Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
n,
1
Een oproep tot de vrouwen van Workum.
Een dubbeltje: uw bijdrage!
Niemand blijve achter.
hm
Distributie Onvermengde Margarine.
Distributie Varkensgehakt in blik.
No. 39
ZATERDAG 26 SEPTEMBER 1936.
62ste Jaargang
Officieel Gedeelte.
Plaatselijk Nieuws.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45 -
HINDERWET.
VOOR DE KEUZE.
J
i
toekeert. Vergeet
et opbrengen van
belastin
gen, welke worden geheven onaf-
uankeigk van zQn winst, dua ook,
wanneer hij verlies iQdt, de gemeen-
Burgemeester en Wethouders der
gemeente WORKUM brengen ter ken
nis van belanghebbenden, dat voortaan
ook aan gezinnen bestaande uit 2
tot en met 5 personen, indien deze
overigens aan de gestelde vereischten
voor het verkrijgen daarvan voldoen,
d.i. minstens 3 maanden werkloos,
onvermengde margarine wordt ver
strekt en wel één pakje a 250 gram
per gezin per week.
Zg die hiervoor in aanmerking wen-
schen te komen kunnen zich daar
voor in de week van 28 September
tot en met 3 October a.s. ter Secre
tarie aanmelden in de gewone kan
tooruren.
Workum, 24 Sept. 1936.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De Secretaris,
v. r>. GOOT.
De prQs der Advertentlfin
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bjj abonnement belangrijk
lager
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter kennis van
het publiek, dat aan Evert Zwolsman,
scheepstimmerman aldaar en zfln
rechtverkrijgenden vergunning is ver
leend tot het plaatsen van een 5 P.K.
benzinemotor tot aandrijving vaneen
lier op de scheepstimmerwerf, wjjk
F no. 91 kadastraal bekend gemeente
Workum, sectie A, no. 676 en 1706
en aan H. Fekkes Houthandelaar al
daar tot uitbreiding van zijn hout
zagerij, gelegen in wijk G, kadastraal
bekend gemeente Workum, sectie A,
1853, door plaatsing van schaafmachine
aangedreven door een electromotor
van 15 P.K.
Workum, den 22 September 1936.
Burgemeester en Wethouders
van Workum,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
Burgemeester en Wethouders der
gemeente WORKUM brengen ter
kennis van belanghebbenden, dat
weer zal worden overgegaan tot het
verstrekken van varkensgehakt in
blik, UITSLUITEND aan werklooze
arbeiders.
ZD die hiervoor in aanmerking
wenschen te komen gelieven zich
daarvoor ter Secretarie op te geven
in de gewone kantoor-uren en wel
vóór 30 September a.s.
Workum, 24 September 1936.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
hij een nummer, dat naar bepaalde
normen en richtlijnen wordt behandeld
en afgewerkt.
De groei van het grootbedrijf heeft
nog andere ongewenschte gevolgen.
Het bevordert n.l. de toespitsing van
de klasseverhoudingen.
De middenstand, als brede laag
tussen grootkapitaal en arbeid, werkt
min of meer als verzoenend element,
dat de tegenstelling verzwakt en het
maatschappelijk evenwicht bewaard
doet bleven.
Reeds meerdere malen is de legende
weerlegd, dat het grootbedrijf de
grootste werkgever zou zQn en dat
de vorming van het grootbedrijf dus
ook zou z(jn in het belang van den
arbeider. Juiste tellingen echter heb
ben aangetoond, dat da meerderheid
van de werknemers arbeid vindt in
de middelmatige bedreven, zodat met
een gerust hart kan worden verze
kerd, dat 3,5 van het totaal der arbei
ders arbeid vindt in dienst van mid
denstanders.
De winsten van het grootwinkel
bedrijf en de belastingen daarop gaan
dus naar de grote stad.
Er is een tgd geweest, in het verre
grijs verleden, dat de arme horigen
ten plattelande om hun vrijheid te
krijgen smachtend opzagen naar de
grote steden in den verre.
„Stadslucht maakt vrij" heette het
toen. Wanneer men zich maar bevond
binnen de muren van die grote stad,
had men zjjn vrijheid verkregen. Dat
was in de middeleeuwen.
De tjjden zQn veranderd. Ook nu
richten vele middenstanders, bewoners
en bewoonsters van het platteland,
hun schreden naar de grote steden
om daar in warenhuizen en filiaalbe
drijven hun geld in goederen om te
zetten. Doch beseft men wel, dat men,
in tegenstelling met de tocht naarde
steden in dat grijs verleden, thans de
middenstand in de kleine steden en
van het platteland voert naar een
moderner slavernij: n.l. de slavernij
van het grootkapitaal, waaraan zjj wel
eens ten offer kunnen vallen.
