voor de Gemeenten Worknm, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Nieuws- en Advertentieblad
liet bouwen vaneen hrugwachters-
woningte Workum, volgens bestek
no. 5, dienst 1935.
Distributie gekookt Rundvleesch.
Dingen, die tiet nadenken waard zijn.
ZATERDAG 2 NOVEMBER 1935.
61ste Jaargang
No. 45
Officieel Gedeelte.
Plaatselijk Nieuws,
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
AANBESTEDING.
bon no. 89.
Begrafenisrechten.
Algemeen weekoverzicht
Binnenland.
i
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nob. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot ui ter lijk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
De Gemeentebesturen van BOLS-
WARD, WONSERADEEL en WOR
KUM zullen op Vrijdag 8 November
1935, des namiddags 2.30 uur, ten ge-
meentehuize van Workum publiek
aanbesteden
Bestekken met teekeningen ver
krijgbaar ter Secretarie van Workum
a f2.-
(50)
(52)
(44)
(28)
(0)
(6)
(1)
(2)
(4)
De prijs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bij abonnement belangrijk
lager
Rebellie in Mexico
Uit Mexico komen berichten, welke
op een toenemend verzet tegen de
regeering wQzen. Door het ministerie
van Binnenlandsche Zaken wordt ver
klaard, dat er zich in enkele staten
een paar gevallen van geïsoleerd
verzet hebben voorgedaan, die met
behulp van troepen en vliegtuigen
spoedig z{jn onderdrukt. Een der
voornaamste bandietenleiders heeft
zich overgegeven en een ander is
gedood. Hun volgelingen zijn op de
vlucht gegaan. Te Jalisko heeft een
vlieger mitrailleurvuur geopend op
150 opstandelingen, die zich gereed
maakten voor een aanval op een
trein. Te Las Cucharas en Santa Fé
in de staten Guanajuato en Cerro
hebbende rebellen ernstige verliezen
geleden teders een ontmoeting met
regeeringstroepen.
In de week van 4 November—10
November 1935 is geldig
Nieuwe kaarten zullen alleen op
Dinsdag 5 November 1935 des voor-
mlddags van 11—lli/2 uur worden
uitgereikt in het lokaal A. Z.
weller, die de stichter is van de z.g,
„Migros-Gesellschaft” een tien jaar
geleden in het leven geroepen on
derneming, welke zich op volkomen
nieuwe wijze bezighoudt met den
verkoop van goedkoope levensmid
delen en andere onmiddellijke levens
behoeften, nl. door middel van ver-
koopwagens, welke van huis tot huis
gaan.
Dit heeft in de plaatsen waar
Duttweiler zijn bedrijf uitoefent, tot
een belangrijke verlaging van de
prijzen geleid.
Verder is Duttweiler de stichter
van het z.g. „Hotel-Plan”, dat het
mogelijk heeft gemaakt op goedkoope
wijze Zwitserland te bezoeken.
Door beide ondernemingen is Dutt
weiler buitengewoon populair gewor
den.
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter kennis van
eigenaars van graven, dat er in de
maand November gelegenheid bestaat,
de contributie over 1935, ter secre
tarie te betalen.
Daarna zal er per postkwitantte
over worden beschikt, wat een ver-
hooging van i 0.15 medebrengt.
Workum, den 30 October 1935.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
C. E. van KOETSVELD.
De Secretaris,
v. D. GOOT.
zal deze winter een actie worden ge
voerd tot werving van leden.
28 Oct. Zondagmiddag half drie
bad in de Doopsgezinde Kerk alhier,
de bevestiging en Intrede plaats van
den beroepen proponent J. P. H.
Grootes van Westzaan.
Behalve een zeer groot aantal leden
en belangstellenden uit onze plaats,
waren tegenwoordig vele familieleden,
vrienden en kennissen van het jonge
echtpaar en predikanten met kerke-
raads- en gemeenteleden uit bijna
alle zustergemeenten van den ring
Bolsward. De kerk was overvol.
Het optreden van Minister
Deckers.
Algemeen wordt het optreden van
den nieuwen Minister van Landbouw
en Visschen) gewaardeerd. Hij staat
voor een zeer moeilijke taak en een
ieder is verplicht hem daarin te steu
nen. Keulen en Aken zyn niet op één
dag gebouwd en Minister Deckers
kan niet in enkele maanden ongedaan
maken, wat in tal van jaren is ver
knoeid.
