Simplex Cycloïde
H. p. nr AUT A
Nieuws- en Advertentieblad
ASPIRIN
het product van vertrouwen.
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Distributie gekookt Rundvleesch.
15
1
ZATERDAG 23 FEBRUARI 1935.
61ste Jaargang
No. 9
Officieel Gedeelte.
KIEZERSLIJST.
WAARSCHUWING.
Plaatselijk Nieuws
DE LES VAN HEDEN.
Adverteert in dit blad.
- Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
Algemeen weekoverzicht
iën
ten
taf I
dat
Wat de openbare meening
FLORIS C.
(Nadruk verboden.)
Het beste lichtloopende
RIJWIEL en niet duur
•or
u
i
iet
en
pen
•lot
end
ers-
Nieuwe kaarten zullen ALLEEN
op Dinsdag 26 Februari 1935 des
voormiddags van 11—IH/2 uur wor
den uitgoreikt in lokaal A. Z.
»n,
re-
od
iet
en
ik
g®
a.“
der
1 de
•ag-
“4:
aar
•n...
loe
der
In de week van 25 Februari—3
Maart 1935 is geldig
bon no. 65.
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 centsfranco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterlijk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
De prijs der Advertentlën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 7
Grootere letters naar phviU-
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familie bench-
ten, 10 cents per regel.
Bij abonnement belangrijk
lager
het
er-
>en
sen
len
*ar
•en
het
;ijn
ide
en-
mr
dat
lol-
>or
me
de
tap
Zenuwpijnen!
Het is een heel menschelQke eigen
schap, om steeds in het verleden en
de toekomst te leven. We denken
terug, met een soort van weemoed
soms, aan het verleden, dat door de
herinnering met rozige tinten van
geluk en welzijn overgoten wordt. En
we kijken met een hart vol verwach
ting maar steeds de toekomst in. We
ontleenen aan het verleden en de
daarin opgedane ervaring vele wijze
lessen, die we in de toekomst zullen
gaan benutten. Maar: wat omtrent
het heden Het heden, dat morgen
verleden zal zijn, is het allerbelang
rijkste en we dienen bij al ons
overigens heel verstandig bespie
gelen van de ervaring van het ver
leden, en ons reikhalzend uitzien
naar de toekomst, niet vergeten, meer
aandacht te besteden aan het heden,
en de lessen te leeren die het heden
voor ieder onzer inhoudt. We hebben
niet maanden en jaren te wachten,
alvorens de lessen van het heden te
gaan benutten. We moeten bedenken
dat het belangrijkste moment uit ons
en
Buitenland.
De algemeene politieke situatie in
de wereld blijft ingewikkeld, maar
wanhopig is ze niet. Er is zelfs reden
voor eenlg optimisme. Uit Zuid-Ame-
rika komen berichten, dat Paragay,
de overwinnende en dus halsstarrige
partQ in het Chaco confl‘ct, ten zeerste
beducht geraakt over de zelf uit
gelokte begunstiging door den
Volkenbond van Bolivia, aan welk
land de wapenlevering is vrijgegeven.
Deze vrees kan tenslotte de Paragu-
anen naar de conferentietafel leiden,
wat een succes zou beteekenen voor
den Volkenbcni.
De oorlogsbedreiging mindert niet
alleen in Zuid-Amerika, maar ook in
het conflict tusschen Italië en Abes-
sinië, ondanks het feit, dat Mussolini
fascistische militie naar Afrika laat
verschepen. In de Abessinische hoofd
stad worden n.l. onderhandelingen
gevoerd, welke zich niet ongunstig
ontwikkelen.
Het Duitsche antwoord op de
Fransch-Engelsche nota aan Berlin
heeft van de week onderwerp van
bespreking uitgemaakt in den Fran-
schen ministerraad. Het feit, dat
Duitschland zich slechts enthousiast
heeft getoond voor een luchtpact,
zonder in te gaan op de andere
Fransch-Duitsche voorstellen van
garantieverdragen onder leiding van
den Volkenbond en een terugkeer van
Duitschland naar Genève, heeft na
tuurlijk ontnuchterend gewerkt, maar
men hoopt, dat de Duitsche regeering
wel aan de Fransch-Eogelsche ver
langens tegemoet zal willen komen,
als haar gelyk-gerechtigheid maar
openlijk wordt erkend en gedemon
streerd door ’n gezamenlijke confe
rentie, zonder dat daaraan een aan
Duitschland afgedwongen accoord is
voorafgegaan.
