5 voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz
Nieuws- en Advertentieblad
te Workum
op Maandag 7 September 1936
J
-
ZATERDAG 29 AUGUSTUS 1936.
No. 35
62ste Jaargang
n.
3o£ Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
Officieel Gedeelte.
Plaitselyk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
Algemeen weekoverzicht
Binnenland.
op.
Twee
1 ursKiinj „FK1SO” - Worksm
t
r
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorin, in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiteriyk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
nnin
voor de som van f1424.
De gunning van het winkelhuis
(perceel 2) werd acht dagen in be
raad gehouden.
Openstelling P. T. T.-kantoor
op Koninginnedag.
27 Aug. De Diiecteur van het
Post- en Telegraafkantoor te Workum
brengt onder de aandacht, dat op 31
dien tfld Iets nieuws voor Friesland
was.
Het slot is gesticht in het laatst
ode
IQk
aiD
D.I.,
il
rtr-
>od-
ten
mli
Wt
dt
ti
ko-
ti
dt
•ri
ter
in
to-
■af-
as-
»rs
w,
er
in
ht
n>
ie
m
>d
®g
iti
iet
ia-
rt.
en
n
ir
>t
J-
»-
)1
de fabricage van het gehakt in blik
door de fabriek te IJmuiden op 17
dezer zou worden hervat, is zulks
nog niet geschied.
Naar men de N. Rt. Crt. meedeelt,
z\jn de monsters van het nieuwe
product gereed gekomen, maar wordt
gewacht op de terugkeer van den
minister van sociale zaken, die het
product eerst moet goedkeuren.
Piloot uit vliegtuig gevallen.
Tijdens de oefeningen, die Woens
dagnacht boven de stad Brasciov
(Transylvanië, Roemenië) zQn gehou
den, heeft zich een eigenaardig vlieg
ongeluk voorgedaan.
Door een „luchtzak” werd de tweede
piloot van 'een Potez-toestel buiten
de cockpit geworpen, tengevolge
waarvan hg op de grond te pletter
viel. De andere piloot had van het
gebeurde niets bemerkt.
De prQs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
By abonnement belangrijk
lager
Uitslag verkooping.
WORKUM, 21 Aug. Hedenavond
had I - -
overstaan van notaris A. Jukema, de
finale verkooping plaats van de
huizen, eigen aan wijlen den heer
G. G. Posthumus.
Keeper van het burgerhuis (per
ceel 1) werd B. Smid alhier voor den
I hst z0 wIst ïIch <chter loste rukken en
LIJST van uit Workum vertrok- ftnHar hac donr ta krui
ken en aldaar gevestigde per
sonen over Juli 1936.
Vertrokken
Johannes Ketelaar van A 134 naar
Gaast no. 6. Doutje Seekles van B28
naar Leeuwarden, Wijnhornstr. 8
Dirkje Talsma van G 86 naar Zaan
dam, Z. Valdeurspad 37. Aukje
Tjerkstra van aan boord naar Oudega
71 (H.O.N.) Tjitike Delnum van B 42
Koninginnedag.
Wederom staan we bjjna aan den
vooravond van den verjaardag onzer
Koningin en maakt ons volk zich op
om op behoorlijke wijze uiting te
geven aan zijn gevoelens van trouw
en aanhankelijkheid.
Het is deze maand 38 jaargeleden,
dat Koningin Wilhelmina de troon
besteeg. De dag van haar 40 jarige
regeeringsvervulling komt dus in
zicht en voor een meer dan gewone
feestelijke herdenking zjjn nu reeds
stemmen opgegaan, zoodat in de vol
gende maanden de eerste toebereid
selen genomen zullen worden door
samenstelling van een herdenkings-
comité.
oud-
•Iflki
•uw
idtn
di
W),
hit
?oor
ilflk
I tot
lagers en onderzee-
J wenscht te beslui
ten tot aanbouw van 2 jagers en 4
onderzeebooten (boven de reeds in
aanbouw zijnde K XIX en XX),
waarvoor de noodige gelden eerst in
1937 beschikbaar behoeven te zijn.
In de tweede plaats wordt gedacht
aan de geleidelijke aanschaffing van
ning uit 1721 kan men lezen dat „’t
Huis Rijs onder Mirns in Gaesterlant
behoort den Edelen heere David de
Wildt, secretaris der Admiraliteit bin
nen Amsterdam”.