Het optreden van dezen Minister
echter stemt tot ernstig nadenken.
Want, vragen wjj ons af, waarom
dienen Aal van crisisjaren achter den
rug te ztfn met hun enorme misère
voor duizenden Nederlanders, alvo
rens men begint met „schoonschip
maken”
Dit is ongetwijfeld een zeer belang
rijke vraag en zjj geldt niet alleen
voor onze landbouwcrisispolitiek, doch
voor ons geheele moreele, sociale en
economische leven, zoowel in crisis
tijd als in normale perioden.
Waar wij ons in deze artikelen
alleen bezig houden met economische
problemen, zullen wij ons ook aan dit
terrein vasthouden.
Wij menschen, maken dagelQks
fouten. In tjjden van voorspoed tre
den die fouten niet gemakkelijk naar
voren. Bovendien zijn het meestal
individueele fouten, zoodat de eene
remmende kracht wordt genivelleerd,
dikwijls krachtig tegengewerkt, door
andere krachten, welke in de goede
richting werken. Op een gegeven
moment echter beginnen de foutieve,
individueele krachten in dezelfde
richting te werken en dan noemt men
zulk een situatie: crisis.
De eene crisis is heftiger dan de
andere en meestal verdwijnen deze
evenwichts verste ringen weer naar
mate de slechte krachten in de maat
schappij zijn uitgewerkt en naar mate
de weerstand daartegen groeiend is.
Sporadisch ontstaan structureels
crisissen. Dan is er geen weerstand
meer te vormen; dan moet de basis
van het economische leven worden
gewijzigd. Want dan is een dergelijke
enorme verschuiving niet meer be
paald tot één land, tot enkele gebieden,
neen, dan is de geheele wereld erdoor
geïnfecteerd. Dit is nu het geval.
Buitenland.
Het woord wederom aanGetève.
Men kan zeggen, dat de bemidde-
lingsactie, welke werd ondernomen
om een einde te maken aan het ge
wapende conflict in Oost-Afrika, in
eerste instantie is mislukt. De Engel
sche regeering heeft te kennen gege
ven, dat de eischen van Rome geen
grondslag vormden voor verdere on-
ierhandelingen en de sancties der
halve dienden te worden toegepast,
opdat Italië zou kunnen worden ge
dwongen om den oorlog te bekorten.
Het doet wel een beetje eigenaar
dig aan, dat Londen thans uitmaakt,
of Italiaansche voorwaarden al of niet
de overweging waard zijn en de klei
nere mogendheden, die aan de sancties
deelnemen, van het verloop der be
sprekingen onkundig worden gelaten.
Enfin, Hoare en Eden, resp. min.
van buitenlandsche zaken en van
Volkenbonds aangelegenheden, ver
trokken Donderdag naar Genève,
waar op het einde van de week over
den datum van inwerkingtreding der
sancties wordt beslist.
De toezeggingen der Volkenbonds
leden inzake deelname aan de sancties
komen vlot binnen te Genève; 39 n.l.
betredende „wapens", 32 „financieel"
en 29 „economisch".
Toch nog vredesbesprekingen?
Sommigen verwachten, dat de sa
menkomst der coördinatie-commissie
te Genève nog een groote verrassing
zal opleveren. Na afwijzing nl. der
Italiaansche voorstellen zal niet alle
contact tusschen Londen en Parijs
eenerzijds en Rome anderzijds zijn
verboden. Fransche en Engelsche des
kundigen zouden besprekingen heb
ben gevoerd ter ontwerping van
voorstellen, welke de Italiaansche
verlangens zooveel mogeljjk in over
eenstemming bedoelen te brengen
met de oorspronkelijke voorstellen
van de Commissie van Vijf. Omtrent
de voorloopige resultaten dier be
sprekingen zou de Engelsche gezant
te Rome een onderhoud van een uur
met Mussolini hebben gehad en men
meent te weten, dat daarbij de toe
stand zeer is verhelderd.
We geven een en ander door onder
voorbehoud, maar we gelooven, dat
inderdaad geconcludeerd mag wor
den, dat nog niet alle hoop op een
spoedig herstel van den vrede be
hoeft te worden opgegeven.
Het Italiaansch offensief.
