8
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hlndeloopen, Stavoren, enz. enz.
Distriöutie gekookt Rundvleesch.
VUURWAPENWET.
Uitoefening Kiesrecht door personen,
die in dienstbetrekking zijn.
STEMMING GEMEENTERAAD.
COLLECTE.
h
ZATERDAG 8 JUNI 1935.
61ste Jaargang
No. 24
Officieel Gedeelte.
Algemeen weekoverzicht
Plaatselyk Nieuws.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
bon no. 80.
PINKSTER.
wat
(Nadruk verboden.)
t
i
t
i
en
en
en
r
r
e
e
e
In de week van 10 Juni—16 Juni
19.35 is geldig
ie
it
ia
k-
in
•g
it
it
et
r-
de
«r,
n’n
te
ten
er-
no-
>en
100
eg
)or
m-
en.
?e-
sn,
iet
s...
tiJ-
im
Ier
ro-
rk,
en,
ar
ar
en
an
en
en
ef.
gt
ga
or
a-
Bl-
bu
in
an
n-
er
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorna, in te zenden. Ad-
vertentiën tot utterly k Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
gebruik, dat men in
landen op sommige
voor heel kort nog kon
De prjjs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
By abonnement belangryk
lager
Inlevering vuurwapens.
Het Hoofd der Plaatselyke Politie
te WORKUM beveelt, dat de personen
in deze gemeente, die. zonder daartoe
bevoegd te zyn, VUURWAPENEN,
GASWAPENEN, ALARMPISTOLEN of
MUNITIE voor handen hebben, deze
vóór 15 Juni a.s. bjj hem in bewaring
geven.
De inlevering kan geschieden aan
het bureau van politie.
Workum, den 6 Juni 1935.
Het Hoofd der Politie voornoemd,
C. E. van KOETSVELD.
„Onderwas”
De Burgemeester der gemeente
WORKUM herinnert In verband
met de op 19 Juni a.s. plaats hebbende
stemming ter verkiezing van de leden
van den gemeenteraad personen,
bij wie en bestuurders van byzondere
ondernemingen en instellingen, waar
bij personen, die den leeftijd van
en twintig jaren hebben bereikt, in
dienstbetrekking zjjn, er aan
dat z|j, volgens art. 55 der kieswet,
verplicht zjjn, voor zoover niet
bjj algemeenen maatregel van bestuur
vrijstelling is verleend, te zorgen, dat
ieder van die personen, die bevoegd
is tot de keuze mede te werken,
gedurende ten minste twee achter
eenvolgende uren, tusschen acht uren
des voormiddags en vyf uren des na
middags, daartoe gelegenheid vinde;
dat zjj, volgens art. 56 van genoemde
wet, voor zoover arbeid wordt verricht
in fabrieken of werkplaatsen, ver
plicht zfln te zorgen, dat in het
arbeidslokaal en, zoo er meer arbeids-
lokalen zQn, in het grootste of wel
in meer dan één arbeidslokaal ge
durende twee werkdagen vóór en op
den stemming bepaalden tj)d op eene
zichtbare wjjze is opgehangen eene
door hen of van hunnentwege onder-
teekende Ijjst, de uren, in art. 55
bedoeld, vermeldende, voor elk afzon
derlek of groepsgewijze of voor allen
gezamenlijk
dat volgens art. 151 der kieswet,
overtreding van bovenstaande voor
schriften wordt gestraft met hechtenis
van ten hoogste veertien dagen of
geldboete van ten hoogste vyf en
zeventig gulden.
Lijsten, om op te hangen in fabrie
ken of werkplaatsen zijn verkrQgbaar
ter gemeente-secretarie.
Workum, den 6 Juni 1935.
De Burgemeester voornoemd,
C. E. van KOETSVELD.
Binnenland.
De politieke toestand.
Het kan niet worden ontkend, dat
het kabinet—Colyn van de week door
het heengaan van Mr. Steenberghe
weer een knauw heeft gehad; als
regel beteekenen regeeringsmutaties
een verzwakking van de bestuurs
kracht. Aan het twee-jarig kabinet—
Colijn ontviel de heer Kalff door
overlijden; minister Verschuur werd
door ziekte gedwongen om zQn hooge
ambt neer te leggen Mr. Marchant
trad uit, doordat hij politieke con
sequenties verbond, al- of niet ge
dwongen aan zijn overgang tot de
katholieke kerk en minister Steen
berghe ging heen en dat is waar
lijk het ergst omdat h(j geen heil
meer zag in de fioancieele en econo
mische politiek van deze regeering,
politiek, welke in engeren zin die
van Coljjn persoonlek is.
