Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
te Workum
op Maandag 9 September 1935
a. da geklonken of electrisch ge
tochte bovenbouw van een
basculebrug over de Diepe
Dolle te Workum
b. de geklonken of electrlsch ge
tochte bovenbouw van een
draaibrug over de trekvaart,
In den weg naar Nijhuizum.
Distributie gekookt Rundvleesch.
AANBESTEDING GRONDWERK.
Het uitvoeren van eenlg grond
werk op de Nieuwe Begraafplaats.
h
No. 35
ZATERDAG 24 AUGUSTUS 1935.
61ste Jaargang
Officieel Gedeelte.
AANBESTEDING.
Plaatselijk Nieuws.
Algemeen weekoverzicht
-Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45 --
Vrede en Strijd.
Gemiddeld loon.
FLORIS C.
f 2160.-—
f 2152.—
f 2172.—
f 2133
f 2047.-
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM zullen op Maandag 2 Sep
tember 1935, des avonds 8 uur ten
gemeentehuize van Workum publiek
aanbesteden in één perceel:
(Gewicht van beide bruggen pl.m.
17000 kg. constr.gzer en 5400 kg.
ballastgzer.)
Bestekken met teekeningen ver
krijgbaar ter secretarie te Workum a
f2.50.
Workum, den 17 Augustus 1935.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
C. E. VAN KOETSVELD.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiön tot uiterlijk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
NJjl beïnvloedt.
De tegenstellingen in
Duitschland.
De berichten uit Duitschland spre
ken van verscherping der tegenstel
lingen, welke gemakkel{jk tot het
uitbreken van een ernstig conflict in
een of ander opzicht zou kunnen
vlot verkeer en ter vermijding van
roekeloosheid, worden begroet.
Personen
in rflksdienst.
59 990
60.652
61.200
59 096
57.457
De prijs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bij abonnement belangrijk
lager
Buitenland.
De laatste vredespoging mislukt?
Zoo is dus de drie-mogendheden-
conferentie te Parijs tot volledige mis
lukking gedoemd geweest en de pu
blieke opinie acht deze zaak, welke
overigens wel voorzien was, zóó erg,
dat men nu ook de laatste vredes-
kans verkeken acht. Eéu voordeel
heeft Parijs opgeleverdwe weten
thans tenminste welke de Italiaan
sche minimum-eischen zijn. Mussolini
verlangt de annexatie bjj de Afri-
kaansche Italiaansche koloniën, van
het OostelQk deel van Abessinlë en
volledig protectoraat, d.i. opperste
souvereiniteit over de rest van het
land, eiscuen, welke voor de Engel-
sche en'Fransche vertegenwoordigers
onaanvaardbaar waren, om van de
zelve dan
In de week van 26 Augustus—1
September 1935 is geldig
bon no. 79.
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM zullen op Maandag 26
Augustus a.s. onder arbeiders, inge
zetenen] der gemeente, aanbesteden
Voorwaarden zjjn ter secretarie
verkrijgbaar in de gewone bureau-
uren.
Workum, den 22 Augustus 1935.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
C. E. van KOETSVELD.
De Secretaris,
v. D. GOOT.
leiden. De jodenvervolging biedt de
treurigste aspecten. Gemeenteraden
beijveren zich om aan joodsche gasten
in hun gemeenten het verblijf te ont
zeggen joden worden uit de bad
plaatsen verdreven en ze worden ge
weerd van de Rijnbooten, omdat een
jood het recht zou missen om onder
de Swastika-vlag te varen. Rosenberg
hield van de week voorts weer een
donderrede tegen de Centrum-katho
lieken. Van den anderen kant zijn er
teekenen van reactie. De katholieke
bisschoppen waren van de week te
Fulda in een conferentie bijeen om de
middelen van afweer en protest te
bespreken. Van deze conferentie mag
de Duitsche pers geen melding maken.
Opzienbarend was de rede van Dr.
