Rouwbrieven
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Collecte Bewapenden Dienst.
Distributie gekookt Rundvloosch.
No. 23
ZATERDAG 2 JUNI 1934.
60ste Jaargang
Officieel Gedeelte.
Gemengd Nieuws.
bon no. 1.
Het vreemde begin.
WAARSCHUWING.
Algemeen weekoverzicht
Binnenland.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
(Nadruk verboden.)
na-
1.)
it de
odere
deze
is nu
velke
larde
.kkea
velen
>nder
nklij-
c ge-
heele-
zullen
inders
eeste:
jasten
aining
pische
uitge-
tan;
een
ont
en»
Igde
ver-
1 voor
ïhoor-
Is het
a vaar-
stem-
g. Of-
reeds
errein
raad
eente-
af te
wel
nen,
ml"
ehe-
een
t>gh«
den
man
ants
nen-
paar
en
hun
had
nest
eren
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter kennis, dat
de collecte ten behoeve van het fonds
ter aanmoediging en ondersteuning
van den gewapenden dienst in de
Nederlanden (Fonds voor oud-mili-
tairen) in deze gemeente zal worden
gehouden in de week van 4—9 Juni e.k.
Workum, den 31,Mei 1934.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
C. E. van KOETSVELD.
De Secretaris,
v. D. GOOT.
nam
niet
huh
egel
iden
gen.
met
het
elde
veld
hoe
icht
ver
el(jk
met
het
aide.
w(jl»
tilts
van-
dien
hoe
rond
liets
digs
ver-
iken
niet
worden spoedig geleverd
Drukkerij „FRISO’’ - Workum
irdigc
welke
moet
lange-
deze
wor-
d was
mie-
ok b’
e heer
ambt
heeft,
ermis-
In de week van 4 t/m 10 Juni
1934 is geldig:
De prijs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
By abonnement belangrijk
lager
De tegen Maandag aangekondigde
groote m(jnwerkers8taking tegen
5 pCt. loonsvermindering gaat ge
lukkig niet door. Da regeering heeft
de werkgevers kunnen bewegen om
de verlaging voorloopig, tot nadere
besprekingen z(jn gevoerd, in te
trekken.
rerniis
k, dat
Edam
afreist
:rgun-
ichten
Soest
»r de
otsebe
'rgani-
ntebe-
alrijke
n de
iieneu
st te
r het
voor
Wg zien met meer vertrouwen
dan ooit te voren de toekomst
in. We hebben de vurige hoop
dat de wereld tot haar zinnen
mag komen en beseffen, dat
slechts door het leeren, predi
ken en leven van het evangelie
van liefde en waarheid eeuwig
durend geluk en vrede voor
het menschdom kan worden
bereikt.
In Roemenië hebben de twee groote
partyen, de boerenparty en de libe
ralen, zich tot afweer vereenigd tegen
de dreigende militaire dictatuur. Naar
het schynt, voorloopig met succes.
Het verwachte aftreden der regeering
is uitgebleven. Het kabinet—Tarta-
rescoe is aangebleven; alleen de mi
nister van oorlog, die met de militaire
bemoeiingen scheen te sympathisee-
ren, is uitgetreden.
en
king
erde
zou
illen
pdat
Buitenland.
Het slotdebat over de ontwape
ning? Rusland staat inzake
veiligheidseischen achter Frank-
ryk en tegenover Duitschland.
Weer forten aan de Darda-
nellen Stakingsberoering in
Spanje en de Ver. Staten.
Front der partgen in Roemenië
tegen dictatuurplannen. Bom
men in Oostenrgk. Geen
staking in de Belgische mgnen.
De zitting van het Bureau der
Ontwapeningsconferentie, deze week
begonnen, wordt door velen als het
slotbedrgf der affaire beschouwd,
waarover In de wereld zooveel te
doen is geweest en waarvan eens
zooveel werd verwacht. Het zgn de
kopstukken der internationale diplo
matie,* welke te Genève tesamen zgn
en er stuk voor stuk groots opgezette
redevoeringen laten genieten, waar
van telkens het slotaccoord luidtwe
zgn met onze plannen en bespre
kingen vastgeloopen en zien geen
ontwapeningsverschiet meer. Alleen
Henderson houdt vast als een terrier,
hg wil tot eiken prgs big ven door
werken. Wie echter de redevoeringen
heeft ontleed van een Norman Davis
en een Litwinoff, weet, dat de zaak
hopeloos staat.
