Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Bern. Oldeph. en Noords, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Aspirin
Distributie gekookt Runddeesch.
ANONYME BRIEF.
LUGHTBESCHERMIHGSOEFENiNG.
Dooving haven- en brugverlichting.
LUCHTBESCHERMINGSOEFENING.
ZATERDAG 7 MAART 1936.
62ste Jaargang
No. 10
58
33
Officieel Gedeelte.
14
5
1
I
Gemengd Nieuws.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
CRISISLEED.
10.
SUl*
®-gj
(Wordt vervolgd.)
1
i
l
I
®ej
>e eieren wor-
at doel worden
Dit blad verschQnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterlijk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
In de week van 9 Maart 1936—15
Maart 1936 is geldig
bon no. 119.
®-g
®-6
B-g
&e
&e
®e
De prfls der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bij abonnement belangrijk
lager
Wereldcongres voor Doopsgezin
den in ons land.
Van 29 Juni tot 3 Juli zal in ons
land een wereldcongres voor Doops
gezinden plaats vinden.
Da zittingen zullen worden gehou
den in de Doopsgezinde Kerk aan
het Singel te Amsterdam en in het
Broederschapshuls te Elspeet. Voorts
Elk anonym schrijven is iets min
derwaardigs. Maar dat een schrijven
slechts onderteekend met „Namens
ingezetende van Workum” dat ten
doel heeft iemand (in dit geval een
arbeider) verdacht te maken, wordt
gericht aan het GEMEENTEBESTUUR
is toch wel héél ongepast. Van zulk
schreven wordt geen notitie genomen.
Workum, 4 Maart 1936.
De Burgemeester van Workum,
C. E. van KOETSVELD.
voorzichtigheid geraden.
Het einde der oefening zal in de
bebouwde kom met klokgelui en daar
buiten met bovengenoemde signalen
worden bekend gemaakt.
Vrijwillige deelnemers aan de oefe
ning heb ik reeds méér dan ik ge
bruiken kan. Niemand behoeft zich
verder aan te melden.
Workum, 5 Maart 1936.
De Burgemeester van Workum,
C. E. van KOETSVELD.
De Burgemeester van WORKUM
brengt ter algemeene kennis, dat op
12 Maart a.s., in verband met de op
dien dag te houden luchtbeschermings-
oefening, de haven- en brugverlich
ting des avonds van 8 30—9 30 uur
zal zijn gedoofd en dat de b(j de
gemeente in onderhoud en beheer
zijnde bruggen gedurende dat uur
gesloten zullen zijn.
Workum, 2 Maart 1936.
De Burgemeester voornoemd,
C. E. van KOETSVELD.
DRAAGT GEENERLEI AANSPRA
KELIJKHEID voor ongelukken of
schade die van de verduistering het
gevolg mochten zijn.
Alle voertuigen waarvan gedurende
de verduistering gebruik wordt ge
maakt, moeten rijden met op voorge-
schreven wijze afgedekte lichten. De
daarvoor te gebruiken afdekking
wordt door de Gemeente verstrekt en
is ook ter secretarie verkrijgbaar.
Ook de havenlichten, de brug-
lichten, de lichten van stations, spoor
lijnen en rijdende treinen worden
ren, vegeteeren op de steun, zooals
;en
>an
moet men beseffen, dat de crisis
ellende ook moreele inzinking veroor
zaakt, zoodat men die moreele inzin
king niet mag vereenzelvigen met
onwil en uitbuiter^ 1
Het is niet noodzakelijk om te be-
toogen, dat steun aan de crisis
slachtoffers noodzakeljjk is. Want w(
allen hangen van elkaar af. De indu
strie kan slechts verkoopen, wanneer
er koopkracht is, wat te meer spreekt,
als het buitenland hoe langer hoe
hooger muren om de grenzen gaat
34
of inkomen bezitten.
