Nieuws- en Advertentieblad
I
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
No. 32
ZATERDAG 5 AUGUSTUS 1933.
59ste Jaargang
Pla.itseiijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
MEMENTE MORL
Algemeen weekoverzicht
Binnenland.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
DE SOM.
•a
FLORIS C.
(Nadruk verboden.)
I
l
f
l
i
s
s
1
t
aftredende socialistische wethouders
zitting zouden kiijgen.
t
t
i
t
3
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 centsfranco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorin, in te zenden. Ad-
verteutiën tot uiterlyk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
Textielarbeidersstaking ia BJgië.
De staking in de wolkammeren te
Verviers heeft zich de laatste dagen
belangrijk uitgebreid. Aanvankelijk
werd slechts in i groote fabriek
gestaakt, maar nadat de bond van
werkgevers in het te xtielbedr( f be
sloten had, de stopgezette onderne
ming te ondersteunen door haar or
ders in andere fabrieken te laten
uitvoeren, hebben ook de arbeiders
van de overige wolkammerijen het
werk neergelegd. Het aantal stakers __oa
bedroeg Dinsdagmorgen circa 3000.1 voor ging in dankgebed.
Niet minder dan Amsterdam sukkelt
ook de tweede stad des lands, d.i.
Rotterdam, met haar gemeentelijk
trambedrijf. De trams ondervinden
evenals de spoorwegen een moordende
concurrentie van de autobussenin
do stad nemen bovendien de goedkoope
taxies een groot deel van het verkeers-
vervoer op. Nog pas is te Rotterdam
een 300 tal menschen in het gemeen
lijk trambedrijf ontslag aangezegd;
deze week werden weer 94 mannen,
die tot h t trampersoneel behoorden,
maar in de g- m entelyke arbeids
reserve waren <p<enomen, voor goed
afgedankt. Wath^t eene bedrijf wint,
gaat ten koste van de bestaansmoge
lijkheid der geëmployeerden in een
ander bedrijf.
Een dood als van den Leidschen
hoogleeraar is in één opzicht benijd
baar. Deze mensch kreeg volop ge
legenheid om zijn aardsche zaken te
regelen en zich op den grooten Over-
gang voor te bereiden. Hij heeft z(jn
vrienden een voor een bij zich laten
komen en afscheid van ze kunnen
nemen. En ongetwijfeld, al wordt zóó
iets niet ruchtbaar, zal hy óók diegene
hebben laten roepen, aan wie hij
zoo dat ten minste het geval ware
iets goed had te maken. De mensch
is nu eenmaal zwak en zondig.
De dood zou ons allen inderdaad
minder schrikwekkend voorkomen,
als we wisten, dat we eindelijk met
alles in het reine waren gekomen,
wat ons als gezonde menschen drukt,
maar waarvan we ons uit hoogmoed,
uit een oogpunt van mensch-dijk op
zicht, uit halsstarrigheid, uit wraak
zucht of uit hoofde van welke on
deugd dan ook, niet willen ontlasten.
Als we echter onverwacht op het
ziek- en sterfbed komen te liggen en
het eindelijk tot ons doordringt, dat
we nog maar korten tijd te weinig
tjjd over hebben om goed te ma
ken, wat fout was of van onze liefde
te doen blijken, waar deze niet altijd
even duidelijk sprak, dan is het te
laat om onze verwaarloosde zaken
nog te regelen en zouden we by het
heengaan de rust moeten missen,
welke de Leidsche hoogleeraar vol
gens zijn vrienden heeft gekend.
We weten als regel niet, wanneer
ons stervensuur zal zijn gekomen,
maar wél kunnen we ons een rustig
heengaan verzekeren, als we zóó le
ven, dat we ten allen tijde bereid
zijn. Door het „Memente mori” bet
„gedenk, dat ge sterven zult” be-
hooren we ons bij alle handelingen
in het leven te laten leiden.
