te betalen.
De heer J. Don te Vlaardingen en
veertig anderen schrijven in een
adres aan den minister van financiën
dat zij ernstige bezwaren hebben,
zoo van godsdienstigen als van zede-
Ijjken aard, mede te werken aan een
gewapenderhand verdedigen van ons
vaderland. Zij meenen, dat zij eiken
steun in welken vorm ook, aan een
dergelijke verdediging moeten ont
houden. Hieronder is alzoo begrepen
flnancieele steun. Dezen verleenen
zijn, wanneer zij bijdragen in de uit
's lands kas te betalen kosten voor
leger en vloot. Hun geweten staat
hun niet toe, langer belastingen te
betalen, waaraan de opbrengst onder
meer tot dat, huns inziens onzedelijke
doel wordt gebruikt.
Zij verzoeken den minister daarom
eerbiedig, het daarheen te willen
leiden, dat zij van alle deze belas
tingen worden vrijgesteld.
Z<j verklaren zich b(j voorbaat
bereid, een gelijk bedrag als waarvan
zij worden vrijgesteld, bij te dragen
in de wegenbelasting van welke
belasting ztf overtuigd zijn, dat zij
niet tot oorlogsdoeleinden strekt, tot
iedere andere eventueel in te voeren
belasting of tot een of ander fonds
ten behoeve van ’s Rijks schatkist,
van welke zij dezelfde overtuiging
kunnen hebben.
Zij wijzen op een soortgelijke rege
ling, welke getroffen is voor personen,
die gemoedsbezwaren hebben om bij
te dragen in de kosten ter uitvoering
van de Invaliditeitwet, de Ongevallen
wet e. d.
Spaarzaamheid van
parlementsleden.
De Engelsche parlementsleden gaan
zuinig worden. Ze zijn al begonnen
met van Staatswege geen lucifers
meer beschikbaar te stellen ten dien
ste van de leden van het parlement.
Het parlementair huishoudelijk comi
té motiveert dezen maatregel met een
wijzen op den plicht, overal en ook
in het kleinste te sparen.
Dat het hier overigens niet over
een kleinigheid gaat, bewijst het feit,
dat alleen in de restauratiezalen van
het Lagerhuis tijdens één zitting
12000 doosjes lucifers gebruikt worden.
De gemeentefondsbelasting.
Met ingang van 1 Mei j.l. is de
„gemeentefondsbelasting” in werking
getreden. Met ingang van genoemden
datum is dus voor de belastingjaren
aangevangen op óp of na 1 Mei 1931,
de z.g.n. gemeentelijke inkomsten
belasting vervallen, ook in de gem.
Workum. Van het zuiver inkomen
werd, b.v. in de gem. Workum, tot
en met 30 April voor iedere belas
tingplichtige als onbelastbare som,
een som van f700 voor z. g. noodza
kelijk levensonderhoud afgetrokken
terwijl onder bepaalde omstandig
heden dit bedrag verhoogd werd.
Dit is thans vervallen. De gemeente
fondsbelasting bedoelt n.l. te zijn, in
het geheele land, een unificatie der
vroegere plaatselijke heffing. Voor
vele plaatsen, met een hooge gemeen
telijke inkomstenbelasting, zal het een
aanmerkelijke verlaging kunnen be-
teekenen! Grondslag voor de heffing
der gemeentefondsbelasting is het
zuiver inkomen der Rijksinkomsten-
belasting welke belasting, uit den
aard der zaak, naast de gemeente
fondsbelasting zal blijven bestaan. In
den regel zal het inkomen waarnaar
men betaalt anders zijn dan het vast
gestelde inkomen voor de rijksinkom-
stenbelasting. Allereerst wordt n.l. het
zuiver inkomen geldende voor iemands
aanslag in de rijksinkomstenbel. ver
hoogd al naar de gem. in de eerste,
tweede of derde klasse is gerang
schikt; de wet kent n.l. drie klassen
met resp. f100, f200 en f300 inde
le, 2e en 3e klasse. Voor gehuwden
bedragen deze cijfers resp. nihil, f 100
en f200. Bovendien bepaalt artikel 14
der wet, dat indien van in gezins
verband samenwonende personen
twéé of meer belastingschuldigen zijn,
de belastbare som nog verhoogd
wordt met zooveel maal f50 als hel
aantal samenwonende belastingschul
digen bedraagt met dien verstande
dat een echtpaar voor één persoon
gerekend wordt.