Schacht, minister van economische
zaken en president van de rijksbank,
gehouden te Koningsbergen. Schacht
eischte economische orde, nakoming
van betalingsverplichtingen jegens
het buitenland, rechtsverzekerdheid
voor iederen Duitscher en ophouden
van de wilde uitbarstingen van de
extreme nat. socialisten. Slechts ver
kort werd deze rede in Duitschland
verbreid
Daarom is het ook verstandiger, bij
de bestrijding van de oorlogsgedachte
en het opbouwen van den vrede,
niet zoozeer de verschrikkingen van
den oorlog naar voren te brengen,
doch eerder de ware geest der ver
zoening te bevorderen. We kunnen
beter voor iets positiefs werken
den vrede en we kunnen dit doen,
door individueel te probeeren eens
anders standpunt te begrijpen, zoowel
als ons eigen alleen. Aldus doen we
iets om internationale vriendschap
mogelijk te maken door de oorzaken
voor internationale wrijving te ver
minderen. Werkend aan ons eigen
karakter, bouwen we tegelijkertijd
aan den vrede.
(Nadruk verboden.)
WORKUM, 21 Aug. Door Regenten
van „Voor Ouden van Dagen” te
St. Anna Parochie is uit 13 sollici
tanten benoemd tot hulp bij verple
ging en voorkomende werkzaam
heden mej. Haanstra alhier.
22 Aug. Blijkens advertentie
voorkomende in dit blad is het Oranje-
Comité alhier er bij de voorberei
dingen voor het Koninginnefeest niet
in geslaagd zich de noodige mede
werking te verschaffen, zoodat van
feestviering wordt afgezien. De po
gingen strandden direct al, doch niet
op het houden van het feest, maar op
het houden van de collecte, waarvoor
zich weinigen disponibel stelden. Het
is waar dat dat geen benjjdenswaardig
baantje is en er door collecten voor
dit en voor dat nog al eens bij de
burgerij wordt aangeklopt, maar toch
zullen wij allen, niet minder dan de
kinderen, ons traditioneels schoolfeest
met enkele andere feestelijkheden
missen. En dan komt de vraag b(j ods
op, was deze teleurstelling onvermij
delijk en is het eenvoudigste feest
vaak niet het harteljjkst?
Binnenland.
De regeeringscrisis
niet opgelost?
Hoewel de heer Colijn er in is ge
slaagd om door een terugkeer als
Colijn II een soort oplossing aan de
regeeringscrisis te draaien en daarop
ijlings op vacantie toog, opdat de
verhitte politieke gemoederen zouden
kunnen bezinken en de katholieken
bQ rustig overleg tot de conclusie
zouden kunnen komen, dat tenslotte
toch alleen Coign hun ten heil zou
nemen, opdat alsnog de zitting van
den Volkenbondsraad op 4 September
a.s. uitkomst zal kunnen brengen. De
die zit-
„als
inmiddels geen diplomatieke vergis
singen worden begaan”Het kan
ook zQn, dat de Londensche regee-
ring reeds tot het nemen van eenige
maatregelen van zacht geweld be
sluit. Ze zou het verbod van wapen-
uitvoer naar Abessinlë kunnen ophef
fen en hier en daar acht men het
niet onmogeigk, dat de Engelschen
ter bescherming van hun eigen be
langen een deel van Abessinlë vreed
zaam en „tgdeigk” zouden bezetten.
Daarbg wordt in de eerste plaats
tekortkomingen in dit opzicht bij de
hand, en natuurigk ligt de schuld
altgd b\j den ander. Dat ligt nu een
maal zoo in onze menscheigke natuur.
En het is zeer juist, wat iemand on
langs opmerkte, dat de vooruitgang
zoo gering is of liever gezegd, zoo
langzaam, omdat het zoo deksels
moeiigk is, de menscheigke natuur
te veranderen. Laten we het erken
nen: de meeste menschen zyn dik
wijls niets anders dan een verzame
ling van vooroordeelen. En een voor
oordeel is heel moeiigk op te ruimen.
Daarbg komt nog, dat vele menschen
vooroordeel verwarren met eigen
meening. Het verschil tusschen mee-
ning en vooroordeel is hierin gelegen,
dat de meening altgd open is voor
nieuwe ideeën, nieuwe plannen, nieu
we gedachten, terwgi het vooroordeel
juist de gedachten definitief afsluit.
Iemand met vooroordeelen behept,
sluit zgn gemoed volkomen af. En
het is heel moeiigk, tot een af
gesloten gemoed door te dringen.
