Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Rouwbrieven
worden spoedig geleverd
Drukkerij „FRISO” - Workum
BRILLEN
I
Hierop letten!
I
I
I
I
J. w. DE JONG
Vakkundig en vertrouwd
laat ge uwe
Veerdienst Stavoren—Enkhuizen.
ZATERDAG 31 OCTOBER 1931.
No. 44.
57ste Jaargan
Officieel Gedeelte.
- Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
Bekendmaking.
De ware oorzaak.
-’“X Bij Ruwe
Gesprongen
11 Handen
Waarschuwing.
Plaatselijk Nieuws.
Opticien
28 October 1931.
1
repareeren bij
Workum
feitelijk het gevolg is van
veroorzaakt wordt door een depr
In de moraal. En hoewel de
geestelijke oorzaak.
oogen daarvoor ge
opend zjjnde, begonnen de knappe
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
65 cents; franco per post
1 gulden. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterlyk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
De prijs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bij abonnement belangrijk
lager
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter kennis aan
eigenaars van graven, dat er in de
maand NOVEMBER gelegenheid be
staat, de contributie over 1931, ter
Secretarie te betalen.
Daarna zal er per postkwitantie
over worden beschikt, wat een VER-
HOOGING VAN f 0.15 medebrengt.
Workum, den 29 October 1931.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
C. E. van KOETSVELD.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
Succes is niet alleen het
goede, wat ge doet, maar
ook het kwade, dat ge ver
hindert.
Opnieuw zjj het publiek ernstig
gewaarschuwd tegen de zich noe
mende Werkverschaffing aan blinden
en andere invaliden in Nederland”
van A. G. J. Brouwer, Govert Flinck-
straat 265, Amsterdam, die bons voor
blindenwerk tracht te verkoopen,
postkwitanties laat aanbieden of giften
vraagt, terwijl de z.g. werkverschaf
fing niet den minsten steun verdient.
Workum, den 29 October 1931.
De Burgemeester van Workum,
C. E. van KOETSVELD.
Poeders en tabletten zijn alléén echt,
als de verpakking voorzien is van den
naam Mijnhardt. Let bij het koopen
daar speciaal op, want dit alleen ga
randeert U de echtheid.
bestuursleden werden gekozen de
heeren: S. T. Haagsma, B. v. d. La-
geweg, G. v. d. Berg, en de dames:
T. Haagsma en H. de Jong.
De bestuursfuncties werden onder
ling verdeeld. Aanvankelijk traden 45
leden tot de nieuwe gymnastiek-ver-
eeniging toe. Waar een goede oefen
gelegenheid nog ontbreekt, zullen bij
het gemeentebestuur de noodige stap
pen worden gedaan. De lessen zijn
voorloopig bepaald op Vrydagavonds
en Zaterdagmiddags in het lokaal
van den heer H. de Jong.
Nieuwe leden kunnen zich opgeven
bij den heer B. v. d. Lageweg of aan
het voorloopige oefenlokaal bij den
heer H. de Jong Emmakade, op de
vastgestelde oefen-uren.
Hedenmiddag (Vrijdagmiddag 2 uur)
werd door de burgemeesters van
Workum en Enkhuizen, in hunne
kwaliteit van voorzitter van het
comité van actie tot behoud van
den veerdienst Stavoren—Enkhuizen,
respectievelijk in de provincie Fries
land en Noord-Holland, aan den
Minister van Waterstaat een adres
overhandigd, waarin zijne Excellentie
zeer dringend wordt verzocht het
daarheen te willen leiden, dat, na de
indienststelling van den spoorweg
van Harlingen over Zurich en den
afsluitdijk naar Anna-Paulowna, onge
wijzigd behouden blijven zoowel de
veerdienst Enkhuizen—Stavoren als
de bestaande sneltrein-verbindingen
Amsterdam—Enkhuizen en Leeuwar
den.
De inhoud van dit adres geven wy
hieronder weer.
ENKHUIZEN,
WORKUM,
Aan Zijne Excellentie den
Minster van Waterstaat te
’s-Gravenhage.