Het tarief der gemeentefondsbelas
ting is progressief. De gemeenten
kunnen op de hoofdsom ten hoogste
80 opcenten heffen. Zoo wordt b.v.
door de gemeente Workum 80 en
door de gemeente Hindeloopen 60
opcenten op de hoofdsom geheven.
Het tarief begint met een belastbare
som van f 800. Ongehuwden zijn dus
reeds belastingplichtig indien hun
zuiver inkomen in de gemeenten der
eerste-, tweede- en derde klasse res
pectievelijk bedraagt f 700.—, f 600.
(Workum, 2e klasse), f500.— (Hinde
loopen, 3e klasse).
Voor gehuwden (zonder kinderen)
worden deze bedragen resp. f800.—
(le klas), f700.— (2e klasse, Workum),
f600.(3e klasse, Hindeloopen). Een
weduwe of weduwnaar zonder kin
deren wordt steeds als ongehuwd
beschouwd. In gezinsverband samen
wonende personen worden dus zwaar
der belast dan afzonderlijk wonende
personen.
In een gemeente der 2e klasse,
waarin een ouder met een inkomen
van f 3400.—, bij zich heeft inwonen'
een ongehuwd kind met f600 inkomen
wordt dus het gezinshoofd aangeslagen
naar f 3400 -j- f 100 klasseverhooging
-|- 2 X f 50.samenwoningsverhoo-
ging, terwijl het kind wordt aange
slagen naar f600.-H f200.— (klasse
verhooging) 2 X f50.f900.—
gronde geruchten luisteren en ze
zelfs verspreiden, slaat hij die geleerd
heeft te overpeinzen kalm den loop
der gebeurtenissen gade, want hij
onderkent deze strijdige symptomen
als te zijn niet meer dan de schim
men van den menschelijken droom.
Welnu, ditzelfde geldt niet alleen
van dagbladcorrespondenten, waar
voor deze wijze woorden bedoeld
waren, maar voor ons allen. Omdat
er al weer het groote belang door
naar voren gebracht wordt van helder
en klaar, constructief overpeinzen en
mijmeren, waardoor we onze gedach
telijke houding ten opzichte van de
verschillende problemen van het da-
gelijksch leven nauwkeurig afbake
nen, zoodat als straks de strijd komt,
we niet zinneloos en verward heen
en weer loopen, een speelbal der
gebeurtenissen, doch rustig de roerige
gebeurtenissen kunnen gadeslaan.
Omdat we weten, in welke richting
we willen en kunnen gaan.
Ja zeke,r in welke richting we willen
en kunnen gaan... Want de richting
van onze gedachten, onze gewoonte
van denken, bepaalt immers de rich
ting van onze daden en daarmee de
richting van onze ervaringen van ons
leven. In zeker opzicht maken we
onze toekomst door onze manier van
denken er over. Onze reactie op onze
omgeving wordt zoo gevormd door
onze gedachten er over, dat we wel
mogen keggen dat onze werkelijke
hemel binnen in ons is en niet er
buiten.zooals iemand in Zion’s
Herald opmerkte, en vervolgdeZoo
is het ook met de ontmoedigde hou
ding jegens verlies of mislukking. Het
gebrek aan een positief antwoord, het
toegeven aan teleurstelling, het ver
lies van de gewoonte van den moed,
is onherstelbaar. Te piekeren over
leelijkheid en ongemak, over de mis
lukking van gisteren, over de donkere
wolken van heden is gevaarlijk voor
ons geestelijk welzijn. „Zooals een
mensch denkt... zoo is hij”... Want
de gewoonte van mijmeren, peinzen
over het schoone en het reine is
evenzoo machtig in zyn uitwerking
ten goede, als het tegenovergestelde
ten kwade. Mogelijkheden en hulp
bronnen ontvouwen zich voor den
moedige. Liefde doet liefde ontwaken.
