Nieuws- en Advertentieblad
I
I
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Bericht aan H.H. Adverteerders!
J. W. DE JONG, Markt, fortuin
Oogonderzoek kosteloos
Gij zult niet doodslaan
I
ZATERDAG 19 NOVEMBER 1932.
58ste Jaargang
No. 47
Officieel Gedeelte.
Plaatselijk Nieuws.
WOORDEN.
Zaterdag 26 November en
Zaterdag 3 December a.s.
in WORKUM HUIS AAN HUIS bezorgd.
Begrafenisrechten.
Algemeen weekoverzicht.
Binnenland.
--- Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45 -
sche ia begonnen.
(Nadruk verboden.)
de
(Adv.)
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorna, in te zenden. Ad
vertentiën tot uiterljjk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
Indien een woord een shekel
waard is, dan is zwijgen er twee
waard.
Evenals vorige jaren worden met
het oog op St. Nicolaas de beide
volgende nummers van „Friso” van
H.H. Adverteerders profiteert van deze gunstige gelegenheid en zendt ons,
gaarne zeer vroegtijdig, uwe advertentiën om teleurstelling te voorkomen.
DE UITGEVER.
is er gelegenheid een goede
oordeel, en daarom dus een BRIL aan te schaffen...
Stel niet uit Ga nog
heden naar
Gediplomeerd
Opticiën-Refr actionist
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter kennis aan
eigenaars van graven, dat er in de
maand NOVEMBER gelegenheid be
staat, de contributie over 1932, ter
Secretarie te betalen.
Daarna zal er per postkwitantie
over worden beschikt, wat een Ver-
hoooing van f 0.15 medebrengt.
‘Workum, den 27 October 1932.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
C. E. van KOETSVELD.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
invoer in Engeland van bacon, voor- denkt daarover precies eender als de
loopig met 15 pCt. wordt verminderd, man, die tot Maart nog op het Witte
Huis te Washington blijft zetelen.
Buitenland.
Ontwapeningsplannen van alle
kanten. Maar in de Ver.
Staten wenscht men daden ge
steld te zien. Von Papen
zoekt de partijleiders. In
België mindert de werkloosheid.
De prijs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
By abonnement belangrijk
lager
Rabbi Ben Azai.
Het eigenbelang te verliezen in
een idee die dierbaarder is dan
het eigenbelang, Is de voor
waarde voor alle ware groot
heid.
Het schijnt, dat von Papen, de
Duitscherijkskanselier nu toch zoetjes
aan met de zotte, door hem verwekte
parlementaire situatie niet goed raad
meer weet. Hij heeft tot de partij
leiders een verzoek gericht om met
hem te komen confereeren. Dat is,
van het standpunt van von Papen uit,
reeds een teeken van zwakteDo
socialisten hebben, na de Hitlerianen,
nu ook vierkant geweigerd om met
von Papen zelfs maar te komen over
leggen. Als hij respect heeft vo,or de
grondwet, zeggen zij, dan kan von
Papen slechts één ding doen aftreden
Wat voorshands nog wel niet gebeu
ren zal.
Onze tuinbouwers hadden van de
week óók een tegenvallertje. In
hoogste instantie is uitgemaakt, dat
zij voor de vaststelling van de pacht
van hun gronden, geen gebruik kun
nen maken van de Crisis Pachtwetten,
welke uitsluitend voor den landbouw
zijn bedoeld.
Een week van veel narigheid ligt
achter ons. Vóel auto-ongevallen, te
veel om op te noemen. Een bekende
cabaret-kunstenaar, de heer Dirk
Witte, kwam bij een er van om het
leven. De „P. C. Hooft” is definitief
verjoren; de „Joh. de Witt” komt er
voor in de plaats. Moorden en zelf
moorden, waarin de liefde een rol
speelt, waren er ook al. De dader
van de roofmoord-poging in Ressen is
te Keulen gearresteerd. Neen, er was
weinig opwekkends.
Enfin, de Amsterdamsche Zesdaag-
Anon.
