voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Nieuws- en Advertentieblad
Rust, kalmte en
zelf beheersching
keeren weer terug na het gebruik van
Mljnhardt’s Zenuwtabletten
Glazen Buisje 75 ct.
Bij Apoth. en Drogisten.
Een Meisjesgezicht
ZATERDAG 8 OCTOBER 1932.
No. 41
58ste Jaargang
Officieel Gedeelte.
Gemengd Nieuws.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45 1
ZILVEREN RANDEN.
Aanbesteding.
Algemeen weekoverzicht.
scherven gewond
(Nadruk verboden.)
I
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiön tot uiterljjk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
verliest nimmer zyn frissche teint en
soepele gaafheid, wanneer men voor
de verzorging van het gelaat „Zjj"-
Crême gebruikt.
In prijzen van 20—30—45 en 75 cent.
In Ierland woedt de anti-Engelsche
actie voort. Ook die beweging zal in
den loop der jaren wel luwen; de
Het Lytton-rapport. De
Mexicaansche regeoring en de
- De Gou-
het lot, goed of kwaad,
verandert mannen en vrouwen
niet, naar ik meen het ont
wikkelt hun karakter.
THACKERAY.
Zoo oppervlakkig beschouwd Ijjkt
het een ramp en een treurig lot, wan
neer crises de wereld teisteren als
Egyptische plagen. Wanneer donkere
wolken van rampspoed het licht ver
duisteren en er nergens licht schijnt te
zjjn. En vooral, wanneer we zelf door
vermindering van inkomsten of erger
nog getroffen worden. Dan valt het
wel heel moeilijk om de zilveren
randen op te zoeken, die ook aan de
donkerste wolk een belofte van licht
en uitkomst en verbetering verleenen.
En toch: ook de duistere wolken
van een tot wereldomvang uitge
groeide economische evenwichtsver-
storing hebben hun zilveren randen,
als men bedenkt dat door deze econo
mische beroering de menschen ge
noodzaakt worden den blik eens af te
wenden van de loutere en enkele
beschouwing van materieele zaken
en genoegens en dien te richten op
de veel belangijker geestelijke waar
den. Men hoeft immers geen diepzin
nig filosoof te zQn om te begrijpen,
dat er in deze wereld niets zonder
reden en oorzaak gebeurt en dat er
geen blinde krachten die depressies
enz. teweeg brengen bestaan, doch
dat het ten slotte de collectiviteit van
de gedachten der menschen is, die
tot bepaalde dingen leidt. Niet voor
niemendal hoort men dus door den
kers verklaren, dat de depressie niet
zoozeer een economische is, dan wel
een moreele.
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM zullen op Maandag 10
October a.s. onder timmerlieden-pa-
troons in deze gemeente aanbesteden:
Het herstraten van de trot
toirs langs de hoofdstraat
vanaf het pijpbrugje tot het
Dwarsnoord, in 4 perceelen.
Bestek en voorwaarden zyn ver
krijgbaar ter secretarie in de gewone
bureau-uren.
Workum, den 5 October 1932.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
C. E. VAN KOETSVELD.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
Binnenland.
De onderhandelingen metDuitsch-
land afgesprongen. In Berlijn
begrijpt men er niets van.
Herziening der L.O.-wet. Loo-
nen, prijzen en ander crisis
nieuws. Dierendag.
Al heeft men in den Haag nog geen
daden gesteld tegenover de voort
durende aanslagen der Duitschersop
onze landbouwbelangen, tóch heeft
onze regeering van de week tenminste
eens van zich afgebeten. Ze heeft
vierkant geweigerd om zelfs maar te
praten met de Duitschers over hun
vergaande contingenteeringsvoorstel
len, welke, naar algemeen bekendis,
neerkomen op een verdere verminde
ring van onzen uitvoer met meer dan
de helft, vergeleken bij de verhou
dingen in het laatste kwartaal van
1931. Tenslotte kunnen we het niet
verhinderen, dat Duitschland contin-
genteeringsbepalingen schept, maar
men zal te Berlijn thans begrepen,
dat ze met tegenmaatregelen zullen
worden beantwoord, als van een aard
zijn gelijk de in Den Haag gedane
voorstellen. De Duitsche onderhande
laars zijn na het abrupt einde der
Haagsche besprekingen aanstonds naar
Rome vertrokken om te trachten er
de booze bui van Mussolini te bezwe
ren. Die wachtte niet af, tot men in
Rome de Duitsche contingenteerings-
plannen zou komen medeaeelen, maar
alleen reeds op het gerucht er van
kondigde hjj een deviezenregeling af,
welke de Duitsche uitvoer naar Italië
bijna geheel dreigt stop te zetten.