Hoop, overdacht en steeds hernieuwd,
leidt tot vervulling. Het toeven in
reinheid is gelijk het verblijven in de
zonneschijn, welke elke booze schaduw
verdrijft. Leelijkheid vliedt voor de
glorie van lieflijkheid. De gewoonte
van het mijmeren en peinzen over
goedheid en de herinnering aan al
dat schoon is, is gelijk het bouwen
van een weg voor onze gedachten,
die steeds helderder zich voor ons
zal ontvouwen, tot het einde.
FLORIS C.
H(j die zichzelf hervormt heeft
meer gedaan voor de hervor
ming van de massa, dan een
menigte lawaaiige, machtelooze
patriotten.
LAVATER.
Er ligt over het woord „mijme
ring” een min of meer vage fantasti
sche glans, iets onbestemds, en over
het algemeen duidt men er mee aan
een vrij nutteloos, doelloos en zinloos
dwalen der gedachten. Maaris dit
inderdaad zoo? Is het stille peinzen,
het mijmeren in een rustig oogenblik,
het „gedachtelijk beschouwen” zoo
iets vaags en nutteloos, als sommigen
schijnen te meenen? Vooral diegenen,
die meer ijverig dan wijs zijn, en
zich slechts nuttig achten, wanneer
zij in een jachtig bewegen het een
en ander verrichten?
Denkers van alle tijden hebben
steeds gewezen op het groote belang
en de uitnemende beteekenis van stil
overpeinzen. En dat is heel begrijpe
lijk. Immers bij al onze daden en
handelingen, vormen onze overwe
gingen en gedachten een bepaalde
richtsnoer. Al onze daden worden
bestuurd door onze gedachten. Maar
is het dan niet van groote beteekenis,
dat wij eerst in onze gedachten nauw
keurig de verschillende dingen en
problemen hebben overdacht en uit
gewerkt, en onze houding bepaald,
opdat als straks handeling van ons
gevraagd wordt, door de omstandig
heden, wij niet onvoorbereid staan
en wellicht overijld en verward te
werk gaan, omdat de goede onder
grond der overpeinzing, der mijme
ring zoo men wil, ontbreekt?
Een van de fijnste, eenvoudigste
menschen die ik ken, zei onlangs
in een rede tot een verzameling van
dagbladcorrespondenten uit alle hoe
ken van Europa: Geen mensch kan
zijn beste werk verrichten, totdat hij
geleerd heeft te mediteeren, te over
peinzen. Mediteeren is volgens de
dictionnalre „zich begeven in gedach
telijke beschouwing Overpeinzing
kan dikwjjls niet begonnen worden
in de hitte van den strijd, of te mid
den van belangrijke gebeurtenissen,
maar het is juist dan dat de vruchten
van overpeinzing aan het licht treden.
Als anderen opgewonden worden en
heen en weer vliegen, en naar onge*
De centrale recherche te Amster
dam heeft proces-verbaal opgemaakt
tegen een 26-jarigen magazijnbediende,
die zich bQ de verkiezingen voor de
Provinciale Staten heeft uitgegeven
voor een ander, waardoor h|j zich
schuldig maakte aan overtreding
art. 128 van het Wetboek van Si
recht. De man was namelijk in den
ochtend van den 22sten April op het
stembureau gekomen om aan z|jn
stemplicht te voldoen, ’s middags
kwam hij weer en toen een van de
leden van het stembureau daarop
wees, bleek h|j ’s morgens voor z|jn
broer te hebben gestemd, waarna hij
’8 middags voor zich zelf kwam stem
men. Men heeft den man waar
schijnlijk niet geheel in overeenstem
ming met de wet verboden voor de
tweede maal te stemmen.