Woorden vol gecomprimeerde le
venswijsheid, zooals het boven aange
haalde van Rabbi Ben Azai, en dat
overeenkomt met het bekende gezegde
dat spreken zilver en zwjjgen goud
is, zijn niet zoo maar snedige opmer
kingen of luchtige woordspelingen
zonder meer. Ze zijn eerder de er
kenning van een feit, dat wijst op
een bepaalde trek in de menschelflke
natuur, en waaromtrent de ervaring
van eeuwen en eeuwen den levens
wijzen waarnemer alles geleerd heeft.
Zoo is het ook met spreken en zwij
gen. Zeer nauw daarmee verbonden
is een ander gezegde: Wie veel zegt,
heeft veel te verantwoorden. Hetgeen
wijst op de eigenschap van vele veel
sprekers, om over allerlei dingen en
zaken hun meening te zeggen of hun
oordeel te vellen, dat onmogelijk,
juist door die veelheid, goed gefun
deerd kan zijn. Die voorkeur voor
het zwijgen en afkeer van het vele
spreken is niet koozeer een uiting
van stroeve nurkschheid, doch eerder
een vermaning tot wijsheid, tot be
zonkenheid van oordeel, tot goed
vooraf overdenken en beredeneeren
van ons
wenk om niet te haastig in ons oor
deel te z(jn, omdat we zoo gauw ge
vaar loopen dan een ander verkeerd
te beoordeelen, verkeerde motieven
toe te dichten en dus groot onrecht
te begaan.
Door alle tijden heen heeft de
menschheid de groote levenswaar
heid omtrent dit spreken en zwijgen
niet uit het oog verloren. De wereld
geschiedenis heeft vele groote, nobele
figuren aan te wijzen, doch geen dier
figuren was bekend om zijn veelpra-
terij, integendeel. Om een voorbeeld
uit onze eigen geschiedenis aan te
halenonze z.g. Vader des Vader
lands, had de bijnaam van Willem de
Zwager. Zoo zijn er tallooze voor
beelden te vinden van groote figuren,
in wie het woord „zwijgen is goud”
belichaamd werd. Een kostelijke ge
schiedenis wordt er in dit verband
verteld van Wilbur Wright, den
grooten Amerikaan, die de eerste
vliegmachine construeerde en vloog,
en die dus de geestelijke vader is
van alle snelle, majestueuse vlieg-
Van meer belang was, wat er in
diezelfde dagen elders in Den Haag
voorviel. Het door de fascisten zoo
gesmaade parlement kwam daar
rustig bijeen en verkreeg in samen
werking met de regeering eenige
belangrijke beslissingen. Het kabinet
heeft, onder den algemeenen druk
daartoe van de Kamer, besloten om
de Zuiderzeewerken voort te zetten.
Die voortzetting betreft dan allereerst
den N.O. Polder. Vele handen zullen
dus weer voorloopig werk vinden.
Nu de afsluitdijk voltooid is, hebben
alle strijdvragen omtrent het behoud
van de Zuiderzee afgedaan en kunnen
we allen eendrachtig streven naar
voleindiging van de gestelde, grootsche
taak. Met geruststelling zal ook de
verzekering van den minster-president
zijn vernomen, dat de regeering voor
loopig niet naar verlaging van de
steunnormen zal streven. Voor de
ambtenaren was het verloop van de
Algemeene Beschouwingen op de
Staatsbegrooting minder opwekkend.
Het is toch gebleken, dat de regeering
onvoorwaardelijk vasthoudt aan haar
voorstellen tot verlaging van de sala
rissen. Den huisvrouwen werd door
minister de Geer aangezegd, dat de
suiker wel weer wat -duurder zal
worden, als gevolg van een nieuw
voorstel tot heffing van opcenten op
den accijns er van. Braat en zijn
medestanders kwamen voorts te weten,
dat van de regeering voorloopig geen
voorstellen te wachten zijn om de
cumulatie van salarissen en pensioenen
te bestrijden, al erkende de regeering,
dat er eenige, maar zeer overdreven
voorgestelde misstand op dat gebied
bestaat, welke reeds door locale
maatregelen wordt tegengegaan.