Naar uit Berlijn verluidt, begrijpt
men daar niets van onze houding.
Wjj hebben toch zelf óók allerlei
contlngenteeringsbepalingen getrof
fen, zoo zegt men er, waardoor aan
den Duitschen uitvoer naar Nederland
een schade van 50 millioen Mark werd
berokkend. In waarheid hebben w{j
voor bepaalde artikelen gecontingen-
teerd op 100 pCt.we hebben dus
alleen oen verhoogden invoer belet.
Dank zij de reclame der georga
niseerde Dierenbescherming komt de
viering van Dierendag op 4 October
er wat meer „in”. In Den Haag heeft
een dierenbeschermster den dag op
merkwaardige wijze ingezet. Als pro
test tegen zekere vivisectie-proeven
op honden, wierp ze des morgens de
ruiten in bij een Haagschen tandarts.
Stel u eens voor, dat men juist een
kies getrokken wordt en dan boven
dien nog een steen op z’n hoofd
krijgtEnfin, deze dame deed alleen
aan dierenbescherming. Het jammer
lijk toeval wilde echter, dat het juist
Nu ook de Alg. Ned. Bouwvakar-
beidersbond bij referendum het com
promis (8—12 pCt. loonsverlaging,
waartegenover regeeringssteun aan
de werkloos-kassen, opname der
bouwvakarbeiders inde crisisregeling
en aanzienlijke bouwcredieten) heb
ben aanvaard, kan binnenkort wel
licht ook weer eenige opleving in
het bouwbedrijf worden verwacht.
De Spoorwegarbeiders en beambten
verzetten zich met kracht tegen de
plannen tot nieuwe loonsverlaging.
Er zyn nog andere verlagingen,
welke de Spoorwegdirectie over
weegt, verlagingen n.l. der tarieven.
De plannen daaromtrent worden met
méér sympathie begroet. Het verluidt
thans, dat die verlagingen in bepaalde
gevallen tot 20 pCt. zullen gaan, maar
ze zullen niet over de heele linie
geljjk zijn, in enkele gevallen
zelfs van weinig of geen beteekenis
zyn. Ook zal het weer haast zomer
zyn, vóór we van de tariefsherzienin
gen in alle opzichten zullen kunnen
profiteeren.
De verhooging van den benzine
prijs van 14—16 cent is weer teniet
gedaan vanwege de concurrentie met
Roemeensche benzine.
Ook onze akkerbouwers kregen
van de week hun crisis nieuwtje. In
1933 zullen ze niet meer dan een
derde van de bouwgronden, die ze in
1932 hadden, met tarwe mogen be
zaaien.
Tenslotte een crisis-nieuwtje voor
degenen, die Indische pensioenen ge
nieten. Het voorstel tot korting er
van met 10 pCt. is door de Indische
regeering naar den Min. van Kol.
doorgezonden.
gedragslijn ten opzichte
regeeringsmaatregelen t.
katholicisme voor. Dat
gramschap der burgerlijke heerschers
verwekt. Zjj hebben gedreigd, dat ze
alle katholieke kerken in fabrieken
en verkoopplaatsen der arbeids-
coöperaties zouden herscheppen. En
den pauselijken legaat hebben ze van
de week gearresteerd en onder ge
wapend geleide over de grenzen
geleid. De nieuwe president van
Mexico heet generaal Rodriguez. Er
zyn in de geschiedenis manrea met
klinkerden naam naar Canossa ge
moeten.
in de meeste gevallen bar moeilyk is
geweest om het ook te houden. Men
denke maar eens aan het bijna uitge
storven ras der O.-W.-ers, wier tonnen
en millioenen in enkele jaren weg
smolten. En uit wat we zagen en
hoorden en lazen over wat de ge
makkelijk geld verdienende menschen
met hun geld deden, hebben we de
conclusie kunnen trekken, dat het den
meesten van hen geen goed heeft
gedaan. Integendeel wil het ons voor
komen, dat er een bepaald zeer
slechte invloed van uitging. En is er
eenige reden om aan te nemen, dat
de menschen, in het algemeen ge
sproken, meer blijvende waarde uit
gemakkelijk verdiend geld zouden
verwerven, als de dagen van groote
voorspoed weer terugkeerden Wij
meenen van niet.
