Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Groote Opruiming
J.VAN DOUWEN KUIPERS
duurt onverminderd voort
ZATERDAG 6 AUGUSTUS 1932.
No. 32
58ste Jaargang
Officieel Gedeelte.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
Aanbesteding.
Algemeen weekoverzicht.
Bekendniaking.
HINDERWET.
ONZE
Markt Workum
VRIJHEID.
(Nadruk verboden.)
oorlog
tegelQl
Dit blad verschynt des Za
terdags en kost per kwartaal
65 cents; franco per post
1 gulden. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiön tot ulteriyk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
dat crediet en vertrouwen slechts
verworven kunnen worden door de
verwaarloosde geesteiyke zijde van
het leven.
In Brazilië zyn thans de rebellen
van den staat Sao Paolo aan de win
nende hand.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
afhouden. Een motie van wantrouwen
der Groot-Duitschers werd met 81—81,
dus door staking van stemmen, ver
worpen. De socialisten stemden met
de Groot-Duitschers mee. De positie
der regeering is dus wel zeer zwak.
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM, zullen op Maandag 15
Augustus a.s. onder de gevestigde
patroons in de gemeente Workum,
aanbesteden
liet maken van een gewapend
betonbrugje bij de Heeren-
kunst.
Bestek en teekening zijn verkrijg
baar ter Secretarie vanaf Woensdag
10 Augustus a.s.
Workum, den 4 Augustus 1932.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
C. E. van KOETSVELD.
De L.-Secretaris,
G. G. GROENENDAL.
Bolivia (3 millioen inwoners) en
Paraguay (nog niet 1 millioen) hebben
den strijd met elkaar aanvaard om
den Gran Chaco, een tusschen-liggend
woest gebied. De oorlogsgeestdrift aan
beide zyden is groot; zelfs vrouwen-
bataillons worden geformeerd. Die
luidjes in Zuid-Amerika kunnen zeer
fanatiek z(jn. In 1870 voerde Paraguay
tegen drie omliggende staten
„k. Al terugtrekkende verbrand-
dén al hun eigen steden en dorpen.
De president sneuvelde in het laatste
gevecht. Van ruim een millioen inwo
ners waren toen nog 28 duizend
mannen over, ruim 100 duizend vrou
wen en 80 duizend kinderen 1
Van de week is de tekst gepubli
ceerd van het Ned. Belgisch Verdrag.
Laten we met onze beschouwing er
over wachten, tot de lezer van zyn
vacantie terug is.
al de ontwikkelingsmogeltykhöden die
hun harten begeeren, al de verwe-
zenlfjking van hun ambities als
ze elkaar maar behandelen overeen
komstig de Bergrede. Ze kunnen
vrede en vertrouwen en gezondheid
hebben, als ze vrees vervangen door
vertrouwen. Ze kunnen de induvidu-
eele, nationale en internationale wel-
Ilet heeft waarlik voldoening ge
geven, dat de afschu welyke roofmoord
op den 80 jarigen alleen-wonenden
arbeider te Onstwedde, niet tot de
crimineele raadselen zal blijven be
hooren. De moord blijkt begaan te
zyn door een 18 jarigen kleinzoon, die
eenigen t(jd bij den ouden man
inwoonde en diens 21-jarigen vriend.
Met een scherpen beitel hebben z(j
den ongelukkige vijftien malen ge
stoken, w.o. eenige malen door het
hart. Alles om een buit van 60
guldens
De jongens hadden een tjjd als
werkeloozen rondgeslenterd, maar de
18 jarigen kleinzoon van den vermoor
de had toch juist weer werk, toen hij
met z(jn vriend tot de misdaad besloot.
In Mandsjoerye en Noord China her
leeft de Japansch Chlneesche oorlog.
Volgens de Japanners zou de befaamde
Chineesche generaal Ma in Mandsjoe
rye z(jn gesneuveld, maar volgens de
Chlneezen is hy nog springlevend.
Een Chinees is taaiIn Canton
(China) z(jn b(j overstroomingen 300
menschen verdronken.
Binnenland.