'n Mensch is zwak. We kunnen
thuis wel eens verschil van meening
hebben en we maken ons allemaal
wel eens boos. Het is niet goed, maar
wél verklaarbaar. Doch we mogen
geen deur achter ons dichttrekken,
vóór we met woord of gebaar getuigd
hebben, dat we weer vergeten hebben,
of zoo we ongeluk hadden te be
kennen zulks ook loyaal hebben
gedaan. Als we een vriend of kennis
ontmoeten, mogen we niet verzuimen
dien van onze respecten te laten
bljjken, want het kan altijd de
laatste keer zijn geweest. En als we
iets te herstellen hebben, moeten we
ons daarmee altijd haasten, want het
zou daartoe wel eens te laat kunnen
worden.
Het „gedenk, dat ge sterven zult”
behoeft niet opgevat te worden als
Na het verbod aan buitenlanders
om zich ten onzent aan politieke
agitatie over te geven, hebben de
Duitsche Nazi’s, die in de Limburgsche
mijnstreek werken, er een gewoonte
van gemaakt om des Zondags in Aken,
Herzogenrath en andere Duitsche
grensplaatsen te gaan „oefenen”. De
commissaris van politie in Heerlen
heeft nu medegedeeld, dat de Duit-
schers, die met zulke oogmerken de
grens passeeren, niet meer in Neder
land zullen wirden toegelaten, als ze
zich na hun oefeningen weer over de
grens willen begeven. De regeering
is er niet over te spreken, dat de
burgemeesters van sommige plaatsen
met overheidsgejuich het Straperlo
en andere kansspelen, waaraan volgens
den Min. van Binned. Zaken groote
moreele gevaren verbonden zijr>, bin
nenhalen. Dat moet uit zijn. We herin
neren eraan, dat naast het Straperlo
de gemeente Laren, in het Gooi, nu
ook al het Mialette kent en Wage-
ningen het Spiralo heeft ingehaald.
Algemeen was ook de schrik over
de vergiftigingsgevallen in de ge
meente Winsum, waar een paar hon
derd menschen na het gebruik van
ijsco’s ziek werden. Hier bleek para-
typhus in het spel. Vooral bij heet
zomerweer blijft oppassen de bood
schap bij het gebruiken van spijs en
drank. De ziektegevallen in Winsum
hadden tot heden gelukkig nog geen
tragisch verloop.
I
Engelsch plezierjacht
binnengebracht.
Door schipper J. Sperling is te
Ouddorp binnengebracht een Engelsch
plezierjacht. De opvarenden zijn twee
studenten afkomstig uit Lowestoft in
Engeland. Door den storm zijn zij
naar Nederland afgezakt. Na herstel
van de averij zullen de ondernemende
jongelui de terugreis aanvaarden.
Terecht merkt men op, dat de toe
stand in de wereld nooit zoo ernstig
zou ziju geworden, indien de men-
schen met elkander in liefde en
vriendschap hadden geleefd. En alle
mogelijke wetten en economische or
ganisaties zijn niet in staat geweest,
de ineenstorting te voorkomen. Doch
wat wetten en regelingen niet konden
tot sta-id brengen, dat kan liefde wel.
Dit menschelijke, onzelfzuchtige ge
voelen Is onfeilbaar in zijn uitwerking
en behoeft ook niet te wachten op
groote gebeurtenissen en verande
ringen het begint onmiddellijk te
werken waar het slechts gelegenheid
daartoe vindt. We hooren dikwijls hoe
het een weg vond om toestanden
te verbeteren in deze tijden van be
proeving. Crediteuren en debiteuren,
hypotheekhouders en hypotheekne-
mers, pachters en landeigenaars, zijn
in deze dagen tot een overeenstem
ming gekomen, waarbij de nood der
tijden tot een beter begrijpen en
waardeeren van elkaar's standpunt
drong en zuiver juridische verplich
tingen werden verzacht door een
element van dit gevoelen van mensche-
lijk begrijpen, meeleven, medelijden,
liefde.