Daaruit groeit de in kracht winnen
de tegenstelling en grief: „Waarom
moeten wij, werkenden en bezitters
van veel of van weinig vermogen
steeds maar bijdragen aan het le
vensonderhoud van die honderddui
zenden, die in vele gevallen niet
meer werken willen en die van ons
geld de boter eruit braden I"
Dit geluid hoort men hoe langer
hoe meer, het wordt hoe langer hoe
krachtiger.
Is het rechtvaardig? Neen!
Want er is iets meer dan geld, dan
kapitaal en dat is de redelijke waar
de van den mensch in een Hooger
Licht bezien.
Een mensch is geen werkmachine.
Men kan niet zeggen: „Ge zQt een
kundig vakman... ge hebt momenteel
door de crlsis-omstandigheden niets
te doen... ge trekt steun en voor die
steun moet ge nu slooten graven!”
Wanneer zoo iemand zich daartegen
verzet, dan komen de anderen„Ziet
die man, i“
weigert te werken of werkt met te
genzin I”
Het is een normaal verschijnsel,
dat een mensch, na lang nietsdoen,
verslapt, tegen werk gaat opzien.
Dat is geen bewijs van minderwaar
digheid, dat is een menschelljke nor
male reactie op een situatie van
misere, van nervositeit. Hebt ge dat
zelf niet dikwijls bemerkt? Dat de
motor weigert, wanneer h(j een lan
gen tjjd niets heeft gedaan. Hij moet
geleidelik weer in gang komen en
eerst na een tQd van draaien, komt
hQ weer op zijn volle toeren-tal!
Het is derhalve logisch, dat indien
steun aan de crisis-slachtoffers nood-
zakeljjk is voor het algemeen belang,
die steun ook opgebracht wordt door
de nog werkenden, door de bezitters
van vermogen. Want men kanalleen
putten uit het nationale inkomen, al
leen putten uit het kapitaal van het
land. Men kan niets uit de lucht
Een karakteristiek overblijfsel uit vroegere dagen, dat
leven en kleur verleende aan liet stadsbeeld, was de Postwagen,
die brieven en andere poststukken uit Bolsward overbracht,
lederen middag op den vastgestelden tijd kon men dit twee
wielige voertuig, bemand met een koetsier en postiljon, in
snellen draf vanaf de Hollemeersbrug Workum zien naderen,
en wanneer het dan in het gezicht van het Veerhuis kwam,
deed de postiljon tot voorbij „Nellemoershoek’’ bij „De Zwaan”
vroolijke tonen uit zijn hoorn over de omgeving weerklinken.
Snel ging het dan verder, en wanneer het vervolgens bij den
„Priestershoek” de Wijmerts opgaande, weldra zijn plaats van
bestemming, het Postkantoor naderde, kondigde de postiljon
nogmaals door hoorngeschal zijn aankomst aan. Ook dit stukje,
zoo nauw verbonden aan het leven van alledag, verdween voor
goed toen Workum aangesloten werd bij de spoorlijn naar Sneek.
Een heele drukte was het Zondags bij de stal aan den
Trekweg, die behoorde bij het logement „De Zwaan.” Een groot
aantal boeren uit den omtrek, die. naar de stad gingen voor
kerkbezoek, brachten daar hun paard en rijtuig onder, en ook
vele zeilbooten kwamen van de Workumer Meer, die kort daarna
gedempt werd, hun ligplaats kiezen aan den Trekweg. Aangezien
er toen nog geen fietsen in gebruik waren, kwamen de boeren
zoons veelal te paard. Knappe staaltjes van rijkunst zag men
dan, vooral van de Vallinga’s en Tjebbe Westendorp, wanneer
ze op hun jonge paarden uit Nijhuizum en het Heidenschap de
stad kwamen binnenstuiven.