Vacantietijd. Nationaal
Padvinderskamp in Was
senaar. De roofmoord
te Onstwedde.
Nu de leden van Tweede en Eerste
Kamer op recès z(jn gegaan en de
kiezers hun vacantie genieten voelt
de lezer het groote verschil wel?
nu zelfs de roerige bolsjes uit de
groote steden iets interessantere te
doen vinden dan het maken van
heibeltjes, thans, nu ook het rapport-
Welter t(jdeiyk geen belangstelling
meer trekt, nu verlangt de Overzicht
schrijver weer terug naar de zeeslang,
die vroeger jaren om dezen tijd placht
op te duiken ten gerieve van de
dagbladschrijvers, die gebrek aan stof
hadden. Eilacie, de menschheid ge
looft er niet meer aan.Zulke
verhalen konden slechts dienen in
een tijd, toen 90 pCt. der menschen
in geen jaren de grenzen van hun
gemeente overschreden. Tegenwoor
dig zien de menschen teveel van de
wereld, dan dat we ze nog met fan
tastische verhalen zouden kunnen
boeien. In deze vacantiedagen voelt
een mensch zich nergens vreemder
dan in zijn woonplaats, waar ie niemand
meer kent. Een vreemd volk schijnt
welvaart hebben, die ze maar willen, er neergestrekenvan de oude, ver
De Oostenrjjksche prelaat en staats
man Mgr. Seipel is op 56 jarigen
leeftijd overleden. Aan hem had Oos
tenrijk veel te danken. Hij trad voor
het eerst als minister op in 1918 en
wel in het laatste kabinet onder de
monarchie. Na den oorlog werd hij
leider van de Chr. Soc. Partij en vaak
vormde by mede de regeering. Hij
redde Oostenrijk van den ondergang,
toen h(j fioancieelen steun (én toezicht)
van den Volkenbond aanvaardde. Mr.
Zimmerman van Rotterdam, werd
toen Volkenbondscommissaris. In '24
werd een revolveraanslag op hem
gepleegd. Omdat de staatsman aan
suikerziekte leed, kon de kogel, welke
hij toen in een der longen kreeg, niet
worden verwijderd. Het heeft zijn
dood verhaast.
Oostenrijk staat op het oogenblik
wéér voor een crisis. In Lausanne
heeft de regeering weer flnancieele
hulp aanvaard. De Groot-Duitschers
meenen, dat de daarbij gestelde voor
waarden van politieken aard Oosten-
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter kennis van
belanghebbenden de volgende waar
schuwing
Waarschuwing voor zelf karnende
boeren.
De Regeerlngscommlssaris, voor
zitter der Crisis-Zui vel-Centrale, brengt
tor kennis van de belanghebbenden,
dat met ingang van 1 Aug. 1932 de
termijn verstreken is, gedurende
welken het toegestaan is uit de be
waarplaats van veehouders, die zelf
melk tot boter verkamen, boter zon
der merk te vervoeren.
Na 31 Juli 1932 zal dus geen enkele
hoeveelheid boter de fabriek, de
melkinrichting, de boerderij, de melk-
slijteri), in het algemeen de bereid-
of bewaarplaats, mogen verlaten, ten
zij voorzien van het Rjjksbotermerk,
of het speciale Crisis-botermerk.
Zelfkarnende boeren, die zich tot
dusver niet bjj de betrokken boter-
contrólestations opgaven, met verzoek,
botermerken te ontvangen, worden
daarom in hun eigen belang aange
raden, zulks alsnog ten spoedigste te
doen. Het ligt n.l. in de bedoeling,
nauwlettend op de naleving van de
wettelijke voorschriften toe te zien en
bij overtreding dier voorschriften tot
het doen opmaken van processen
verbaal over te gaan.