Na het overlijden van dezen heer
De Wildt huwde zjjn weduwe Niasia
van der Haer met jhr. Ulbo Aylva
Rengers, van 1756—1786 grietman van
Gaasterland, die daardoor de slotbe-
woner werd.
Na beider dood ging het slot over
aan hun eenigen zoon Jhr. Lamoraal
Albertus Aemelius Rengers (1752
1811 f); van 1786—1795 grietman van
Gaasterland. Sinds 1811 werd het
slot bewoond door de weduwe Ren
gers.
L. A. A. Rengers en Francina
Godardina Constantia van Lynden
van Lunenburg, lieten ook weer
slechts één kind na, freule Constantia
Johanna Rengers. Deze huwde in
1834 Jhr. Gerard Reynier Gerlacius
van Swinderen, en op 19 Maart van
dat jaar betrok het jonge paar Huize
De Indische bewapening.
Hoe zorgelijk de tjjden wel zijn,
bewijst het feit, dat we ondanks de
vreeseiyke economische wereldde-
pressie, door de internationale ver
houdingen worden gedwongen om
groote aandacht aan onze weermacht
te schenken en deze zooveel moge
lijk te versterken. Minister Colijn
heeft gevolg gegeven aan zijn toe
zegging om een wetsontwerp in te
dienen, nog vóór den afloop van dit
zittingsjaar, waar in de regeering
haar plannen ontvouwt van de nood-
zakelQk geachte versterkingen van
de weermacht in Indië.
In het licht van de tegenwoordige
internationale verhoudingen acht de
regeering het in de eerste plaats
noodzakelijk voort te gaan met den
aanbouw van
booten, zoodat zl
t._ l:
onderzeebooten (boven de reeds in
’t Volle Profijt.
Laten we den moed niet verliezen,
In Enschede doen ze dat óók niet.
Van de week werd in deze stad de
groote tentoonstelling van industrie,
landbouw, veeteelt enz. geopend,
waar den bezoekers wordt duidelijk
gemaakt, hoe ze ’t volle profijt kun
nen bekomen van hun geld, hun
tjjd en hun arbeid.
De Enschedeërs hebben reden om
niet by de pakken te gaan neerzitten,
want ook werd hun mooie en groote
nieuwe haven geopend, noodig ten
behoeve van de scheepvaart op het
tot stand gekomen Twente—Rijn
kanaal, waarvan Enschede het begin
punt vormt. Enschede maakt reclame
voor zich zelf; het gemeentebestuur
beseft, dat er thans een gunstige
gelegenheid is gekomen voor de ves
tiging van nieuwe industrieën in de
van ouds reeds zoo nijvere streek.
De ontsnapte pythons.
Helmond wekt sensatie door het
toeven in haar contreien van een
paar ontsnapte pythons, zijnde:
reuzenslangen. We hebben nooit zoo
veel gehoord en gelezen over pythons,
als in deze dagen! We weten nu,
dat deze dieren betrekkelijk onge
vaarlijk zijn en f 12 per meter kosten.
Zou de raad onzer gemeente niet
bereid zijn om een post op de be-
grooting uit te trekken voor een paar
honderd meter pythons? Als we
zoo’n stel tegen het volgende vacantie-
seizoen langs de rustieke wandel
wegen van de plaats te kruipen
zetten, dan komen er beslist honder
den en duizenden toeristen naar hier
om te griezelen.
Maar we moeten annonceeren, dat
ze „ontsnapt”z{jn. D.w.z. de pythons!
Ministerleele vacantiereis.
De excellenties Deckers en Gelis-
sen schijnen een paar gezworen
kameraden te z(jn, want na hun uit
stapje van het vorige jaar naar
Polen en Denemarken, hebben ze
dit jaar Finland als ’t doel van hun
gezamenlijke vacantie gekozen.
Beide excellenties zullen onderweg
hun best doen om „zaken” te maken
voor ons land. Vooral wanneer ze
daarin zouden slagen, is hun het uit
stapje ten volle gegund.
Uitwijzing van Nederlanders.
Op den terugweg konden ze wel
eens in Berlijn gaan babbelen om er
Hitler en zijn medewerkers te herin
neren aan het historische woord van
oud-minister Verschuur, dat we om
den d.d. waarachtig geen Lamme
Goedzakken meer willen zijn.
