Nieuws- en Advertentieblad
Rouwbrieven
worden spoedig geleverd
Drukkerij e,FRISO” - Workum
üoor de Gemeenten ïïorkum, Hem. Oldeph. en Noord®, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
te Workum
op Maandag 25 Mei 1936
I
j
Distributie van Gehakt In blik.
ZATERDAG 23 MEI 1936.
o. 21
62ste Jaargang
Officieel Gedeelte.
I
Gemengd Nieuws.
Plaatselijk Nieuws.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
Oude Schoolbanken.
Algemeen weekoverzicht
bon no. 5
ane
-»r
t
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterltjk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
I
dlcj
a gi
WORKUM, 18 Mei. Voor het te
Utrecht gehouden examen N.A. acte,
slaagde de heer S. Zellstra, kweeke-
llng met acte aan de Bijzondere School
alhier.
18 Mei. Geslaagd te Amsterdam
voor het examen landmachinist diplo
ma A, de heer J. Kluifstra, alhier.
e z'r
eeff
a, li
staan
vaar
'digi
wiM
- die
lg 1»
van
met
fiting
aar
De prijs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
By abonnement belangrijk
lager
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter kennis, dat er
nog gelegenheid bestaat een aanslui
ting op de rloleering in de Hoofdstraat
te verkregen.
Aangifte daarvoor moet vóór 27
Mei a.s. bij den gemeente-architect
geschieden, die nadere inlichtingen
verstrekt over kosten e. d.
Nadrukkelflk wordt er de aandacht
op gevestigd dat na de verbetering
van de Hoofdstraat in de eerstko
mende vijf jaar geen aansluitingen op
het hoofdriool zullen worden gemaakt.
Workum, 20 Mei 1936.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
HENDR. de VRIES Wzn., L.-B.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
Aan het StadsmagazQn zjjn nog
eenige oude schoolbanken verkrijg
baar a f 0.50 per stuk.
26
De Chineesche minister van buiten-
landsche zaken heeft den ambassa
deur te Tokio opgedragen, beslist te
protesteeren tegen de versterking
van de Japansche troepen in Noord-
Chlna.
De expansie naar Mandsjoekwo.
Lultenant-generaal Itagaki heeft in
overleg mot de regoering te Tokio do
staat het thans vast, dat de commu
nisten geen deel zullen uitmaken van
zfln regeering, maar de radicalen
nemen zitting in zijn kabinet.
Hitler en Blum
Natuurlyk is men te Berlijn razend
nieuwsgierig naar hetgeen Blum, die
zijn regeering als anti fascistisch heeft
aangeduid, op Internationa 1 terrein
zal gaan ondernemen. Hitier heeft
besloten met het beantwoorden van
de Engelsche vragenlijst even te
wachten tot de internationale toestand
zich heeft verduidelijkt. Dit wachten
beteekent op zichzelf een interes
sante gebeurtenis.
De Engelsche vragenlijst.
Hitler wacht op „verheldering” van
den toestand, maar het is voldoende
bekend, dat de ondoorzichtigheid van
den toestand voor een aanmerkelijk,
zoo niet voor het overgrootste deel
juist te wijten is aan de onzekerheid,
waarin men omtrent de Duitsche be
doelingen en plannen verkeert. Enge
land had de taak op zich genomen
om door het stellen van een reeks
duidelijke vragen het inzicht wat op
te klaren. En nu komt Berlijn met
de mededeeling, dat het niet kan
zeggen, wat het op het hart heeft,
omdat het geen juisten kjjk op den
verwarden internationalen toestand
kan krijgen.
Onder de ontwikkelingen, waarop
Berljjn momenteel schijnt te wachten,
nemen enkele een bijzondere plaats
in. Wjj denken aan de mogelijkheden,
welke zich na de jongste crisis in
Oostenrijk voordoenaan de Geneef-
sche besprekingen over den door
Abessinlë verloren oorlog en over
voortzetting of opheffing der sancties
aan het program, dat de toekomstige
marxlstisch-radlcale Fransche regee
ring onder den druk van Moskou zal
opstellen. En dan zien we nog geheel
voorbij de economische en financieele
moeilijkheden, welke het Derde Rfjk
op dit oogenblik weer met bijzondere
felheid doormaakt. Dat zyn alle fac
toren, welke in hun werking en reactie
invloed op het Duitsche antwoord
aan Engeland zullen uitoefenen.