Het feit, dat de vacature—Mar
chant nog steeds niet is aangevuld,
wyst er op, hoe broos in feite de
politieke grondslag van dit extra
parlementaire kabinet van nationale
concentratie is. Het kabinet heet
extra-parlementair, maar is niettemin
zóó eng verbonden aan de parlemen
taire machtsverhoudingen, dat de
„eerlijke opdeeling van ministers-
ambten" tusschen vertegenwoordigers
van parlementaire groepen reeds tot
bijna onoverkomelijke bezwaren bfl
de toedeeling van den vacanten zetel
leidt. Intusschen schijnt nu toch bin
nenkort de voorziening in de vacature
te mogen worden verwacht, waar
schijnlijk door de benoeming van een
VrQz. Dem.
Het is betrekkelfjk gemakkeljjk
geweest om den afgetreden katholie
ken minister Steenberghe door een
anderen katholiek van onbetwistbare
capaciteiten te vervangen, maar in
politieken zin en voor wat zjjn
sociaal program betreft, staat de
nieuwe minister, Ir. Dr. Gelissen, den
katholieken niet zoo na als do heer
’s avonds de dorps koewachter de
koeien weer naar de eigenaars terug
bracht, zorgden de kinderen weer
met hun groen en bloemen tegen
woordig te zyn, om drie koeien te
versleren, namelyk Vroegop, de koe
die ’s morgens het eerst door het hek
ging, Midden-in-den-ton, de middelste
koe, en Nustkoek, de achteraankomer.
Deze achteraankomer was de luilak,
dio onder groote vroolykheid naar
zyn stal werd geleid. Voorop liep dan
een jongen te toeteren op een koe
hoorn, om daarmee het gezang der
anderen te begeleiden, dat luidde
Pinksterbloed, Oranjezoet, Wat zit je
diep in de veeren Was je wat eer
opgestaan, dan had je geen nood
gekregen...
Een ander
verschillende
plaatsen tot
aantreffan, is dat van de z.g. spring
processie, waarbQ de deelnemers tel
kens weer twee sprongen voorwaarts
doen en dan weer één sprong achter
waarts. Volgens geschiedschrijvers
zou dit gebruik een aanduiding moe
ten vormen van den tegenstand die
door den scheidenden winter aan de
komende lente geboden wordt. Zoodat
hier dus het verband zou zijn aange
toond tusschen de springprocessies
en de oorspronkelijk niet christelijke
voorjaarsfeesten der voorvaderen.
Hoe het ook zjj, in Echternach in
Luxemburg is het lang de gewoonte
geweest op Pinksterdrie zulk een
plechtigheid te houden, waaraan door
tienduizenden werd deelgenomen,
behalve dan nog de vreemdelingen,
die van heinde en verre dit schouw
spel kwamen waarnemen.
Simpeler en naar het wil voorko
men, ook zinrijker, Ijjkt het gebruik
in Hannover, waar men tegen Pink-
steren massa’s Lelietjes van dalen
aanvoert, waarmee vrijwel iedereen
zjjn woning siert. In dit verband
wordt eraan herinnerd, dat deze
bloempjes ook wel „Larmes de St.
Marie", tranen van Onze Lieve Vrouwe
geheeten worden. Hetgeen dan weer
het christelijk verband met het Pink
sterfeest tot stand moet brengen.
FLORIS C.
Buitenland.
Parlementaire chaos in Frankrijk.
In Frankrijk is de democratie en
het parlementaire stelsel bezig om
haar laatste kans te verspelen. Ter
wijl het land in de hoogste econo
mische nood verkeerde en de valuta-
gieren reeds aasden naar het lyk van
den franc, bestond een meerderheid
van de Kamer het om aan de regee
ring, welke op een zoo breed moge-
Ijjken nationalen grondslag was ge
bouwd, de volmachten te weigeren,
welke ze voor een doelmatige verde
diging van den franc meende te be
hoeven. Aldus kwam in de tweede
helft van de vorige week het kabinet—
Flandin ten val.
