ZATERDAG-AAKBIEDING
BRANDSMA
5
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Nieuws- en Advertentieblad
A. M. SÜSTRING
I'
Watnooitmist!
uitsluitend a contant!
Gesterkt en gekalmeerd
worden Uw vermoeide en overprik
kelde zenuwen door het gebruik van
Mljnhardt's Zenuwtabletten
Glazen Buisje 75 ct. Bij Apoth. en
Drogisten.
Aan het Afd.-Bestuur der S.D.A.P.
te Workum.
57ste Jaargang
ZATERDAG 24 OCTOBER 1931.
No. 43.
I
-- Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
86 c
INGEZONDEN.
100
98 c.
58 c.
WOORDEN...
OPTICIEN
Alle Vrijdagen ZITTING
van 9 tot 3 uur
bij J. BANDSTRA
Plaatselijk Nieuw?.
OOGZIEKTEN "A
kunnen vaak voorkomen wor
den, wanneer ge tijdig uwen
Dokter raadpleegt. Recepten
worden door on» vertrouwd
en vakkundig uitgevoerd.
J. W. DE JONG
Opticien Workum
(Nadruk verboden.)
(Adv.)
ei
(niet naar
M(jne heeren, ik kan werkelijk niet
blijven.
delijke daden opwekken. Indien hun
te hebben, en de hulpelooze, weerloo-
WOKKUM
SAEEK
van 98
voor
je
je
Moderne
WOLLEN
DAMESKOUSEN
w
li
r,
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
Prachtige
WOL en ZIJDEN
DAMESKOUSEN
Partij
WOLLEN
FANTASIESOKKEN
mooie kwaliteit
ld
r,
d:
m
r-
m
m
et
m
te
ie
u-
Disraeli schreef:
geeren we de menschen.”
noodig i-2-1
.enkele woorden” effect te verleenen,
ze
van
daar-
we niet
i „bank
papier” van woorden met een scheef
oog aanziet, alsof het een valsch biljetje
was zonder heusche dekking.
FLORIS C.
Party
ZIJDEN
FANTASIESOKKEN
moderne dessins
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
65 cents; franco per post
1 gulden. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiön tot uiterlijk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
ik: gij ver
liefde tot God.
Tot de Christenen zeg ik: gij moet
„sociaal” voelend.i. naaastenliefde
betrachten.2)
Tot de socialisten zeg ik: gij moet
Christen worden. Uw hemel is het
Vaderhuis niet.
De menschen worden veront
rust. niet door de dingen zelve,
maar door hun meeningen of
gedachten omtrent die dingen.
EPICTETUS.
De ladder des levens zit vol
splinters, maar ze prikken altijd
het hardste, als we naar bene
den glijden.
Pijnlijke kloven en de wonden, ont
vellingen en schavingen, die gij bij
Uw dagelijkschen arbeid opdoet,
genezen het spoedigst door Purol.
Ook aan huis te ontbieden
Gods maar voorzienigheid Gods.
Het predikambt beoogt Evangelie-
prediking, die indirect als vrucht
van bekeering nu ook waarach
tige naastenliefde zal kweeken.
Het is „in strijd met de hoogste
Liefde” mijne heeren, het materieel-"
tydelyke allereerst te verbeteren, en
het geestelijk-eeuwige te vervlakken
tot wat wij dien aangaande denken.
Of socialistische predikanten ook
geen Christenen zijn?
Wie heeft my tot rechter aangesteld
Een Bijbelvast Christ-geloovige kan
geen socialist zün, en nog moeilyker
blijven m.i.
Geen menschelyke evolutie leer met
een Christelijk tintje, maar goddelijke
revolutie-leer vol oordeelsbrand en
liefdegloed zal ons redden.
Nog ééne opmerking. Debateeren
doe ik niet. Ook niet met een
theoloog. Ik heb destijds daar nooit
eenige vrucht van gezien, noch in
Leiden, noch in den Haag. Zulke
diep ingrijpende levensproblemen
laten zich niet door een geestelijk
steekspel verduidelijken. Dat kweekt
dilettantisme en oppervlakkigheid.
Principieel doe ik dit dus niet.