Als hoedanig men ons in het
Derde R(jk desondanks nog wel eens
aanschouwt. Het was toch heusch
geen manier, dat men enkel als re
presaille, maar overigens zonder re
denen een viertal willekeurige Neder
landers te Berlijn heeft aangezegd,
dat ze hadden op te hoepelen, omdat
wij met redenen, n.l. om hun politieke
bemoeiing, vier Duitsche mijnwerkers
uit Limburg hadden geloosd I
Als de staatslieden nog slechts
dwang kennen jegens andere naties
om desiderata ingewilligd te krijgen
dan zitten we zóó in den oorlog.
de Koningin) de navolgende dienst-
beperfeingen zullen gelden:
Het kantoor zal voor het publiek
niet later zijn opengesteld dan tot
12.30 uur.
Na dit uur blijft tot het op andere
werkdagen geldende sluitingsuur voor
de busrechthouders gelegenheid be
staan, om zonder betaling van ver
hoogd recht stukken af te halen.
Voorts zal het kantoor op dien dag
gesloten zjjn voor de behandeling van
postwissels (met uitzondering van
telegrafische), postbewQzen, quitan-
tlën, en den postchèque- en girodienst,
behalve voor het aannemen van stor
tingen, waarvan spoedbehandeling of
spoedbericht wordt gevraagd.
Opgeheven wordt de 2de briefpost-
bestelling in de stad en de laatste
lichting der bijbussen.
Korfballen.
27 Aug. Hedenavond werd op
het gem.-sportterrein alhier, de laatste
competitiewedstrijd gehouden van de
O.K.B. Hoewel er om ttjdswille in ’t
geheel maar één uur werd gespeeld, bouwde hij er tabak, een teelt, die in
begon het in de tweede helft al spoe-
dig te schemeren en verstreek het
laatste gedeelte in bijna nachtelijk
duister. „Jong Frisia” Iwonmet2—0, van de 17e eeuw; op een oude teeke-
waardoor „Actief” van Balk nog iets
steviger op de onderste plaats werd
gezet en nu tegen de kampioenen van
de 2a klasse „Kracht en Vriendschap”
van Lemmer en „Jong Frisia” II het
le klasserschap moet verdedigen.
Feestelijke ontvangst en huldiging
van den heer Burgemeester
en Echtgenoote.
28 Aug. Het Comité, hetwelk
zich ten doel stelt heden Vrijdagavond
by aankomst van trein 8.02, het van
de huwelijksreis terugkeerende jonge
paar, namens de ingezetenen te ver
welkomen, deelt ons het volgende
mede
Na begroeting door de heeren Wet
houders en aanbieding van bloemen
door twee klelne'meisjes, worden de
heer en mevrouw Oppedijk van Veen
namens het comité, in open rijtuig,
voorafgegaan door de muzlekveree-
niging „Crescendo”, geleid naar het
gemeentehuis.
Op het bordes volgt ontvangst en
toespraak door den heer IJ. B. Wle-
linga, voorzitter van het comité, ter
w(jl deze tevens het cadeau van de
ingezetenen aanbiedt. Vervolgens
zullen zich laten hooren de koren
„T.a.v.e.n.u”, „Zingt den Heer", „Zingt
Hem ter eer” en de muziekvereon.
„Crescendo”. Na deze huldiging volgt
circa 9 uur op da markt een concert
te verzorgen door de zangkoren „Zingt
Hem ter eer,” „Zingt den Heer” en
„Geref. Kinderkoor”. Tot slot een en
rol nummer van „Crescendo.”
HINDELOOPEN. Met Ingang van
1 September a.s. is benoemd tot
tydeiyk onderwijzeres aan de Openb.
Lagere School te Mlddenvaart, mej.
P. M. Stallman, alhier.
Door B. en W. van WQmbritsera-
deel is gegund het maken van een
brug van gewapend beton over de
Leijensloot te Oppenhulzen, aan den
laagsten inschrijver, den heer H. E.
de Boer, alhier.
STAVOREN. B(j Kon. Besluit van
15 Augustus j.l. is herbenoemd met
ingang van 22 September 1936 tot
Burgemeester onzer gemeente, Mr.
S. M. van Haersma Buma.
Publieke verkoop van „Huize Rijs.”
RIJS. Op Woensdag 9 Sept. a.s. zal
het bekende Gaasterlandsche slot
in het lokaal “Sint-Jozef” ten „Huize Rijs", dat thans reeds mec-r
dan een eeuw door de familie Van
Swinderen is bewoond geweest, finaal
verkocht worden.