Litwinoff, de Russische gedele
geerde heeft zich op aanmerkeffik
nadrukkeigke wtyze achter Frankrgk
Maakten we eerder melding van
een aankoop door Nederland van 21/2
millioen gulden aan afweergeschut,
op gezag van enkele bladen ver
bonden we daaraan de mededeeling,
dat zulks zou zgn geschied op over
wegingen, aan de internationale span
ning ontleend. Dat laatste heeft de
regeering inmiddels ontkend. De
credieten voor dat afweergeschut
waren reeds door de Kamers gevo
teerd en hielden verband met de uit
voering der Zuiderzeewerken, meer
speciaal met de daaruit voortvloeiende
wgziging in de verdedigingsbehoeften.
Oostenrijk wordt door de Nazi’s in
beroering gehouden door middel van
hun bommen-terreur. Deze bommen
blyven overal ontploffen, maar de
schade bly'ft door de betrekkeigke
„goedaardigheid” van hun samenstel
ling nog al beperkt. Merkwaardig is
overigens, dat de regeering er maar
niet in kan slagen om de daders te
achterhalen, noch om deze terreur
beweging snel te onderdrukken. Da
ders, die gesnapt worden, kunnen
door de bgzondere rechtbank ter dood
worden veroordeeld.
Spanje is weer eens in beroering.
Nu de regeering weigerachtig bleef
om de vroeger aangenomen agrarische
wet in haar geheel uit te voeren
ze houdt de verdeeling van het
grondbezit in hebben de socialis
ten tot een algemeene landarbeiders-
staking besloten. De regeering nam
daartegen maatregelende uitzon
deringstoestand werd met vier weken
verlengd en de staking werd als mis
daad voor de wet bestempeld. Nu men
in Spanje tegen den oogst staat,
wordt met deze staking de algemee-
ne volkswelvaart bedreigd.
Een ware stakingskoorts gaat ook
door de Ver. Staten, waar speciaal in
San Francisco bloedige botsingen
tusschen stakers en politie hebben
plaats gevonden. Het ergst woedt de
havenstaking, welke ook in San Diego
tot troebelen heeft geleid. Ernstig
houdt men rekening met een uitbrei
ding der conflicten tot een algemeene
staking over het geheele land. Van
de 103 vakvereenigingen hebben 68
daarvóór gestemd. De stryd van ha
venarbeiders, textiel- en metaalbe
werkers, gaat in het algemeen om
loonsverhooging.
Reeds eenigen tgd was de bekende
Sch. uit Musselkanaal in het Zuiden
zgn geluk met wapensmokkel aan het
beproeven, aldus meldt de „Tel.” om
trent deze aanhouding. De ryksambte-
naren hadden hem ontdekten hielden
zyn wagen in het oog.
Zaterdagmiddag werd een Drent-
sche wagen, die gewoonlijk gezien
werd in de nabyheid van den wagen
van Sch., bemerkt op den Bredasche-
weg vóór het café „Dongenwyk”. Een
inspecteur stelde zich met een hoofd
commies en twee ambtenaren verdekt
op, terwyl op eenigen afstand hun
auto in de bosschen stond.
Te ongeveer twee uur kwam een
auto aanrydentwee hoeren stapten
uit en bleven eenigen tijd in het café,
waarna zy weer wegreden. In dien
tyd waren andere heeren naar buiten
gekomen, blijkbaar om te zien of
er onraad was. Nauwelyks was de
laatst aangekomen auto weggereden,
of er kwam een wagen van achter
het café gereden, die door de ambte
naren niet was opgemerkt. Dit was
de auto van Sch.
Deze auto reed in de richting Til
burg, direct gevolgd door den Drent-
schen wagen. De inspecteur sprong
met zyn ambtenaren in zyn auto en
in razende vaart werd de achtervol
ging ingezet. Toen de voorste wagen
was ingehaald, werd gesommeerd tot
stoppen en daar aan dat bevel niet
voldaan werd, dwong de inspecteur
den wagen tot stilstand.
De auto werd geïnspecteerd en in
een koffer vond men de revolvers
met patronen. De wagen werd be
stuurd door C. uit Made, terwgi mede
aangetrdffen werd, K uit Finsterwol-
de.
Intusschen zag de chauffeur van den
tweeden wagen kans zijn wagen te
keeren naar de richting Breda, doch
niet zonder dat de inspecteur die
manoeuvre had gemerkt. Hij som
meerde tot stoppen en toen dat niet
hielp werden 14 waarschuwingsscho
ten in de lucht gelost. Men vermeed
richtschoten, omdat het druk was op
den weg. De inspecteur liet den
eersten wagen onder bewaking,
sprong met den hoofdcommies in zyn
auto en wederom begon een achter
volging.