Immers, als we iemand ertoe kun
nen brengen, na te denken, dan kan
hg misschien zgn meening over iets
veranderen, radicaal wgzigen soms,
maar zoolang hg behept is met voor
oordeelen, is het bgna niet mogeigk
hem aan het nadenken te krggen.
Door de groote moeilijkheden die
zich nog heden ten dage bgna ieder
oogenblik op internationaal gebied
voor doen, worden we er aan herin
nerd, dat twintig jaar geleden de
wereld zich in het ontzettende avon
tuur van den wereldoorlog stortte,
waarvan we thans nog alom de na
weeën gevoelen. Crisis volgt op crisis.
Allerlei hervormingen worden er voor
gesteld die tenslotte den vrede moe
ten brengen en verankeren. Maar
als de ervaringen van den oorlog en
de jaren erna ons iets geleerd heb
ben, dan is het wel dit, dat het
menscheigk welzgn, in zgn edelsten
vorm, niet zoozeer bepaald wordt
door de een of andere politieke con
stellatie, als wel door de moreele en
geesteigke „inhoud” van het individu.
Zeker, we hebben allemaal onze ver
schillen. Geen mensch is geigk aan
den ander. We hebben ook allemaal
onze fouten en tekortkomingen. Maar
ondanks dit alles moeten we toch
samenwerken. We moeten het en...
we kunnen het ook. Eu de grootsche
taak van de leiders der menschheid
is, den kinderen, zoowel als mannen
en vrouwen te leeren, niet het oude,
primitieve dogma van macht, haat
en strgd, doch hen vertrouwd te
maken met de nieuwe gedachte van
internationale samenwerking en saam-
hoorigheid. De wereld heeft als het
ware een doop met werkeRjke broe
derschap van noode, een uitstorting
van goeden wil, een aankweeken
van de internationale gemoeds-instel-
ling.
kunnen zgn, ondanks dezen niet
onverdienstelijken toeleg schgnen de
zaken toch niet te zullen verloopen,
als de herboren minister-president
heeft gedacht. De katholieke pers
bigft zich vrg scherp op het stand
punt stellen, dat er niets is gebeurd,
wat een verandering heeft kunnen
brengen in de situatie, zooals deze
na de bekende verklaring van prof.
Aalberse over het gemis aan vertrou
wen bg de katholieken in de doel
matigheid van de politiek van het
kabinet. De regeeringscrisis acht men
allerminst opgelost, daar er geen
reden is om tegen het vernieuwde
kabinet Coign anders te staan dan
tegenover de tot aftreden gedwongen
regeering. De Maasbode geeft eiken
avond les in staatsrecht, daarbg
leerarende, dat de gezochte oplossing
om vele redenen onaanvaardbaar
moet worden geheeten. Gebeuren er
inmiddels geen wondere dingen, dan
is het te voorzien, dat de regeerings
crisis kort na de opening van de
nieuwe zitting der Staten-Generaal in
een acuten vorm naar voren zal ko
men en dan achten we Kamerontbin
ding en nieuwe verkiezingen de nog
eenig resteerende uitkomst.
De bezuiniging op den rgksdienst.
Het bureau voor de statistiek publi
ceerde dezer dagen eenige gegevens
inzake de personeelslasten van het
rgk. We ontleenen er het volgende
aan:
Jaar.
Een zacht antwoord keert de
grimmigheid afmaar een smar
tend woord doet den toorn op-
rgzen.
Een grimmig man zal gekgf
verwekken; maar de lankmoe
dige zal den twist stillen.
Hoeveel beter is het wysheid
te bekomen dan uitgegraven
geud, en uitnemender, verstand
te bekomen dan zilver
SPREUKEN.
Ja, wg menschen zgn nu eenmaal
tameigk dikhuidig. Of hardleers, zoo
men wil. Hoeveel eeuwen lang is er
nu al niet getwist en gekrakeel onder
volken en naties, terwgi we het er
toch allen over eens zgn, dat vrede
toch de meest begeerenswaardige
t.„L_2
Hoevele
geleerd,
liefhebben en,” ja, vooral ook hun
vganden. En wat brengen we ervan
in practgk? Is het some niet bitter
weinig? Natuurigk, we hebben dui-
1929
1930
1931
1932
1933
Opgemerkt zjj hierbg, dat in boven
staande getallen niet is begrepen het
personeel van het gesubsidieerde
onderwgs, noch het personeel van de
staatsmanen of van semi-publiekrech-
teigke lichamen.