In Duitschland ie de laatste dagen
het oog vaak op Parijs gericht ge
weest. De overwinning van het volks
front in Frankrijk heeft verwachtin
gen gewekt, dat het gemakkelijker
zal zijn bepaalde elschen nu verwe
zenlijkt te zien.
Staatsgreep in Bolivia.
In Bolivia heeft een onbloedige
staatsgreep plaats gehad en is een
militaire dictatuur ingesteld, nadat de
president, Joze Luis Tejada Sorzana,
onverwacht was gedwongen het be
wind neer te leggen.
Direct nadat de militairen het be
wind hadden overgenomen, hebben
zjj tot de bevolking een manifest ge
richt, waarin zjj zeggen, dat er geen
geweld zal worden gebruikt, de op
positie niet zal worden onderdrukt en
haar leiders niet gevangen genomen
worden. Het is de grootste wensch
der regeering, gezonder toestanden
te scheppen en de sociale toestanden
te verbeteren. De afgetreden presi
dent heeft een verklaring gepubli
ceerd, waarin hjj zegt, dat hij het
bewind aan de militairen heeft over
gedragen en dat zjjn bewegingsvrij
heid niet is belemmerd. De nieuwe
regeering zal de door Bolivia gesloten
internationale overeenkomsten eer
biedigen. In het geheele land heerscht
rust.
Japan in China.
Troepenversterking.
De toenemende spanning tusschen
China en Japan, alsmede de verster
king van de Japansche garnizoenen
in Noord China, hebben in bulten-
landsche, en speciaal in Britsche
kringen te Shanghai groote onrust
veroorzaakt. Speciaal het voortdurend
aanrukken van nieuwe Japansche
troepen in Noord-China wordt als de
voorbode beschouwd van een nieuwe
Japansche expansie manoeuvre.
De Chineesche minister vanb
Het zoutgehalte van het
IJsselmeer daalt snel.
In het jongste drlemaandelijksch
bericht van de Zuiderzeewerken
wordt gezegd, dat het zoutgehalte in
de laatste tijd sterk is gedaald. Was
het omstreeks 20 December 1935 nog
535 m.g. chloor per liter, eind Febru
ari werd 390 m.g. per liter gevonden.
Thans is het gehalte zoo laag, dat
voor gebruik anders dan voor
menschelyk drinkwater in land
bouw- en veeteeltgebleden hetUssel-
meerwater als zoet mag worden be
schouwd.
Historische boerderij in de asch
gelegd.
Dinsdagmiddag is te Geleen (Zd.-L.)
de kapitale boerderij „Ten Eysden"
tot den grond toe afgebrand.
De schade, die vele duizenden be
draagt, wordt door verzekering gedekt.
De boerderij dateert uit het jaar
1660.
Spoorwegbeambte door trein
vermorzeld.
Toen hy uitweek voor een
goederentrein door D-trein
gegrepen.
Dinsdagmiddag omstreeks half vier
was de 45 jarige wegwerker by de
Ned. Spoorwegen, B. van der Linden,
tusschen Maarn en Maarsbergen aan
den arbeid, toen een goederentrein
uit de richting Driebergen naderde.
Teneinde deze te laten passeeren,
week hy uit naar het andere spoor,
doch merkte daarbij niet den D-trein
uit Arnhem op, die kwam aandave
ren. De ongelukkige werd door den
trein gegrepen en vermorzeld. Het
slachtoffer was gehuwd en vader van
zeven kinderen.
Kaasfabriek afgebrand.
