voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordi, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Nieuws- en Advertentieblad
Nieuwjaars-Adverteatiën
a 30 cents
Distributie gekookt Rundvleesch.
GEBRUIK OUDE- EN NIEUWE
BEGRAAFPLAATS.
Rechten Gemeente-reiniglng.
No. 50
ZATERDAG 14 DECEMBER 1935.
61ste Jaargang
Officieel Gedeelte.
Gemengd Nieuws.
bon no. 10T.
- Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45 --
Om Abessinië.
h
bladen
H
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterljjk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
In de week van 16 December—22
December 1935 is geldig
De prijs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Groeitere letters naar plaats
ruimte. Buiten friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bij abonnement belangrijk
lager
Kerstgave voor de werkloozen.
De Minister van Sociale Zaken heeft
thans aan de gemeentebesturen o.m.
bericht dat ook dit jaar aan onder
steunde werkloozen boven hun steun-
uitkeering een Kerstgave mag worden
toegekend. Deze Kerstgave mag be
dragen 25 pCt. van het bedrag, dat
de betrokkenen over de week van
15 tot 22 December a.s. aan uitkeering
ontvangen.
Voor het Kind.
Zou er nog iemand kunnen zijn die
het niet weet?
dat er op het oogenblik postzegels
en briefkaarten verkrijgbaar zijn met
een toeslag, welke ten goede komt
aan het misdeelde kind;
dat deze dit jaar f150 000.— moeten
opbrengen
dat 350 vereenigingen erop rekenen
haar aandeel hieruit te ontvangen.
Men stelle zooveel verwachting niet
teleur.
Friesland klaagt over zijn wegen.
De „Autokampioen*, een der orga-
De opvolger van de Bono begint
verwoeder op te treden. De Itali-
aansche vliegmacht is in actie geko
men en talrijke malen heeft men Bar
rat en Dessie van uit de lucht geb om
bardeerd. De Negus is aan den dood
ontsnapt en de Italianen moeten zich
niet hebben ontzien om ook het Roode
Kruis onder vuur te nemen. Vanzelf
sprekend wordt de neiging zich tegen
de Italianen te keeren in het buiten
land sterker, want over het algemeen
geldt de sympathie... de Abessiniërs.
Naar verluidt zou het geheel leiden
tot het vlugger nemen der olie-sanc-
ties en men verwacht in de komende
week de beslissing.
Men behoeft niet te veronderstellen,
dat Genève beïnvloedt zal worden
door dit soort oorlogsnieuws. Natuur
lijk wordt de verontwaardiging ge
wekt, wanneer een der partijen
algemeene normen met voeten treedt,
doch de sanctie-kwestie wordt door
andere factoren beheerscht dan
sympathie of antipathie. De eene gaat
ermede accoord omdat zQn belang
medebrengt het handhaven van den
Volkenbond, de ander stemt ervoor,
omdat hij daarvan speciale voordeelen
verwacht dan wel groote nadeelen
vermeend te kunnen elimineeren.
Wanneer het bombardeeren der
genoemde plaatsen het nemen van
sancties zou bespoedigen, dan mag
men afleiden, dat de Italiaansche
veldtocht voor het Westen een groo-
tere dreiging heeft aangenomen. Spe
ciaal voor Engeland, dat er niets voor
voelt, wanneer Rome werkelijk de
macht in Abessinië zou verkrijgen en
even hard knijpt voor het bereiken
van het Tsana-meer, waardoor het
wel en wee van Egypte door de
Italianen zou worden gecontroleerd.
Italië heeft destijds wel beweerd, dat
KORT RAADSVERSLAG van de ver
gadering op Donderdag 12 De
cember, 's avonds half acht.
Onder de ingekomen stukken aller
eerst van Ged. Staten enkele goed
keuringen van raadsbesluiten. Be
richt van mej. A. J. Nieuwenhuis,
dat zij de benoeming tot onderwijze
res aan de O.L S. aanneemt; van
den heer A. Gaastra, dat hij z’n be
noeming tot armvoogd aanneemt
van den heer van Emmeren dat hij
wegens gezondheidsredenen voor z’n
raadslidmaatschap bedankt; van het
Waterschap „Het Workumer-Nieuw-
land” dat geen genoegen wordt ge
nomen met de opzegging van het
recht van uitpaarden langs de Hin-
delooper dijk.