Men blijft hopen op een uiteinde
lijke‘algemeene Europeesche toena
dering, maar het proces daartoe
belooft van langen duur te worden.
De voorloopige meest voor de hand
liggende mogelijkheid is een samen-
spreking van den Engelschen minister
van Buit. Zaken, Sir John Simon, te
Berlijn, eigenlijk ter voorbereiding
van een drie mogendheden-conferentie.
Algemeene staking in België?
Meer als een protest tegen de
liberaal-katholieke regeeringspolitiek
in België, was tegen Zondag a.s.
een groote socialistische demonstratie
in Brussel aangekondigd ten behoeve
van het socialistische „plan van den
arbeid”. Die demonstratie, waarvoor
een toeloop van 150.000 a 200.000
menschen werd verwacht, is verbo
den, omdat relletjes werden gevreesd,
als het vorig jaar, op 6 Februari, In
Parijs bloedig werden onderdrukt.
Dit verbod heeft Dir sdag een socia
listische interpellatie in de Belgische
Kamer tengevolge gehad, waarbij de
regeering echter met 89—73 stemmen
in de meerderheid bleef. De socia
listische partij en de dito vakbewe
ging nemen met dezen loop van
zaken echter geen genoegen. Op
Donderdag van deze week zouden
ze gezamenlijk een buitengewoon
congres beleggen en daarop zou
o.m. een voorstel aan de orde komen
om een algemeene proteststaking uit
te roepen. De socialisten in België
zien in het verbod n 1. een nieuw
symptoom der vermeende bedoeling
van de regeering om in België een
dictatoriaal regiem te vestigen
naar Oostenrjjksch model.
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM; gelet op artt. 10 en 11
der kieswet; brengen ter openbare
kennis, dat de Ifjst, aanwijzende de
inwoners, die tot het kiezen van de
leden van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, van de Provinciale
Staten en van den Gemeenteraad
bevoegd zijn, van den 23rten Februari
tot en met den 161»n Maart a.s. op
de secretarie dezer gemeente voor
een ieder ter inzage is nedergelegd
en, tegen betaling der kosten, stem
districtsgewyze, in uittreksel, ver
krijgbaar is gesteld.
Tot en met 9 Maart a.s. is een
ieder bevoegd b(j ons College ver
betering der lijst te vragen, op grond,
dat h(j zelf of een ander, in strijd
met de wet, daarop voorkomt, niet
voorkomt, niet behoorlijk voorkomt,
of al dan niet voor eenige verkiezing
aangewezen is als bevoegd bjj vol
macht te stemmen.
Workum, den 22 Februari 1935.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
C. E. van KOETSVELD.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
en
arbeid” wordt dan ook ten
naar
zal
een
Het
ïuro-
1 en
krijk
1 bij
r de
r te
heeft
geen
werk
reeft,
óók
niet
:elte-
te
jaar
nnen
dken
Zon
rden
leven steeds „nu” is. Het heden
vraagt van ons actie en juist denken
en handelen. Heden werken we aan
de grondslagen voor de toekomst,
heden, niet morgen, en ook niet gis
teren. Want „zie, nu is de welaange
name tijd, zie nu is het de dag dar
zaligheid”, zegt het oude woord.
Zoo zien we duidelijk, kunnen we
althans zien, wanneer we oogen heb
ben om te zien, en ooren om te
hooren, hoe de wereld van heden
één groote les in samenwerking en
saamhoorigheid en. naastenliefde
krjjgt. Het zelfzuchtig streven naar
economische zelfgenoegzaamheid van
vele landen heeft tot een zoo volko
men ontreddering van het heele eco
nomische leven geleid, dat thans
vrijwel overal het besef begint te
dagen, dat terugkeer van de wel
vaart afhankelijk is van herstel van
den vrijen, internationalen goederen-
ruil en van de onbelemmerde uit
wisseling van diensten. De zooge
naamde afgesloten economie is een
onmogelijkheid gebleken. Maar men
heeft het eerst willen probeeren, men
heeft de oude wijsheid, reeds lang
door vele economen ook ingezien,
halstarrig willen ontkennen, tot groote
schade en schande. En schoorvoetend
keert men terug, op den langen,
moeilijken weg. Het begrijpen breekt
baan, dat we wel heel donkere tijden
wellicht een volledige ineenstor
ting van onze heele beschaving
zouden tegemoet gaan, als we inter
nationaal geen vriendschappelijke
betrekkingen zouden kunnen onder
houden. En we kunnen niet „elkan
der hartelijk lief hebben met broeder
lijke liefde", als we niet pogen elkan
ders standpunt te begrijpen, en iets
te verstaan van de groote werken en
grootsche geschiedenis van andere
naties en volken dan het eigene.
