Nieuws- en Advertentieblad
enz
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noords., Hindeloopen, Stavoren, enz
UITVOERING ZUIDERZEESTEUNWET.
ZATERDAG 23 JANUARI 1932.
58ste Jaargang
No. 4
Officieel Gedeelte.
Gemengd Nieuws.
Plaatselijk Nieuws.
Algemeen weekoverzicht.
Bekendmaking.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
De brandende lamp.
a
op
(Nadruk verboden).
sies is dat
reduceerd.
-
1
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
65 cents; franco per post
1 gulden. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterlijk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
De prijs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bij abonnement belangrijk
lager
De regeering schilt op het moment
een appeltje met de Belgische regee
ring, die op vrij beleedigende wijze
een hoogleeraar uit Nijmegen, Prof,
pater Kors, aan de grens deed tegen
houden, hem aldus belettende om in
Leuven te spreken op een vergadering
van katholieke studenten ten behoeve
van en propaganda voorden
wereldvrede. Er zijn erger misdaden
te beletten, maar de Belgische regee
ring laat zich nog al eens de wet
voorschrijven door een groepje luid
ruchtige en heethoofdige Brusselsche
nationalisten, die graag met sabels
rammelen, liefst Fransche sabels.
De Vlamingen zijn natuurlijk zeer
verontwaardigd over het gebeurde.
Hier boezemen sterren en strepen
minder ontzag in. De soci’s moeten
er heelemaal niets van hebben. Ze
hebben van de week nog een wets
ontwerp bij de Kamer ingediend om
ook den Vrijw. Landstorm onder
contröle van het parlement te brengen,
i. c. wat de mobilisatie van dat corps
betreft.
De regeering zal wel niet veel met
dat ontwerp op hebben en vermoedeljjk
de meerderheid van het parlement
ook niet. Parlementsleden vinden
elkaar allemaal even verdienstelijk
en eerbiedwaardig, maar sommigen
hunner willen by gelegenheid
wel eens een buiten-parlementaire
wandeling organiseeren, en voor zulke
gevallen schijnt de regeering graag
over wat menschen te willen beschik
ken, die achter het avontuur aange
stuurd kunnen worden. En dan is het
moeilijk om aan de ondernemende
parlementsleden eerst te gaan vragen,
of ze het goed vinden.
Van beide kanten bekeken, hebben
beide zijden groot gel(jk. Voor de
toeschouwers is het dus een kwestie
van eigen plaatsbepaling.
Want hoewel we misschien oogen-
sch(jnlijk niets slechter zullen zijn
door het zien of lezen van sommige
dingen, kan er toch, zonder dat we
het beseffen, de een of andere min
derwaardige gedachte binnengeslopen
zijn, die op een critiek oogenblik zich
een verrader betoont.
Het is een goed ding om eiken dag
te beginnen en te besluiten met de
een of andere goede gedachte, een
motto, een versregel, een gezang,
iets, dat behoort tot de wereld van
het schoone. Evenzeer is het ver
standig toe te zien, dat de eerste dag
van de week als het ware den toon
aangeeft voor de andere dagen, als
het ware gewijd aan het streven
naar die zelfde ware en goede en
schoone dingen. Er zit een merkwaar
dige wijsheid, in dit verband be
schouwd, in die woorden uit het oude
Sanskriet hierboven aangehaaldGis
teren is reeds een droom. Morgen is
slechts een visioenhet heden, goed
geleefd, maakt elk gisteren een droom
van geluk, elk morgen een visioen
van hooplet daarom goed op het
heden...
Dreigende stakingen. Onze
boterexportnaar Duitschland.
Rotterdam onder regeerings-
toezicht? Leve de pret in
Sittard! Een inval bij „De
Tribune.” Uit de politieke
arena.
De staking aan de werkverschaffing
in Groningen is deze week verloopen,
maar reeds vragen nieuwe dreigende
arbeidsconflicten onze aandacht. Aan
de particuliere mijnen in Limburg
willen de katholiek-georganiseerde
mijnwerkers in staking gaan, als de
zoo lang hangende kwesties der
pensioenregeling niet spoedigst wor
den opgelostzeker zullen zij in
deze actie op de medewerking der
overige bonden kunnen rekenen. De
rijksbemiddelaar is bezig om de par
tijen tot elkaar te brengen en daarmee
het dreigende gevaar te bezweren.