Dinsdagavond is, vermoedelijk door
dat vonken uit de schoorsteen onder
het dak terecht z{jn gekomen, brand
uitgebroken in de kaasfabriek „De
Ster” onder de gemeente Berkhout
bjj Hoorn. Een felle wind wakkerde
het vuur aan en de brandweer kon
niet voorkomen, dat de fabriek be
nevens ’t woonhuis van den directeur
S. Groot in vlammen opgingen.
Van de inventaris kon behalve een
paar nieuwe machines niets worden
gered.
De fabriek is geheel uitgebrand,
de schade wordt door verzekering
gedekt.
Aardbeving en aardschokken.
Dinsdagmorgen om 3 uur 45 werd
te Padang (N.O.I.) een aardbeving ge
constateerd, gevolgd door vrQ hevige,
elkaar om de 30 seconden opvolgen
de aardschokken.
Ook te Koepang werden 2 hevige
aardschokken geconstateerd. Uit Ba
tavia wordt gemeld, dat het Kon.
Magnetisch en Meteorologisch Obser
vatorium aldaar inde afgeloopen 24
uur een viertal krachtige aardschok
ken registreerde.
Buitenland.
De annexatie van Abessinlë.
Kamer en Senaat zQn het niet meer,
welke als bestuursorganen de hoog
ste macht hebben in Italië. Nadat
een week te voren kabinetsraad en
de raad der fascistische party tot de an
nexatie van Abessinlë hadden beslo
ten, heeft de „volksvertegenwoordi
ging”, welke in Italië trouwens nog
slechts in naam bestaat, gelijk dat
ook in Duitschland het geval is, deze
gedane zaken mogen bekrachtigen.
En ze deed dat blijkens de berichten
uit Rome „met laaiende geestdrift.”
„In een buitengewone zitting
zoo heet het in die berichten neeft
de Italiaansche kamer de decreten
betreffende de annexatie van Abes
sinlë en de instelling van een
fascistisch keizerrijk aangenomen.”
Mussolini legde achtereenvolgens
de decreten aan de kamer voor waar
op alle 308 afgevaardigden, nadat
een terstond benoemde commissie er
rapport over had uitgebracht, de
decreten goedkeurden.
De zitting kenmerkte zich van het
begin tot het einde door een laaien
de geestdrift.
Do Senaat dood hetzelfde. Do zit*
18 Mei. De afdeeling „Workum
en omstreken” van de Friesche Maat
schappij van Landbouw hield heden
haar algemeene ledenvergadering
onder voorzitterschap van den teer
A. Gaastra.
Uit de mededeelingen van het be
stuur bleek, dat er dit jaar voldoende
aangifte Is voor een te geven melk-
cursus, toegezegd door het hoofdbe
stuur. Er zijn 7 deelnemers. Leider
is de heer R. Jonkman.
Na bespreking van punt 5: vee-
keuring, wordt met algemeene stem
men besloten in September a.s. weer
een veekeuringsdag voor de leden
van deze afdeeling te organlseeren.
Eenige discussie was voorafgegaan
over al of niet wyziging van enkele
rubrieken. Er was een stem opgegaan
om voor rieten, twenters en oudere
koeien niet meer tweetallen te vragen.
Voor de kleinere veehouders was dan
deelneming vergemakkelijkt. De be
slissing werd overgelaten aan het
bestuur.
De agenda van de as. algemeene
vergadering te Leeuwarden gaf geen
aanleiding tot bespreking. Wel werd
een opmerking gemaakt over de
weinige belangstelling voor deze bij
eenkomst, die te laat in den tyd wordt
gehouden.
Tot afgevaardigde werd benoemd
de heer N. W. Schotanus, afdeellngs-
secretaris.
Vervolgens werd aan ir. K. Zylstra,
die de vergadering had bijgewoond,
gelegenheid gegeven een inleiding
te houden over: Hooien en Inkullen.
De heer Zjjlstra beantwoordde ver
volgens verschillende vragen.
De voorzitter bedankte den spreker
en sloot na vergeefsche rondvraag de
vergadering.