Nog in denzelfden nacht, waarin
dit drama zich voltrok, offerde de
Kamervoorzitter zich op om te trach
ten alsnog het land, den franc en het
parlement zelve te redden door de
formatie van een regeering, waarin
nóg meer partyen waren vertegen
woordigd, een regeering bovendien,
welke nóg meer naar links was
georiënteerd. Men twijfelde niet, of
aan dit kabinet zouden in elk geval
de volmachten worden verstrekt,
welke ten behoeve van den franc, ten
behoeve dus ook van het peil van het
inkomen der arbeiders, van het be
houd der spaarduitjes van de kleine
burgery, waren benoodigd. Maar een
wreede teleurstelling volgde. Omdat
de radicalen in meerderheid de kans
schoon zagen voor politieke winst.de
kans schoon zagen om de regeering
voor het kartel-alléén op te eischen,
d. i. voor het monsterverbond van
burgerlijke radicalen met socialisten
en communisten, daarom werden de
volmachten wederom afgestemd, zij
het thans met een kleine meerderheid,
n.l. van 264—262 stemmen. Het
kabinet van Kamervoorz. Bouisson
werd aldus reeds na drie dagen ten val
gebrachtArme franc, arm land I Het is
natuurlijk uitgesloten, dat de franc kan
worden behouden, wanneer de regeer
macht zou worden overgedragen aan
de combinatie van radicalen, socia
listen en communisten. Het Fransche
parlement heeft het land rijp gemaakt
voor de dictatuur, voor het regime
van den krachtigen bestuurder, die
thans zeker zjjn kans zou hebben,
als... Frankrijk zulke figuur rijk was.
Met belangstelling volgt de wereld
Burgemeester en Wethouders der
gemeente WORKUM brengen ter
o enbare kennis, dat op Woensdag
19 Juni 19.35 van des morgens acht
tor des namiddags vyf uur zal ge
schieden de stemming ter verkiezing
van de leden van den raad dezer
gemeente.
Zij herinneren aan de verplichting,
opgelegd bjj artikel 72, tweede lid,
der kieswet. Ieder, die volgens de
kiezerslijst bevoegd is tot de keuze
mede te werken, is verplicht zich
binnen den voor de stemming be
paalden tjjd ter uitoefening van zjjn
kiesrecht aan te melden by het stem
bureau van het voor hem op de
kiezerslijst aangewezen stemdistrict,
behalve in het geval, voorzien by ar
tikel 61 der kieswet of bij het be
staan van een geldige reden van
verhindering.
Artikel 15Öa der kieswet luidtHy,
die bjj eene verkiezing als gemach
tigde stemt voor een persoon, weten
de dat deze overleden is, wordt
gestraft met hechtenis van ten hoogste
een maand of geldboete van ten hoogste
duizend gulden.
Artikel 128 van het wetboek van
strafrecht luidt: Hy, die opzettelijk
zich voor een ander uitgevende, aan
een krachtens wettelfjk voorschrift
uitgeschreven verkiezing deelneemt,
wordt gestraft met gevangenisstraf
van ten hoogste één jaar.
Workum, den 6 Juni 1935.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
C. E. van KOETSVELD.
De Secretaris,
v. D. GOOT.
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter algemeene
kennis dat door hen vergunning is
verleend aan de Vereeniging „Het
Hoogeland" tot het houden van een
bloempjescollecte in deze gemeente op
12 Juni 1935.
Ter voorkoming van misverstand
wordt er de aandacht op gevestigd
dat deze kennisgeving alleen dient
tot informatie voor het publiek, zoo
dat daarin geen aanbeveling voor of
instemming met de collecte moet
worden gelezen.
Workum, den 6 Juni 1935.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
C. E. van KOETSVELD.
De Secretaris,
v. D. GOOT.
Pinksterbloed, oranjezoet.
zit je diep in de veeren!
Was je wat eer opgestaan, dan
had je geen nood gekregen.
Wanneer men de talrijke Pinkster-
gebruiken nagaat, die in verschillende
deelen van Europa tot voor korten
tijd nog hier en daar in zwang waren,
dan treedt ook hier weer de wonder
lijke mengeling van oud-heidensche
gebruiken en op de oude traditie
wortelende gekerstende gewoonten
aan het licht. Deze mengeling van
oude gebruiken en derzelver nieuwe,
aan het Christendom ontleende, be-
teekenis, is dikwyls zóó ver in het
verleden tot stand gekomen, en door
de overlevering zjjn ze zoozeer ver
vormd, dat het in vele gevallen niet
meer mogel|jk is, den oorsprong er
van na te gaan. Men heeft deze ge
bruiken dan eenmaal, maar weet
feitelyk niet meer hoe ze ontstonden
en wat ze beteekenden. Het Pinkster
feest is al heel oud. Reeds sedert de
vierde eeuw wordt het als kerkeljjk
feest, ter herdenking van de uitstor-
ting van den heiligen Geest, gevierd,
al duurde het lang, voordat de kerk
het als een kerkeljjk feest erkende.