Overtreding van art. 128 kan ge
straft worden met een gevangenisstraf
van ten hoogste één jaar.
Te scherpe bevissching der
Noordzee
Het Tweede Kamerlid, de heer
Duymaer van Twist, heeft den
minister van binnenlandsche zaken
en landbouw eenige vragen gesteld
met betrekking tot de moeilijkheden,
waarin de Noordzeevisscherij meer
en meer gaat verkeeren ten gevolge
van den achteruitgang van den visch-
stand.
O.a. vraagt hij of de minister niet
van meening is, dat de achteruitgang
van den vischstand te wijten is aan
de scherpe bevissching der Noordzee
en aan de opzettelijke visscherjj op
ondermaatsche visch en welke maat
regelen de minister denkt te treffen
ter verbetering van den vischstand
op de Noordzee en ter tegemoetko
ming in den nood der werklooze
visschers.
Ernstig vliegongeval.
De Fransche militaire vliegdienst
werd Maandag j.l. opnieuw door een
ernstig vliegongeval getroffen. Toen
luitenant-kolonel De Malherbo, een der
bekendste Fransche oorlogsvliegers
met een jachtvliegtuig eenige ma
noeuvres uitvoerde boven het vlieg
terrein van Villacoublay, botste eens
klaps een ander vliegtuig, bestuurd
door een adjudant in razende vaart
tegen het landingsgestel van de eerste
machine aan. Beide toestellen stortten
ter aarde. Beide vliegers waren op
slag dood.
Nog mijnen in de Noordzee.
De schipper van den te IJmuiden
binnengekomen stoomtrawler „Glo
ria” rapporteerde, dat terwijl de traw
ler zich op o.g. 59 gr. N.B. bevond,
tot zevenmaal een mijn in het net
kwam. Telkens slaagde men er in het
gevaarlijke oorlogstuig zonder onge
vallen overboord te krijgen.
Chr.-Hist. zomerconferentie.
Op 2, 3 en 4 Juli a.s. houdt de Ver-
eeniging van Christelyk-Historische
leden van gemeentebesturen en ook
voor alle leden van de Chr.-Hist.
Unie toegankelijke zomerconferentie
te Lunteren in ’t Conferentieoord,
Op den eersten dag 2 Juli zalmej.
C. F. Katz spreken over: „De ge
meente en de werkloosheid," den
tweeden dag ir. P. Wolffensperger
over„Het vraagstuk van de tertiaire
wegen” en den laatsten dag mr. W.
M. Wijt over„Het wetteljjk-geregeld
toezicht op de gemeentebesturen.”
Wederom aardschokken in Italië.
Maandagmiddag is in de Italiaansche
provincie Bacilicata een vr|j hevige
aardschok waargenomen. Te Malfi
werden nagenoeg alle huizen bescha
digd. Ook het aldaar gelegen Noor-
mannschlosz van kaiser Friedrich II
werd beschadigd.
Ernstig mijnongeluk.
Te River Hebery in Nieuw Scotland
vond in een m|jn een ernstige kolen
stofontploffing plaats. Vijfmijnwerkers
werden op slag gedood en tien gewond,
waarvan eenige ernstig.
Het vijf jarig zoontje van den heer
Chr., wonende in de Hengelosche-
straat te Oldenzaal, dat op de tree
plank was gaan zitten van den auto-
1 bus, welke Maandagavond om half
zeven in de richting Enschedé ver
trok, viel eraf toen de bus zich in be
weging zette. Het knaapje kwam onder
i het achterwiel terecht en werd dood
opgenomen. Den chauffeur treft geen
schuld.
Overval te Eindhoven.