De vluchtelingen zagen geen kans
om by die razende vaart voor te
bigven, want by café Dongenwgk
stopten zij en vluchtten achter de
woning.
De inspecteur volgde hen en vond
in de achterkamer van het café den
handlanger van Sch., zekeren W. uit
Winschoten, terwyl de hoofdcommies
met den onbezoldigd ryksveldwachter
v. Nunen het bosch afzocht en in het
kreupelhout verscholen vond den be
kenden Sch.
Hg werd voor den inspecteur geleid
en het onderzoek werd in het café
voortgezet.
Daaruit bleek, dat Sch. bekend
stond als grossier in gesmokkelde
wapens en op elke revolver zoowat
81/2 gulden verdient.
De revolvers, de patronen en de
auto werden in beslag genomen. Te
gen de aangehoudenen werden ver
schillende prccessen-verbaal opge
maakt waarna zij werden vrggelaten.
Een meevallertje voor
Aengwirden.
De gemeente Aengwirden werd
indertgd door haar ontvanger, inmid
dels overleden, opgelicht voor een
vrg aanzienlijk bedrag, gepleegd in
de jaren 1917—1924 en welf 19 329 89.
De rechtbank te Leeuwarden wees
echter hiervan maar f10 546 46 toe.
Het Hof vernietigde dit vonnis en
achtte alleen de posten over de
laatste dienstjaren voor toewgzing
vatbaar voorzoover deze niet reeds
opgenomen waren in de door Ged.
Staten goedgekeurde rekeningen, ver
meerderd met 5 pet. rente vanaf 6
April 1926 en de helft der aan de
zgde van de gemeente vallende on
kosten.
De Hooge Raad heeft evenwel dit
arrest verworpen en den beschul
digde veroordeeld in de in cassatie
vallende kosten.
Naar het „N. v. h. N.“ thans ver
neemt hebben de erven van den heer
P. thans aan de gemeente uitbetaald
de som van f 12.996.85.
John B. Szeghy.
Kom, kom, we mogen allemaal nog
wel eens deksels rare dingen doen,
maar in den grond zgn de meesten
van ons zoo kwaad nog niet en heb
ben een vrg goed ontwikkeld gevoel
voor de hoogere levenswaarden, voor
het belang van al wat waar en goed
en liefdevol is, en onzelfzuchtig en
opofferend. Zeker, dat hebben we.
Al valt het ons nog dikwgis moeilyk
in den hum-drum van het bezige,
snelle, jachtende leven steeds het
allerbeste in ons aan het woord te
laten. En zoo hooren we in deze
tgden veel over ontwapening spreken
en de noodzakeigkheid ervan, en we
hebben ons langzamerhand allen zeer
vertrouwd gemaakt met de eerste
voorwaarde van zulk een ontwape
ning, nameigk, dat deze vooraf dient
te worden gegaan door de zooge
naamde moreele ontwapening. Wel,
toen we dit denkbeeld zoo voor het
eerst hoorden, waren we er gewoon
weg „weg” van. Kgk, degene die het
eerste de noodzakeigkheid van mo
reele ontwapening helder en klaar
had naar voren gebracht en berede
neerd, was een heldere kop. We
waren, en zyn, het er nog allemaal
over eens. Dat moet eerst plaats
vinden. Moreele ontwapening, een
verzoening der volken onderling, een
wederzgdsch begapen en verstaan
van moeiigkheden, een wederzgdsch
vergeven van tekortkomingen en ge
prikkeldheden, misschien zelfs wel
van fouten, beleedigingen, krenkingen.
Dat was alles heel, heel mooi. En
zoo menscheigk van gevoelen, zoo
begrgpeigk. Ongezien vergaven we
den in onze verbeelding wellicht
bestaanden vijand, welke natie
het dan ook mocht zgn, zgn misstap
pen. En ontwapenden dus moreel. En
als we daarmee klaar waren, gingen
we weer door in het dageigksche leven.
En zeiden soms bar onaangename din
gen tegen elkaar, en snauwden elkaar
af, en dachten onvriendeigk over el
kaar, hadden weinig geduld met
elkaar, vochten en trapten om toch
maar in de eerste rg te staan in den
dageigkschen „strgd om het bestaan,”
zooals men dat noemt. Af en toe
De verlagingstendenz schgnt nog
niet te stuiten. Ook de gezameigke
directies der Limburgsche mgnen
hebben laten weten, dat ze tot nieuwe
loonsverlaging moeten overgaan, ge
let op de bedrgfsultkomsten. De over
eenkomsten met de arbeidersorgani
saties zgn tegen 1 Juli opgezegd en
dra zullen de onderhandelingen over
de nieuWe arbeidsvoorwaarden in de
contactcommissies beginnen.
uaar de andere. Voorloopig teekenen
zich nog geen resultaten af.