Ook in het Noorden dreigt een
groot conflict, in de havens n.l van
Rotterdam en Amsterdam. De werk
gevers wilden er de loonen met 15%
verlagen, maar na meerdere conces-
percentage tot 7% ge-
Ook van die verlaging
echter willen de arbeiders niets weten,
zoodat een strijd van hard tegen hard
te verwachten is.
De Burgemeester van WORKUM
brengt ter kennis, dat de Rijksdienst
voor de uitvoering van deZuiderzee-
steunwet 1925 gevestigd is te Amster
dam in het gebouw, Rokin 149 en dat
de Directeur van den dienst belang
hebbenden, bedoeld in artikel 1 dier
wet in de gelegenheid zal stellen, hen
voortaan in dit gebouw te spreken,
des Maandags van 10% uur v-m- tot
12% uur n.m. en des Donderdags van
2 uur tot 4 uur n.m.
Workum, den 18 Januari 1932.
De Burgemeester voornoemd,
C. E. van KOETSVELD.
Burgemeester en Wethouders der
gemeente WORKUM noodigen de
belanghebbenden uit hunne vorde
ringen ten laste der gemeente over
het dienstjaar 1931 vóór den 15 Fe
bruari 1932 aan hun College in te
zenden.
Workum, den 14 Januari 1932.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
C. E. van KOETSVELD.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
„Bouwt dan heden sterk en stevig
Op een ruime, vaste voet
Dan vindt morgen, zooals eeuwig,
Weer een hoog’re, veil’ge plaats
Voor het bouwwerk dat we maken
wordt de stof door tjjd bereid
Onze hedens en de gistrens
Zijn de steenen van den tijd...”
Zoo zou men, een beetje vrij, een
beetje onbeholpen wellicht, de veel-
aangahaalde woorden van Longfellow
kunnen weergeven. Woorden van den
dichter, die voor wie ooren heeft om
te hooren, een klank van diepe
waarheid en kostelijke raad bevatten.
FLORIS C.
WORKUM. Tengevolge van het
plotseling naar links uitwyken op den
rjjweg te Ferwoude en zonder daartoe
het noodige teeken te hebben gege
ven, werd Vrijdagmiddag j.l. de vee
houder H. S. te Ferwoude, die op een
rijwiel gezeten was, door een hem
tegemoetkomenden auto aangereden.
Den bestuurder, die krachtig remde
en het motorrijtuig zoodanig deed
zwenken, dat dit in den berm vast
liep, treft geen schuld.
De veehouder bekwam drie vrij
groote wonden aan het hoofd. Dokter
J. Leeuw te Workum verleende ge
neeskundige hulp.
De auto werd met den kraanwagen
van den heer H. IJntema alhier weer
op den weg gebracht.
De politie was spoedig ter plaatse
en stelde een onderzoek in.
Bij latere informatie blijkt, dat het
ongeval, dat zich in het eerst nogal
ernstig liet aanzien, niet zoo ernstig
was, dat voor het leven van het ver
keersslachtoffer behoeft te worden
gevreesd.
20 l-’32. Hedenavond kwam de
afd. „Workum” der S.D.A.P. in huis
houdelijke vergadering bijeen.
De houding aan te nemen tegen
over het plaatselijk crisis-comité werd
vastgesteld en besloten ieder lid te
dien opzichte vrij te laten.
In dit verband werd echter wel
besloten zich met een adres tot den
Raad te wenden. Het verzoek van de
christelijke en moderne transport
arbeiders zou worden gesteund en
worden aangevuld met een korte
proeve hoe de arbeiders zich die
steunregeling denken.
Gevraagd zal worden een weke-
lijksche uitkeering voor uitgetrokken
en dubbel uitgetrokken arbeiders van
f10 en 50 cent voor ieder kind; met
dien verstande dat de betrekkelijke
minister dan een toeslag op de uit
betaalde bedragen verleend van 50
tot 60 Dit zal ten gevolge hebben,
dat ook het crisis-comité dan 10 cent
per inwoner steun van het nationaal
crisis-comité kan ontvangen.