Gij vraagt„Durft Gy dit aan
Ach, schrijf voortaangy, met kleine
letterIk ben ook een mensch.
Maar die vraag doet denken aan
twee kwajongens die vechten, waar
van de een uitdagend roept: „Kom
op, als je durft.”
Jammer, dit valt wat uit den toon.
Maar ongemerkt zy't gij, heeren,
in uw „ingezonden” en ik in myn
antwoord op theologisch gebied ge
komen. Het sprekendst bewys dat dit
alles wel degelijk met Godsdienst te
maken heeft.
„Met woorden re-
Al wat
is om welk dan ook van die
vriendschaps- of
handelsverdragen afsluiten, of als zij
overeenkomen hun vloot te beperken
Met een by voorbaat aangenomen
trouweloosheid aan de zijde van de
regeeringen faalt alle hoop der
beschaving. Het is het goed
vertrouwen van regeeringen en van
de bekwaamheid en bereidwilligheid
der publieke opinie om de regeerin
gen te dwingen hun verpande woord
te houden, dat de vrede van de
wereld en de hoop van de wereld
afhangen.
De slotsom van dit alles is, dat wij
hebben te waken, dat er achter de
woorden die wijzelf en zy die voor
ons collectief spreken, 100 pCt.
„goud”-dekking staat, 100 pCt. dekking
aan 24 karaats gedachten, aan goede
gedachten.
Soms wordt nog veel te weinig
beseft, welk een enorme macht ten
goede of ten kwade juist gedachten
z(jn. Er is een heel oud woord, dat
zegt, dat „gelijk een mensch in zijn
hart denkt, zoo is hij.” En dat leidt
Ingezonden Mededeelingen.
Dames en Heeren
Alleen de beste kwaliteit Gemolton-
neerde Ondergoederen kunt U ge
bruiken. Al is de kwaliteit maar even
lichter, dan zult U ervaren, dat ze in
’t gebruik onmiddellijk stuk gaat en
dus altijd te duur is.
Wij voeren alleen le kwaliteit, doch
de prijs is geen bezwaar.
Mansmaat Broek 1.95 Hemdrok 2.10
Koopt dus uw Gemolt. bij ons en U
is in alles tevreden.
Uw dw. dn.,
B. JONGSTRA.
BROWNELL.
We hebben over het algemeen ge
sproken niet veel respect voor woor
den. Ze kunnen mooi en fraai-klinkend
zijn, ze kunnen hard en kwetsend
*0 -
woorden. En daarmee wil men zeg
gen: op zich zelf hebben ze geenbe-
teekenis; het komt er slechts opaan,
welke gedachten erachter staan. Te
deksel: al weer die gedachten, die
vluchtige, ongrijpbare, ontastbare din
gen; overal komen ze om den hoek
kijken, overal spelen ze een rol, een
groote rol, de allerbelangrijkste rol.
Omdat het als het ware de levens
geesten zijn van daden en woorden
vooral.
En als we daarover eens nadenken,
dan is het begrijpelijk, dat de cynicus
ons zegt, dat de uitbanning van oor
log slechts woorden zijn, zooals Dr.
Nicholas Murray Butler terecht op
merkte woorden dat zyn de tien
Geboden ook, en ook onze grondwet
woorden dat is elk verdrag, dat
door middel van het gebruikelijke
proces van onderhandeling en ratifi
catie de opperste wet van het land
is geworden. Zeker, dat zijn allemaal
„maar” woorden, o ja, niets dan
woorden van het standpunt van den
cynicus bezien. Menschen met hel
derder visie en wijzer oordeel echter
zien in die woorden de geschreven
en gesproken geschiedenis van daden,
van gedachten en van den wil, van
besluiten en van doeleinden. Het is
verder debateeren. Velerlei arbeid
roept. Ik hoop op een lezing in de
Ned. Herv. Kerk mijn standpunt nader
uiteen te zetten. Laten de arbeiders,
ook „van alle andere richtingen”,
dan myn antwoord hooren. Zy zullen
van harte welkom zijn. Wellicht ont
dekt u dan niet „één zonnestraaltje,”
maar ziet dan iets van de Zon der
gerechtigheid. God geve het
Met heilbede en beleefden groet.