Men denke niet, dat de warenhuizen
en de filialen van het grootwinkel
bedrijf in staat zjjn alles te doen.
Wanneer wg onze blik richten naar
Amerika, het land van de warenhui
zen en grootwinkelbedrijven, dan zien
wg, dat de tijdsomstandigheden deze
ondernemingen niet onberoerd hebben
gelaten en dat ook het grootbedrijf
zijn zwakke plekken heeft.
Neen er is voor u geen reden, dat
u den bekenden plaatseigken mid
denstander de rug
niet, dat hg door het opL._
vele plaatselijke, zakeljjke
g'
hankeigk van z(jn winst, dus ook.
tekas helpt stijven; dat de verarming
van de winkelstand het aantal arm
lastigen zal vergroten, waardoor nieu
we zorgen het plaatselQk bestuur
zullen komen kwellen.
Voorkomt toch opeenhoping van
kapitaal in handen van enkelen. La
ten wij elkaar helpen en steunen,
plaatsgenoot tegenover plaatsgenoot.
Dan betrachten wy de solidariteit in
de ware zin des woords.
Waar vaststaat, dat de maatschap
pij gediend is met het bestaan van
een breede groep vrjje zelfstandige
ondernemers, wien men derhalve In
deze moeilijke tjjden niet door onjuiste
middelen het verdienen van een be
scheiden boterham ónmogelijk moet
maken en, waar eveneens vaststaat,
dat in de huidige maatschappij te
ver gaande monopolie vorming even
gevaarlijk is als uitschakeling van
elke concurrentie, terwjjl de winkel
stand getoond heeft, toont en zal to
nen, dat hjj het publiek kan leveren
goede waren tegen lage prjjzen, is
het algemeen belang het beste ge
diend door behoud van een flink,
goed toegerust mlddenstandsbedrjjf.
De consument vindt In het particu
liere bedrjjf °P elk gebied een ruim
schoots voldoende behoeftebevredi
ging en meer kan hjj toch werkeigk
niet wensen.
Blijft de oude, u bekende, midden
stand dus trouw
Vestigt uw keuze op het midden-
standsbedrjjf, dat op zjjn beurt vele
medeburgers een broodwinning ver
schaft.
F. L. v. d. L.
Rubriek 4. Productiekoelen. (Mini
mum opbrengst als volwassen koe
200 K.G. boter, twenterrler of over-
looper 170 K.G., enterrler 140 K.G.
allen in een voldoende lactatieperiode
of van 330 dagen.)
Ie prjjs Jacoba VIII 2 j. en 2e prjjs
Zwarte Pietje stb., beiden van D. S.
Gerritsen, Heidenschap. 2e prijs Catrgn
25 stb. van G. Stellingwerf, Heiden
schap. 2e prjjs Geeske IV stb. van
KI. Vroigk, Workum. Eervol Truida
IV van D. S. Gerritsen, Heidenschap.
V.Z. M. aangeboden door den heer
T. A. Delnum, Fouragehandel, Wor
kum.
Rubriek 5. Oudere Melkkoeien (twee
tallen). (Afgekalfd na 1 Dec. ’35.)
Evenredig tweetal: le prijs Hiltje
stb. en Roosje stb. van D. S. Gerrit
sen, Heidenschap. Goede uier; kop
kon beter2e prjjs Kee 31 stb. en
Truida IV stb. van D. S. Gerritsen,
Heidenschap. Eervol Gelache Roland
III stb. en Zwartje 26 stb. van KI.
Vrolijk, Workum.
V. Z. M. aangeboden door N. V. Kaas-
en Roomboterfabriek „Workum" v/h
Tjebbes en Co. en 1 Wisselbeker
door de C.A.F. te Leeuwarden.
Rubriek 6. Melke Twenterrleren
(eentallen), (afgekalfd na 1 Oct. ’35).
Mooi type koele prjjs a Jacoba
VIII vbl. van D. S. Gerritsen, Heiden
schap. Mooi dier; gang kon beter:
le prjjs b Mina XXIV vbl. van Jan
Haagsma, Workum. Goed kruis en
uierlichte voorhand2e prjjs Martha
II vbl. van D. S. Gerritsen, Heiden
schap. Eervol Anna VII vbl. van
Jan Haagsma, Workum. Eervol Catrjjn
26 vbl. van G. Stellingwerf, Heiden
schap. Eervol Wikje XII vbl. van D.
S. Gerritsen, Heidenschap.
V.Z.M. aangeboden door de Ccöp.
Boerenleenbank, Workum.