Uit Londen wordt bericht, dat de
Engelsche regeering met andere
Europeesche staten, waaronder ons
land, een overeenkomst heeft afgeslo
ten, bepalende, dat de normale
machines, die thans dagelijks met de
regelmaat van een klok het luchtruim
in alle richtingen doorkruisen.
Wilbur Wright was een groote,
zwijgzame man, met maar één doel
in zijn leven, het volmaakte type van
een man vol geheimzinnigheid. Toen
hij zich bjj de renbaan te Hunaudrières,
bjj Le Mans vestigde, was de heele
wetenschappelijke wereld in rep en „onkosten” had moeten bestrijden,
roer en men wilde weten of die ge-
heimzinnige geruchten, dat die man
werkelijk in de lucht gevlogen had,
waarheid bevatten. Pelgrims, onder
wie Koningen en Koninginnen, stroom
den naar de eenzame plek en wachtten
nederig tot de groote man gereed
was. Die vroege vluchten van hem
werden bijgewoond door de grootste
figuren van zijn tfid, die naar Parijs
terugkeerden volkomen betooverd
door hetgeen ze gezien hadden. De
Spartaansche eenvoud van Wilbur’s
leven hij sliep op een veldbed in
zijn vliegmachineloods was typee
rend voor den manelk deeltje van
zijn geliefde machine was door hem
zelf gemaakt, sommige deelen ervan
waren met leeren schoenveters aan
elkaar gebonden. En niemand slaagde
er ooit in een woord uit hem te
krijgen, behalve over het onderwerp
dat hem geheel en al bezig hield, en
dan was het nog niet veel. Deze
„vogelman” zooals hy destijds ge
noemd werd, was volkomen ongenaak
baar. De Koningin van Italië wachtte
eens vijf uren om hem te zien vliegen.
Later voegde zijn broer Orville zich
bij hem. Men gaf eens een banket ter
eere van het winnen door hen van
de Michelin prijs en bij die gelegen
heid moest Wilbur een toast beant
woorden. Duidend op de benaming
„vogelman”, sprak Wilbur: „Deeeni
ge vogel die kan spreken is de
papegaai, en die kan niks van het
vliegen.” Daarmee ging hij zitten, met
de 20.000 francs in zijn handen, die
men hem aan dit banket had over
handigd. Zonder een woord telde hij
tienduizend francs uit en gaf die aan
zijn broer. En toen men van tafel
opstond, schudde hij plechtig de hand
van zijn broer en samen gingen ze
heen. Zwijgend.
Een van tallooze voorbeelden, waar
in zwjjgen goud was.
FLORIS C.
Mr. Dr. Völlmar stort 200.000
gulden terug in de kas van
Lotisico. Ruzie inden fascis-
tlschen huize. De Zuiderzee
werken worden voortgezet.
Geen steunverlagingen. Onze
bacon-export naar Engeland
moet verminderd worden.
De Tuinbouw profiteert niet van
de Pachtwetten. Allerlei.
De Haagsche advocaat, die
welke hij ten departemente van
justitie, waar over de Koninklijke Be
williging beslist werd, had moeten
maken. De mededeeling van den
minister, met veel nadruk en groote
beslistheid gedaan, is door velen bij
zonderlijk gewaardeerd.
Van Lotisico tot het Nederlandsche
fascisme, il n’ y a qu ’un pas. De fas
cistische beweging op zich zelf is óók
een loterytje, een gokje van wat poli
tieke avonturiers, die intusschen nog
niets dan nieten hebben getrokken.
Een der „kopstukken” is de Lotisico-
directeur, die deze week weer eens
een rel in den fascistischen huize
heeft ontketend door een poging om
de ongewenschte en al te luidruchtige
arbeiderselementen onder den heer
Baars, uit de party te weren. Met
eenige andere financieele machtigen
heeft de heer Dr. Alfred Haighton het
partybureau in Den Haag stormender
hand laten bezetten. Terzelfder tijd
veroverde hy ook de leiding van het
partyblad „De Bezem”. Baars en de
zjjnen hebben dat echter niet op zich
laten zitten en ze slaagden er in om
in een tegenaanval het verloren ter
rein te heroveren. Hoe de stand op
het oogenblik precies is, weten we
niet. De politie heeft veel moeite om
de heeren fascisten van elkaar te
houden, waarby van gummistok en
sabel gebruik gemaakt moet worden.