Chr. EERHARD.
1) Vergeef dit woord a.u.b.
2) M. a. w. door chrisitaniseering tot
socialiseering. Het eerste is de
roeping der predikantenhet
tweede der cftmien-staatslieden,
christen-economen enz.
Da practische toepassing der
christelijke beginselen van liefde
tot God en naastenliefde op staat
kundig, maatschappelijk en econo
misch terrein, noem ik sociali
seering. Dit is principieel en
methodisch verschillend van
Marx’s beginselen.
voor deze vraag. U schrijft en
terechtGodsdienst met een hóófd
letter. Welnu, Godsdienst niet ver
staan in den zin van „religiositeit”
maar als „dienen van God,” heeft
daarmee allereerst te maken.
De Christen streeft er naar te doen
wat Jezus’levenspractijk was: „Ik
doe altyd, wat Hem (God) welbehage
lijk is.” Hy bidt „Uw wil geschiede.”
Geen levensterrein kan hij onttrekken
aan die beginselen die God in Zyn
woord en in Christus heeft geopen
baard. En dan is onmiddellyk het
klasse-egoïsme van de S.D.A.P., die
schijnbaar geen andere wezens op
Gods aardbodem meer kent dan pro
letariërs (in practijk lijkt dit er zeer
bedenkelijk op, en theoretisch nadert
men sterk deze begrenzing) geoor
deeld. Evenzeer natuurlijk kapitalis-
ten-egoïsme, en burger-egoisme enz.
Dan zijn geld en goed en productie
enz. talenten van God, die Gods eer
en ’s naasten-heil moeten dienen. De
ware wortel tot recht gemeenschaps
gevoel ligt in den Godsdienst, die
een solidariteit kent van gewijde,
hoogere orde dan die van maatschap
pelijk levens-niveau.
Ook de stoffelijke dingen zyn ge
bonden aan hoogere waarden, en
moeten gerechtigheid en liefde ge
hoorzamen. Bovendien verkondigt het
socialisme aangaande huwelijk, gezin,
bezit, eigendom theorieën, die wel
degelijk met Godsdienst te maken
hebben.
Schrijver dezes zou meer recht
hebben „in arren moede” te zeggen:
„de heeren liegen bewust”, door het
te doen voorkomen alsof de socialis
tische hemel niet zooveel verschilt
van dien, welke de Schrift ons teekent.
Mynheer de Redacteur,
Vergun my nog één keer gastvry-
al heel lang geleden, dat de wysgeer^heid in uw blad, naar aanleiding van
het ingezonden stuk van het Afd.-
Bestuur der S.D.A.P. in de „Friso”
van 17 Oct. 1.1. By voorbaat myn wel
gemeende dank.
Ik ben gekomen opdat zij het leven
hebben en overvloed hebben.
Johannes 10 vers 10b.
Myne 'Heeren,
Allereerst wil ik u myn oprechten
dank betuigen dat u zoo beleefd waart
ridderiyk te onderteekenen.
Onzichtbaar als een adder onder het
gras in den hiel te byten, laat dat
maar aan adderen en adderen-gebroed-
sel over
Doch ter zake.
Mijne heeren, ik kan heusch nog
goed lezen, al doe ik het dan, om
myn oogen wat te sparen, met een
bril. En ik heb niet oppervlakkig
gelezen. Wellicht had ik in het begin
van myn „ingezonden” iets duideiyker
kunnen zyn.
Het principieële verschil tusschen
u en alle andere partyen is naar uw
eigen woord, dat gy de grondslagen
van het bestaande economische leven
omver wilt werpen, terwyi al de
andere partyen willen voortbouwen
op dezelfde basis als nu.
Of dit laatste juist is, laat ik thans
in het midden. Ik betwijfel het zeer.