Ook wanneer we er rekening mee
houden, dat in het vorige jaar en dit
jaar nog heel wat personnel is afge
vloeid en nieuwe salarisverlagingen
zgn toegepast, moeten we uit boven
staande cijfers concludeeren, dat het
practisch effect der eerste bezuini
gingsmaatregelen niet bg zonder groot
is geweest en dat in het bgzonder
het gemiddelde netto-inkomen bgzon
der weinig is gedaald. Toch staat het
vast, dat het overheidspersoneel heel
wat ünancieele veer en heeft moeten
laten. Van arbeiders en lagere be
ambten zgn de betreffende kortingen
wel bekend, maar is er dan op de
hooge inkomens zóó weinig gekort,
dat de teruggang van de gemiddelde
inkomens van het rgkspersoneel van
1929—1934 nog niet ten volle 5 pCt.
bedroeg
Minister Slingenberg controleert.
De nieuwe minister van Soc. Zaken
meent, dat de lasten van het rgk
voor werkloozenzorg zwaar genoeg
zgn en het aantal rgkscontroleurs
groot genoeg is om ook in de groote
steden een scherpe controle op de
verleening van steungelden te gaan
instellen, een controle, welke voor
kleinere plaatsen al lang heeft ge
golden. In dat opzicht gaat men de
groote gemeenten des lands dus ein-
deigk eens aandurven. Het komt ons
voor, dat nu wel heel wat groote
monden last van beklemming zullen
gaan krggen.
Strengere verkeerseischen.
Ook op ander gebied heeft de re
geering van loffeigke voornemens
doen bigken. In de Memorie van
Antwoord aan de Eerste Kamer in
zake het ontwerp-Verkeerswet heeft
de minister van Waterstaat medege
deeld, dat hg een ontwerp in een ver
gevorderd stadium van voorbereiding
heeft, waarin strengere verkeers
eischen worden gesteld. Er wordt b.v.
voorzien in een 5 jaarigksche medische
herkeuring voor motorrgders en -be
stuurders, de elschen voor het ver-
krggen van een rgbewgs zullen wor
den verscherpt, verzekering tegen de gedacht aan het gebied van het Tana-
gevolgen van wetteigke aansprakeigk- tneer, hetwelk de waterstand van de
heid zal verplichtend worden gesteld.
Dat zgn slechts enkele der voornaam
ste punten. Er bestaat ook een voor
nemen bg den minister om een ver
plichting tot voorrang te scheppen
voor het verkeer langs de hoofdwe
gen.
Met veel instemming zullen al
deze plannen ter regeling van een
Abessinische regeering
nog maar te zwggen.
We stevenen thans dus rechtstreeks
op den oorlog aan en in versneld
tempo worden de benoodigde troepen
en het laatste oorlogsmateriaal uit de
Italiaansche havens naar Afrika ver
scheept. Deze spoed moet niet alleen
worden verklaard uit de omstandig
heid, dat het regenseizoen in Abes-
sinië ten einde loopt en het „gunstige"
moment voor oorlogsvoering Octo
ber a.s. dus aanbreekt, maar ook
uit vrees, dat de Engelschen het
Suez-kanaal voor verdere transporten
zouden kunnen afsluiten.
De Engelsche regeering is nl. zeer
ontsticht over de Italiaansche oor
logsplannen, zóó ontsticht, dat men
met het besluit tot drastische maat
regelen tegen Italië rekening moet
houden. De Engelsche positie tegen
Italië is ontzaglik sterk. Niet alleen
kunnen de Engelschen doorvaart door
het Suez-kanaal beletten, maar ze
kunnen zelfs verhinderen, dat de
Italianen langs een reusachtigen om
weg naar Oost-Afrika komen, nLdoor
de Straat van Gibraltar heen en via
Kaap de Goede Hoop. Een afsluiting
echter van de Straat van Gibraltar
zou noodzakeigkerwgze een oorlogs
verklaring met zich brengen en deze
zou het sein kunnen zgn voor her
vatting van den wereldkrgg, zij het
in andere groepeering van partgen.