Zoolang de zwarthemden slechts tegen
elkaar vechten, kunnen de buiten
staanders vree hebben met het Neder
landsche fascisme
Exodus 20 13
WORKUM, 16 Nov. ’32. Zondag
morgen werd ds. J. van Veen, geko
men van Muiderberg in zyn ambt bij
de Ned. Herv. Gem. alhier, bevestigd
door zjjn collega ds. Chr. Eerhard,
die sprak naar aanleiding van Handel.
18 9 en 10: „En de Heere zeide tot
Paulus door een gezicht in den nacht:
Wees niet bevreesd, maar spreek en
zwijg niet, want ik ben met u, en
niemand zal de hand aan u leggen
om u kwaad te doen; want ik heb
veel volk in deze stad.”
Den nieuwen predikant werd door
de gemeente toegezongen Ps. 119 8
(gewijzigd).
Des namiddags hield de nieuwe
leeraar zijn intrede naar aanleiding
van 2 Petr. 1 19: „En wy hebben
het profetische woord, dat zeer vast
is, en gy doet wel, dat gy daarop
acht hebt, als op een licht, schijnende
in een duistere plaats, totdat de dag
aanlichte, en de morgenster opga in
uwe harten.”
Namens de ring Workum werd de
nieuwe ringbroeder toegesproken
door ds. v. Binsbergen van Koudum;
als studievriend sprak ds. J. v. d.
Heide van Hindeloopen. Ook sprak
een kerkeraadslid van de vorige ge
meente en een bestuurslid van de
Evangelisatie van Naarden, waar ds.
van Veen voorganger was geweest.
Namens kerkeraad en gemeente
sprak ds. Eerhard zijn ambtsbroeder
toe, waarna gezongen werd Gez. 91:3.
Het kerkgebouw was bij beide
Koninklijke Goedkeuring aanvroeg en
verkreeg op de statuten van de
lotery-onderneming Lotisico en zich
deswege met een bedrag van een
vierde millioen gulden liet honoreeren,
schijnt toch niet zoo verzekerd te zijn,
dat dit honorarium hem ook toekwam,
als hy eerst wilde doen gelooven. Hij
heeft zijn houding ter beoordeeling
gegeven aan den Raad van Toezicht,
maar intusschen heeft hy de beslis
sing niet afgewacht om zijn financi
eele geste te herzien. Hij heeft n.l.,
zoo liet hij door het Ned. Correspon-
dentieburèau mededeelen, ruim twee
ton van het getoucheerde „loon” in
de kas van Lotisico teruggestort. De
minister van justitie verklaarde om
trent deze zaak in de Kamer, dat hy
de Lotisico-affaire laat onderzoeken,
maar reeds kon de bewindsman ver
klaren, dat geen rijksambtenaren zich
in deze zaak hebben misdragen. Ook
in dat opzicht was n.l. geïnsinueerd
er was betoogd, dat de Haagsche
advocaat uit zyn rjjk salaris ook
ken. Steeds nieuwe rampen.
Maar de nieuwe Miss Spanje
is gekozen.
Het regent te Gene ve op hei oogen
blik ontwapeningsplannen. Van alle
kanten komen ze los. Het geruchtma
kende Fransche ontwerp is nu ook
officieel ingediend en Woensdag werd
het Engelsche plan ten Volkenbondsbu-
bureele gedeponeerd. Voor een nadere
beschouwing zullen we later nog wel
eens gelegenheid krygende pers heeft
op het moment nog slechts oen korte
samenvatting zeer vaag gesteld
in handen gekregen.