Maar ik zou toch willen vragen:
liggen die grondslagen der econo
mische levensstructuur buiten geeste
lijke principes en godsdienstige over
tuigingen
En heb ik dan geen recht en
plicht als theoloog dat terrein eens
te verkennen, en de principia te
toetsen, waardoor men geleid wordt
tot „omverwerping” der bestaande
grondslagen
„Heeft dit ieta met Godsdienst te
maken?” vraagt u. Ik dank u zeer
Dat is geen leer „zooals die door
ds. Eerhard c.s. wordt gepredikt,”
maar dat is het Evangelie der genade
Gods; het Evangelie door „de open
baring van Jezus Christus” ontvangen.
(Galaten 1 vers 12)
Weet u wat Paulus (niet ds. Eer
hard c.s.zegt
„indien u iemand een Evangelie
verkondigt buiten hetgeen gij ontvan
gen hebt, die zy vervloekt.” (Galaten 1
vers 9 b.)
WORKUM, Vorige week Zaterdag
ging onze voetbalclub een bezoek
brengen aan IJ.V.C. te IJlst, om een
vriendschappelyken wedstrijd te spe
len.
Voor dit doel was door de Wor-
kumer club een mooie medaille
uitgeloofd.
Nog teerende op den roem die onze
club in Stavoren behaald had, ging
zij vol moed de stryd aanbinden.
Aanvankeiyk met succes, aangezien
zy het meest in den aanval was. Het
leidende punt, bleef niettegenstaande
de hardnekkige pogingen onzer man
netjes. uit. Oorzaak te kort spel der
voorhoede. Plots gebeurde het onge
dachte. Door te veel opdringen onzer
rechtsback en een nalatigheid van
den scheidsrechter, zag IJ.V.C. een
doorbraak met succes bekroond. Want
met een formidabel schot kreeg
IJ.V.C. de leiding, die zy, na een
zwaar bevochten wedstryd, heeft be
houden. De nabetrachting zegt, dat
IJlst een goeden wedstryd achter
den rug heeft, maar dat onze club
overwegend in den aanval is geweest
en dat haar spel technisch hooger
stond. Voorts dat er goede krachten
in onze club schuilen. Vooral de
backs en de midden-linie heben goed
werk verricht en gaven de voorhoede
gelegenheden te over om te scoren
Een volgende maal beter jongens.
22 October 1931. Onze plaats
genoot de heer P. Fekkes, onder-
wyzer aan de Herv. School alhier, is
benoemd tot onderwyzer aan de
Chr. M.U.L.O. te Koudum.
De prys der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bij abonnement belangrijk
lager
Uw laatste vraag moet ik ontken
nend beantwoorden.
Bewust liet ik verder de productie
middelen uit het debat.
Ik wilde theologisch, meer princi
pieel deze dingen naderen. Ik ben
geen econoom, ZEKER IS HET NIET
NAAR GODS WIL, DAT DE EEN
ALLES, DE ANDER NIETS HEEFT.
Dit is gevolg der zonde, die alle ver
houdingen vergiftigt.
Wilt u myn standpunt kort en
klaar hooren
Tot de Christenen zeg ikgy ver
geet zoo vaak het tweede gebod:
naastenliefde.
Tot de socialisten zeg
geet het eerste gebodli
r~ r"
„sociaal” voelen: d.i. naaastenliefde
Zware
Fil d’ Ecosse en Wol
DAMESKOUSEN
van 136 11 q
voor ±±O
PROFITEERT VAN DEZE SPOTGOEDKOOPE AANBIEDING
Party
FLOR
FANTASIESOKKEN
zeer nieuw
78 c.
God belooft een nieuwe wereld en
een nieuwe aarde, die Hy scheppen
zal. Dit is niet hetzelfde als een
„mooiere” wereldorde, die menschen
willen maken.
Geen menschelijke evolutie zal dat
brengen, maar Goddelijke revolutie, die
omwentelt wat wy' construeeren,
dwars door den oordeelsbrand heen.
De exegese der z.g.n. socialistische
collega’s is een onschriftuurlyke,
eigendunkeiyke verklaring, die ik
zeker niet na mag volgen. (Hier kan
niet nader op deze zaak worden in
gegaan.)
Een mensch is zoo maar niet „mede
arbeider Gods". God moet eerst Zyn
werk in ons werken, n.m.l. het geloof
in Jezus Christus als Verlosser onzer
zonden en Verzoener onzer schuld,
zal er van een mede-arbeiden-met-
God sprake kunnen zyn.