De Spaansche regeering nochtans
voelt zich reeds verplicht om met de
mogeigkheid van vgandeigkheden in
de Straat van Gibraltar rekening te
houden. Ze heeft de garnizoenen rond
de Engelsche vesting van Gibraltar
versterkt, teneinde in elk opzicht
haar plichten van neutraliteit te
kunnen nakomen.
Speciale kabinetszitting te
LIJST van uit Workum vertrok
ken en aldaar gevestigde per
sonen over Juli 1935.
Ingekomen
Margke Deinum van Hindeloopen
B 66 naar E 11. lemkje van der
Meulen van Franeker Voorstr. 53
naar G 89. Hippolytus de Vreeze
van Groningen Moesstr. 16 naar D 91.
Wgtske van der Meer van Parrega
22 naar G 176. Pietje Deinum van
Hindeloopen naar D 41. Dieuwertje
Jongert van Haarlem Schreveliusstr.
34 naar F 4. Martinus Hgikema van
Sandfirden 3 naar G 275. Berend
Bruinsma van Warns Z 113 naar G
265. Joukje Amsterdam van Hinde
loopen A 5 naar F 27. Lammert Hof-
meger van Tlrns 80 naar G 54.
Gabriëlla Bakker van Cornjum 104
naar G 215. IJbeltje Kramer van
Bolsward Elandslaagte 7 naar B 27.
Hendrik Pieter Westerhof van Ng-
holtpa 59 naar C 24.
Vertrokken
Jitske Rlemersma van D 57 naar
Sn eek Koopmansgracht 8. Klaaake
Bakker van G 205 naar Bolsward
Hid Heerostr. Marten Bult van E 20
naar Schoorl Heereweg 52. Jacob
Dgkstra van C 24 naar Terschelling
Hoorn. Klaaske de Jong van G 158
naar Nunspeet Bergakkerweg 46.
Tjerkje Boersma van B 42 naar Leeu
warden Leeuwenhoekstr. 45. Gooitske
Hoekstra van G 283 naar Balk. Maria
Veltman van F 94 naar Leeuwarden
Mr. Troelstraweg 78. Hendrik Leen-
stra van C 14 naar Ngemirdum 83.
IJmkje Koops van G 34 naar Kou-
dum B 28a. Anskjen Bosma van G 220
naar Koudum B 128. Hendrik Horn-
stra van F 4 naar Almelo. Geertje
Muller van C 25 naar Amsterdam,
Tuyl v. Serooskerkepl. 37u. Geeske
van der Schaaf van B 16 naar Am
sterdam, Utrechtschestraat 83. Aukje
Tjerkstra van a/b naar Hindeloopen.
Hiltje van der Meer van D 16 naar
Joure, Midstraat.
tameigk dikhuidig. Of hardleers, zoo
q wil. Hoeveel eeuwen lang
al niet getwist en gekrakeel
toch allen over eens zgn, dat vrede
toestand voor menschen en volken ïs.
;eneraties hebben nu al niet
lat zg den naaste moeten
g<
geleerd, di
liefhebben en," ja,
in practgk? Is het
weinig? Natuurigk,
zend verontschuldigingtm voor onze
Londen.
Al de mogeigkheden, welke we
voornoemden, zgn natuurigk geen
consequenties van de eerstvolgende
dagen. Ze vormen het ultrum reme-
dium voor Albion, het laatste toe-
vluchtsmiddel. Dat men te Londen de
zaken hoogst ernstig beziet, bigkt uit
het feit, dat op Donderdag van deze
week het kabinet in een speciale
zitting is bgeengekomen, waartoe de
ministers uit hun verschillende va-
cantie-oorden moesten worden terug
geroepen. Vermoedeigk zal de re
geering te Londen alle maatregelen
i
den Volkenbondsraad op 4 September
Italianen hebben beloofd op
ting aanwezig te zullen zgn,
singen worden begaan”Het kan
Paardenmarkt