In dit verband is het goed te be
denken, dat het laatste wat de groote
humanist Tolstoy gezegd moet hebben,
was„De wereldwijde revolutie,
welke de maatschappij zal organisee-
ren op een basis van liefde en dienen,
in plaats van haat en oorlog, staat
voor de deur.” En denk dan eens
aan de jaren van bloedvergieten en
verschrikking die volgden op de
schildering van dat schoone toekomst
beeld door Tolstoy. De kwestie is, dat
de menschen in staat zijn geweest de
deur voor zooiets schoons te sluiten.
Het grootste geluk en de grootste
schoonheid mogen voor de hand lig
gen, en toch kunnen de menschen
haat en ongeluk en de heele doos
van Pandora kiezen. En men krijgt
het gevoel, dat datgene wat Tolstoy
door het oog van zijn verbeelding
zag, opnieuw een bijna onmiddellijke
mogelijkheid is geworden in onzen
tijd, wanneer de wereld slechts de
wijsheid en de moed heeft het te
grijpen. Door te bedenken dat „vriend
schap slechts door vriendschap ge
kocht kan worden”, of dat men geen
„druiven van doornen leest”, „noch
tarwe van onkruid”. Meermalen heb
ben wijsgeeren betoogen gehouden,
die alle feitelijk neerkwamen op deze
eenvoudige stellinghet leven is een
spiegel, het weerkaatst precies terug,
wat men ervoor zet. Met andere
Woorden, we krijgen uit het leven
geen grein meer terug, dan we erin
doen, en we oogsten wat we zaaien.
Vele van onze moeilijkheden en te
leurstellingen zijn terug te voeren tot
het feit, dat we meenden te kunnen
oogsten waar we niet gezaaid hadden
of schoonheid en liefde te kunnen
oogsten, waar we onverschilligheid of
haat of oneerlijkheid zaaiden. En dat
is ook een lesje, dat we in deze tijden
van tegenspoed zoo uitnemend ge
leerd hebben.
De Amsterdamsche afdeelingen der
S.D.A.P. hebben het nu definitief, met
134 19 stemmen uitgemaakt, dat de
socialistische wethouders der hoofd
stad als gevolg van het bekende con
flict in den raad omtrent de salaris-
politiek voor het gemeentepersoneel,
zullen hebben af te treden. Dat zal
dan ook prompt geschieden, maar
vermoedelijk eerst in het najaar, ra
het gewone zomerree és. Die termijn
geeft aan de politieke partijen gelegen
heid om zich te beraden over de oplos
sing der komende wethouderscrisis'
Gelyk we reeds eerder berichtten,
wordt er in leidende politieke kringen
te Amsterdam gedacht aan het ver
wekken van een crisis college, waarin
dan misschien ook weer twee der drie
Dat ook deze regeering, welke er
eene van sterke mannen en ten be
hoeve van een sterk gezag bedoelt te
zijn, niet te doen is om een afbraak
van onze sociale politiek, bewijst de
memorie van antwoord over de wette
lijke regeling van de huisindustrie.
De regeering bleek het geenszins eens
te zjjn met de „sommige leden” uit
de commissie van onderzoek der
Tweede Kamer, die meenden, dat het
betrekkelijke ontwerp in dezen tijd
overbodig is geworden. Al moge de
huisindustrie niet zijn gegroeid, aldus
de memorie, de beteekenis van het
ontwerp ligt in den zeer ellendigen
toestand der arbeiders, die in de huis
industrie werken. De regeering erkent,
dat de mogelijkheid tot vastleggen
van minimum-loonen het voornaamste
doel van het ontwerp is, maar dat
besteedt mede ook veel aandacht aan
de inrichting der werkgelegenheden, kosten voor Delft bedragen f 1.200.1’00.