Ressorten der Botercontrólestations
„Friesland” te Leeuwarden provincie
Friesland
„Groningen” te Groningen provincie
Groningen
„Drenthe” te Assen provincie Drenthe
„Gelderland-Overijsael” te Deventer
provincies Gelderland en Overijssel
„Eindhoven” te Eindhoven provincies
Noord-Brabant en Zeeland
„Maastricht” te Roermond provincies
Limburg en een gedeelte van
Oostelijk Noord-Brabant
„Zuid-Holland” te ’s-Gravenhage pro
vincies Zuld-Holland en Utrecht;
„Noord-Holland" te Alkmaar provincie
Noord Holland.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
C. E. van KOETSVELD.
De L.-Secretaris,
G. G. GROENENDAL.
De tijd is nu gekomen om den
juisten nadruk te leggen op
blijvende en innerlijke waarden,
onze onvergankelijke gaven.”
Rechter Bernard Shientag.
Geheel onze Vaderlandsche geschie
denis is als het ware doordrenkt van
onzen eeuwenlangen strijd om het
zelfstandig volksbestaan, om de sou-
vereiniteit: onafhankelijkheid en vrij
heid. De hang naar vrijheid, in ieder
mensch van nature aanwezig, is al
heel sterk in ons ras tot uiting geko
men en van de tien schoolliedjes, die
we als kind leerden, waren er toch
minstens vijf waarin de vrijheid ver
heerlijkt werd in den trant van „dat
vrije volk, dat vrije volk. ..zijn wij!”
Sapperloot ja, wat een bar vrij volk
zijn w|j toch. Tja, dat is te zeg
gen. tot zekere hoogte. We wor
den niet meer zoo ruw gekneveld
door Spanjool of Franzoos, zeker.
Maar als we het op den keper gaan
beschouwen, z(jn we toch eigenlijk
niet zoo bar vry, neen, als we er
goed over piekeren, komen we tot
de ontdekking dat we heelemaal niet
vry zijn, dat we in plaats van door
Spanjool of Franzoos, op niet zuinige
wijze gekneveld worden door drei
gende zorgen in slechte tijden, dat
vrees en kwade verwachting ons
boeid houden, dat internationale
lemmeringen onzen handel knauwen
en knellen en we ons in de weerga
niet vrjj voelen, integendeel, we zit
ten achter dikke tralies van benauwd
heid, vrees, zorg, zelfbeperking, ge
brek aan vertrouwen, pessimisme.
Onze vrijheid is heen. En we zjjn
de gevangenen van de spookgestalten
onzer benauwde gedachten, die rus
teloos om ons waren. Velen van
ons zien geen uitkomst.
Een dokter heeft onlangs terecht
opgemerkt, dat de grootste physieke
schade aan mannen en vrouwen be
rokkend wordt door. vrees. Inder
daad, en de grootste moreelc schade
wordt ons eveneens berokkend.
door vrees. Hoe moeten we dus onze
vrijheid, onze gulden, diepbeweende
vrijheid terug gewinnen? Door de
vrees te overwinnen die ons verlamt
en aan banden legt. Maar hoe
Hoe?
Moest dit feitelijk wel een vraag
zijn? Behoorden wjj niet allen het
antwoord op die vraag te kennen
Is het antwoord niet heel eenvoudig
hierin gelegen, dat w(j de vrees kun
nen uitdrijven, door bij al onze ge
dachten en daden ons slechts door
goede motieven te laten lelden Door
een geest van liefde te onderhouden
en deze tot richtsnoer van ons heele
leven te maken, den geest van die
volmaakte liefde, welke volgens het
schriftuurlijke woord, alle vrees bui
ten drijft. Dezelfde arts, welke w()
zooeven aanhaalden, sprak zeer te
recht de menschen kunnen alle
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter kennis van
het publiek, dat door Heeren Gedepu
teerde Staten van Friesland by besluit
van 27 Juli 1932, no. 12, le afd. B,
ingevolge art. 27 der Hinderwet aan
het bestuur van den Heidenschapster
Veenpolder en zyn rechtverkrijgen
den vergunning is verleend tot het
plaatsen van een bemalingsinstallatie
met ruwoliemotor van 18 P.K., op het
perceel kadastraal bekend gemeente
WORKUM, Sectie D, no. 72, ter ver
vanging van den bestaanden wind
watermolen.