Nadat nog enkele bijzonderheden
over deze zaak waren medegedeeld
Rusland en Siberië samen 2.722.608
K.G., uit Australië en Nieuw-Zeeland
samen 1.357.165 K.G. Dat zijn dus de
hoofdleveranciers, die samen meer
dan 4 millioen K.G. leverden en waar
bij vooral de invoeren uit Australië
den laatsten tijd domineeren (in de
periode van 28—31 Dec. bedroegen
ze 206.670 van de totaal ingevoerde
271.908 K.G.) Verder werden nog
ingevoerd in 1931uit Argentinië
110.156, Oekraine 59.967, Zuid-Afrika
32.730, Lithauen 22.587, Polen 18.104,
Denemarken 13.429, Letland 11.980,
Finland 7965, Zweden 7930, Engeland
6480, Frankrijk 2106 en Ierland 1590
K.G.
Naar een evenwichtstoestand voor
de aardappelcultuur
Men betaalde in de Veenkoloniën
voor Engeland voor witvleezige con
sumptieaardappelen voor eenigen tijd
f 1.45—1.55, thaus f2.10—2.15. BQ leve
ring over de wijde rooster blijft echter
wel over, welke kleine knollen
dus tot meel vermalen moeten worden.
De aardappelen zullen 4 f2 voor
Engeland opbrengen f350, de ver
malen aardappelen met inbegrip van
den regeeringstoelag f120, totaal dus
pl.m. f470 per H.A. Vóór de crisis
achtte men een opbrengst van f600
per H.A. noodig om de kosten te
dekken, thans door de verlaagde
pachten en onkosten acht men f500
daarvoor noodig. De Veenkoloniale
landbouwer, die thans zijn aardappe
len naar Engeland verkoopt, heeft
bijna het evenwicht tusschen inkom
sten en uitgaven in zijn aardappel
cultuur bereikt, maar verdienen doet
hij nog niets.
Begrip „jaarlijksche inkomsten” bij
ambtswoningen.
Door den Hoogen Raad is beslist,
dat ter bepaling van het netto bedrag
der in artikel 11 der Wet op de Per-
soneele belasting bedoelde „jaarlijk
sche inkomsten” noodig voor de
bepaling van de huurwaarde van een
ambtswoning aan een ambt ver
bonden, aftrek voor verplichte bij
dragen voor pensioen en fondsen
niet geoorloofd is.
Contröle op rijwielen van kerk
gangers in den Kerstnacht.
Wü lezen in de „Residentiebode”
van 7 Jan. 1932 met betrekking tot
bovengenoemd onderwerp het vol
gende
In „Ons Noorden” van gisteravond
schrijft een lezer uit Friesland, een
zekere Hoeke Wierema uitBolsward,
een scherp protest tegen een politio
neel optreden in den Kerstnacht tegen
katholieke kerkgangers.
Aan dezen fel-verontwaardigden
brief ontleenen wij o. m. het volgende:
„Toen de parochianen van Roodhuis
die hoofdzakelijk de landelijke bevol
king van deze kleine plattelands
parochie uitmaken, zich vóór de
nacht mis naar de kerk spoedden per
fiets, per auto of wagen, werden zij
opgehouden door de controle. Daar
op den weg loerden met argusoogen
de marechaussee’s om na te gaan of
ieder fietser wel een fietsplaatje had
En vóór de Hoogmis verscheen ook
nog een commies en politie op ’t
tooneel.
Schrille tegenstelling.
Prikkelend optreden.
Hier mag wel eens de vraag worden
gesteldwie is de acteur van dit be
drijf. Wie heeft deze min kiesche
actie en scène gezet? Eischte het
algemeen belang en de algemeene
veiligheid op dien dag, op die uren
een leiding van het publieke verkeer
Geen sterveling die zulks zal durven
beweren. Werd het niet geeischt,
was het niet noodig, dan is het tact
loos optreden onder protest veroor
deeld.”
Tot zoover deze gerechtvaardigde
klacht.
Er wordt wel eens geklaagd dat de
politie en vooral de marechaussee by
de plattelandsbevolking impopulair is.
Maar een politioneel optreden als
hier nu in den Kerstnacht geschiedde
tegenover een katholieke bevolking
die zich in godvruchtige stemming
ter kerke spoedt, zou deze stemming
doen begrijpen.
Men zou haast meenen dat hier
een communistische godsdiensthater
de hand in ’t spel heeft gehad om de
Kerstmisstemming der menschen zoo
ergerlijk tejstoren.