Wederom schijnt het ingezette of
fensief der Italianen op ’t oorlogs-
terrein niet dien omvang te zullen
aannemen, welke men uit de hoog
gestemde berichten uit Rome en
Asmara had geconcludeerd. In het
Zuiden blijven de Italianen voor
waarts rukken, maar hun opmarsch
wordt er vertraagd door regenval.
In het Noorden trekken de Italianen
op Makale aan, welke stad reeds
door de Abessinische troepen is ont
ruimd. Het is trouwens opmerkelijk
dat deze niet veel anders doen dan
terugtrekken en elk groot gevecht
ontwijken. Is dat nu hoogere krQgs-
kunde en willen ze de Italianen naar
een terrein lokken dat den Abessi-
niërs voordeelen biedt b(j een grooten
slag, of.is het tóch maar een jan
boel in het millioenenleger van den
Negus De Italianen wagen het slechts
zeer voorzichtig om de gebieden te
bezetten, welke de vijand vrijwillig
ontruimt. Generaal de Bono schijnt
geen enkel risico te willen aanvaar
den en geen stap voorwaarts te wil
len ondernemen, vóór door aanleg
van weer nieuwe wegen zijn étappen
lijn keurig is verzorgd.
Elders werd een oorlog
beëindigd.
Terwijl het oorlogsgeweld woedt in
Abessinlë, hebben in Zuid-Amerika
eindelijk twee volkeren, die elkaar
bijna drie jaren achtereen hebben
bevochten om het bezit van den
woesten Gran Chaco, den weg des
vredes hervonden. Maanden lang heeft
de groote conferentie te Buenos Aires
ter bijlegging van het corflict ge
duurd, maar thans kwam het be
richt, vervat in een officieel com
muniqué, waarin de oorlogstoestand
tusschen Bolivia en Paraguay voor
geëindigd wordt verklaard.
Deze verklaring is onderteekend
door alle gedelegeerden der inter-
venieerende mogendheden en tevens
50
48
42
21
7
6
4
2
7
onverwacht
succes is ten deel gevallen aan den
politieken „outsider” Gottlieb Dutt-
Waarom zien wy dit zoo laat in
Waarom hebben w{j niet geluisterd
naar de talrijke waarschuwingen van
hen, die verder dachten dan de over
het algemeen zeer geborneerden
middelmoot
De oorzaken van het huidige chao
tische gebeuren liggen in het grjjze
verleden, liggen vèr voor 1914. De
wereldoorlog was al een dersympto
men der plaats vindende verwording.
Die verwording is voortgeschreden;
de vrede van Versailles is opgezet
door de mannen, welke niet het
minste verstand hadden van het
diepere wereldleven. De idealist
Wilson heeft het wel gevoeld. ZQn
schepping van den Volkenbond (de
idee is al zeer oud, doch de tjjd was
toen daarvoor iets rijper dan vroeger)
is daarvan het bewijs en hoe smalend
men ook over Genève moge spreken,
de Volkenbond heeft al prachtig
werk gedaan. Misschien is dit ver
keerd gezegdbeter ware het op te
merken, dat de Volkenbondgedachte
hellzamen invloed heeft gehad. De
Volkenbond is een instrument in
handen van bepaalde groepen en
daardoor zelfzuchtig en eng. Maar de
Volkenbondgedachte leeft onder de
beste elementen der volkren; zy is
bezig universeel te worden. Dat zelfs
een dictator als Mussolini zich door
de Volkenbondgedachte laat beïnvloe
den, zij het niet uiterlyk, maar zeer
zeker in zijn onderbewustzijn, is niet
vrees voor Genève (wellicht lachthy
erom) maar vrees voor hetgeen onder
de volkren leeft. Nèt als de Christus
figuur door de eeuwen heen zijn
stralend licht heeft weten te ver
spreiden, zoo zal de Volkenbond-ge
dachte als uiting van Christus-leer
iets blijvends zijn door do eeuwen
heen. Die gedachte zal eerder meer
dan minder aanhangers vinden.
W(j allen zijn iets aan het afschud
den. Ons oude pantser. Het pantser,
dat ons innerlijk naar buiten als zelf
zuchtig, als bekrompen deed schijnen.