19 Mei. Met ingang van 1 Juni
a.s. wordt de rDksveldwachter, de heer
N. van Zanten te Leeuwarden, over
geplaatst naar de standplaats Workum.
20 Mei. Onder het opschrift„De
Workumer houtzaagmolen verdwijnt"
schrijft de correspondent van de
„Leeuw. Crt.“ het volgende:
Het pleit is beslecht; het vonnis is
geveld. Met de slooping van de
groote houtzaagmolen van de heeren
gebroeders Fekkesis reeds begonnen.
De mooie molen aan het Noordeind
van Workum is reeds van zijn grootste
sieraad, de wieken, beroofd en na
korten tyd zal de geheele bovenbouw
tot aan de zwichtstelling zQn weg
gebroken. Dan zoekt men in verren
omtrek tevergeefs naar dien hoogen
ouden molen. Oud was hynaar
men meent dateert hy van 1647. In
1819 werd een nieuwe rietbedekking
aangebracht. In ruim een halve eeuw
zijn er reeds 5 groote molens in
Workum verbrand of gesloopt, maar
dit is de laatste, de oudste en de
schoonste. Deskundigen erkennen
dat het een gebouw was van sterke
constructie. De onderbouw heeft een
engte van 30 meter by een breedte
van 10 meter. Met zijn verdwijning
gaat weer een stuk van ons stads
schoon verloren. ZQn heengaan wordt
algemeen betreurd. En was dat niet
te verhinderen? zoo wordt nu ge
vraagd. Kon de vereeniging tot be
houd van molens in Nederland hier
niet de reddende hand uitsteken? Is
wel alles gedaan om deze slooping
te voorkomen.
Ik kan den lezer te dien opzichte
gerust stellen. De eigenaars hebben
daarvoor gedaan wat ze konden en
moesten doen. Stadsbestuur en het
bestuur van de vereeniging De Hol-
landsche Molen zyn tijdig van de
afbraak verwittigd. Er is over ge
correspondeerd en gesproken. Er is
zelfs een begrooting van onkosten voor
herstel opgemaakt door een bekend
Friesch deskundige, maar daar de
eigenaars verklaren, dat het uitge
sloten moet worden geacht, dat de
molen ooit weer aan het houtzaagbe-
drQf dienstbaar wordt gemaakt, zou
den de groote onkosten slechts die
nen voor het in stand houden van
een dood «ieraad. Dat kan niet de
bedoeling zijn. De wieken behooren
te draaien als de wind gunstig is.
Het vroegere houtzaagbedrjjf is lang
zamerhand verloopen.
volgende besluiten genomen inzake
Mandsjoekwo.
1. Versterking der Japansche strijd
krachten in Mandsjoekwo, te beginnen
met het volgende jaar.
2. Uitbreiding der Japansche mili
taire luchtmacht in Mandsjoekwo.
3. Permanente handhaving der Ja
pansche garnizoenen in Mandsjoekwo,
inplaats van deze van tyd tot tijd te
vervangen.
4. Het zenden van een millioen
Japansche families naar Mandsjoekwo
in 20 jaar tyds.
5. Afbakening van de grens tus
schen sovjet Rusland en Mandsjoekwo,
teneinde grensconflicten te vermijden.
ting van den Senaat werd o.m. bjj-
gewoond door de prinsen van Piemont,
Turijn en Genua.
Ontginningsplannen.
Naar Reuter voorts meldt, stelt
Italië een uitgebreid plan tot ont
ginning van Abessinlë op.
Zeven groote wegen zullen worden
aangelegd, o.a. een weg, welke Addis
Abeba met de haven Assab verbindt.
De kolonisatie zal geschieden met
absolute eerbiediging van de rechten
der inlanders.
Verder schijnt het, dat Abessinlë
zal worden verdeeld in drie gouver-
nementsdistrictenAddis Abeba, Har-
rar en Djemma.
Oostenrijk erkent...
De Oostenrljksche regeering heeft
als eerste der vreemde mogendheden
de annexatie van Abessinlë door
Italië officieel erkend.