Daarom is zeker de vraag ad rem
„van wie is deze ergerlijke order
uitgegaan om dit uur en in dien nacht
deze controle uit te oefenen?”
Welke autoriteit is verantwoordelijk
voor dit provoceerende en on tactisch
optreden
Het wil ons voorkomen dat er wel
eens vragen aan den Minister gesteld
zijn, die van minder algemeen belang
waren.
Er is dus wel ecomonische roering
op het oogenblik. Ook de boeren
zitten daar midden in en ze zijn zelve
in een zwakke positie. De arbeiders
kunnen nog vechten voor hun zaak,
maar de boeren moeten genoegen
nemen met wat de omstandigheden
bieden ofontrooven.
Nu is de boter-export op Duitsch
land weer bedreigd. Deze export be
droeg in 1930 nog 28.400 ton en in
1931, toen de koopkracht onzer Oos
terburen sterk was gedaald, 16.300
ton. Maar nu heeft de Duitsche
regeering een nieuwe regeling van
invoerrechten verordend voor boter,
waardoor uit ons land nog slechts
5000 ton per jaar tegen het oude
tarief van 50 Mark per ton mag
worden ingevoerd, terwjjl alles daar
boven met 100 Mark zal worden
belast. Toch moet men toegeven, dat
de Duitschers onze* belangen in dit
geval zooveel mogelijk hebben ont
zien, want voor de landen, die haar
muntwaarde deprecieerden om beter
op de buitenlandsche markt te kun
nen concurreeren, en daar hadden
we heel wat van te lijden I is een
In dit jaar sluiten 53
suikerfabrieken.
Naar door Aneta^uit’Batavia wordt
gemeld, is het thans practisch zeker,
dat 53 suikerfabrieken in 1932 sluiten,
waardoor waarschijnlijk^ toeneming
van de werkloosheid zal worden ver
oorzaakt, terwijl Nederlandsche tech
nische zaken vertegenwoordigers
naar Britsch-Indië zullen sturen om
de mogelijkheden, welke zich daar
voor hen voordoen, te bestudearen.
De mijnramp te Beuthen.
Uit de Karsten-Centrum-mijn is
Woensdagmorgen het Iflk van den
ongehuwden mijnwerker Karch ge
borgen.
Geraamte van Nederlandsch
militair in België gevonden.
Enkele dagen geleden werd teHeyst
(België) bij ’t uitvoeren van grond
werken een menschelijk geraamte
bloot gelegd. Alles wees er op, dat
het geraamte ongeveer honderd jaren
in den grond moest hebben gestoken.
Er werd een onderzoek Ingesteld
vanwege de familieleden van den
huldigen burgemeester van Middel-
kerke, den heer Degroote, waaruit
blijken zou, dat men staat voor het
overschot van een Nederlandschen
soldaat.
Deze werd in 1830 te Heyst zwaar
gewond, bezweek aldaar aan zijn won
den en werd begraven ter plaatse
waar het geraamte is teruggevonden.
De plaats was vroeger een akker.
Invoer van boter.
In 1931 werd in Nederland inge
voerd 4 374.797 K.G. boter en wel uit
extra zwaar recht bepaald. Onze
concurrent Denemarken b.v. moet
van 5000 ton al 86 Mark per ton be
talen en van de rest 136 Mark. We
zullen de concurrentie met de
Scandinavische landen op de Duitsche
markt dus met meer succes kunnen
weerstaan.
Het grootste gevaar, dat nu dreigt,
is dat Denemarken en Zweden de
boter eerst naar Holland zullen uit
voeren en vandaar naar Duitschland.
Dat de regeering daartegen nu eens
tijdig optrede door het scheppen van
contingenteeringsbepalingen
In Rotterdam is een bestuurscrisis
uitgebroken, omdat de socialistische
wethouders De Zeeuw en Brautigam,
beducht geworden door de vele
protesten uit eigen kring, niet
directelyk meer wilden meewerken
aan een 3 procents korting der
ambtenaarssalarissen. Dan willen wij
ook de nieuwe belastingsvoorstellen
niet aanvaarden, zei de raadsmeer-
derheid. Of het een èn het ander, óf
geen van beide. Na dit votum hebben
de bovengenoemde heeren hun ont
slag genomen uit B. en W. Financieel
zit Rotterdam min of meer in den
put en nu de belastingsvoorstellen
zfln verworpen, zegt de burge
meester, dat h(j Rotterdam niet be
sturen kan. Men mompelt reeds, dat
de benoeming van een regeerings-
commissaris is te wachten, die de
bestuurstaak van den raad zal over
nemen. Zou de oud-burgemeester en
saneeringsspecialist Zimmerman hier
een kans krjjgen.