Excellentie,
Geven met verschuldigden eerbied
te kennen de ondergeteekenden C. E.
van Koetsveld en D. Baron Mackay,
onderscheidenlijk burgemeester van
Workum en burgemeester van Enk
huizen, en als zoodanig voorzitter
van het comité van actie in de
provincie Friesland, respectievelijk
voorzitter van het overeenkomstig
comité in de provincie Noord-Holland,
tot behoud van den veerdienst Enk
huizen—Stavoren, ten deze handelende
voor en namens de Comité’s voor
noemd krachtens besluit van de
vereenigde vergadering dier comité’s
gehouden te Enkhuizen op 30 Septem
ber 1931
dat zij met groot leedwezen en
bijzondere teleurstelling hebben ken
nis genomen van het voornemen
zooals Uwe Excellentie geschreven
heeft om de veerdienst Enkhuizen—
Stavoren op te heffen na de indienst
stelling van den spoorweg van Har
lingen over Zurich en den afsluitdijk
naar Anna Paulowna
dat zij willen trachten genoemden
veerdienst en daarmede de snel-
treinverbingen tusschen Amsterdam
en Leeuwarden via Enkhuizen en
Stavoren te behouden, in welke
poging zij gesteund worden door de
Gedeputeerde Staten van Friesland
en van Noord-Holland, die aan de
comité’s voornoemd hebben doen
weten, dat zij prijs stellen op het
behoud van den veerdienst Enkhui
zen—Stavoren.
Het behoeft naar de meening van
ondergeteekenden geen betoog, dat
de voorgenomen opheffing in het bij
zonder voor geheel West-Friesland
(provincie Noord-Holland) en het Zuid-
Westelijk gedeelte van de provincie
Friesland een ramp zou beteekenen,
waarvan de omvang niet is te over
zien. Deze beide streken zullen bij
verwezenlijking der plannen geheel
worden geïsoleerd tot onberekenbare
schade van landbouw, tuinbouw, vee
teelt, handel, nijverheid en industrie,
benevens visscherij, voorzoover Urk
betreft, waardoor de verschillende
bevolkingsgroepen in haar strijd om
het bestaan in hooge mate zullen
Algemeen in de sociëteit „Harmonie”
voor een overvolle zaal haar eerste
winter-bijeenkomst voor dit seizoen
en wel naar aanleiding van een bood
schap van het Hoofdbestuur der Mij.
tot Nut van ’t Algemeen aan de 312
departementen dier Mij., om op 26
October door het geheele land gelijk
tijdig getuigenis af te leggen van den
wil tot den vrede en van het ver
trouwen in het werk van den Volken
bond, om een ontwapeningsconferentie-
avond te houden, nadat vooraf door
dat Hoofdbestuur een radiolezing was
uitgezonden. Alhoewel door het Hoofd
bestuur een algemeen programma
was vastgesteld, was elk departement
vrij in haar keuze om deze avond te
vullen, mits de vredesgedachte er
voldoende in tot uiting kwam. Zoo
werd in het openingswoord door den
voorzitter Ds. I. Hulshoff medege
deeld dat het bestuur van ons depar
tement, daartoe in staat gesteld door
de medewerking van eenige dames
en heeren, voor deze avond haar
keuze had laten vallen op „Er staat
geschreven,” een tooneelspel in 4 be
drijven door Jaap van der Poll. Moei
lijk had het bestuur beter keuze
kunnen doen, dan dit stuk, waarin
de oorlogsellende op zoo’n treffende
wijze werd beschreven. Moest dit
stuk op zich zelf reeds indruk maken
op de aanwezigen, door het meester
lijk spel, van elk der medespelenden
zonder onderscheid, werd ieder diep
aangegrepen door de groote tragiek,
die uit elk bedrijf sprak. Men kon
dit niet alleen merken aan het muis
stille in de zaal, doch ook aan de
stilte, die na elk bedrijf voortduurde,
al was elk voor zich overtuigd, dat
een daverend applaus voor het spel
hier op haar plaats was geweest en
hetwelk eerst tot uiting kwam toen
het laatste bedrijf was atgeloopen.