Workum, den 4 Augustus 1932.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
van alle voorradige Goud- en
Zilverwerken, Klokken, Pen
dules, Wekkers, Horloges,
Barometers enz. enz.
MP 15 korting Contant “’^Mg
Profiteert van deze gelegen
heid om voor heel weinig
geld iets degeiyks en bly vends
te koopen
ZIET ETALAGES l
ZIET DE PRIJZEN 1
„We hebben in voorbije jaren
te veel nadruk gelegd op de
vluchtige, vergankelifke, ulter-
Ityke waarden ran net leven.
Over het algemeen is het in bet
buitenland niet beter dan by ons. In
België weet het kabinet geen raad
met het dreigende begrootlngstekort.
Wanneer iemand tot een van ons
zou zegggen, dat hy het gouden kalf
aangebeden had, zou hy misschien
met een miserabel gezicht naar zyn
leege beurs wyzen en smalend ant
woorden Is dat soms het gouden
kalf? En toch is het juist: al zijn er
ook onder ons die misschien in bittere
nooddruft verkeeren. We hebben vry-
wel allen de knie gebogen voor het
gouden kalt. We hebben allen naar
rykdom opgezien als de voor
naamste, zoo niet de eenig-
ste bron van geluk en naar
C. E. van KOETSVELD, wereldiyk succes, als de hoogste
X-
algeheele verandering van ge-
d ondergaan, tenzy de gouden
kalveren als huisgoden worden uitge
bannen kunnen we niet hopen
ons herstel te verwerven. Ons leven,
als individu en als natie, moet op
het hoogste recht gegrondvest zyn.
Al wat ongezond en meurs is in onze
maatschappij en het maatschappeiyk
Het Departement van Arbeid blykt
zich verrekend te hebben met de
kosten der nieuwe sociale voorzienin
gen. De ouderdomspensioenen wraren
begroot op 500 millioen francs (van
7 cent), maar ze zullen meer dan 900
millioen vorderen, misschien zelfs een
jaariyksche uitgave van 1000 millioen,
1 milliard, noodig maken.
Het Fransche tekort op de begroe
ting wordt beraamd op 7 milliard
francs (van een dubbeltje) is 700 mil
lioen gulden. Evenals bij ons, zoekt
men het tekort te dekken door
beperking van uitgaven, niet door
nieuwe heffingen.
De Engelsche Labour Partij, reeds
zoo geslagen door het conflict met
Mac Donald, is vaneen gesegeurd door
de uittreding van de groep I. L. P.,
d. z. de onafhankelyken, die de socia
listische beginselen voorstaan. In de
groep der onafhankelyken, voltrok
zich óók weer een scheuring. Diegenen
traden n.l. uit, die tegen het verbreken
waren van de banden met de Labour
Party.
De prys der Adverteutiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
By abonnement belangryk
lager
trouwde gezichten ziet men er geen
meer.
Vacantie wordt tegenwoordig door
iedereen genoten en tóch klagen de
zakenmenschen. Men gaat thans
méér uit dan vroeger, maar ook
Anders. Een ieder heeft overal relaties
en men ontvangt elkander voor logies.
Velen ook nemen hun slaapkamer en
vaart herstellen. Nu men inziet, bed in gecomprimeerden vorm mee
hoewel men er nog niet naar handelt, op reis. Brood en koffie worden niet
vergeten.
Zulke vacantietochten op een koopje,
getuigen van een goede economische
opvatting, maar ja voor zakenmen-
schen valt aan zulke pret niet veel
te verdienen.
Buitenland.
Na de Ryksdagverkiezingen.
Dreigende begrotingstekorten
in België en Frankryk. Scheu
ring in de Engelsche Labour-Par
ty. Mgr. Seipel f. De positie
der Oostenrijksche regeering.
Leeft generaal Ma Roerig
Zuid-Amerika. De Olympische
spelen.