In 805 werd daartoe op de kerkver
gadering van Elvira in Spanje be
sloten. In 1094 werd het zelfs op een
driedaagsch feest gesteld. De laatste
jaren kent men in ons land althans
Pinksterdrie niet meer.
Zooals bij vele gebeurtenissen en
feestelyke gebruiken, is het ook bjj
het Piuksterfeest gegaan. Het was
veelal een aanleiding voor de jeugd,
om feest te gaan vieren. De Zaterdag
vóór Pinkster was het speciaal de
jeugd, die vroeg opstond, en dengeen
die het langst bleef liggen, tot „luilak”
bestempelde, die dan „tracteeren”
moest op „luilakbollen”, een soort
brood, dat warm, met boter besmeerd
werd gegeten. In Amsterdam werden
deze luilakbollen een jaar of twintig
geleden nog vrjj algemeen gebakken.
A. L. Gerritsen vertelt in „Verleden
en Heden” nog een aantal aardige
gebruiken, die evenwel in onzen
Verlichten tjjd goeddeels uitgestorven
zjjn. Zoo gingen in Drente vroeger
de kinderen op Zaterdag voor Pinkster
heel in de vroegte naar de dorpswei,
waar de koeien der dorpsbewoners
gebracht werden om te grazen. Zfl
posteerden zich dan bjj den ingang
van de wei om te kjjken welke koe
het eerst, en welke het laatst door
het hek kwam. Onder groote vroolijk-
heid keerde daarna de kinderschaar
huiswaarts en verzamelde gedurende
den dag Meidoorn en bloeiende brem,
madeliefjes enz. Tegen den tfld, dat
WORKUM. Pe netto-opbrengst van
de collecte van den gewapenden
dienst in de Nederlanden gehouden
in de week van 3—8 Juni j.l. bedroeg
f 11 30.
6 Juni. Toen de fabrieksarbeider
M. de J. alhier Woensdagmiddag per
rjjwiel vanaf zyn werk huiswaarts
keerde, kwam hem even door de
bocht op het Marktplein een luxe-
auto tegen waarmede naar ooggetui
gen mededeelden, de linkerzijde van
den weg bereden werd. Om een
aanrijding te ontgaan, week de be
stuurder van het rjjwiel naar rechts
uit, zoodat hjj vanaf den verkeersweg
op de keibestrating kwam, waardoor
hy het stuur over het rywiel verloor
en kwam te vallen en een schouder-
ontwrichting beliep. De inmiddels
ontboden geneesheer achtte over
brenging naar een ziekenhuis te
Sneek noodzakeljjk. Na aldaar beko
men hulp van een geneeskundige is
de J. nog dienzelfden middag naar
huis teruggekeerd, doch zal voorloo-
pig rust moeten nemen,
Steenberghe. De heer Gelissen, die
bij de jongste Kamerverkiezingen in
Limburg op de candidatenRjst van
Nationaal Herstel voorkwam, staat
organisatorisch in verwijderd ver
band tot de meesten zijner ge-
loofsgenooten. En dat zoowel de
georganiseerde katholieke arbeiders
als -werkgevers vertrouwen had
den en hebben in Mr. Steenberghe,
hebben ze bewezen door het scherpe
adres dat de RK. Werkgeversver.
na het aftreden van den minister
aaa de Tweede Kamer zond en door
de vroegere geharnaste resolutie van
het R K. Werkliedenverbond, beide
gericht tegen het groote bezuinigings
plan van het ministerie. In katho
lieke industriëele kringen wordt de
steeds verder doorgevoerde „aanpas
sing”, de uitgekiende bezuinigingen,
de doorloopende druk op de loonen,
van ruïneerende invloed op den handel
en op de arbeidsmarkt geacht.