Kon het anders dan dat met alge-
meene stemmen en onder luid applaus
de op 26 Mei j.l. door het Hoofdbe
stuur aangenomen motie, ook door de
afd. „Workum” werd aangenomen en
welke aan het Hoofdbestuur voor
verdere doorzending zal worden toe
gezonden, luidende als volgt:
„De Maatschappij tot Nut van ’t
Algemeen,
met groote ingenomenheid con-
stateerdende, dat eindelijk in 1932
de wereld-conferentie zal worden
houden, zooal nog niet ter ont
wapening, dan toch tot een vermin
dering, althans beperking van be
wapening
diep er van doorgedrongen, dat een
belangrijke vermindering van bewa
pening de onmisbare voorwaarde is
om een herhaling van de ontzettende
wereldramp, die oorlog heet, te voor
komen
overtuigd, dat slechts langs den
weg van gemeenschappelijk overleg
het groote doel kan worden bereikt;
overwegende, dat in stijgende mate
in de volkeren zelven het verlangen
tot uiting komt, dat er nooit meer
een oorlog zal uitbreken en dat zy
steeds duidelijker tot inzicht komen,
dat een mislukking van bedoelde
conferentie een volslagen miskenning
zou beteekenen van wat er in de
volken leeft en tot onberekenbare,
heillooze gevolgen zou leiden
van oordeel, dat de volken zelve
moeten getuigen;
spreekt den vurigen wensch en
tevens de besliste verwachting uit,
dat door de conferentie niets zal
worden verzuimd om een bevredigend
resultaat te verkrijgen.”
Toen dan ook te ruim 12 uur de
voorzitter deze zoo goed geslaagde
bijeenkomst sloot, zal ieder zeker
gaarne aan het verzoek van dezen
gehoor hebben gegeven, om elk naar
zijn vermogen mede te werken, dat
er nooit meer oorlog zal kunnen
komen. Dat de dames en heeren van
de tooneelclub dit reeds hebben
bewezen is uit hun subliem spel dui
delijk gebleken. Mogen zij in hun
verdere pogingen hiertoe, en
naar wij vernemen zal dit ter plaatse
in de maand November en ook elders
als Balk, Makkum enz. plaatsvinden,
slagen.
Wij wekken dan ook een ieder op
deze gelegenheid niet voorbij te laten
gaande tooneelclub is een volle
zaal dubbel waard.
27 October. Hedenavond vond in
hotel „De Wijnberg” alhier, een ver
gadering plaats om te komen tot de
oprichting van een gymnastiek-ver-
eeniging.
De gymnastiek-vereeniging werd
opgericht, en gedoopt W. G. „Wor-
kumer Gymnastiek-vereeniging." Tot
worden bemoeilijkt.
De ondergeteekenden doen derhalve
een beroep op Uwe Excellentie, op
dat het dreigende gevaar mag worden
afgewend. Zij vinden tot een en ander
gereeder aanleiding, waar hun bij de
behandeling der waterstaatsbegroóting
voor het jaar 1931 is gebleken, dat
het standpunt van Uwe Excellentie
ten aanzien dezer kwestie nog niet
is bepaald. Immers op bladzijde 1349
der Handelingen van de Tweede
Kamer (vergadering van 17 December
1930) trekt de volgende passage uit
de rede van Uwe Excellentie de
aandacht
„De heer Smeenk heeft gisteren
„medegedeeld, dat de provincie
„Noord-Holland en verschillende
„gemeenten zich zeer interessee-
„ren voo? instandhouding van den
„veerdienst Enkhuizen—Stavoren;
„ik volg met belangstelling dat
„streven en zal daarna kalm
„mijn standpunt bepalen.”
Onder verwijzing naar de bijge
voegde Memorie van toelichting, be
velen de ondergeteekenden het be
houd van den veerdienst Enkhuizen
Stavoren en daarmede het behoud
van de sneltreinverbindingen tusschen
Amsterdam en Leeuwarden via Enk
huizen en Stavoren in Uwe warme be
langstelling aan, en verzoeken zij Uwe
Excellentie zeer dringend het daar
heen te willen leiden, dat, na de
indienststelling van den'spoorweg
van Harlingen over Zurich en den
afsluitdijk naar Anna-Paulowna, onge
wijzigd behouden blijven zoowel de
veerdienst Enkhuizen—Stavoren als
de bestaande sneltreinverbindingen
Amsterdam—Enkhuizen en Stavo
ren—Leeuwarden.
’t Welk doende, enz.
De voorzitter van het comité
van actie in de provincie
Friesland,
(get.) C. E. van KOETSVELD.