Het „Leeuw. Nieuwsbl." geeft van
de verschillende bewoners en van
het landgoed zelve de volgende be
heer J. Ketelaar te Mageiang (N.-L), schryving
- In den loop der tijden heeft „hei
slot” een bizondere plaatsingenomen
in hoofden en harten van de Gaaster-
landsche bevolking en van die uit
Hemelumer Oldephaert en Noord-
wolde. Het was een middelpunt van
philanthropie en mildheidhonderden
en nog eens honderden, die met een
bezwaard gemoed hun schreden richt
ten naar Rijs, vonden bij „mijnheer”
meestal een welwillend oor en een
Augustus e.k. (verjaardag van H. M. helpende hand.
Sedert het overlijden van jhr. mr.
J. H. F. K. van Swinderen in 1902
werd het slot bewoond door twee
zijner dochters, jonkvr. Q J. J. van
Swinderen en jonkvr. J. C. J. van
Swinderen, dat waar noodig en moge
lijk het liefdadig werk van hun vader
voortzetten. Laatstgenoemde stierf in
Januari van dit jaar en blikbaar is
dit voor freule „Quirina”, zooals ze in
Gaasterland het liefst wordt genoemd,
aanleiding geweest het slot en zfln
omgeving te verkoopen.
In verband met dazen verkool)
deelen we nog eenige historische bij
zonderheden omtrent het slot en zijn
bewoners mede.
De stichter van het landhuis is
geweest zekeren David de Wildt,
een oud-zeeofficier die hooge ambten
bekleedde by de Marine en als
Geheimraad van den Koning. Hij
kocht te Rijs een groot complex
woeste gronden en begon daarop te
ontginnen. Hij ontgon den schralen
grond en maakte er deels korenvel
den, deels bosschen van. Ook ver-
Versch brood op den
Koninginnedag.
Ter gelegenheid van den verjaar
dag van H. M. de Koningin zal men
in alle gemeenten van het land
versch brood kunnen krijgen, zoo
verneemt de Tel.
Blijkens aankondiging in de Staats
courant geeft de minister van Sociale
Zaken op den nationalen feestdag
dispensatie van de bepalingen in de
bakkerflparagraaf van de Arbeids
wet, welke de aflevering van het
des ochtends (gebakken brood vóór
tien uur in den morgen verbieden.
Op 31 Augustus zal het dan toege
staan zijn, dat in alle broodbakkerijen
in het Rjjk voor patroons en gezellen,
in plaats van des morgens tevfjfuur,
reeds te drie uur wordt begonnen
met den gewonen bakkersarbeid. In
de bakkerijen met meer dan zes ge
zellen, waarin in den regel thans te
drie uur v.m. zoogenaamden vóór-
arbeld aangevangen mag worden, is
het bovendien vergund met dat werk,
bestaande hoofdzakelijk in het ge
reedmaken van deeg en ovens, om
één uur des nachts te beginnen.
Ten slotte dit is in de officleele
mededeelingen voor het publiek wel
van het meeste belang mag op
den Koninginnedag van halfacht des
morgens uit de bakkerijen het versche
brood vervoerd worden en van acht
uur af wordt toegestaan het te ver
koopen of af te leveren.
De bakkerspatroons worden er aan
gehouden er voor te zorgen, dat de
gezellen, die een werktijd hebben,
geheel of gedeeltelijk liggende tus-
schen de periode van acht uur des
namiddags en vijf uur des voormid-
dags, onmiddcllijk vóór den aanvang
van hun arbeid een onafgebroken
rusttijd krijgen van minstens tien
uren.
Auto-ongeluk.
Wielrijder gewond,
beschonken automobilisten in
arrest.
Dinsdagmiddag hebben twee auto
rijders een botsing veroorzaakt aan
de Turfsingel, tusschen de Oude
Ebbingestraat en de Bloemstraat te
Groningen.
Om ruim zes uur kwam van de
Ebbingebrug de 38 jarige boekbinder,
de heer G. L. C. Hjj reed per rijwiel
in de richting van de Bloemstraat.
Van het Boterdiep kwam een auto,
welke bestuurd werd door N. L. R. V.
en waarin zich als mede passagier
bevond L. C. Ebeide wonende te
Groningen. Door een verkeerde ma
noeuvre van den chauffeur werd de
wielrijder aangereden. Deze kwam te
vallen en werd licht gewond.