Herhaaldelijk wordt nog, zij het vaak spottend, de Trek
schuit aangehaald als de verpersoonlijking van de gemoedelijk
heid en kalmte uit vroegere dagen, in tegenstelling met de
snelheidsopvoering en het lawaai van dezen tijd. Terwijl ze
met den vooruitgang van de techniek in vele streken van ons
land haar bestaansrecht had verloren, bleef ze zich in onze stad
nog lang handhaven. De paarden er van werden gestald in den
straks genoemden „Peerdestal”, van welke plaats ook de trek
schuiten zelf afvoeren. Typisch was het dat vervoermiddel zich
te zien voortbewegen langs den Trekweg, nadat het paard aan
de lijn gespannen was en de jager vanaf zijn hooge zitplaats
met een luid hoorngeschal het sein tot vertrek gegeven had.
Zoo ging het in regelmaat door, jaar na jaar, zonder dat men
ooit van schokkende gebeurtenissen hoorde zooals aanvaringen
of schipbreuk. Alleen tegenover het Vliet moest dan een moeilijke
bocht gemaakt worden, maar daar stond onze oude Rolpaal,
waarlangs de lijn schuurde om de schuit in de goede richting
te brengen: de vele diepe groeven in de rol getuigden van
haar hoogen ouderdom.
Een groot gedeelte van onze land-
genooten verkeert in de meest bittere
nood. Een belangrijke categorie kan
niet aan werk komen, een andere
kan niet genoeg verdienen om het
schamele leven te kunnen voortzetten
en weer anderen staan aan den rand
van den afgrond. Natuurlek z()n on
der al die noodlijdenden mannen, die
veel aan zich zelf te wijten hebben,
een verkeerd begrip van vrij- anderen die deze noodtoestand uit-
L_l_ 1bulten door steun te trekken, waar
zulks niet noodlg is. Maar het gros
heeft het zeer hard.
De Regeering helpt, waar zij hel
pen kan met de relatief geringe mid
delen, die te harer beschikking staan.
Wij laten in dit verband geheel
buiten beschouwing of haar econo
mische maatregelen logisch en ver
antwoord zijn en of een andere poli
tiek ons land niet nader bjj een
nieuwe welvaart zou kunnen brengen.
Wij nemen die economische politiek
als een, gezonde of ongezonde, reali
teit aan en wij willen binnen dit
kader, een beschouwing wijden aan
het crisisleed, dat alom geleden
wordt.
Nederland helpthier zijn het recht-
kist, die ten slotte gedragen worden
door de directe en indirecte belastin
gen. Daar zQn het heffingen op ver
schillende verbruiksartikelen, die de
gelden bij elkaar brengen om den
nood van verschillende groepen te
lenigen en in andere gevallen zijn
het belemmeringen aan den grens
(contingenteering, hooge invoerrech
ten etc.) die het prijspeil van het
eigen fabrikaat moeten verhoogen
teneinde de industrieele bedrijvigheid
eenlgermate op peil te houden en te
waken voor verdere werkloosheid.
sum houden.
Als algemeene voorzitter van het
congres zal fungeeren ds. A. H. van
Drooge te Deventer (afkomstig van
Bakkeveen) voorzitter der Alg. Doops-
gez. Sociëteit.
Drie ondervoorzitters uit deDoops-
I ezinden van Duitschland, Canada en
e Vereenigde Staten moeten nader
verkozen worden. Het thema van het
congres is: „De Doopsgezinden in
leden en verleden," waarover verte
genwoordigers uit de verschillende
an den, Nederland; Duitschland, Dan
zig en PolenZwitserland en Frankrijk
/.island; Noord-AmerikaCanada;
Paraguay; Brazilië, het woord zullen
voeren. Voorts zal gesproken worden
over de jeugd, de zending en het
hulpwerk en de emigratie. Als bij
zonder onderwerp staat op het pro
gramma: „De Doopsgezinden en de
cultuur”. Aangevangen wordt met
het hoofdreferaat op dit congres van
herdenking: „De beteekenis van het
werk van Menno Simons voor de
Broederschap.”
