Nieuws- en Advertentieblad
BRANDSMA’sManufacthandel
Groote keuze, scherpe prijzen
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz
I
dn
IVOROL
gesprongen handen
tpüROL
Fa. J. W. DE JONG
Dit Nnmmer bestut oit 2 bladen.
voor Practische
speciale St- Nicolaas-courant
ZATERDAG 2 DECEMBER 1933.
No. 49
59ste Jaargang
Officieel Gedeelte.
ZIE ONZE ETALAGES on
Plaatse!ijk Nieuws.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45 -=.-
Algemeen weekoverzicht
SINT NICOLAAS.
FLORIS C.
Drogisten
v
Tusschen het Vaticaan en de nieuwe
Duitsche regeering is het nog steeds
niet heelemaal in orde. Het Vaticaan
ziet in het nieuwe regime blijkbaar
een bevoorrechting van het protes
tantisme, althans van een even vaag
als onkatholiek specifiek „Duitsch
christianisme”. Er zijn weer Duitsche
onderhandelaars in Rome om over
concordaatskwesties te overleggen.
Ook uit Mexico komt voor het Vati
caan en de katholieke kerk onaange
naam nieuws. De Mexlcaansche re
geering zou onder invloed van oud-
president Calles de kerkvervolging
nog verscherpen en er wordt reke
ning gehouden met de mogelijkheid,
dat alle bisschoppen uit het land zul
len worden uitgewezen.
3
75ct
60ct
nGOct
Dit blad verschjjnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterlflk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
II-
selflke manier ter dood gebracht. Het
mooiste is, dat de gouverneur van
Californfë met deze „rechtspleging”
zjjn instemming heeft betuigd en de
bevolking heeft aarigemaand om in
het vervolg juist zoo te handelen.
Dat heeft tenslotte de publieke opinie
ontzet, met gevolg, dat als reactie
een heftige beweging is ontstaan om
de barbaarsche lyachmethode voor
goed te onderdrukken. Tegen den
gouverneur van Californië is een
aanklacht ingediend.
ontvanginstallaties, speciaal de anten
nes aan bepaalde eischen moeten vol
doen. Ontvanglnrichtingen met een
hinderlijke straling worden verboden.
Een en ander gaat op 1 Maart in.
Binnenland.
Amsterdam onder regeerings-
curateele De V.A.R.A. moet
in het gareel. Herzie uw
antennesWijziging in de
verhoogtng van tabaksaccijns.
De gemeenten koopen nog te
veel in het buitenland.
De Amsterdamsche raad heeft de
loonvoordracht van B. en W. tenslotte
De V.A.R.A. wordt, blijkens het ver
loop van de kamerdebatten in deze
week, ernstig bedreigd. D. w. z. mi
nister de Wilde heeft aspect voor de
V.A.R.A. en de gegroeide verhoudin
gen, maar de V.A.R.A. is te veel
strjjdorgaan en dat zal de minister
niet langer dulden. Eiken dag ont
vangt hjj trouwens protesten daar
tegen. Nu moet de V.A.R.A. inbinden,
„in het gareel gaan loopen” zooals de
minister dat uitdrukte, of de vereeni-
ging zal uit den aether worden ge
bannen en haar tijd zal onder de
andere omroepvereenigingen worden
verdeeld. Of het de V.A.R.A. gemak
kelijk zal vallen om haar strijdkarakter
te wjjzigen Het gaat op het oogen-
blik hard tegen hardde radio-contr öle-
commissie verbood b.v. van de week
nog Heyerman's Zevende Gebod uit
te zenden en de V.A.R.A. maakt daar
veel misbaar over.
De prijs der Advertentiën
is ran 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bij abonnement belangrijk
lager
met 23—20 stemmen aangenomen,
maar blijkbaar is de katholieke fractie
vooraf tevreden gesteld moeten wor
den door een verklaring van den
voorzitter, dat hij bij het hooger be
stuur zou aandringen op het treffen
van maatregelen, waardoor de ver
worpen kindertoeslag alsnog in de
voordracht zou kunnen worden inge-
lascht. Dat kan natuurlijk niet, zonder
dat de raad als bestuurslichaam voor
de hoofdstad wordt uitgeschakeld, een
gebeurtenis, waarmee rekening wordt
gehouden.
Sint verward met een anderen heilige,
n.l. den edelen ridder St. Martin.
Deze ridder ontmoette op een van
zjjn tochten een bedelaar, die ver
kleumd van koude langs den weg lag.