En zoo, gelijk Archibald G. Adams
onlangs terecht opmerkte in dit
verband, z(jn dus de menschen heden
bezig te trachten verschillende aspec
ten van waarheid, zooals zij die, en
voorzoover zij die zien, toe te passen
op de menschelijke samenleving, op
de industrie en handel der menschen,
op hun politiek en regeering, op hun
internationale en inter raciale be
trekkingen. De menschen zijn bezig
hun „zelfs zaligheid met vreeze en
beven” uit te werken, doch zelden
met groote wijsheid of volkomen
goed. Want in zooverre er nog zelf
zuchtige belangen overheerschen,
zullen verwoesting en lijden er het
gevolg van zijndoch in zooverre
als altruïstische, verstandige pogin
gen voor het welzijn van alle betrok
kenen de overhand hebben, zullen,
wanneer men genoeg tijd en geduld
heeft, goede oplossingen van alle
problemen der menschenmaatschappi)
zeker niet uitblijven. Inderdaad moet
de menschheid doordrongen worden
van een onzelfzuchtige geest bij het
uitwerken van de groote wereldpro
blemen. Daarzonder is geen goed
uiteindelijk resultaat mogeljjk. En
dat is de les, die men uit het heden
kan trekken. En die er reeds uit
getrokken wordt. Dit beteekent een
nieuwe oriëntatie in politiek en
economie, zooals we die langzamer
hand zien doorbreken. Dat beteekent
verbetering der internationale ver
houdingen en betrekkingen. Dat be
teekent een gloren van een betere
dageraad, een tijdperk van verbeter
de internationale samenwerking en
meer goeden wil. Ondervinding is
wel dikwijls een zeer harde leer
meesteres en haar lessen zijn duur.
Doch heilzaam.
Binnenland.
Met deze rubriek beoogen we we
kelijks op bijzondere wijze de aan
dacht te vestigen op die feiten en
gebeurtenissen, welke eenige nadere
beschouwing waard zijn, opdat we
het den lezers aldus gemakkelyker
zullen maken om zich de beteekenis
van een en ander vlotter te reali-
seeren.
In regeeringskringen bljjkt men
zich op het oogenblik sterk te inte-
resseeren voor het afloopen van ons
arbeidsmarktcontract met Duitsch
land, op 31 Maart a.s. We zullen in
een nieuwe overeenkomst gedegen
voordeelen voor onze menschen, die
in Duitschland werkzaam zyn of wa
ren, moeten weten te bedingen, óf
anders scherpe maatregelen moeten
nemen tot wering van Duitsche
arbeidskrachten in ons land. Zooals
de toestand thans is, kan deze niet
worden bestendigd.
Hoeveel vreemdelingen in ons
land?
Er zijn op 't oogenblik 120.000
vreemdelingen in ons land gevestigd
en daaronder zyn 40.000 D uitschors.
Te weten op een Nederlandsche be
volking van 8 millioen zielen. Zou 't
Duitsche volk, dat 61 millioen zielen
telt, even zwaar met Nederlandsche
gasten zijn belast, dan zouden er
meer dan 300.000 Nederlanders in
Duitschland moeten toeven. In wer
kelijkheid echter zjjn in Duitschland
slechts 18.000 van onze landgenooten
gevestigd, waarvan er door de veler
lei „beschermende” maatregelen van
de Duitsche regeering ten behoeve
der Duitsche arbeidsmarkt, 10 000
werkloos zijn en door onze regeering
moeten worden onderhouden; de rest
zal binnen korten tjjd een gelijk lot
ten deel vallen. Terwyl aldus onze
regeering wordt gedwongen om onzen
landgenooten in Duitschland geld
voor onderhoud toe te sturen, teren
tienduizenden van onze Oosterburen
hier op onzen eigen grond, nog op
ons restje economische kracht. Alleen
reeds de sommen, welke de Duitsche
dienstboden jaarlijks „naar huis”,
dus naar Duitschland, overmaken,
worden op tesamen 2i/2 millioen gul
den geschat.