Voor wat van de Fransche plannen
bekend werd, is men er noch in
Duitschland, noch in de Engelsche
pers erg enthousiast over. De eigen
lijke bewapeningsbeperking, welke de
voorstellen inhouden, moeten maar
weinig belangrijk zyn. Daarby heeft
de Fransche regeering dan nog ver
strekkende waarborgen voor de vei
ligheid van den Franschen staat be
dongen. De voornaamste mogendheden
van Europa zouden zich moeten ver
binden tot militaire garanties tegen
den staat, welke het Kellogg-pact
zou schenden of Volkenbondsovereen-
komsten zou schenden. Het komt dus
daarop neer, dat andere mogendheden
Frankrijk met het geweld van hun
wapenen moeten waarborgen, dat
Frankrijk in het volle en ongestoorde
bezit van de oorlogswinsten blijft,
d.w.z. de territoriale en politieke
winsten. Op die voorwaarde wil
Frankrijk iets van haar over bewape
ning prijs geven. Daarbij is Frankrijk
dan tevens bereid om de rechtmatig
heid van Duitschland’s pariteitseisch
te erkennen, maar Duitschland’s be
wapening zal zeer geleidelijk moeten
gaan en voor de toestemming daartoe
worden alweer de noodige „waarbor
gen” vereischt.
In Duitschland is men woest om de
teleurstellende voorstellen, welke,
naar men daar beweert, met een
ernstige ontwapeningspoging niets
gemeen hebben. En, zooals we reeds
zeiden, ook de Engelsche pers toont
zich ten zeerste teleurgesteld.
In Amerika schynt men een beetje
ontsticht over de spoed, welke de
Europeesche crediteurstaten na de
presidentsverkiezingen hebben be
tracht, om met hun verzoeken tot
uitstel van betaling en een conferentie
over schulddelging voor den dag te
komen. Roosevelt heeft de uitnoodi-
ging van president Hoover om met
hem over de Europeesche nota’s te
komen spreken, aangenomen. Over en
weer hebben de nieuw gekozen pre
sident en Hoover te kennen gegeven,
dat ze voorloopig aan geen schulddel
ging willen denken. Misschien wordt
het moratorium met een jaar verlengd.
Vast staat, dat men in de Ver. Staten,
van Europa ontwapenings-daden wil
zien, alvorens over schuldverminde
ring te onderhandelen. De nieuwe
democratische president Roosevelt
Het oordeel over hot verloop van
den economischen toestand in de
wereld is lang niet eensluidend. Bij
ons hebben de ministers zich deze
week in de Kamer daarover pessimis
tisch .uitgelaten. Maar ióchin de
Amsterdamsche haven heersebt den
laatsten tyd weer een vrij opgewekt
leven. Ook in België is men over het
crisis-verloop niet ontevreden. De
minister van Arbeid deelde van de
week nog mede, dat in September
Dmpcmwuom., wvimu™. ^et aantal werk loozen van 330.000 tot
Verkiezingen in Denemar- 300.000 was teruggeloopen en dat in
- de meeste industrieën een opleving
valt te constateeren.
In Denemarken hadden Woensdag
de verkiezingen plaats voor het Folk-
ting (Tweede Kamer). Volgens de
eerste berichten zijn de verkiezingen
voor de socialisten niet ongunstig
verloopen.
Na Cuba, waar een stormvloed aan
byna 3000 menschen het leven kostte,
werd Japan nu weer door een typhoon
geteisterd. Hier vonden ruim 1000
menschen den dood. Tegelijkertijd
grepen aan de Japansche kust
verschillende scheepsrampen plaats,
waarby circa 250 visschers om
kwamen.
In Midden-Amerika brak weer eens
een revolutie uit, in Honduras n.l.
Het verloop is zeer bloedigde
insurgenten hebben verschillende ste
den bezet.
Zoo tobt de wereld voort. Ook in
Spanje is het opnieuw zeer roerig
geworden, maar óndanks dat alles
de eerste schoonheidskoningin van
dit seizoen is weer aangewezen; Miss
Spanje is ten troon verheven. Dra
volgen ze allenMiss Zus en Miss Zoo.
De Spaansche griep was óók besmet-
telyk
Bij Ruwe Handen Purol
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
i