Naast enkele Nederlanders
len ook verscheidene buitenlandsche
Doopsgezinden spreken.
Dit congres van zoovele Mennisten,
die elkander zelden of nooit ontmoe
ten, kan van groote beteekenis zjjn.
En dat men daarbij terugkeert naar
de plek waar deze beweging zoo al
niet geboren werd, dan toch haar
vastheid kreeg, Is voor de vele bui
tenlanders zeker van groote bekoring.
De luchtbeschermingsoefening in
Friesland.
Ook de Ned. Spoorwegen zullen
volledige medewerking verleenen aan
de luchtbeschermingsoefening in Fries
land, die op 12 Maart wordt gehou
den. Van ’s avonds 20.30 uur tot
21.30 uur zullen alle stations, haltes en
stopplaatsen in het duister liggen. In
lokalen waar gewerkt moet worden,
zal dit geschieden bij afgeschermd
kaarslicht en met gesloten gordijnen.
Van de aankomende en vertrekkende
treinen zal elk uitstralend licht wor
den gedoofd. De gordijnen voor de
coupéramen zullen alle moeten zjjn
gesloten. Het stationspersoneel zal
het reizend publiek bQ in- en uitstap
pen behulpzaam zijn en daartoe van
zaklaarns worden voorzien. De vaste
seinen op de lijnen blijven verlicht
en ook de overwegverlichting blijft
branden. Waar zulks echter mogelijk
is zal naar boven uitstralend licht
verdwijnen.
Noodlottig auto-ongeval te Sneek.
Dinsdagavond te ongeveer 11 uur
zQn vijf personen uit Leeuwarden te
Sneek op noodlottige wijze om het
leven gekomen.
Z(j hadden een café aan het Mar-
tinipleln te Sneek bezocht en wilden
per auto naar huis terugkeeren.
Waarschijnlijk door de mist misleid
en mede tengevolge van onbekend
heid met de weg is de chauffeur in
de stadsgracht aan ’t plein gereden.
De stadsgracht is ter plaatse zeer
diep, zoodat de wagen onmiddellijk
geheel onder water verdween.
Een hoofdagent van politie, die het
ongeluk bemerkte, riep direct assisten
tie in. Met hulp van een aantal
agenten slaagde hij er met groote
moeite en na zeer veel inspanning in,
de autokap aan de bovenzijde te
openen.
Door deze opening wist men de
v(jf inzittenden naar boven te brengen.
Zij werden naar het in de onmiddel
lijke nabijheid staande politiebureau
vervoerd, waar een zestal, inmiddels
gewaarschuwde doktoren met zuur
stofapparaten trachtten de levens
geesten op te wekken, evenwel zon
der resultaat.
Onder de omgekomenen bevond
zich een echtpaar en verder drie
J hoofden van gezinnen, die hun vrouw
en nog jeugdige kinderen achterlaten.
Allen waren in Leeuwarden woon
achtig.
Eieren voor gesteunden.
Naar de „Maasbode” verneemt zul-
len, wanneer het blikvleesch is ver
bruikt, aan de werklooze arbeiders
en andere gesteunden, die voor ver
strekking van blikvleesch in aanmer
king komen, goedkoop;
den verstrekt. Voor da
er 40 millioen stuks uit de markt ge
nomen (dat is ongeveer 2.500.000
K.G.). Door deze maatregel zal dan
tevens de prijs op de vrfle markt
EEN WANDELING IN EN OM WORKUM
50 a 60 jaar geleden
door
’n ald-Warkumer
De proef-verduistering op den avond
van Dinsdag 3 Maart geeft aan
leiding mijn dank ie betuigen voor
den door velen getoonden goeden wil
tot medewerking. Aan het verzoek
om etalageverlichtlng te dooven, was
over het algemeen op zeer bevredi
gende wijze voldaan.