Toen de weduwe v. S. in de Ven-
straat te Eindhoven in haar tuin
bezig was de wasch op te hangen,
bemerkte zij, dat iemand haar huis
was binnengedrongen. Zij ging de
huiskamer binnen en zag daar tot haar
groote ontsteltenis een man. De in
dringer viel op haar aan, en gaf de
vrouw een slag, waardoor zij met
haar hoofd op den tafelrand viel en
het bewustzijn verloor. De man ver
dween daarop ijlingsburen von
den de vrouw, die ter verbinding
naar de Philips-klinieken werd ge
bracht, doch later naar huis kon
terugkeeren. Er bleek niets gestolen
te zijn.
Nieuwe smeltoven.
In het artilleriemuseum te Stock
holm bevindt zich een uit vroegere
tijden stammend brandglas van bui
tengewone afmetingen, dat vroeger
als verdedigingsmiddel werd gebruikt
tegen v|jandelijke schepen die de
Zweedsche kust nadeiden. Door de
zonnestralen in het brandpunt te
vereenigen gelukte het schepen op
zee in brand te steken.
Dit brandglas heeft thans twee
Zweedsche natuurkundigen op het
denkbeeld gebracht om ’n smeltoven
voor wetenschappelijke doeleinden
met behulp van een brandglas te
vervaardigen, waarbij een sterke
electrische booglamp de plaats van
de zon vervult. Het gelukte met dezen
smeltoven een metaal te smelten,
welks smeltpunt bij ongeveer 2100
graad Celsius ligt. Een stuk platina
werd met behulp van dezen oven
binnen den tijd van 4 minuten ge
smolten.
Een uur gratis koopen.
Het „Warenhuis,” vroeger Grand
Bazar de la Paix te ’s Gravenhage,
viert dezer dagen zijn zilveren
jubileum.
Tot viering van het zilveren jubi
leum is de directie op de origineele
gedachte gekomen deze week het
publiek in de gelegenheid te stellen
in het Warenhuis elke dag één uur
gratis te koopen.
De directie heeft vjjf verschillende
uren bepaald en vervolgens de 5
biljetten, waarop deze uren vermeld
staan in handen gesteld van een
notaris, die deze biljetten heeft ver
deeld over 5 enveloppen.
Zelfs de directie weet dus niet, op
welk uur er gratis gekocht kan
worden.
Voor hoeveel blazen wij de
lucht in.
In de vierde aflevering van het
„Maandschrift” van het Centraal
Bureau voor de Statistiek, komen
eenige cjjfers voor betreffende de
hoeveelheden, sigaren, sigaretten en
tabak, die in 1930 volgens de door het
dep. van financiën verstrekte opgaven
zijn gebanderolleeerd.
In de jaren 1923 en 1930 zijn deze
hoeveelheden in duizendtallen
in 1923: sigaren 1.043.126, sigaretten
I. 957.945, tabak 12.683 duizend kg.
in 1930 resp. 1.369.650, 3.589.552 en
II. 577 duizend kg.
De totale verkoop waarde nam toe
van ruim f142 millioen in 1923 tot
even f 183 millioen in 1930.
Behalve een specificatie (in absolute
cyfers) van de hoeveelheid gebanderol-
leerde sigaren, sigaretten en tabak
naar de verschillende kleinhandels
prijzen zijn over de jaren 1923 toten
met 1930 ook enkele verhoudingscy-
fers opgenomen. Uit deze cijfers
blijkt, dat in 1930 van de totale ge-
banderolleerde hoeveelheid sigaren
74 o/o een waarde had van 5 tot 10
cent, sigaretten 95 °/o een waarde van
1 tot 3 cent en van de tabak 79
een waarde van f 1.60—f3.
i
i
i
■a
r.
>0
op
1
9
Paardenmarktj
g®-
ge
!8-
ar
:ö-
an
>r-
k-
en
im
jr-
m-
de
:te
lik
ök
't
id.
»-
>-
it
9-
r-
it
r-
9-
1.
O.
Voor zijn broer gestemd.
Droevig ongeluk.