Zeker, ieder weldenkend mensch
zal het met den boven aangehaalden
scribent van Central Union eens zyn,
dat ieder mensch recht heeft op een
„baantje.” En men hoopt niet alleen,
doch verwacht stellig, dat de toestan
den zoodanig zullen veranderen op
welke wijze dan ook, dat er geen
werkloosheid meer zal zijn op zulk
een uitgebreide basis als thans. Ook
zullen er altijd wel menschen zijn, die
meer geld hebben, dan goed voor hen
is en die zullen voortgaan het op dwaze
wijze uit te geven. Maar het lijkt ons
toe, dat we door het pogen om
iedereen rijk te maken, er niet
bepaald in geslaagd zyn iemand erg
gelukkig te maken. En men vraagt
zich wel eens af, of we als natie niet
een weinig ons houvast aan de duur
zame dingen de» levens verloren
hebben in den strijd om het machtige
geld. Want het is inderdaad juist,
dat er geestelijke waarden zyn, die
van onmetelyk grooter belang zijn
dan rijkdom en die niet afhankelijk
zijn van voorspoed, die, in feite,
eerder de neiging hebben vernietigd
te worden door het bezit van meer
geld, dan noodig is om het lichaam
warm en goedgevoed te houden.
Het is daarom zoo’n vreemde ge
dachte nog niet, dat de magere jaren
wel eens de groote beteekenis konden
blijken te hebben gehad, dat ze de
blikken der menschen afwendden
van de beschouwing van louter ge
noegens naar de soberder doch veel
belangrijker dingen des levens.
FLORIS C.
Als de Duitsche invoer hier te lande
met 50 millioen is gedaald, dan zal
dat het gevolg zyn geweest van de
wyze, waarop onze Oosterburen voort
durend nieuwe aanslagen uitdenken
op onze landbouwbelangen. De Neder-
landsche Bierbrouwerijen b.v. hebben
deze week nog aan haar Duitsche
leveranciers bericht, dat ze hun grond
stoffen voorloopig van elders zulldn
betrekken uit protest tegen de invoer-
belemmeringen van Duitsche zijde.
Zooals gezegd, komen de nieuwe
Duitsche contingenteeringsplannen
neer op een vermindering van den
invoer van landbouw-, tuinbouw- en
zuivelproducten met meer dan de
helft, vergeleken met het laatste kwar
taal in 1931. Daarbij bedenke men,
dat op het genoemde tijdstip de invoer
op andere kunstmatige wijzen reeds
sterk was gedrukt, o.a. door de be
faamde deviezenregelingen. Noch-
thans, in Berlijn blijven ze het
onbegrijpelijk vinden, dat we ons niet
goedmoedig laten afslachten
De minister van Onderwijs vreest,
dat zyn ontwerp tot herziening van
de L.O.-Wet niet tijdig genoeg zal zijn
behandeld en aangenomen om de
fmancieele voordeelen er van nog te
laten uitkomen in het nieuwe begroo-
tingsjaar. Daarom heeft hy die al vast
in een speciaal ontwerpje samengevat,
hetwelk met spoed zal moeten worden
afgehandeld. Het regelt o. a. het aan
tal onderwijzers bij de onderscheidene
sterkte der schoolbevolking. Het
schoolhoofd zal door 1 onderwijzer
worden bijgestaan, als het aantal
leerlingen tot 35 is gestegen, door 2
bij 76, door 3 bij 131, door 4 bij 186
en verder door 1 onderwijzer voor elke
vijftig leerlingen. Voor U.L.O. geldt:
een hoofd met één onderwijzer by 27
leerlingen en verder één voor elke
26. Voorts is de nieuwe wachtgeld
regeling in het ontwerp opgenomen.
Gehuwde onderwijzeressen, die geen
kostwinsters zijn, krijgen by ontslag
slechts 3 maanden wachtgeld plus li/2
maand voor elk dienstjaar. Bij benoe
mingen moeten gedurende de eerst
komende 4 jaren wachtgelders vóór
gaan. Ook de bepalingen der Rijks-
vergoedingen zfln in het ontwerp
vervat.
de poes des tandartsen was, welke de tyd slijpt vele scherpe kantjes af.
dupe werd van het geval, het Maar op het oogenblik willen de
boest werd door een steen en glas- nieuwe lersche machthebbers niets
scherven gewondvan Londen weten. Het eenige, dat
Ierland nog officieel aan Brittannië
bond, was de Kroon, door een Gouver
neur Generaal in Dublin vertegen
woordigd. De Valera heeft den hul
digen functionaris tenslotte weten
weg te werken en alleen op zijn
voordracht kan de koning een opvol
ger benoemen. Nu verluidt, dat de
lersche regeering zulk een voordracht
niet zal opmaken, óf daarop alleen
den naam zal plaatsen van.de
Valera. Intusschen zijn tusschen de
Engelsche en lersche regeeringen
weer besprekingen ingeleid.