Over dit laatste vraagt de heer
Ferwerda wat de gemeente van plan
is te doen, waarnaar ook de heer
Jonkman had willen informeeren.
De voorz. antwoordt dat het nu
niet op de weg van de gemeente
ligt om te onderzoeken of dit een
bindend recht is.
Een verzoek van F. Buma om op
eenigerlei wijze vergoeding voor 5
schoolgaande kinderen te ontvangen,
kan niet ingewilligd worden.
Medegedeeld wordt dat de zgn.
Kadijk onder dezelfde voorwaarden
aan de fa. S. S. Hobma en Zn. is
verhuurd voor f50 per jaar.
Ten opzichte van een verzoek van
H. K. Pruiksma en J. B. de Boer om
vergoeding van schade, toegebracht
tijdens de uitvoering van de riolee-
ring kan van gemeentewege hoog
stens eenige medewerking worden
gegeven ter verkrijging van een
schadeloostelling door de aansprake
lijke fa. Kraaienbrink,
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter algemeene
kennis, dat met ingang van 1 Januari
a.s. de nieuwe begraafplaats aan den
Stationsweg in gebruik zal worden
genomen, terwijl met ingang van 1
April a.s. op de oude begraafplaats
rondom de Ned. Herv. kerk geen
nieuwe eigen- of huurgraven meer
zullen worden uitgegeven.
Workum, den 12 December 1935.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
C. E. van KOETSVELD.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
de Engelsche belangen zouden worden
geëerbiedigd, hetgeen niet wegneemt,
dat hij, die de macht bezit, die macht
ook kan aanwenden, wanneer zulks
in zijn kraam te pas komt.
Engeland zal o. i., nimmer dulden,
dat de Italianen zoover komen. Wan
neer de sancties Rome niet op de
knieën krijgt, dan zal Londen er o. i.,
een oorlog voor over hebben.
Vandaar dat o. i. het al of niet uit
breken van een Engelsch-Italiaanscha
oorlog afhangt van het succes, dat
Italië in Abessinië zal hebben. Gaat het
den Italianen slecht, welnu, dan wacht
Engeland met het nemen van ingrij
pende maatregelen. Gaat het daaren
tegen voor het Italiaansche leger
beter, dan begint het gevaarsmoment
te naderen. De nieuwe Italiaansche
aanvoerder, Badoglio, begint met de
noodige energie, gelijk elke nieuwe
bezem schoon wil gaan vegen. De
Bono werd steeds aangenomen als de
man met de beste kennis van het
Etbyopische slagveld en van de stra
tegie, die tegen de Abessiniërs moet
worden aangenomen. Badoglio zal het
nog beter gaan doen, want de tijd
dringt. Over enkele maanden begint
de regentijd en dat is het critieke
moment. Wanneer het eenigszins kan,
zal men de olie-sancties uitstellen. Is
de toestand echter voor den Negus
dreigend, hetzij door direct wapen
geweld, hetzij door opstandige bewe
gingen onder de Abessijnsche stam
men, dan zal Engeland van uitstel
niet willen weten.
De beslissing over de olie-sancties
is o.i. derhalve de beste oorlogsba-
rometer en veel beter dan de betrek
kelijk onbetrouwbare berichten uit
Rome en Addis Abeba.
Zoover kan men al zien, dat Europa
belang heeft bij een matig Italiaansch
succes. Dan wordt Abessinië niet
overmoedig en dan krijgt Italië zijn
vollen zin niet, dan kan Engeland
zich een belangrijke invloedssfeer in
Abessinië scheppen (door bijv. de
waterconcessies rond het Tsanameer
en tevens het olie-exploratierecht in
bepaalde streken) waardoor het
Italiaansche drijven wordt tegenge
houden. De Volkenbondgedachte is
dan gered en in schjjn is het conflict
dan beëindigd. De onderstrooming
echter wordt er niet door ingedamd,
wellicht eerder versterkt. Dan krijgt
Europa het Japansche vraagstuk op
te lossen, vooral wanneer China zich
op het negen-mogendhedenverdrag
met succes gaat beroepen en wanneer
de koloniehonger der andere mogend
heden moet worden gestild. Europa
bevindt zich nog steeds in een gevaren
zone, al heeft men tot dusver handig
weten te manoeuvreeren.