De voorzitter van het comité
van actie in de provincie
Noord-Holland,
(get.) D. MACKAY.
Zaterdag 24 Oct. speelde de
voetbalvereeniging W. I. K. I van
Workum een vriendschappelijke wed
strijd te Hindeloopen tegen Hinde
loopen II.
Na ongeveer 5 minuten spelen neemt
W. I. K. reeds de leiding. Hindeloopen
komt nu geweldig opzetten, en telkens
komt het doel van Workum in gevaar,
maar de verdediging laat zich niet
passeeren. Ook Workum krijgt nog
een paar mooie kansen, maar deze
worden niet benut. Zoodat de rust
komt met 1—0.
Na de rust heeft Workum de wind
mee, en is dan ook overwegend
sterker, zoodat de stand nogal spoe
dig op 3—0 wordt gebracht. Dan is
de beurt aan Hindeloopen en met een
hard schot wordt de eer gered. Nog
eenmaal wordt er dan nog door W. I. K.
gescoord, doch de scheidsrechter
kende deze goal niet toe wegens
buitenspel. Zoodat het einde komt
met een welverdiende 3—1 overwin
ning voor W.I.K.
Naar ons wordt medegedeeld
zal 11 November a.s. een Openbare
propaganda-avond worden gehouden,
uitgaande van de Chr. Besturen-bond
„Workum”.
Als sprekers zullen optreden de
heer H. J. Vermeulen, van Amster
dam met het onderwerp: „Vakbewe
ging in Crisistijd,” en de heer J. Wind
van Njjverdal, onderwerp: „Voor
waarts juist nu.”
Medewerking is toegezegd van de
Chr. Muziekvereeniging „Crescendo,”
terwijl het slotwoord door den
WelEerw. Heer Ds. Chr. Eerhard zal
worden uitgesproken.
27 October 1931. Onder het vee
van een tweetal veehouders werd
alhier wederom mond- en klauwzeer
geconstateerd.
Ds. G. Gerbrandy te Nieuw-
Vennep heeft voor het beroep naar
de Ned. Herv. Gem. alhier bedankt.
staand man, in vertrouwen de in
lichting krijgt, dat er ergens een
nieuw spoorwegstation gebouwd zal
worden, dat de waarde van een be
paald stuk land sterk zal verhoogen.
Hij koopt dat land en door middel
van een absoluut wettelyk contract
betaalt hij voor dat land i/5 van de
verhoogde waarde. Is dat eerlijk
Zeker niet; omdat de twee bij de over
eenkomst betrokken partijen niet op
gelijken voet stonden, daar de
politicus inlichtingen had, welke de
verkooper van het land niet had.
Maar houden we wel altijd reke
ning met dit element van gelijkheid
in een transactie? Neem eens aan,
dat ik een kunstkenner ben en nu
vraagt een klein koopmannetje in
Florence my 2000 lire voor een schil
derij. Nu weet ik, als kunstkenner,
zonder een schyn van twyfel, dat het
een Velasquez is, die minstens een
millioen lire waard is. Ik zeg niets,
en koop het schilderij voor 2000 lire.
Is dat eerlijk? Het wil mij voorko
men, dat er iemand schade lydt by
deze transactie. Maar het is niet de
verkooper, het is de maatschappij.
Want door dien Velasquez goedkoop
te koopen, verkrijgt iemand een for
tuin, dat hem in staat stelt arbeid
van andere menschen te eischen
(koopen.) Kunstenaars zullen voor
hem allerlei luxe dingen vervaardi
gen zeelieden zullen ze voor hem
vervoerenmetselaars zullen een
huis voor hem bouwen en dit alles
in ruil voor... wat? Voor niets, want
hy verkreeg zyn koopkracht door
geen productieven arbeid. De maat
schappij heeft steeds getracht door be
palingen en overeenkomsten gelijkheid
tot stand te brengen tusschen de con-
tracteerende partijen. Nu gedurende
de laatste eeuw heeft de ontwikkeling
van maatschappijen op aandeelen en
de verspreiding van haar aandeelen
onder niet ingelichte menschen nieu
we soorten van oneerlijkheid mogelyk
gemaakt. Een klein voorbeeld: Een
taxi-chauffeur hoort van een z.g. pro
motor, dat als hij aandeelen koopt in
een bank te Peru tegen den koers
van 40, dat hij ze binnen het jaar
voor 60 kan verkoopen. De man koopt
voor al zijn spaarcenten aandeelen.