De vacantietgd is in zicht, maar
daarmee ook het moment, waarop de
fiscus van honderdduizenden Neder
landers opnieuw cyns zal eischen
voor de vrgmoedigheid om onder hun
been en een paar wielen te spannen,
plaatje op de fiets zitten. Dan wordt
het een gouden tyd voor de „handige*
lieden, die er zoo’n plaatje met spoed
en beleid weten af te peuteren,
d. w. z. van de fietsen van andere
menschen. Het bekende leed zal dan
wederom worden geledenvelen zul
len voor een tweede en derde maal
met hun riks tot den vertegenwoor
diger van minister Oud moeten gaan
om zilverig te boeten voor wat booze
medemenschen aan hen misdeden.
Thans is eene onderneming opge
staan om ons tegen zulke dure grap
pen te beschermen. Ze zal ons, des-
gewenscht, tegen vergoeding van
twee kwartjes extra, een geponsd
rywielplaatje willen verkoopen met
by behoor end eigendomsbewgs. Daar
mee zgn we voor ons plaatje dan
verzekerd tegen diefstalschade
krggen we eventueel door de ver
schaffing van een nieuw plaatje ver
goed. Het is alles goed en wel, maar
voor een premie van 20pCt. kan men
zelf misschien toch nog maar voor-
deeliger het risico dragen. Een beetje
attentie doet ook veel! Het ware
overigens te wenschen, dat de regee
ring zelve eenig verzekeringsstatuut
aan het rgwielplaatjeswezen verbond.
Dat zou wellicht goedkooper kunnen
werken en de coulance van de
schaderegeling zou verzekerd wezen.
Dat is tegenwoordig ook wat waard.
Wie niet op zgn fiets enz’nrgwiel-
plaatje past, neemt veel risico op
zich en is derhalve een dobbelaar.
Als zoodanig kent de regeering ver-
moedeigk geen meeig met hem. De
regeering houdt niet van gokken. Dat
heeft ze dezer dagen nog aan de
exploitanten van hazardgelegenheden
in onze badplaatsen laten weten. Die
hoeven niet te rekenen, zoo liet ze
weten, op verruiming van eenige
speelgelegenheid. Integendeel zullen
er eerder verder gaande maatregelen
worden genomen om de speelzucht,
zooals die zich dan misschien nog
zou kunnen uiten in kaarten, dammen
of kienen, tegen te gaan.
De Commissaris van Politie te
Schiedam herinnert nogmaals aan zijn
waarschuwing tegen de Crediet- en
Spaarinstellingen „De Onderlinge” en
„Eigen Hulp” beheerder M. van
Weerden, Boerhavelaan 51b te Schie
dam.
Herhaaldeigk wordt over de af
wikkeling van aangevangen zaken
met bedoelde instellingen geklaagd.
dende conrurrentie aan, of belaster
den elkaar, kortom, als leden van
een gezin, of van een dorps- of
stadsgemeenschap waren we dikwyls
deksels onaangenaam voor elkaar.
Maar over die moreele ontwapening,
die aan algemeene ontwapening moest
voorafgaan, o ja, daar waren we het
over eens hoor! Ja, dat was best in
orde. Maar schuchter rgst nu mis
schien de bedenking, dat die dikwgis
zoo weinig harteigke, je bepaald
hartelooze manier van elkander be
jegenen in het dageigksch leven,
toch feiteigk een vreemd begin is
voor moreele ontwapening. Want zie
eens hier, als we nu zoo gauw op
onze teentjes getrapt zgn en zoo
sikkeneurig en lichtgeraakt en on
verdraagzaam zgn jegens elkander in
den dageigkschen omgang, wy, u en
ik, die elkaar kennen en zien, hoe
moet het dan gaan, als er moeilyk-
heid is met een „buitenlundschen”
vyand, een vreemd volk, dat ons op
een of andere wijze beleedigt of be
laagt? Als we in den dageigkschen
omgang niet de deugden van ver
draagzaamheid en vriendeigkheid en
waarheidslievendheid en vergevens
gezindheid hebben beoefend en aan
gekweekt, hoe zullen we er dan toe
in staat zgn, als in nog veel grooter
verband, van volk tot volk, deze
deze deugden aan de vuurproef wor
den onderworpen, en er getoetst
wordt,hoe het metonze moreele ontwa
pening staat? Als we in het gewone
leven nog al te dikwgis als vijanden
en met haat en afgunst en leugen en
bedrog tegenover elkander staan?