De geloofsbrief van het nieuw-ba-
noemde raadslid P. Dijkstra blijkt in
orde te zjjn, zoodat in de volgende
vergadering tot installatie kan wor
den overgegaan.
Herbenoemd als weesvoogd de heer
A. J. Ph. Ridder; als armvoogd do
heer A. P. HaQtema; als szcretaris
van het Burgerlijk Armbestuur de
heer L. Wielinga, allen periodiek af
tredend.
De ruiling van grond bij de brug
over de IJskeboerevaart met den
heer J. H. Alta te Oudcmirdum kan
na de toelichting voldoende instem
ming vinden, doch men is van mee
ning dat de goedkeuring van den
Raad niet gevraagd moet worden,
nadat alles al geregeld is.
Aan G. Schakel wordt het Njjhui-
zumer tolhuis voor 2 jaar onderhands
verpacht voor f450 per jaar, plus
f100 maalgeld.
Naar aanleiding van enkele vragen
van den heer Faber over de bruik
baarheid van compost op het Groene
Strand, wordt tevens een verzoek
om de reinigingsdienst onderhands
te mogen pachten tot de volgende
vergadering aangehouden.
Ten behoeve van een te houden
kookcursus vraagt de Herv. Meisjes-
vereen. om van gemeentewege gratis
gas en electriciteit te verstrekken.
Kosten f16. Nadat voor- en tegen
standers zich hebben uitgesproken,
staken de stemmen, zoodat in de
volgende vergadering hierover een
nieuwe stemming zal plaatsvinden.
Voor 5 jaar en daarna tot weder-
opzeggens wordt aan de Ijsclub
„Workum” het voor ijsbaan ingerichte
gedeelte strand verhuurd voor f5 per
jaar.
Aan D. C. Visser is op diens ver
zoek vermindering van de pachtsom
voor het vischrecht in het Zool
toegekend, maar over de grootte'van
de reductie staken de stemmen, zoo
dat die in de volgende vergadering
zal worden bepaald.
Een verzoek van D. de Jager om
wijziging van het uitbreidingsplan,
door de grond, gelegen achter het
voormalige houtstek, te bestemmen
tot bouwterrein, wordt afgewezen,
doch een bemiddelingsvoorstel zal in
overweging worden genomen.
Voor aanstelling van districtsschool-
artsen wordt wel meer gevoeld dan
de stemming uitwjjst (8—2), doch de
kosten die minstens f700 per jaar
bedragen, spelen hierbij ook een rol.
Het voorstel van B. en W. om
vrijstelling van verlichting van stil
staande rijwielen op meer dan twee
wielen (z.g. bakfietsen) en karren
etc. wordt aangenomen met 8—2
stemmen.
Zonder hoofdelgke stemming wor
den aangenomen de voorstellen van
B. en W.
tot het aangaan van een rekening-
courant-overeenkomst ten bedrage
van f 11.600 en tot het opnemen van
gelden ter voorziening in de behoefte
aan kasgeld tot een bedrag van
f35.000 bij de N. V. Bank voor Ne-
derlandsche Gemeenten;
tot wijziging van de verordening
op de heffing van begrafenisrech-
ten
tot vervanging van de oude rook-
leiding in het politiebureau door een
nieuwe, waarvan de kosten geraamd
zjjn op f85;
Met 6—4 stemmen wordt desamen
stelling van een wegenlegger inge
volge de Wegenwet niet opgedragen
aan den gemeente-architect, doch aan j
het Ingenieursbureau Oversticht te
Deventer, dat daarvoor speciaal is 1
tngericht, voor de som van f120.
Op voorstel van B. en W. wordt
besloten tot aankoop van perceel
wjjk F 26, bewoond door de Wed.
Lunsingh, voor de som van f 1800, en
tot overneming van grond tegen
f 2.25 per M2., terwijl bij de overname
van dat gedeelte voor de peiceelen
wjjk F 12 tot en met 24, tusschen de
openbare straat en Dolte, voorwaar
den verbonden zjjo, die niet te groote
bezwaren voor de gemeente opleve
ren. Het pand van D. C. Visser, het
welk deze liever behoudt en waar
voor als koopsom f2500 werd opge
geven, wordt thans buiten beschou
wing gelaten in afwachting van de
ter plaatse voorgenomen verbetering.
Voorloopig vastgesteld wordt een
suppletolre staat van waterstaats
werken.