Tenslotte eenig „gemengd”. Irak
is van de week in den Volkenbond
opgeuomen, waardoor het minder af
hankelijk van Engeland.lykt. De
befaamde economische wereldconfe
rentie zal te Londen byeen komen,
vermoedelijk op 20 Februari a.s.
President Hindenburg heeft per radio
bedankt voor de overstelpende blijken
van belangstelling by zyn 85sten ver
jaardag op Zondag j.l. Hy heeft be
loofd er steeds naar te zullen blyven
streven om boven de belangen der
partyen uit het heil des vaderlands
en van alle Duitschers te behartigen.
In Griekenland hebben alle par
tijen den stryd om den staatsvorm
gestaakt en de republiek erkend.
Een grappige grensgeschiedenis.
Een vermakelijk geval heeft zich
hier één der laatste nachten aan de
grens afgespeeld, schrijft men uit
Aalten aan „De Graafschapsbode”.
Twee jeugdige Duitsche ambtenaren
hadden zich met burgerkleeding over
hun uniform verdekt opgesteld by
het kippenhok van een boer, die
juist even op het Duitsche, vlak aan
de grens woont.
De ambtenaren hadden het ver
moeden, misschien niet ten onrechte,
dat daar in de buurt een partytje
varkens gesmokkeld zou worden. Het
boertje had deze ongewenschte gasten
echter ontdekt en was met hun be
zoek heelemaal niet ingenomen. Hoe
kon hy de lui, die alles in de war
zouden sturen, weg krijgen. Hij wist
er een afdoend middel op, schoot zyn
geweer een paar keer af en begon
te roepen: „Kippendieven! Kippen
dieven! Grijpt die kippendieven!”
Beide ambtenaren werden inplaats
van achtervolgers nu achtervolgden!
Eén vluchtte op Duitsch gebied de
andere echter rende ons land in, en
kwam in angst in een sloot terecht,
waar hy door een paar landbouwers
doornat uitgehaald werd. „Kö’j fietsen?
gaot dan maor op de fletse zitten en
netst maor netjes veur ons uutwerd
hem gecommandeerd, en zoo werd
de jeugdige ambtenaar, bibberend
van de kou, heel netjes naar de politie
te Aalten gebracht, waar natuurlijk
gauw bleek, dat het geen „echte”
kippendief was.
Drie wandelaars door automobiel
gedood.
Bij een ernstig verkeersongeluk,
dat uitsluitend te wijten is aan het
onvoorzichtige rijden van een chauf
feur, zyn op den straatweg nabij
Brest drie personen overreden en
gedood. De auto reed met volle vaart
op de drie voetgangers in, die tegen
den grond werden geworpen en op
slag dood waren. De chauffeur van
de particuliere auto meldde zichzelf
by de politie en werd daarom voor
loopig op vrije voeten gelaten.
Een schroefblad op zee verloren.
Het Dinsdag van hier naar Har
wich vertrokken Ned. m.s. „Atlas”
heeft op de Noordzee een schroefblad
verloren. De m.b. „Dolfijn” op weg van
Amsterdam naar Londen heeft de
„Atlas” op sleeptouw genomen en
Dinsdagavond te Hoek van Holland
gebracht. De „Atlas” is voor anker
gegaan, wachtende voor orders en de
„Dolfijn” zette de reis voort.
dupe werd van
De prjjs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere lettors naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
By abonnement belangrijk
lager
Niet iedereen zal dit even snel be
grijpen of toegeven. Doch er zijn an
dere zijden aan het probleem, die
eenvoudiger te vatten zjjn. Zoo bij
voorbeeld, als men zich eens afvraagt
wat er eigenlijk wel gebeuren zou,
als slechte tijden met millioenen werk-
loozen en beknotte inkomens eens
onbepaald zouden blijven voortduren.
Hoeveel slechter zouden we dan af
zjjn, als volk, als de bestaande stan
daard van inkomen eens blijvend zou
zijn?