Ofschoon het vaststaat dat de po
sitie van den gulden deze week ver
sterkt werd, doordat door het aftreden
van Mr. Steenberghe zoo nadrukke-
lyk de eensluidende wil van het
kabinet om de goudbasis voor onze
muntwaarde te handhaven, tot uit
drukking kwam, zien we voor wat
het verder politiek verschiet betreft,
slechts donkere wolken voor het
kabinet—Colyn opdoemen en de don
der zou wel eens gevaarljjk kunnen
doorkomen, wanneer straks het groote
bezuinigingsontwerp in behandeling
wordt genomen. Omtrent het tjjdstip
van dat laatste staat intusschen nog
niets vast.
Besluiten we ten slotte deze be
schouwing over den binnenlandschen
politieken toestand met de vermelding
van het feit, dat minister Slotemaker
de Bruine, wanneer de vacature
Marchant zal zjjn aangevuld, zich
niet langer met het beheer van de
portefeuille van Economische Zaken
zal belasten, maar het incasseeren
van de steun-klachten zal overlaten
aan den nieuwen minister, terwyl de
heer Slotemaker „Onderwijs” zal
bljjven beheeren.
op het oogenbllk de ontwikkeling
der politieke en monetaire verhou
dingen in Frankrijk.
Zwitsersch crisis-initiatief verworpen.
Het Zwitsersche volk heeft met
een meerderheid van 130 000 stemmen
het z.g crisis-initiatief by referendum
verworpen. Dit crisis-initiatief was
een politiek plan der Zwitsersche
sociaai-democraten, neerkomende op
een ver doorgevoerd staatssocialisme,
waarvan andersdenkenden een groote
belemmering vreesden van handel en
industrie en een bedreiging van den
Zwitserschen franc. Het referendum
was aangevraagd in een petitie,
waaronder 350.000 handteekenir.gen
waren verzameld. Dit aantal wekte
de vrees, dat de stemming wellicht
een meerderheid voor het plan zou
opleveren, maar de uitkomst heeft
bewezen, dat de sociaal democraten
zoo goed ais geheel hun aanhang
reeds by de referendumaanvrage
hadden verzameld.
Door dezen uitslag is de Zwiter-
sche franc voorloopig veilig gesteld.
Nieuw conflict in Abessinië.
Aan de Abessinische grens heeft
zich een nieuw conflict tusschen ge
wapende Abessiniërs en Italiaansche
onderdanen, Afrikaansche inboorlin
gen voorgedaan, waardoor 30 inboor
lingen, die tot het Italiaansche leger
zouden hebben behoord, werden ge
dood. Men weet hier natuurlijk niet,
wat men van dergelijke zaken, welke
soms geprovoceerd worden, moet
denken, maar vast staat wel, dat het
uitbreken van een gewapenden strijd
tusschen Italië en het Afrikaansche
keizerrijk binnenkort kan worden
tegemoet gezien. Niettegenstaande
van de week de Italiaansch-Abessi-
nische verzoeningscommissie te Milaan
met haar arbeid is begonnen I
In Rome erkent men het openlik,
dat niets en niemand de Italianen
van dezen nieuwen oorlog kan terug
houden. Er is daar een bittere stem
ming tegen Engeland, dat van een
heulen met- en beschermen van de
Abessiniërs wordt beschuldigd.
Japan’s penetratie in China.
Ondanks vredesbewegingen en Vol
kenbond is het hedendaagsche impe
rialisme erger dan ooit. Ook de
Japanners storen zich aan niets en
niemand; met groote happen slokken
ze China op en niemand doet iets
daadwerkeljjks om de Chineezen tegen
het onrecht te beschermen. Ingevolge
Japansche eischen heeft de Chineesche
regeering Noord China moeten demi-
litairiseeren, d.i. van troepen ontvol
ken, waardoor o.m. Peking en Tientsin
in de „neutrale”, leesonder Japan-
schen Invloed staande, zóne z|jn
komen te liggen. Zelfs wordt een
Japansche militaire bezetting van
Noord China verwacht.
Aardbevingsramp in Britsch-Indië.
Beloedsjistan, Britsch-Indisch pro-
tectoraatsgebied, is door een gewel
dige aardbeving geteisterd, welke de
hoofdstad Quetta met den grond gelQk
maakte. In heel de provincie kwamen
tesamen 56 000 menschen om het le
ven. w.o. circa 300 Engelschen alleen
in Quetta kwamen 30.000 menschen om
Het is de geweldigste aardbevings-
catastrophe uit de laatste jaren.
t!
3
5
i
FRISO
)Q
le
i
i
8
I-
r
o
8