Onder dat pantser deden wij klein,
ook het Nederlandsche Volk. Wat
hebben wij voor de ontwikkeling van
de Overzeesche gebieden gedaan an
ders dan het exploiteeren van direct
loonende objecten. Wat hebben wij
gewrocht voor de werkelijke, de
diepere ontwikkeling van Insulinde?
Wat hebben wij geofferd om die ge
bieden te beschermen tegen zichzelf
en tegen andere exploitanten? Hoe
stuntelig zijn de verschillende binnen
landsche crisismaatregelen geweest
Wij hebben daarop ook telkens mede
gehamerd. Hoe zijn die crisismaat
regelen, bestemd voor de ongelukkige
slachtoffers uitgebuit ter wille van
sommige machten. Minister Deckers
is het symbool van het Nederlandsche
geweten, dat is ontwaakt. Het is wel
licht een nieuw tijdperk, dat door
hem is ingeluid. De werkelijke op
bouw op de puinhoopen van het ver
leden. Want dat dit puinhoopen zijn,
is niet meer te loochenen.
door de gedelegeerden van Bolivia
en Paraguay.
De Zwitsersche verkiezingen.
De Zwitsers zijn ter stembus ge
togen om hun Tweede Kamer voor
een nieuwe vier-jarige periode te
formeerende uitslag heeft geen
groote verrassingen gebracht.
De stand der partijen is thans:
Socialisten
Vrijzinnigen
Katholieken
Oude boerenpartij
Duttweiler
Liberaal-conservatieven
Jonge boerenpartij
Communisten
Kleine groepen
Een groot en zeer
WORKUM, 28 Oct. Vrijdagavond
j.l. werd op de bovenzaal van hotel
„De Wijnberg" alhier, de algemeene
ledenvergadering gehouden van de
afd. Workum van „Volksonderwijs."
Wegens vertrek van den voorzit
ter ds. I. Hulshoff nam de heer T.
Zuidema het presidium op zich. In
z’n openingswoord werd hulde ge
bracht aan den vertrokken voorzitter.
Nadat de notulen onveranderd wa
ren goedgekeurd, werd inzake de
circulaire van het hoofdbestuur over
het verstrekken van rijkssubsidie
voor cultureele arbeid, besloten, dat
de afdeeling zich in verbinding zal
stellen met de nog bestaande plaat
selijke commissie.
Tot voorzitter werd gekozen de
heer A. Jukema, die de benoeming
aanvaardde.
Aangewezen tot afgevaardigde naar
de algemeene vergadering de heer
J. Krol, tot plaatsvervanger de heer
S. Gaastra.
Besloten werd deze winter een
ouderavond te houden, terwijl over
een St. Nicolaasfeest nog geen be
slissing kon worden genomen. Voorts
daar dat kan worden verwacht, dat
het socialistisch Plan van den Arbeid,
Zaterdag j.l. in een speciaal congres
te Utrecht behandeld en aangenomen,
als een dankbaar Plan van Politieke
Tinnengieterij zal worden behandeld
en aan veel gepraat zal worden on
derworpen. Met groote nieuwsgierig
heid zullen velen uitzien naar de
aanduiding van de financieele bron,
waaruit de mlllioenen voor het Plan
kunnen worden aangeboord. Wel
niemand zal de gedachte koesteren,
dat het Plan zonder meer door de
regeeiing zal worden aanvaard en
uitgevoerd, zoo iets ware zelfs niet
denkbaar, wanneer Albarda aanstonds
de plaats van ColQn zou kunnen in
nemen. Ook echter als uit de bespre
kingen als conclusie over mocht
blijven, dat meerdere punten binnen
afzienbaren tijd voor verwezenlijking
vatbaar zijn en deze bij uitvoering
een deel van het crisisleed kunnen
verzachten, dan zou het ongetwijfeld
serieuze werk van S.D.A.P. en Vak
verbond niet vergeefs zijn gebleken
en behalve voor propaganda ook ten
algemeene voordeele hebben gediend.
Hetgeen we er van verhopen.
Plan voor de werklooze jeugd.