Het verhinderen van uitstraling der
hutsverlichtlDg liet echter te wen-
schen over. Vooral moet er met na
druk de aandacht op worden geves
tigd, dat moet worden voorkomen
het uitstralen van licht uit zolder
raampjes. Zulk naar boven uitstralend
licht is natuurlijk voor vliegeniers
juist het méést zichtbaar.
Zelfs reeds de zéér weinigen die
niet bereid mochten zijn om afdoende
verduisteringsmaatregelen te nemen,
kunnen bewerken, dat het doel der
oefening niet wordt bereikt.
Het zou te betreuren zijn, als door
de schuld van hen die, met mis
plaatste spot, deze ernstige zaak een
„grapjasserij” noemen, en door hen
die een ver'
heidszin willen demonstreeren dóór
pogingen om de Overheid de voet
dwars te zetten, het er toe moest
komen, dat ook de geheele h u 1 s ver
lichting moest worden afgesloten,
welke groote overlast de bevolking
dan aan die weinige onwilligen zou
te verwijten hebben. Elk die van
goeden wil Is, kan dat helpen voor
komen. Wie geen blinden of zware
overgordijnen heeft, kan voor dien
korten t{jd toch wel dekens voor de
ramen hangen, of desnoods de huis-
verlichting geheel dooven.
Het begin der totale verduistering
zal vijf minuten te voren door klok
gelui worden aangekondigd. In het
Heidenschap zal die aankondiging
geschieden door een motorrijder die, w—
voortdurend signalen gevend, zal streeksche uitgaven uit *s rijks schat
raden tot aan de grens naar de zijde
van Koudum. Een ander motorrijder
of wielrijder zal op dezelfde wijze
de tusschen de sluis en de grens van
Hindeloopen wonende bevolking
waarschuwen.
Allen die niet bQ de oefening dienst
hebben te doen, verzoek ik dringend
binnenshuis te blijven. Laten in dat
opzicht de ouders toonen nog gezag
te hebben over hunne kinderen. Vooral
ook over de „rijpere" jeugd voor
welke de duisternis vermeerderd
moreel gevaar schept.
Alle voet- of rflverkeer geschiedt
De hoofdzaak is derhalve de vraag
is steun aan de crisis-slachtoffers
noodzakelijk ten behoeve van het al
gemeen belang, in welk belang dus
ook is opgesloten alles, wat niet di
rect tot het materieele behoort. Dus
ook het geestelijke, dus ook dat, wat
niet meer tot deze aarde behoort!
Dan moet men uitschakelen de en
kelen, die slecht willen, die profitee-
anderen smokkelen, de bepaling;
ontduiken, stelen en rooven. Di
ge trekt steun en voor die
Wanneer zoo iemand zich daartegen
die van ons geld leeft, bouwen. De landbouw kan z{jn hoog
werken of werkt met te- waardige producten slijten, indien de
stad daarvoor geld beschikbaar kan
stellen. De koopkracht wordt ge
vormd door de som der Inkomens
der gezamenlijke burgers. Alles moet
er derhalve op gericht zfln om die
totale koopkracht te verhoogen en
dus in een abnormale periode zien
in stand te houden, wat niet mag
vallen om in de naaste toekomst weer
sterk te kunnen staan.
I
5
J-fe.
RISO.
0-8
S-8
®g
®-&
B-i-
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
8®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3®
3-®
3®
3-®
3-®
3®
3®
3®
^r@®®®®®®®®®®@®®@®®@®®®@®®®®jK
Uitsluitend verkrijgbaar In de oranje-bandbulsjes van
20 tabl. 70 ets. en oranjezakjes van 2 tabl. a 10 ets.
zijn bij Aspi rin-tabletten
steeds constant, want een
38-jarige fabricatie-erva-
ring, een pijnlijk nauw
keurig en regelmatig on
derzoek door eersteklas
deskundigen tijdens de
fabricatie, waarborgen de
steeds gelijkblijvende kwa
liteit en werkzaamheid der
Aspirin-tabletten.
R
Het product van vertrouwen.
«IJ