De verkiezingsvoorbereidingen in
Duitschland hebben over heel de
wereld belangstelling gewekt en in
Duitschland zelve bereikte de agitatie
het kookpunt. Van Zaterdag op Zon
dagnacht culmineerde de spanning
hier en daar vielen dooden by poli
tieke botsingen. Op den verkiezings
dag echter trad de ontspanning reeds
in, alles liep toen betrekkeiyk kalm
af. En nu de groote slag definitief ge
slagen is, keert de rust in bijna vol
komen volmaaktheid weerom, 't Is,
of de menschen verbluft op de ge
gevens van den uitslag staren en
zich dan afvragenhebben we ons
daar nu zoo druk over gemaakt?
De party van Hitler kreeg ruim
200 mandaten, want ze kreeg de stem
men van 37 pCt. der kiezers. Ieder
een echter wist, dat die partij dat
percentage minstens zou kunnen boe
ken, want by de Pruisische Landdag-
verkiezingen was die sterkte van de
Nat. Soc. party al gebleken. Men
wist echter niet, hoever de Nazi’s
boven die 37 pCt. uit zouden komen
men dacht de beweging nog groeien
de. Dat ze het niet meer was, is
eigenlijk de eenige verrassing, welke
uit den verkiezingsuitslag naar voren
kwam.
De socialisten verloren slechts en
kele zetels, Centrum en Volkspartij
wonnen er tezamen 11, de communis
ten wonnen iets ten koste van de
socialisten, het is alles tezamen
niet van zoo byzonder veel beteeke-
nis.
De socialisten herademen opgelucht, van _Dffitschland
Bi fining lacht in zyn vuistje en Hitler
is op het oogenblik muis stil
Intusschen Is er by de huidige ver
houdingen in den Ryksdag geen en
kele parlementaire regeering denk
baar. Von Papen grinnikt daarover
van vergenoegdheid. Hij behoeft nóch
voor Hitler, noch voor Bi fining op te
staan, hy kan biyven wegens ge
mis aan een opvolger. Biykbaar zint
hy op politieke hervormingen. In
een interview heeft hy zich voor de
instelling van een Hoogerhuis (Eerste
Kamer) verklaard en vooreen herstel
der kiesdistricten. Voor zulke her
vormingen behoeft hy echter een
twee derde meerderheid in den Ryks
dag. De Nazi’s schijnen In de regee
ring het kanselierschap te zullen op-
eischen en het departement van bin-
nenlandsche zaken, maar de politieke
onderhandelingen tusschen de regee
ring—Von Papen en de partyen, zul
len eerst in het midden der volgen
de week, na beëindiging van den po
litieken godsvrede en de viering van
den Grond wetsdag (11 Aug.), kunnen
aanvangen.
Von Papen scbynt niet te voelen
voor opname van Nazi's in zyn re
geering. Juist door tïl te gepronon
ceerd rechtsche figuren uit zijn kabi
net te houden, wil hy aan hetzelve
de signatuur van „onpartydig” ver-
leenen.
systeem moet uitgerukt worden. Eerst
dan kunnen we hopen onze kracht
en levensmoed te herwinnen.
En eerst dan. zullen we onze
vryheid herwonnen hebben.
FLORIS C.
De nieuwe opvattingen omtrent be
hoeften op reis, hebben het trekken
van stad tot stad en van land tot
land mogeiyk gemaakt van alle stan
den en voor alle leeftijden. In Wasse
naar zyn op het oogenblik 3000 jongelui
verzameld in het nat. Padvinderskamp
alles slaaipt er in tenten. Straks komen
ook nog 900 welpen aan. Onder de
gasten vindt men vele jongens en
meisjes uit vreemde landen, zelfs uit
Noorwegen en Zweden, Spanje en
Hongarye. Op 11 Aug. komt de 75-
jarige oprichter van de Padvinders-
be weging, generaal Sir Baden Porvall,
het kamp in Wassenaar bezoeken. Er
is daar in Wassenaar ook voor
geesteiyke leiding gezorgd. De
protestanten hebben er een wij
dlngszaal, de katholieken een kapel,
waar de bisschop van Haarlem, mgr.
Aengenent, op 11 Aug. een pontificale
mis zal opdragen.
opgezien
geluk
levensdoelstelllng. En tenzy we
een i'„
moed ondergaan, tenzy
Tege.n
o.
li----