Ook Mr. Slingenberg, de nieuwe
minister van sociale zaken, heeft een
Plan opgesteld, dat meer in het bij
zonder is bedoeld om de jeugdige
werkloozen te helpen, die niet alleen
moreel worden bedreigd door den
lediggang, maar ook zoo weinig uit
zicht hebben op de mogelijkheid om
in het productieproces te worden op
genomen. Zou er eens een econo
mische opleving komen, dan staat de
jeugd van thans zonder vakkennis,
althans zonder practijk. In die om
standigheid valt het te vreezen, dat
de werkgevers zich later alleen tot
de jongste jeugd zal wenden en dejeugd
van het oogenblik bij de opname in
het maatschappelijk bestel wordt
overgeslagen. De minister wil voor
de huidige werklooze jeugd daarom
een vrijwillig dienstverband schep
pen in verschillende bedrijven, waar
ze werk zou moeten verrichten, dat
anders ongedaan zou blijven. Wel
krjjgen deze jonge menschen geen
of slechts een geringe belooning,
maar er staat tegenover, dat ze
practijk krijgen en dat de werkge
vers, die z.g. „comité jongdïis" ze
komen nl. onder toezicht van een
plaatselijk comité aannemen, wor
den verplicht om uit de comité-
jongens te kiezen, wanneer een nor
male arbeidskracht tegen normaal
loon benoodigd wordt. Het is een
proef, ‘t kan meevallen of tegevallen,
zou men wijsgeerig kunnen opmer
ken. Zonder bezwaren zal het plan
in de practijk in ieder geval niet
blQken.
Nederland's internationale plicht.
Met voorbeeldigen spoed heeft de
Eerste- zoowel als de Tweede Kamer
de Sanctiewet afgedaan, welke de
regeering behoefde om haar plichten
van Genère, gericht op het behoud
van den vrede of het herstel van
denzelven, te kunnen nakomen. Dins
dag j.l. is de Sanctiewet in het
Staatsblad afgekondigd en aangeno
men kan worden, dat in de komende
week de besluiten zullen worden af
gekondigd, welke Nederland’s deel
name aan de sanctiemaatregelen te
gen Italië noodig maken.
Ook zal Nederland, dank zjj de
offervaardigheid van het volk, thans
spoedig een vrij willigen plicht van
menschelijkheld in den Italiaansch-
Abbessinlschen oorlog gaan vervullen.
De oproep n.l. van het Nederlandsche
Roode Kruis om de uitzending moge-
Ijjk te maken van een ambulance in
Abessinië heeft zooveel middelen doen
vloeien, dat het vaststaat, dat tot de
beoogde uitzending kan worden over
gegaan.
't Is wel wat veul.
In de rechtszaal van Den Bosch
ligt het Nederlandsche slagveld, waar
op het oogenblik heel wat menschen-
levens worden vernietigd, zjj het dan
grootendeels door de eigen schuld der
Ossche misdadigers, die er zich moeten
verantwoorden. Juist zooals die men
schen het nooit ten volle hebben be
grepen, wat ze tegenover anderen
hebben misdaan, zoo beseffen ze ook
nu niet, hoe vernietigend hun eigen
vonnis is. Een man van 43 hoort zich
veroordeelen tot 14 jaar en weetniet;
anders op te merken dan: ’t Is wel
wat veul, meneer de president....
Het groote politieke tournooi.
Volgende week, op den 7den No
vember, beginnen in de Tweede
Kamer de algemeene beraadslagingen
over de Ryksbegrooting en daarmee
vangt dus ook weer het jaarlflksche
politieke tournooi aan, hetwelk met
zoo hevige interesse pleegt te wor
den gevoerd. Een klein beetje van
de spanning is dezen keer misschien
weggenomen door het feit, dat de
regeering zich bjj de behandeling van
het Bezuinigingsontwerp reeds heeft
verdedigd inzake de oplossing van
den zomerschen ministerscrisis, maar
er zijn in ons politieke leven nog
geulen genoeg, waarin het spraak
water kan worden opgevangen om
er in voort te vloeien. Nog steeds
zjjn er heel wat menschen, die de
regeeringscrisis niet opgelost achten
en zelfs zullen er lieden blijken te
zjjn, die de algemeene begrootings
debatten gaan aangrepen om de
tegenstellingen tusschen kabinet en
kamer opnieuw aan te spitsen.
Het Plan van den Arbeid.
Een voor de politici prettige om
standigheid is, dat bij de komende
algemeene beraadslagingen niet aan
tot-de-orde - behoorende - onderwerpen
zQn gebonden, maar hun bestuurlijke
lasten vrij bot mogen vieren. Van-
I!
LH
FRXSO.