De regeering houdt vast aan de in
stelling van huisarbeidscommisaies
met als voornaamste taak voor deze
het ontwerpen van loonh«palingen.
Een vrij omvangrijke controle op de
naleving van de wet zal noodig blij
ken.
moesten we altijd over onzen dood
loopen te prakkezeeren, maar we
dienen vervuld te zijn van de ge
dachte om goed te leven, opdat we
als het oogenblik er zal zijn
rustig weten te sterven, in het besef
ook, dat iedere laatste ontmoeting,
welke we met wien of wie ook heb
ben gehad, door da achtergelatenen
als een afscheid kan worden aange
merkt.
Waschlijn onder stroom.
Te Hedel is Dinsdagmiddag by het
café Jausen e<n ernstig ongeval ge
schied, dat aan de 18 jarige Joh
Brands het leven heeft gekost. Het
meisje moest om eenige bezoekers
door den achter het huis gelegen
tuin te geleiden een waschlijn in de
hoogte houden. Deze lijn stond echter,
waarschijnlijk door ondeugdelijke
electrische geleiding in het huis, on
der stroom met het gevolg, dat het
meisje getnffan werd en bewusteloos
neerviel. Een dokter heeft nog ge
tracht met behulp van zuurstofappa
raten de levensgeesten weer op te
wekken, doch mocht hierin niet meer
slagen.
Drift’s vuil naar de Noordzee.
Delft heeft een nieuwe rioleering
gekregen. De stad is n.l. aangesloten
op ’t Haagsche net, zoodat dus voortaan
ook het Delftsche rioolvuil naar de
Noordzee zal worden afgevoerd. De
Dezer dagen overleed tengevolge
van een hart-ziekte Prof. Dr. Storm
van Leeuwen, Leidsch hoogleeraar en
zéér bekwaam geneeskundige. Hij was
zelfs bekwaam genoeg om ook bet
karakter en verloop van zijn eigen
ziekte vast te stellen en in den laat-
sten tijd wist hij, met zekerheid, dat
wanneer de Heer van leven en dood
niet in het ziekteproces ingreep,
binnen zeer korten tijd het einde er
zou zijn. Wat omwille van dat lot in
het binnenste van den zieke omging,
valt niet te zeggen, maar uiterlijk
was de patiënt rustig en beheerscht.
Zóó vertelden het later zijn vrienden,
die hij een voor een bij zich had
laten komen om... afscheid van ze te
nemen. Afscheid, terwijl hy daar nog
schijnbaar gezond en sterk in zijn
stoel zat, zóó, dat de geroepenen het
niet gelooven konden noch wilden,
wat de hartlijdende hun met rustige
zekerheid mededeelde. Er is naast
het diep tragische van zoo’n afscheid,
vooral ook iets hen Itch in. Velen
zouden niet zoo sterk vermogen te
wezen en.... daarom is het maar goed,
dat de menschen het over het alge
meen niet weten, op de hoeveelste
bladzijde hun levensboek ten einde
zal zijn.
Da verjaring van de Koningin-
Moeder. De wettelyke rege
ling van de huisindustrie. De
socialistische wethouders van
Amsterdam treden af. Ontslag
op groote schaal bij het Rotter-
damsche gemeentelijke trambe
drijf. Gemengd.