Kgk, als we dat inzien, dan is
pas de moreele ontwapening begon
nen. Dan zien we in dat concurrentie
van ras, zoowel als handels- en per-
soonigke concurrentie al veel te ver
zgn gegaan in de vernietiging van
vrede in de wereld. En dat in de
betrekkingen tusschen de menschen
van man tot man jaloezie en afgunst
absolute oorzaken van conflict vor
men. En dan begrgpen we dat de
zorgvuldig aangekweekte gewoonte
om het goede in anderen te waar-
deeren, zg het slechts in gedachte,
een bigde gemoedsrust brengt en een
innerigke vreugde, die geen mensch
van ons weg kan nemen.
FLORIS C.
De steunverlaging. Nieuwe
loonsverlaging voor de mgn-
werkers. Velerlei arbeids
conflicten in Groningen. Ver
zekering van rgwielplaatjes.
Geen hazardspelen in de bad
plaatsen. Het aan te koopen
afweergeschut heeft met den
internationalen toestand niets te
maken,
Deze week zou het dan zekerheid
worden, of en in hoeverre de steun
verlaging, allereerst voor wat de
groote steden betreft, zou worden
doorgevoerd. Er werden omtrent mo-
gelyke aangename verrassingen in
dat opzicht trouwens geen illusies
meer gevoerd. Het Amsterdamsche
gemeentebestuur zou uit Den Haag
reeds omtrent de af komende beslis
sing zgn gewaarschuwd en dra zal
de nieuwe regeling algemeen bekend
worden gemaakt.
voor de vrgmoedigheid om onder hun
Met Augustus moet het nieuwe ry wiel-Hoopen, dat Rusland ook tot den Vol-
nn kenbond zal toetreden en daarmee
daadwerkelijk gaat deelnemen aan
het spel der Europeesche diplomatie.
Turkge schynt ook maar weinig
ontwapeningsneigingen te bezitten.
Van den Turkschen gedelegeerde
moet dezer dagen te Genève de ver
rassing kunnen worden verwacht van
een mededeeling, dat Turkge zich
niet langer gebonden acht aan de
bepalingen van Versailles inzake de
de demilitairisatie van do Dai flanel
len. De toegang tot den Bosporus
gaat derhalve waarschynlyk weer
worden versperd met forten, als die,
welke de passage door de Dardanel-
len in den jongsten oorlog onmoge
lijk hebben gemaakt en het leven
hebben geëischt van tienduizenden
Engelschen.
geschaard, voor wat derzelver veilig
heidseischen betreft; hij hekelde de
imperialistische oogmerken van
Duitschland en kwam uit voor zgn
wantrouwen tegenover het huidige
regime in het Derde Ryk. Zouden
Frankrgk en Rusland elkaar al weer
hebben gevonden voor den.vol
genden oorlog? De geruchten blijven
Wapensrnokkclaars uitbet Noorden
aangehouden.
Te Tilburg hebben na een sensa-
tioneele achtervolging de belasting
ambtenaren twee auto’s aangehouden,
waarin een voorraad wapenen en
munitie, 55 revolvers en 1375 patro
nen, was geborgen. Alles werd in
beslag genomen. Onder de gearres
teerden bevindt zich de bekende
wapensmokkelaar H. S. uit Mussel
kanaal, die eenigen tgd geleden be
trokken is geweest bg een revolver-
smokkelarg te Assen.
Er rgst echter meer verzet tegen
verdere verlagingen, niet alleen
in het Nederlandschemgngebied.Een
opmerkeigk groot aantal arbeidscon
flicten is uitgebroken of zgn dreigen
de in Groningen. Ze omvatten eenige
fabrieken en betreffen ook den land
bouw. De arbeiders, die in het hooge
noorden van ons land den akker
bewerken, vechten hun geschillen
met de werkgevers steeds bg voor
baat tegen den oogsttgd uit, hetgeen
vanuit tactisch gezichtspunt begrgpe-
igk is. De rgksbemiddelaaars hebben
logen we ook tegen elkaar, of bedro- intusschen druk werk in Groningen
gen elkaar, en deden elkaar moor- ze sjouwen van do eeno conferentie
Dit blad verschynt des Za
terdags en kost per kwaï taal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorin, in te zenden. Ad-
vertentiön tot uiterigk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
I
RISO.
K---
t- -- x-- 1XV S'—1 Ul- U.VJ,
II--H