Alle moeilijkheden, waaronder de
maatschappjj gebukt gaat, kunnen
een zeker deel des volks niet bewegen
om van haar gewone pretjes af te
zien. In Sittard besloot' de raad, op
aandrang daartoe van de katholieke
en protestantsche geestelijkheid, om
de maskerade tijdens het Carnavals
feest te verbieden. De voorstemmers
in het plaatsje, worden er nu op alle
mogelijke wijzen lastig gevallen en
de onbezonnen menigte gooide bij al
dezen prompt de ruiten in.
De justitie schijnt eindelijk krach
tiger te willen gaan optreden tegen
„De Tribune”, die dag op dag een
groot deel des volks in haar heiligste
gevoelens blijft beleedigen. Lafhartig
onttrekken de bedrijvers zich aan de
consekwenties, bewerende, dat er
geen redacteur is aan het blad en
geen directeur, in geen enkel opzicht
dus een verantwoordelijke persoonlijk
heid. De schrijvers zijn onbekend of
zoek. Door een inval in het gebouw
heeft men nu materiaal trachten te
verzamelen.
„Gisteren is reeds een droom,
Morgen is nog slechts een
visioen. Het heden goed geleefd,
maakt elk gisteren een droom
van geluk, elk morgen een
visioen van hoop. Let daarom
goed op het heden.”
UIT HET SANSKRIET.
Wij, in onzen tijd van gas en
electra, die slechts een knopje heb
ben om te draaien, om een zee van
licht te ontvangen, wjj weten er
dikwijls niet meer van mee te praten,
hoe vroeger de petroleumlamp of
patentolielamp geregeld „bijgehou
den” moest worden, hoe de pit
schoongehouden en bijgeknipt moest
worden, opdat het licht helder zou
branden en niet walmen, waardoor
stank en slecht licht konden ontstaan.
En daarom spreekt het niet zoo
direct tot ons gemoed, als er wordt
gewezen op de noodzakelijkheid om
de lamp van ons denken helder
brandende te houden, meteen goede
pit en zuivere olie. Waarmee dan
bedoeld wordt, dat we onzen voor
raad van geestelijke goederen op
peil moeten houden, ten einde aan
eiken druk weerstand te kunnen
bieden en niet in duisternis te hoe
ven rondtasten, wanneer de nacht
der moeilijkheden komt. Het wordt
meermalen gezegd: wat de wereld
noodig heeft is minder pessimisme en
meer optimisme, minder vrees en
meer vertrouwen. Zeker, maar niet
het ongemotiveerde optimisme van
den dwaas en de luchthartigheid, die
zoo snel in diepe wanhoop kan over
gaan. Doch het stevig gegrondveste
optimisme, afspiegeling van innerlijke
rust en harmonie, geboren uit een
begrijpen van de groote levenswaar
heden, welke het gansche heelal ten
grondslag dienende alom beschik
baarheid en almacht van Waarheid
en Wijsheid en Liefde.
We kunnen ons een zekere mate
van begrijpen van deze dingen des
geestes hebben eigen gemaakt, maar
waar geen vooruitgang is, daar is
achteruitgang, en we hebben te zor
gen, dat we onze lamp brandende
houden, en onzen voorraad olie met
nieuwe ideeën van waarheid en
wijsheid en liefde en vreugde aan
vullen. Lezen, zegt bijvoorbeeld F.
C. Hoggarth in Great Thoughts
(Londen), moet een voortdurende bron
zijn van al die dingen die lieflijk en
rein zijn een positieve hulp
voor ons om ze in onze gedachten
te houden. Het moest een alge
meen streven der jongeren zijn
om een kleine, persoonlijke boekerij
bijeen te brengen, die kan dienen om
op die manier het idealisme te
verstevigen, en te inspireeren met
nobele en stralende gedachten. Alles
wat lage of laag-bij-de-grondsche
gedachten omtrent het leven
wekt, kan men beter mijden.
O