De edele St. Martijn werd diep be
wogen door barmhartigheid. Hij trok
zijn pelsmantel uit, sneed die met zijn
zwaard in twee stukken en gaf de
eene helft daarvan aan den bedelaar
om hem tegen de koude te bescher
men.
De herkomst van Pietermanknecht,
de zwarte gedienstige van den Sint,
ligt nog dieper in het duister der
eeuwen verborgen, dan de figuur van
St. Nicolaas zelf. In verschillende
streken van Duitschland bijvoorbeeld
noemt men den zwarten knecht met
verschillende namen, zooals Rup
precht, Bartel, Krampas, Popelmann,
enz. In de oude geschiedenis vindt
men -oorspronkelijk over een knecht
van St. Nicolaas niets verteld. Som
migen nemen aan, dat er hier een
verwisseling heeft plaats gehad met
de figuur van het Christuskind, of
nog beter met de wegbereider voor
den Christus. Ze meenen, dat men in
den knecht van St. Nicolaas feiteljjk
den dienaar van Christus moet zien,
die door het brengen van geschenken
en weldaden de komst van den
Christus had voor te bereiden. Men
herinnert er dan aan dat in Duitsch
land het „Kerstkindje”, het „Christus
kind} e” aan de kinderen wordt voor
gesteld als elk jaar geschenken bren
gend. Door den loop der tjjden heeft
men dus als het ware een verwisse
ling en samenvoeging gekregen van
de figuur van St. Nicolaas en van
het Kerstkindje, welke in de Decem
bermaand speciaal voor de kinderen
goede gaven bracht. En toen men
eenmaal het Kerstkind of Rupprecht
of Bartel, of hoe men deze figuur dan
ook noemt, bij den Sint had gevoegd,
toen werd deze naar de tweede plaats
verdrongen en was toen niet meer
de brenger van alle goeds, doch de
drager ervan, de knecht van Sinter
klaas
(Nadruk verboden.)
Dit is een verklaring voor den
mantel van St. Nicolaas, afgezien na
tuurlijk van de opvatting, dat het de
bisschcpsmantel voorstelt. Men grjjpt
natuurlijk ook terug in de oude Ger-
maansche, heidensche godendienst,
waarin de oppergod Wodan of Odin
de eerste plaats innam. Bjj de kerste
ning der oud-Germaansche opvattin
gen, gebruiken en symbolen, heeft
men zich blijkbaar ook meester ge
maakt van den grooten mantel van
Wodan. Wodan namelijk bezat een
mantel, die hem onzichtbaar kon
maken. De mantel van St. Nicolaas,
die immers op geheimzinnige wijze
en zonder dat de kinderen hem feite-
Ijjk kunnen zien, op zjjn schimmel
over de daken rijdt, moet hiervan
dan zijn afgeleid. Tegelijkertijd moet
de stralende, nimmer falende speer
van Wodan de verklaring vormen
voor de roede, die St. Nicolaas voor
de boose knaapjes met zich meevoert.
Er is nog meer in de wonderbaar
lijke kwaliteiten van den braven kin
dervriend, dat aan Wodan herinnert.
Immers, Wodan bewoonde de heme
len en hulde zich in de wolken als in
een kleed, terwijl hij op zijn snellen,
achtvoetigen schimmel, Sleiphir ge
naamd, door het luchtruim reed. Hjj
zond dan zijn raven Hugin (de Ge
dachte) en Munin (de Herinnering)
uit naar de aarde, teneinde zich later,
door hen als ze waren teruggekeerd,
op zjjn schouder gezeten alles te laten
vertellen omtrent hetgeen er op aarde
voorviel. Dit duidt al heel duidelijk
op de veronderstelde alwetendheid
van den Sint, die over de daken ga
loppeert en aan de schoorsteenen
luistert, of de kindertjes wel braaf
zjjn.
Het schjjnt, dat de actie tegen de
voorgenomen verhooging van den
tabaksaccijns iets heeft uitgehaald.
De cigaretten zullen vermoedelijk
zwaarder worden belast, dan voorne
mens was, de sigaren minder zwaar.
De belasting op cigaretten zal nu
vermoedeljjk komen van 33l/3 op 50
pCt., sigaren van 10 op 121 /2 pCt., rook
tabak van 15 op 221/2 pCt. Kleine
sigaartjes komen waa-schijnlek op
221/2 pCt. Overwogen wordt voorts
een verbod van verkoop beneden ban-
derolleprjjs.