B. en W. doelen mede dat de
nieuwe begraafplaats met ingang van
Evenals vorige jaren kunnen
genoemde Advertentiën weder
geplaatst worden in FRISO
van 1 Januari e.k., welk no.
Dinsdagmiddag 31 December
verschijnt en in Workum huis
aan huis zal worden bezorgd.
Vroegtijdige opgaaf wordt
beleefd verzocht.
DE UITGEVER.
1 Januari ’36 wordt opengesteld en
dat met Ingang van 1 April '36 geen
nieuwe graven meer op het oude
kerkhof zullen worden afgestaan.
De heer Ferwerda vraagtwaarom
de Raad er niet mee in kennis is ge
steld, dat basaltinetegels voor de
paden gebruikt zijn.
Het antwoord van den voorz. dat
dit de meest afdoende en goedkoopste
manier was, stelt spr. niet tevreden,
ook de heer de Roest meent dat de
Raad hierin gekend had moeten wor
den, of althans mededeeling)van die
veranderingen was gedaan.
Hiermee is het laatste woord echter
niet over deze zaak gesproken; ver
schillende leden vinden die) tegels
bovendien geen verfraafïug en het
mindere onderhoud dan bjj grindpa
den kan wel eens tegenvallen.
De Voorz. verdedigt het standpunt
en de bevoegdheid van B. en W., die
met de h. 1. beste uitvoering zijn be
last, doch de heer Ferwerda komt
niet minder op voor de erkenning’en
rechten van de raadsleden.
De behandeling van reclames tegen
het schoolgeldkohier 1935 zal op ver
zoek van den heer HaQtema, die’hier
omtrent iets heeft op te merken,“(in
besloten zitting worden gehouden.
Het 25ste en laatste punt van'Zde
agendaBespreking van plannen be
treffende aankoop grond voor weg
aanleg, bouwen brugwachterswoning,
uitgifte bouwgrond enz. bfj de nieuwe
brug op het Zuid, leidt er tenslotte,
na de verschillende mededeelingen
en discussie, toe om thans alleen tot
aankoop van grond benoodigd voor
weg en afsnijding vaarwater over te
gaan, waartoe zonder hoofdeljjke
stemming wordt besloten. De aan te
leggen weg zal loopen vanaf het zgn.
Baanpad tot aan de Burevaart en
krQgt een breedte van 2 M. met
berm en talud eveneens 2 M. Kosten
geraamd op f920. Voordebenoodigde
grond van de eigenaren D. de Jager,
K, J. de Vries, Zwolsman en W.
Mulder, wordt per M2, fl vergoed.
B(j de rondvraag informeert de heer
Brandsma hoe het in ’t vervolg komt
met de ijsbanen, waarvoor geen be
drag mocht worden uitgetrokken.
B. en W. zien tot dusver geen
kans opmeen behoorlijke oplossing,
maar houden zich aanbevolen voor
een goed voorstel.
De heer HaUtema vraagt waarom
hedenavond na het onderzoek van de
geloofsbrief, niet direct tot installatie
van het nieuw benoemde raadslid is
overgegaan, zooals dit onlangs ook
geschiedde.
De voorz. meent dat toen van de
regel is afgeweken en bovendien
was er voor hedenavond al een
overladen agenda.
De heer Westendorp vraagt of er
ook aan de politie verordening een
bepaling kan worden toegevoegd,
die verbiedt dat kinderen beneden
14 jaar op vrachtauto’s meerijden.
De voort, vindt dit een goed Idee
en zal hieromtrent in de strafveror-
deningscommissie overleg plegen.
Als het vrij talrijk publiek ver
dwenen is, worden in besloten zit
ting de reclames tegen het school
geldkohier behandeld.
De Gemeente Ontvanger herinnert
aan het betalen van rechten voor
diensten bewezen door de gemeente-
reiniging over het Dienstjaar 1935. Ter
voorkoming van kosten van aanma
ning wordt spoedige betaling ver
zocht.