Hoewel er niets was voorbereid, is
de 75 ste verjaardag vau de Koningin-
Moeder hier en daar met spontane
geestdrift gevierd, hetgeen wel een
bewijs mag worden geheeten van de
groote populariteit der grijze vorst
inne. Aardig vooral was de spontane
bloemenhulde, welke de jubilaresse
te barer paleize is gebracht. Een
Baarn’s Oranje-Comi organiseert die
hulde jaarlijks en het mooie er van is,
dat men er niet voor behoeft in te
schrijven en men voor deelname er
aan geen lid behoeft te zijn, van
welke vereeniging ook. Wie mee wil
doen, schaart zich eenvoudig in de
rij en mag tot vlak voor de Koningin-
Moeder naderen, aan wier voeten hij
dan op het bordes een paar thuis af
gesneden bloemen nederlegt. Deze
plaatselijke plechtigheid staat op het
program der jaartyssche Emma-
feesten in Baarn. Maar... dit jaar
ineens was dit gebeuren tot een mas
saal getuigen van duizenden uitge
groeid. Uit verren omtrek hadden
velen zich opgemaakt om aan de
koninklijke jarige de gebruikelijke
bloemenhulde te brengen en honder
den vacantiegangers, die in het sei
zoen zoo regelmatig over den grooten
verkeersweg AmsterdamAmersfoort
het paleis te Soestdyk passeeren, heb
ben zich spontaan aangesloten. De
jubilaresse zelve, alsmede de Koningin
en prinses Juliana waren op het bor
des van het paleis gezeten en namen
met beminnelijke gratie en eenvoud
de hulde der duizendkoppige drfilee-
rende schare in ontvangst. De trappen
van het bordes werden in minder dan
een uur tijds onder bloemen bedolven.
WORKUM. Geslaagd voor het Mulo-
diploma B onze stadgenoot P deBoer.
Va i de candidaten der Byz Ulo school
alhier slaagden drie voor het diploma
B en vijf voor diploma A Afgewezen
geen, evenals het vorige jaar.
I 2 Aug. Gisteravond gaf „Cres
cendo” weer een concert op de mu-
I ziektent. Niettegenstaande het vrij
gure weer was er op het marktplein
een aandachtig gehoor bijeen. Terecht
werd de opmerking gemaakt dat men
dit corps niet meer kende van j 1.
Zate dagmiddag, waarmee tevens di
keurige uitvoering van de gegeven
nummers erkend werd.
Woensdag 2 Aug. herdacht Ds.
E. C. van der Laan, predikant bjj da
Geref. Gem. alhier zijn 25 jarig ambts
jubileum.
’s Avonds half acht werd den ambts
jubilaris door de muziekvereeniging
„Crescendo” een serenade gebracht.
Om acht uur werd door Ds. van der
Laan in de Geref. kerk een gedachte
nisrede gehouden naar aanleiding van
Psalm 48 vers 10. „O, God wy ge
denken uwer weldadigheid in het
midden uws tempels.”
Zijn Eerw. wees er op, dat ook wij,
evenals het volk Isrtël plichten heb
ben om te gedenken. Dat wij moeten
letten op de genadige beschikking van
God, dat Hij aan menschen de ver
kondiging van Zjjn Woord heeft op
gedragen, waarvoor ons past de naam
zijner goedheid te danken.
Ds. v. d. Laan ontving zjjn oplei
ding aan de Theologische school rn
V. U. te Amsterdam en werd in 1908
candidaat. Den 2den Aug. van dat jaar
werd hij in zijn eerste gemeente
Driesum bevestigd. Op 25 April 1945
verbond hij zich aan de gemunte
van Lollum en sedert 28 Sept. 1924
dient hij zijn tegen* >ordige gemeente.
Zijn Eerw. vestigde de aanda.ht
er op, dat het juist goed is, om op
dezen dag met de gemeente samen te
komen om de weldaden Gods aan
hem bewezen te gedenken. Ook ons
past het, evenals het volk Israël in
den tempel deed, om gezamelijk Gods
weldaden te gedenken in het midden
der gemeente om daar te komen met
onze lof en dank. Dan zal het ook
strekken tot Zijne eere.
Na het uitspreken van de gedachte
nisrede werd den ambtsjubilaris toe
gezongen door het Chr. Gom. Zang
koor, waarna ouderling Riemersma
het woord voerde namens de kerke-
raad en gemeente van Workum en
bood deze den jubilaris namens de
gemeente een st<fl’->iyk bljjk van
waardeering aan.