In een circulaire aan de gemeente
besturen heeft minister de Wilde nog
eens met nadruk te kennen gegeven,
dat de gemeenten nog te veel in het
buitenland bestellen, waartegen hij
nadrukkeljjk opkomt. De RK. Mid
denstandsbond eischte van de regee
ring maatregelen tot ordening, sanee-
ring en bescherming van den midden
stand, o.a. doof tjjdeljjd verbod van
vestiging, behalve in nieuwe wijken
en voor openvallende zaken, bestrij
ding van oneerlijke en ontoelaatbare
concurrentie, regeling van het uitver-
koopwezen, verbod van het cadeau
stelsel en verwijdering uit warenhui
zen van wat er niet direct zakeljjk
thuis behoort (Postkantoor, buffet,
lunchroom, kinderspeelplaatsen enz.)
In de strafzaak tegen de Euro-
peesche muiters van de „Zeven Pro
vinciën” zjjn zware straffen gfëischt
tegen korporaal Boshart 14 jaar o.a.
sche regeering de salariskor
ting prijs Moeilijkheden
van het Vaticaan. Naar een
nieuw regime in Spanje.
Lynchwoede in Amerika.
Uit Japan.
Dr. L*y, de leider van het Arbeids
front heêfc nu alle aangesloten bon
den verboden om leden aan te nemen.
Arbeiders kunnen direct lid worden
van het Arbeidsfront, dat nu nog
slechts een massale vereeniging is
voor ziekteverzekering en werkloozen-
steun. De vakvereenigingsidee, zoo
wordt verkondigd, moet worden uit
geroeid. De arbeidsvoorwaarden moe
ten bij wet worden geregeld. De
eerste wetteljjke bepaling daarom
trent zal een loonsverlaging inhouden
en opvoering van het arbeidstempo.
Daartegenover slaat Spanje een
koers in, welke voor Rome meer aan
nemelijk is. President Zamora schjjnt
reeds zjjn consequenties te trekken
uit den uitslag der verkiezingen en
hij heeft over de vorming eener re
geering overleg gepleegd met de
agrariërs. Er wordt aangenomen, dat
een der eerste maatregelen van een
nieuwe regeering de opheffing zal
zjjn van de wetten, welke tegen de
katholiek e congregaties waren gericht.
In Amerika is de lynchmethode
weer eens toegepast. Twee menschen,
beschuldigd, ten onrechte volgens
velen, van het vermoorden van een
ontvoerden student, rQkelui’s zoon,
zjjn in San José, Californië, uit de ge
vangenis gesleept door een woedende
menigte en vervolgens op een afgrjj-
Ook voor de bezitters van radio
toestellen is er wat nieuws. Inge
volge een Kon. Besluit zullen de
Bij Apothekers en P
Nu twee Fransche regeeringen
achtereen struikelden over de kwestie
der salariskoning zal het nieuwe
kabinet—Chautemps het probeeren
met een bezuinigingsmethode, waarbij
van salariskorting wordt afgezien.
Voorloopig kan ze zeker zijn van den
steun der neo-socialisten. Of haar dat
redden zal Frankrijk is op weg naar
de dictatuur, niet omdat de democra
tie verraden is, maar omdat deze on
machtig is gebleken om de budget-
aire moeilijkheden op te lossen.
Er zweeft om het geheele St. Nico-
laasfeest en de geheele figuur van
Sinterklaas een geheimzinnige, mystie
ke sfeer, een atmosfeer van verassing,
van blij geven, uitsluitend om de
vreugde van het geven, van hoop
volle verwachting. En van deze zelfde
atmosfeer zjjn als het ware alle
legenden, die om de figuur van St.
Nicolaas zQn geweven, doortrokken.
Aan elk attribuut van den goeden
Sint is bjj wjjze van spreken een
aparte geschiedenis verbonden. En
zooals het met vele legenden gaat,
meestal ligt er wel een zeer kleine
historische kern aan ten grondslag,
waarna de overlevering, vooral wan
neer die zich over zeventien eeuwen
uitstrekt (zooals in het geval van St.
Nicolaas) er van alles aan toevoegde.
Daar heeft men bij voorbeeld de
groote purperen mantel, welke onaf
scheidelijk met de figuur van St.
Nicolaas verbonden is. Toch is deze
mantel pas in de laatste eeuwen er
aan toegevoegd. En men verklaart dit
natuurlijk weer door een legende.
Men heeft vermoedeljjk den goeden
Japan zal wel spoedig beginnen
mei maatregelen tegen de Chineesche
provincie Foekiëo, welke zich onaf
hankelijk verklaarde om scherper
weerstand te kunnen bieden tegen de
Japansch penetratie. De Japansche
regeering heeft n.l. reeds de noodza
kelijkheid ontdekt om maatregelen
te treffen ter verdediging van de
Japansche levens en bezittingen in
Foekiën.