De Gemeente ontvanger.
nen van den A. N. W. B., heeft zijn
laatste nummer voor een groot deel
gewijd aan de klachten over de we
gen in Friesland. Voor de lezers van
ons blad bevatten dio klachten na
tuurlijk niets nieuws, maar menige
„Hollander” zal ervan opkijken als hjj
ziet, hoe achterlijk de verkeerstoe-
standen op tal vnn punten in ons ge
west z0n. Het artikel.in de „Auto
kampioen besluit, na'een heele reeks
grieven opgesomd te hebben: „Fries
land heeft nog'meor’ klachten‘ivoor
verschillende werken zijn de gelden
beschikbaar gesteld, doch zelfs een
begin van uitvoering is er niet aan
gegeven over de werkelijke beweeg
redenen hiervan tastl’men in het
duister. Maar zeer reëel is het besef,
dat er op die manier heel wat werk
gelegenheden zijn voorbijgegaan, die
op de werkloosheid in dit’gewest een
heel gunstigen invloed.uitgeoefend
zouden hebben.
Friesland is uiterst arm aan behoor
lijke verhingen rijwielpaden zjjn er
een zeldzaamheid, zeer ten ongerieve
èn van de fietsers èn van de overige
weggebruikers. Maar Friesland is
heel rijk aan nauwe) bebouwde
kommen, aan bochten en gevaarlijke
kruisingen, aan slechte wegvlakken
en aan... wegendesiderata. 1 Friesland
voelt zich achteruitgezet en waarlijk
niet zonder reden'; dit stoere volk zou
heusch wel raad geweten hebben,
Indien het zichzelf had mogen helpen
en niet van de goedkeuring van der
den afhankelijk was geweest.
Om [Holland op z’n smalst te zien
moet de Hellandsche automobilist
maar eens^in Frieslandjgaan kijken...”
Onroerend goed en devaluatie in
België.
Een teleurstellende gang
van zaken.
Men schrijft uit^Brussel aan de
bladen
Het behoeft geen betoog, dat de
strijd tusschen voorben tegenstanders
van devaluatie in België nog in volle
gang is. In dit verband kan het be
langwekkend zQn kennis te nemen
van een beschouwing, opgenomen in
het maandblad van de Belgische huis
eigenaren! „Le Proprietaire Beige".
Men leest hierin, dat de algemeene
opvattingeen stijging van de waarde
van huizen en terreinen als gevolg
van'f deT^devaluatle, gebleken is vol
komen foutief te zijn geweest. Tal van
huizen wordenden verkoop aange
boden de vraag'is uitermate gering.
De prijzen zijn gelijk aan die van
Maart, d.i. vóór de devaluatie, en in
gedeprecieerde francs beteekent dit
niveau dus een gevoelig verlies, ge
lijk aan dat, hetwelk de bezitters van
liquide kapitaal hebben geleden.
Eigenaren van onroerend goed hebben
dus een verarming ondergaan en de
mogelijkheden van verkoop zijn niet
grooter geworden.
Hierbij komen nog andere nadeelen.
Het is veel moeilljker geworden geld
op hypotheek te verkrijgen. Zoo een
voudig het was hypotheek te sluiten
in de tijden van deflatie, zoo lastig is
het thans geworden. De crediteuren,
die hun geld in gedeprecieerde francs
terug hebben gekregen, toonen niet
bepaald onbedwingbare lust dit nog
eens op dezelfde wijze te immobill-
seeren. Beleggers, die tot nu toe
geen geld op hypotheek hebben ge
plaatst, gaan hiertoe slechts zeer
schoorvoetend over.
Wereldkampioenschap Schaken.
Zoo spoedig mogelijk na beëindiging
van den wedstrijd om het Wereld
kampioenschap Schaken tusschen Dr.
A. Aljechin en Dr. M. Euwe zal met
medewerking van het Comité voor
dezen wedstrijd om het Wereldkam
pioenschap Schaken bij A. W. Stjthofi’s
Uitgeversmaatschappij N.V. te Leiden
een „Tournooiboek” verschijnen, waar
de partijen geanalyseerd z|jn door Dr.
A. Aljechin en Dr. M. Euwe.
Veel hazen in de
W ieringermeerpolder.
Door een jachtgezelschap werden
Zaterdag in de Wieringermeerpolder,
in de omtrek van het Joodsche Kolo
nist en-kamp, een 130 tal hazen ge
schoten. In dit gedeelte van de
Wieringermeer, die, zooals bekend,
nu een vijftal jaren droog ligt, zfln
deze herfst reeds meer dan 700 lang-
ooren buitgemaakt, terwfll er nog
steeds „veel haas* zit.
t!
RISO.