Al te goed, is buurman’s gek.
Een dreigend mijncoi flict.
Onze eigen economische zorgen zijn
waarlijk drukkend genoeg, zoodat we
ze niet door vrienden van over de
grenzen kunstmatig behoeven te laten
verzwaren.
In ons Limburgsche mingebied
dreigt een belangrijk conflict als ge
volg van de tijdsomstandigheden. Er
kan niet loonend worden geprodu
ceerd onze export wordt door invoer
verboden en contingenteeringen be
moeilijkt en op de binnenlandsche
markt hebben de Limburgsche mijnen
te maken met concurrentie uit het
buitenland, waar de arbaidsloonen
veelal lager zjjn dan ten onzent en
met export-premies wordt gewerkt.
Waar niet langer loonend kan worden
geproduceerd, onze export wordt
steeds vau minder beteekenis, zal
op de onkosten bezuinigd moeten
worden, wat in den regel belangrijke
loonsverlaging meebrengt, waardoor
de arbeiders de dupe worden, totdat...
hun loon en hun levensomstandighe
den in het algemeen, de uiterste
grens hebben bereikt, de grens,
welke hen scheidt van wanhoop en
honger.
Aan die grens staan thans onze
Limburgsche mijnwerkers. Niet alleen
de moderne bond heeft dan ook be
sloten, dat geen nieuwe verslechte
ringen meer zullen worden aanvaard,
maar de katholieke organisatie van
mijnwerkers denkt er precies zóó
over en het was hun geestelijke en
sociale leider, de bekende aalmoeze
nier Mgr. Dr. Poels, welke hun op
een groote betooging van j.l. Zondag
vóó hield: desnoods moogt ge den
strijd niet mijden, als de mijndirecties
u nog eenige verslechtering willen
opleggen
De ryksbsmiddelaar, Mr. Aalberse,
heeft van de week zyn test gedaan
om de partijen tot elkander té bren
gen, maar voorlcopig tevergeefs. In
het cor fl ct ziju enkel nog de parti
culiere mijnen betrokken, maar die
bijten in Zuid-Limburg altijd het spit
af voor het geheel.
Breekt de strijd, welken we voor
zien, inderdaad uit, dan gaat ons
mjjogebied ’n hopelooze toekomst
tegemoet. Slechts de regeering zou
kunnen helpen door steun aan het
mijnbedrijf, maar uit een brief van
minister Colijn is gebleken,
daarop weinig uitzicht bestaat.
De Bie in appèl-
Veel belangstelling is er overal
voor de behandeling in hooger be
roep van het prcces-De Bie, den
jongeman uit Oss, die in eerste in
stantie tot 15 jaar gevangenisstraf
De aandacht wordt nogmaals ge
vestigd op den persoon FREDERIK
LUTE HEINEMAN, geboren 16 Juli
1892 te Avereest.
In September 1934 is ook reeds
tegen deze persoon gewaarschuwd.
Heineman heeft zich in November
1934 te Arnhem, Walstraat 26 geves
tigd als leider van een zgn. „Chris-
ten-Gemeente Licht en Liefde tot
Geestelijke Ontwikkeling des Volks”.
H{j colporteert in Arnhem en omge
ving met evangelisatieblaadjes, waar
van de opbrengst alleen aan hem
zelf ten goede komt.
Heineman is op 2 Januari 1935
door den Politierechter te Zuthpen
wegens oplichting van enkele land
bouwers in de Gemeente Gorssel
veroordeeld tot 3 maanden gevan
genisstraf. Hy ging hiervan in hoo
ger beroep.
Uit alles blijkt, dat het zgn. evan
gelisatiewerk van Heineman slechts
een voorwendsel is, dat steeds door
hem gebruikt is, om gelden ten
eigen bate te kunnen inzamelen.
lederen steun aan Heineman
zijn n
stelligste ontraden.
werd veroordeeld wegens moord op
z(jn neef. Er is twijfel gerezen aan
de schuld van den verdachte en die
twijfel wordt gedeeld door den be
kenden pleiter in strafzakenMr.