De inzittenden van de auto, die
beide onder de invloed van sterke
drank verkeerden, werden naar het
Hoofdbureau van politie overgebracht
en aldaar vastgehouden. Tegen hen
is proces-verbaal opgemaakt. De auto
is in beslag genomen.
Grensincident te Beek bij
Nijmegen.
Dame over de grens gelokt?
Dinsdagmiddag omstreeks kwart
voor vijf kwam een dame uit de
richting Smorenhoek te Beek. Zij
mocht blijkbaar niet op het Duitsche
grondgebied komen, daar zfl zeer
voorzichtig langs de grens liep. Toen
zjj haar weg versperd zag door een
heg van ongeveer 25 meter, moest
z0 een stukje op Duitsch gebied
loopen. Nauwelijks was ze op hel
Duitsche grondgebied of een stuk of
zes verdekt opgestelde Duitsche gen
darmes kwamen, zoo meldt „de Gel
derlander", van verschillende zijden
aanloopen om haar te arresteeren.
t
onder genoemde heg door te krui
pen, waardoor zij op Nederlandsch
gebied kwam. De gendarmes begon
nen nu van Duitsch gebied op haar
te schieten. Door het kordaat optre
den van de gemeentepolitie van Beek
werd verder onheil voorkomen. Het
schijnt, dat de dame op Duitsch
grondgebied gelokt is en in een op
gestelde val moest loopen.
Van de politie te Beek kon het
blad geen nadere mededeelingen ont-
naar Hilversum, Koninginneweg 86.
Pietje Deimsm van D 41 naar Hilver
sum, Koninginneweg 86. Jantje Bak
ker van G 205 naar Marrum.Romkje
Spijksma van B 28 naar Huizum,
Leeuwarderstr. 28. Hlelkje van der
Kamp van G 278 naar Ferwoude.
IJnskje Wiersma van A 147 naar
Amersfoort, Utrechtscheweg 266. Min
ke Jantje Albada van G 221 naar
Oudeschoot no. 183. Klaaske Dijkstra
van A 135 naar Leeuwarden, IJs
baanstr. 5 boven. Johannes van Hout
van C 24 naar Njjland no. 58. Jacob
Boonstra van A 136 naar Amersfoort,
Utrechtscheweg 266.
Ingekomon
Pietje Huitema van ’s-Hertogen-
bosch naar B 21. Tjibbe Tolsma en
gezin van Nijmegen naar G 176a.
Walle Melis Oppedflk van Veen van
den Haag naar D 18. Meyer Blom en
gezin van Wleringen naar G 111.
Pieter Haanstra van Toroele 13 naar
G 260. Arjen Osinga van Heeg naar
G 266. Doetja Hlemstra van Dockum
naar D 113. Reinou Hoekstra van
Balk naar G 283. Albertje Haitsma
van Tjerkwerd naar G 289. Minne
Koopmans van Nymegen naar G 151.
Mintje Koornstra van Zetten naar
D 113. Barber Wouda van Alkmaar
naar B 80.
vangen, daar de besprekingen met
de Duitsche autoriteiten in voile
gang zyn.
Het gehakt in blik.
Ofschoon aangekondigd was, dat
groote gevechtsvliegtuigen (bommen
werpers) voor de Indische landmacht,
voorloopig tot een aantal van 3 maal
13. Verder ligt het in het voornemen
om boven de reeds bestelde 6 Dor
niers, dit jaar nog 12 zeeverkenners
te bestellen en de voorbereidingen
te treffen voor de bestelling in 1937
van een verdere groep van 18 derge-
lyke verkenners, waarvan een deel
hier te lande gebouwd kunnen worden.
Op stapel zetten van een nieuwen
kruiser wordt op het oogenblik niet
overwogen.
Trouwens zóó kan het voorloopig
wel weer even. Ik denk, dat de be-
lasting-betalers het met ons eens
zullen zyn.
Nat. Socialistisch dagblad.
Tot nu toe verscheen „Volk en
Vaderland”, het officieel orgaan van
de Nat. Soc. Beweging in Nederland,
eenmaal per week.
Thans heeft ir. Mussert, de leider
van genoemde beweging, besloten
om Vova dageiyks te laten verschy-
nen, met ingang van November. Tot
hoofdredacteur is benoemd de heer
mr. Rost van Tonningen, tot voor
kort Volkenbondsambtenaar te Wee
nen.
4
Paardenmarkt
19
i
FRISO.
i
i
i-
I-
I-
r
r
1
r
IQ
I