Een half jaar later noteeren de aan
deelen 4, en hy is geruïneerd.
Het wordt duidelijk, dat indien men
het kapitalistische stelsel wil hand
haven, de niet ingelichte buitenstaan
ders in staat moeten zijn te vertrou
wen op beleggingen welke voorge-
steld worden door een stuk papier,
dat een handteekeniug draagt van een
groot kapitalist, op dezelfde wijze als
men kan vertrouwen op een bankbil-
let uitgegeven door de Centrale Bank.
Indien er dus gelijkheid zal zijn,
moeten de maatschappijen beschik
bare inlichtingen, gunstig of niet, in
een begrjjpeljjken vorm ter beschik
king van het publiek stellen. Dit
wordt reeds door verschillende maat
schappijen gedaan. Natuurlijk kunnen
ze fouten maken, doch dat valt niet
onder de veroordeeling, zooals Mr.
Ford die uitsprak. Zeker, dit komt
hier op neer, dat het groote publiek
de gedachte moet opgeven snel for
tuin te kunnen maken door „gokken.”
Maar de groote les van de crisis
1929—1931 is geweest, dat millioenen
Amerikanen en Europeanen getoond
werd, dat snel vergaarde rijkdom zeer
kortstondig is en dat de echte juiste
manier om geld te verdienen is
werken. En indien dit dan de les
van deze crisis is, dan is er zeker
reden daarvoor diepe waardeering te
hebben. Want dan Is er tevens een
belangrijke stap af gelegd op den weg
naar grooter rechtvaardigheid.
FLORIS C.
(Nadruk verboden.)
WORKUM, 27 October 1931. Maan
dagavond hield de afd. „Workum”
van het Departement tot Nut van 't
ANON.
Het is reeds geruimen tijd tot velen
van ons doorgedrongen, dat de wereld
crisis 1929—1931 niet volgens de oude
economische begrippen te verklaren
en dus te verhelpen viel. Geleerden
hebben allerlei theorieën daarom
trent opgesteld, welke op zich zelf
wellicht een klein stukje waarheid
behelsden, doch welke het groote
probleem onaangetast lieten. Een
enkele visionaire economist van we
reldnaam, zooals de Amerikaan
Babson, heeft de kern van het vraag
stuk beroerd, door te verklaren, dat
elke depressie in het zakenleven
feitelijk het gevolg is van en dus
-■’’nressie
ge
wiekste zakenlieden, die met al hun
gewiekstheid toch niet in staat
bleken de crisis te overwinnen vol
gens hun methode, deze verklaringen
met een geringschattend lachje aan
hoorden, heeft de tijd voor de zieners
en denkers gewerkt en is inderdaad
in steeds breeder wordende kringen
het besef doorgedrongen, dat men
niet te doen had met een zuiver
materieele economische crisis, doch
zuiver met een l
En eenmaal de oogen
koppen onder ons de duidelijke be
wijzen voor deze slechts schoorvoe
tend aanvaarde stelling te verzame
len. Wat zei b.v. Henry Ford, een
van de meest succesvolle zakenlei
ders, welke voor zijn duizenden arbei
ders een vrijwel ideaal bestaan heeft
geschapen met goeden arbeid ge
durende een korte week met een goed
loon? Oneerlijkheid, zei Ford, ver
oorzaakte de z.g. depressie. Er waren
menschen, die de koersen der aan
deelen naar beneden joegen,
(baissiers.) Dat is oneerlijk.
Andere menschen koopen laag ge
noteerde aandeelen in de hoop rijk
te worden ten koste van iemand
andersdat is ook oneerlijk. En
inderdaad, deze opmerkingen van
Ford raken het zeer belangrijke
vraagstuk der zaken-moraal in de
moderne wereld. Zooals André
Maurois in de New-York Times
Magazine opmerkte, het is oneerlijk,
naar wjj meenen, om een contract of
een belofte niet te vervullen. Maar,
bestaat de eerlijkheid alleen maar in
het naleven van contracten? Zijn
sommige contracten niet immoreel
op zich zelf? Stelt u eens voor, dat
een politicus of een ander vooraan-
FRISO.