Een collega in do Central Union
(Westfield) gaf terecht dit eenvoudige
antwoord hierophet hangt er heele
maal vanaf, waar je gaat staan als je
de wereld bekijkt. Gaat men uitsluitend
en alleen op een financieel standpunt
staan, dan staan de zaken deksels
slecht. Maar er zjjn andere gezichts
punten. Waarom wenschen we alle
maal dat de welvaart zal weder-
keeren? Opdat we allen meer geld
zullen hebben. Maar als we nu meer
geld zouden hebben, wat zouden we
er dan mee doen?
Vreemde vraag. Maar een, die wel
degelijk reden van bestaan heeft.
Want wie oogen heeft gehad om te
zien en ooren om te hooren, die zal
zeker hebben moeten opmerken, dat
in de achter ons liggende „boom”-
laren, toen vele menschen gemakkeljjk
»n reel geld konden verdienen, het
Buitenland.
Lytton-rapport.
Katholieke Kerk.
verneur-Generaal te Dublin af
getreden. Gemengd.
Op het oogenblik is het het Lytton-
rapport, dat de internationale belang
stelling trekt. Naar men weet, keert
de conclusie van het rapport zich
tegen een z.g., door Japan geprote
geerde onafhankelijkheid van Mand-
sjoerije. Ontkend wordt, dat het Ja-
pansche militaire ingrypen gerecht
vaardigd was, maar wel wordt toe
gegeven, dat Japan in Mandsjoerijë
historische rechten heeft en belangen
te verdedigen. Voorts dat de provin
cie autonoom moet worden, maar on
der oppertoezicht van China en dat
middels nieuwe verdragen aan Japan
byzondere voorrechten kunnen worden
geschonken.
De Japanners denken er niet aan
om hun positie in Mandsjoerjje weer
op te geven, gelijk ze het in de ge
schiedenis al twee malen, vooral onder
Amerikaanschen druk, hebben moeten
doen. Daartegenover staat, dat de
Volkenbond de door Japan geschapen
situatie niet kan erkennen, zonder zjjn
principes geweld aan te doen. De
algemeene verwachting is dan ook,
dat Japan tenslotte uit den Volkenbond
zal treden. En de Volkenbond zelve
kan daar niet eens rouwig om zijn,
want die zal door dat uittreden ten
minste zjjn figuur hebben gered.
Japan zal dan geïsoleerd komen te
staan, heelemaal alleen tegenover
de Ver. Staten. Het is immers zeker,
dat de Amerikanen het niet zullen
dulden, dat Japan Mandsjoerjje aan
zich alleen onderwerpt. Daartoe heb
ben de Ver. Staten zelf te groote
belangen in het Oosten. De Atlantische
vloot der Amerikanen vertoeft reeds
maanden dreigend in den Stillen
Oceaan en nog pas is in Washington
besloten, dat de vloot daar, waar ze
in vredestijd niet thuis hoort, voorloo-
;ig ook nog zal bljjven. Pessimisten
voorzien een grooten Amerikaansch—
Japanschen oorlog in afzienbaren tijd.
En dan zullen er Europeesche staten
wezen zoo mcenen ze, die van
de „pracht-gelegenheid” gebruik zul
len maken.
Japan zoekt voorshands tjjd te win
nen. Het heeft beloofd, dat het een
tegen-rapport aan den Volkenbond
zal uitbrengen.
Groote revoluties zjjn altijd met
kerkvervolgingen gepaard gegaan.
De gewonnen of herwonnen vrjjheid
werd geweonlyk tijdeljjk bandeloos
heid. De rede voelde zich meesteres
en achtte zich verheven boven ge-
voels- en geloofskwesties, totdat
de rede tot haar enge begrenzing
werd geleid.
Mexico heeft zich in de laatste
jaren aan de dictatuur van militaire
dwingelanden en bruten ontworsteld
en ook hier is de volksbeweging ge
paard gegaan met een overmoedig
optreden tegen godsdienst in het alge
meen en de volkskerk in het bij
zonder. Kerken werden onteigend en
aan de Katholieke priesters werd de
uitoefening van hun ambt belet. Op
30.000 inwoners mocht nog één pries
ter dienst doen, maar hij mocht geen
geesteljjk gewaad dragen enz. enz. De
paus meende, dat in deze omstandig
heden bijzondere voorschriften voor
de katholieken in Mexico moesten
gelden en in een encycliek schreef
het hoofd der katholieke kerk aan
de Mexicaansche geloovigen dezen
van de
tegen het
heeft de
FRISO.
8--