Omtrent de distributie van gekookt
Rundvleesch.
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM maken bekend, dat door
hen is vastgesteld de volgende rege
ling omtrent de distributie van ge
kookt rundvleesch in blik.
Voor verkoop aan het publiek komen
alleen in aanmerking diegenen, die
in gewone omstandigheden van den
verkoop van versch vleesch hun be
roep maken.
Het publiek is bevoegd om het
vleesch te betrekken van den slager
te zjjner keuze, mits deze binnen de
gemeente woont.
De prjjs van het vleesch bedraagt
35 cent per Kilogram-bus,
contant en afgebaald aan den winkel.
Aan elk gezinshoofd, dat voor ver
krijging van gekookt rundvleesch in
aanmerking komt, wordt van gemeen
tewege uitgereikt een kaart, waaraan
zjjn gehecht 13 bons, genummerd 1
t/m 13, elk geldig voor een bepaalde
week.
Iedere Vrjjdag zal in „Friso” wor
den bekend gemaakt, welke bon in
de daarop volgende week geldig is.
Op losse, nog niet geldige of reeds
verloopen bons mag niet worden
verkocht. Overtreding heeft intrek
king van de kaart tot gevolg.
Slagers, die op losse of niet geldige
bons leveren worden van de distri
butie uitgesloten.
Handel in kaarten, bons of reeds
bjj een slager gekocht vleesch is ten
strengste verboden. Wie zich hieraan
schuldig maakt wordt voorgoed van
dezen vorm van ondersteuning uit
gesloten.
Verstrekking van kaarten geschiedt
slechts aan werkloozen, steuntrekken-
den en armlastigen, die zich daartoe
ter Secretarie hebben aangemeld.
Voor alleenwonende gezinshoofden en
gezinnen van 2 personen, wordt een
kaart verstrekt met bonnen voor één
kilogram-bus per week en voor ge
zinnen met meer dan 2 personen voor
twee kilogram-bussen per week.
De aangevraagde kaarten met bons
kunnen ter secretarie worden afge
haald op Maandag 4 Decem
ber 1933 des voormiddags
tusschen 1112 uur. Bon no. 1
is geldig van 4 t/m 10 December 1933.
Workum, 30 November 1933.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
C. E. van KOETSVELD.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
WORKUM. De Directeur van
het P.T.T.-kantoor, alhiier vestigt de
aandacht van het publiek op de nood
zakelijkheid van een stevige en doel
matige verpakking der St. Nicolaas
pakketten. Gebruik van sterk pak
papier en sterk touw wordt dringend
aanbevolen. Het adres is bij voorkeur
op den omslag te schrijveninsluiting
van een tweede, losadresisgewenscht.
Vasthechting van adressen met lak
is niet toegelaten.
Bjj de verkiezing van gemach
tigden voor het kiescollege van de
Ned. Herv. Gem. alhier, zijn herkoze
de heeren T. de Harder, K. Hielkema,
F. Kransen en A. Lootsma (allen
aftredend), terwjjl als nieuwe leden
gekozen zjjn de heeren B. de Bo r
en P. Deinum. Voor één vacature
moet nog een herstemming plaats
hebben.
Ds. J. Nauta Az., Ned. Herv.
predikant te Stxbierum, vroeger
alhier, heeft aangenomen de beno
ming tot geestelijk verzorger van de
Herv. Stichting „Zon en Schild” en
„Hebron” te Amersfoort.
1 Dec. Het 3^ elftal van „Storm
vogels”, dat hier Zaterdag j.l. tegen
„De Valken” van Warns een goede
partjj speelde, won z’n tweede wed
strijd met 3—1.
H.V.V. I, die ongeslagen de boven
ste plaats bezet, komt Zaterdag a.s.
„Stormvogels” II een tegenbezoek
brengen.
Deze week zal ongeveer de helft
van de competitie afd. I gespeeld zjjn.
In het volgend no. dan de stand.
1 Dec. Maakten wjj voor kort
melding van een te spelen korfbal-
wedstrjjd om het kampioenschap van
de O.K.B., thans is die ontmoeting
weer voor enkele weken uitgesteld,
zoodat het er alle schijn van heeft
dat de beslissing van dit seizoen
achterwege zal blijven.
Buitenland.
Geen vakbeweging meer in
Duitschland. Geeft de Fran-
WORKUM
Sint Nicolaas Geschenken
Bij Apoth. en Drogisten
ISO.
DOOS.20 CT.-TUBE 35 en 60 CT. I