Ds. van der Laan dankte voor de
voor de hem toegesproken woorden
en ook voor het hem geschonken
cadeau. Daarna werd nog gezongen
van Ps. 138 vers 1 waarna Ds. v. d.
Laan voor ging in dankgebed.
Vervolgens werd eerst 15 min. pauze
gegpven. in welke tijd tevens gele
genheid werd gegeven om den jubi
laris persoonlijk te feiiciteeren, waar
van door de aanwezigen een druk
gebruik werd gemaakt.
Na de pauze werd de vergadering
door Ds. van Rennes van Heeg, welko
verzocht was de vergadering verder
te willen leiden, heropend door het
zingen van Ps. 75 vers 1.
Allereerst werd Ds. van der Laan
nu toegesproken door Ds. van Ren
nes, welke de gemeente verzocht den
ambtsjubilaris staande toe te zingen
Ps. 134 vers 3
Daarna werd het woord gevoerd
door ouderling van der Meulen van
Driesum, vervolgens door Ds. Hoek
stra van Lollum, welke den jubilaris
namens de gemeente van Lollum een
in koperwerk gedreven afbeelding
van de Geref. kerk van Lollum aan
bood. Verder toegesproken door Ds.
Langhout van Heeg namens de clas
sis, door den heer E. Wouda namens
hot bestuur der Schoolvereeniging en
door den heer S. S. Hobma namens
de afdeeling van het Bijbelgenootschap
„Koudum en Omstreken”, werd hierna
door het zangkoor nog eenige liederen
gezongen. Ten slotte werd nog het
woord gevoerd door den heer Dykstra
van Driesum. welke nog liet zingen
Ps. 119 vers 7. Daarna bracht Ds. van
der Laan dank aan allen die hem
hadden toegesproken en vooral de
liefde die hem ook op dezen dag was
bewezen. Nadat nog een tweetal
liederen door de zangvereeniging ge-
zongen was, liet Ds. van Rennes
i nog zingen Ps. 105 vers 1, waarna hij
Vriendschap kan slechts door
vriendschap gekocht worden.
Iemand mag gezag over anderen
hebben, maar hij kan nooit hun
hart bezitten, tenzij 5(j het zijne
steeft. Wilson
Zalig zijn de brengers van
blijdschap, zalig zijn zij die we
ten hoe op iemand s somberheid
te schijnen met hun blijheid.
Henry Ward Beecher.
Het was zonder twyfel iemand met
heldere blik en die uit de levensles
sen die onze huidige tijd zoo vele er
heeft, goede leering had getrokken,
die opmerkteHet leven is ten slotte
de som van kleine dingen. Verander
de verhouding van mensch tot mensch
er in een van liefde en vriendelijk
begrijpen en hulpvaardigheid, en ge
draagt op effectieve wijze by tot het
algemeen welzijn.
Dit nu is een wonderlijke gedachte.
Die ons tegelijk van overdreven
eigendunk, zoowel als van zelfvergui
zing geneest. Immers, wij kunnen in
ons eentje niet het geheele wereld
denken veranderen, maar wat we wel
kunnen doen is, ons steentje er toe
bijdragen dat de atmosfeer in onze
eigen omgeving gezuiverd en opge
heven wordt, doortrokken van een
andere geest. Eu het is duidelijk dat,
wanneer dit in vele kringen gebeurt,
de som van deze kleine kringen, die
ten slotte samen de groote maat
schappij vormen, zal zijn een maat
schappij met een beter, gezonder,
eeriyker, liefdevoller atmosfeer, waar
in onrecht, oneerlijkheid, zelfzucht en
misdaad nooit meer zulke groote af
metingen kunnen aannemen, als het
geval was in de jaren, die ten slotte
tot de groote wereld ineenstorting
hebben geleid.
De prys der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel rneer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familn berich
ten, 10 cents per regel.
By abonnement belangrijk
lager
j
i
i
r
FRISO
S3-------Hl