Roobol. Deze heeft de verdere ver
dediging van den verdachte op zich
genomen.
Wat de openbare meening het
meest interesseert, is de beschuldiging
van den verdachte en van enkele
getuigen uit het proces, gesteund
door Mr. Roobol, dat de marechaussee’s
uit Oss zeer afkeurenswaardige,
Amerikaansche, methoden zouden
hebben toegepast in hun overigens
prjjzenswaardigen Ijver om ein
delijk eens licht te brengen
in de duistere crimineele aangele
genheden van Oss. Ze zouden den
verdachte en ook getuigen, hebben
geslagen, geranseld en mishandeld,
tot op het bloote lijf en zóó, dat een
der mishandelden het bewustzijn ver
loor, om de noodige bekentenissen af
te persen. Wij kunnen de gegrond
heid van de beschuldigingen natuur
lijk niet beoordeelen, maar Mr. Roobol
neemt ze aan en meent ze te kunnen
bewijzen. Hij heeft er een rapport
over uitgebracht aan den Minister
van Justitie en hy heeft bij de justitie
een aanklacht ingediend tegen den
marechaussee, die de mishandeling
zou hebben geleld, opperwachtmeester
L. Curfs. Deze laatste heeft intusschen
by de eerste behandeling der moord
zaak de mishandeling onder eede
ontkend.
Het is hoog noodig, dat deze zaak
haarfijn wordt uitgesponnsn. Noodig
omwille van de reputatie van onze
politie en haar methoden noodig ook
ter geruststelling van de openbare
meening, want beter is tenslotte dat
een moordzaak onopgelost blijft, dan
dat we politiemethoden gaan invoe
ren, welke tegen alle menschelijkheid,
rechtvaardigheid en beschaving
indruischen.
WORKUM, 18 Febr. Hedenmorgen
11 uur had alhier op de algemeene
begraafplaats de ter aardehestelling
plaats van wylen den heer H. van
der Gaast, wonende ïn het Heiden
schap onder deze gemeente, die de
vorige week zoo plotseling was over
leden.
Een groote schare van familie en
belangstellenden volgden het stoffe
lijk overschot dat per lijkkoets uit
het gebouw „Rehoboth”, alwaar de
begrafenis plaats vond, werd gebracht
naar het kerkhof. Een 4 tal kransen
dekten de baar.
De begrafenis werd geleid door
Ds. J. van Veen, Ned. Herv. predi
kant alhier, die sprak naar aanleiding
van Openb. 14 Zalig zjjn dedooden,
die in den Heere sterven, van nu
aan. Ja, zegt de Geest, en dat zy
rusten van hunnen arbeiden hunne
werken volgen met hen.
Hierna werd het woord gevoerd
door den Burgemeester namens de
geheele burger^, die de beteekenis
van den heer v. d. Gaast als lid van
den gemeenteraad in het licht stelde;
de ouderlingen Ruyter en Sikkes, de
heer IJ. Wielinga, als Voorzitter der
C. H. Kiesvereeniging, de heer
Oosterbaan, Voorzitter der Friesche
Maatschappij van Landbouw, een
B jstuurslid van de C. A. F., de heer
Bouma, Directeur der C<öp. Stoom-
zuivelfabriek, de heer v. d. Wyk,
Hoofd der BQz. School in het Hei-
denechap, de heer N. W. Schotanus,
namens de afd. Workum van de
Friesche M(j. van Landbouw, de
heer A. Brandsma, namens de Boeren
leenbank, van welke laatste vier
corporaties de heer v. d. Gaast
Voorzitter was.
Het slotwoord werd gesproken door
Ds. Eerhard, Ned. Herv. Predikant
te Hillegom, voorheen te Workum,
waarna Ds. J. van Veen namens de
familie dank zeide voor de goede
woorden en de eer aan den over
ledene bewezen.
Ds. C. G H. Blok, Ned. Herv.
Predikant alhier ging voor in dank
gebed.
1
a
1-
a
s,
.1
U,"
ms
FRISO.
o
-3
I
Wie hieronder dikwijls
fe lijden heeft, moet
steeds er aan denken:
ti
Qn
)0’
an
iw
A
BAYER
E