Het is wel treurig, dat zulks ge
beuren moet door een land, dat er
alles op moet zetten om zijn eigen
onafhankelijkheid te bewaren en
deze zelfs slechts met behulp van
andere mogendheden weet te verde
digen.
Intusschen moet men rekening
houden met de omstandigheden.
Oostenrijk zelf is rót bestolen en
daardoor verarmd, dat het slechts als
vazal van den Duce kan ademen I
Blokkade van het Suezkanaal of
opheffing der sancties?
Nog steeds houdt de publieke opinie
zich bezig met de gedachte, of de
wereld al dan niet de annexatie van
Abessinlë als een „voldongen feit”
zal moeten erkennen. In Volkenbonds-
kringen heeft een radiorede van den
Noorschen min. van buit, zaken Koht
de aandacht getrokken. De minister
heeft in zjjn rede o.m. verklaard, dat
de volkenbond slechts de keuze heeft,
de sancties te verscherpen dan wel
ze op te htffen, aangezien het voort
zetten van de op het oogenblik be
staande sanctie-maatregelen tot geen
enkel positief resultaat zal leiden.
Met de verscherping der sancties
wordt bedoeld, aldus de Noorsche
minister, een blokkade aan den mond
van het Suez Kanaal.
Indien de Engelschen een dergelijk
voorstel zouden doen, zou dit, naar
Koht kon verzekeren, door Frankrijk,
Sovjet-Rusland, de kleine entente, de
Balkanen tente, Zweden, Denemarken
en Finland worden gesteund. De
houding van Noorwegen en Neder
land zou twijfelachtig zijn.
Eden heeft van een aantal delega
ties uitdrukkelijk de verzekering ge
kregen, dat zQ met een blokkade van
het Suez-Kanaal accoord zouden gaan,
wanneer de Britsche regeering dit
zou voorstellen.
In geval echter geen blokkade zou
worden ingesteld, zou het óak niet
mogelyk zijn, de bestaande sanctie-
bepalingen langer dan tot 1 Juni te
handhaven. Zelfs indien een meerder
heid in den volkenbondsraad tot hand
having der sancties zou besluiten,
zou men toch allengs ophouden, ze
toe te passen.
Kabinetswisseling in België?
België staat midden in een harts-
tochtelijken verkiezingsstrijd, waarbij
de positie van liberalen en katholie
ken weinig benfldenswaardig is. Fi
nancieele schandalen hebben den
strijd vertroebelddeze worden uit
gebuit door de Rexisten, d.z. de katho
lieke fascisten, wier aanhang, ondanks
de afkeuring der kerkelijke autori
teiten sterk groeit.
Slechts de soclaal-democraten kun
nen winst verwachten van de Kamer
verkiezingen, welke over 10 dagen
worden gehouden.
Het verluidt, dat hoe de uitslag
ook moge zijn de Belgische pre
mier Van Zeeland in elk geval zal
aftreden en zich niet meer beschik
baar zal stellen voor een nieuwe
portefeuille.
Het Fransche kablnet-Blum.
In embryonalen toestand.
In Frankrijk spreekt men van den
socialistenleider Léon Blum als van
den „Franschen kroonprins. Hy legt
nl. ongeveer dagelijks verklaringen
af als a.s. regeerlngeleider, terwyl hy
in feite nog niet eens een opdracht
tot kabinetsvorming heeft.
Intusschen is het zeker, dat hy op
of omstreeks 1 Juni, als de pas ge
kozen Kamer zitting neemt, het be
wind krflgt te aanvaarden. Eveneens
•er
de In de week van 25 Mei 1936— 31
,ts Mei 1936 is geldig:
--
>r
tl
Ld
steunt en
zucht de
er, wanneer
pijnen ondragelijk
worden.
Dan is er maar één i
middel direct te nemen 1
en wel:
1
1
f het product van vertrouwen*
Ultilultand verkrijgbaar ir da oranje-bandbui.Jat van
20 tabl. 70 ets. en oranjezakjes van 2 tabl. a 10 ets.
I
i Paardenmarkt