Geen vry-making van het proletari
aat, maar vry making van de mensch-
heid in haar geheel beoogt het Evan
gelie. En dan niet allereerst vry making
van menscheiyk onrecht, maar vry-
making van zonde en schuld voor
God.
En als vrucht dier verlossing wordt
de liefde Gods, door den Heiligen
Geest uitgestort, openbaar in het
menscheiyk hart, die naastenliefde
ontsteekt.
Door het nieuwe hart komt het tot
nieuwe levenshouding en wereld-visie.
Het zegt toch weinig of ook Ned.
Herv. Predikanten in het socialisme
„bevrediging vinden.” Dat is weer
het hoogmoedig individualisme van
onzen tyd, dat niet vraagt allereerst
wat God naar Zyn Woord (niet naar
de stukjes die ik er naar myn zin
uitknip 111) wil, maar waarin men
eigen religiositeit kan voldoen.
Toch de voorbeelden zyn er, dat
Christenen voor het socialisme warme
sympathie koesterden. Ik denk aan
Paul Göhre b.v. in Duitschland. Maar
hun ideaal, het socialisme te christi-
aniseeren in positlef-christeiyken zin,
leed schipbreuk.
„Godsdienst is privaat-zaak maar
het marxisme is partyzaak, ziehier
het verschil,” aldus mevr. Roland
Holst.
En nu ontstaat er een onvermyde-
iyke stryd by den ernstigen Christen-
Socialist-arbeider, die de partyzaak
allereerst moet dienen als socialist, en
God allereerst dienen moet als Chris
ten Eén kan maar de eerste zyn.
God wil niet toezien, maar voorzien.
Wy beiyden geen „toezienigheid” (i
oorlog af te zien, waarom zou men
zullen houden als zy
ift
ons er toe te bedenken, dat gebrek
aan zelfbeheersching, woede en
onaangename gemoedsstemmingen
zoowel lichaam als gemoed vergiftigen
en schaden. En daarom was het ver
standig wat een scribent in Ulster
County News opmerkte, n.l. dat indien
men den kinderen leerde dat het
leelijk is om zich over te geven aan
boos humeur, hun in hun latere leven
veel zorgen en spyt zouden bespaard
blyven. Leer den kinderen veel meer,
dat vriendelyke gedachen ook vrien-
deiyke daden opwekken. Indien hun
geleerd werd hun medemenschenlief
ze dieren, dan zou dit hen doen neigen
naar zachtmoedigheid en rechtvaar
digheid. Wat het menschelyke ras
noodig heeft, is een ware doop van
vriendeiykheid en zelfbeheersching.
Dan zouden vrede, liefde en goedheid
op aarde heerschen, in plaats van
haat, ellende en ontevredenheid.
En dat alles geven wy allen, u en
ik, onmiddellyk toe. Het is slechts
weer een ander aspect van vele, alom
aanvaarde groote, eeuwige waarheden.
Woorden.En de taak die het eerst
voor de hand ligt, is aan die woorden
den achtergrond te geven dien
noodig hebben, een „dekking”
24-karaats-gedachten. Als we
zïjn’ doch het biyven altyd slechtsvoor zorgen, dan hoeven
bang te zyn, dat iemand ons
oog aanziet, alsof het een valsch biljetje
idi
in
ö*5
h
K
ie
it,
Ü1
et
>n
Jr
it
je
>8
a-
le
o.
D,
ir
n
i'
n
6
FRISO.
„VU&C1V n WA uvu vuvv.» v.awuvm,
is dat zij die ze uitgesproken hebben
of ze onderteekend hebben, het ver
trouwen züllen gestand blijven. Indien
trouweloosheid aangenomen wordt de
onfeilbare metgezellin van die woor
den te zijn, waarom zou men dan
niet aannemen dat zy alle woorden
vergezelt? Indien de regeeringen
niet verwacht worden hun woord te
houden als zij te kennen geven van
oorlog af te zien, waarom zou men
dan verwachten dat zij hun woord
H-