Rubriek 7. Melke Enterrieren (een
tallen). (Afgekalfd na 1 Oct. ’35).
Puike collectie rieren!
Best gebouwd edel rler, uier iets
kort: le prijs a Tommie II vbl. van
van de Friesche Mg.' van Tandboüw. D. S. Gerritsen, Heidenschap. Best
af te zonderen voor het geschenk, dat uit naam van ALLE FRIESCHE
VROUWEN aan H. KH. Prinses Juliana en Z. H. Prins Bernhard bjj Hun
huwcljjk zal worden aangeboden. Waarop zal de keuze vallen, zal Uw
vraag zj)n. Ik kan U mededeelen, dat het voorloopig voornemen is een
sieraad van typisch Friesch zilversmeedwerk, in Friesland vervaardigd,
aan te bieden.
Doet allen mee 1 Leg uw gift klaar voor het moment, dat de collec
tanten ook aan Uw woning komen vragen om de kleine bijdrage, die,
tezamen mot vele andere, de Friesche vrouwen in staat zal stellen te doen
bljjk geven welke plaats onze Kroonprinses in de Friesche harten Inneemt.
H. H. OPPEDIJK VAN VEEN-Visker.
De dagen van opgewekte vreugde, van losbarstend enthousiasme en
blijdschap over de verloving van H.K. H. Prinses Juliana en Z. H. Prins
Bernhard liggen nog maar kort achter ons. Reeds gaan onze gedachten
uit naar den winterdag, waarop de voltrekking van het huwelijk van onze
Prinses en onze Prins zal plaats vinden. Wij lezen in de dagbladen van
huwelijksgeschenken, die aan het Hooge Bruidspaar aangeboden zullen
worden. De Friesche vrouwen hebben begrepen, dat zjj niet achter moeten
big ven, waar het er om gaat, het Koninkigk paar een bewgs van liefde
en verknochtheid mede te geven voor hun geheele huweigksleven.
Zg hebben Mevrouw van Harlnxma thoe Slooten, echtgenoote van
den Commissaris der Koningin in onze Provincie bereid gevonden de
organisatie en de leiding van hun streven op zich te willen nemen. Het
is namens Haar, dat ik
alle vrouwen van WORKUM
oproep
DINSDAG 2!) SEPTEMBER a.s.
EEN OU 13 BELTJ E
Vele malen in ons leven worden
wg mensen voor de keuze gesteld.
Die keuze moeten wg doen op veler
lei gebied en over onderwerpen van
velerlei aard.
Keuze in kleine dingen, keuze in
grote dingen. Zeker bedoelen wg
hier niet het kiezen, als wg periodiek
(op gezette tgden) ter stembus trek
ken en evenmin, wanneer dit zaken
van religie betreft; doch dageigks
staan wg voor beslissingen van aller
lei aard.
Dit onderwerp zou de inleiding
kunnen zgn voor diepzinnige bespie
gelingen, doch lezer, zoover willen
wij u niet medevoeren.
wg willen thans stilstaan bg een
bepaalde keuze, n.l.: Wie zal de leve
rancier zgn van onze dageigkse
benodigdheden van onze eerste le
vensbehoeften Of zooals men vroeger
zeiWie zullen wg begunstigen
Deze tgd is een tgd van worstelen
om het bestaan. Een strQd, waarin
kleineren belaagd worden door gro
teren. De groteren, door machtige
middelen bevoorrechtmet grof ge
schut ten strgde toegerust, het Bestaan
van de kleineren bedreigend.
KEUR1NGSDAQ.
WORKUM, 23 Sept. Een heerigk
herfstzonnetje begunstigt de feestdag
van de afd. „Workum en Omstreken"
Aan dit feest wordt later op den dag
ook door Workums burgert) deelge
nomen, maar in de morgenuren vraagt
het ter markt gebrachte vee alle aan
dacht.
Er waren ditmaal meer inschrg-
vlngen dan gewoonigk, nl. 165 num
mers, welke tegen half tien succes-
sieveigk aangevoerd werden. Eige
naars, begeleiders en belangstellen
den gingen daarop onder de vrooigke
klanken van „Crescendo" een klein
deel van de trots van Friesland be
zichtigen.
De jnry bestond uit de heeren: G. D. S^ Gerritsen,
Heeringa, WorkumR. H. Schaap,
Deersum; B. D. Okma, Dijken bg
Woudsend;H. Jonkman, Utens; N.
v. d. Burg, Jelsum en C. J. Blanksma,
Pingjum.
De volgende bekroningen enkele
voorafgegaan door een korte beoor-
deeling van de jury werden toe
gekend
Rubriek 1. Enterstieren.
le prgs Wikje’s Piet stb. van D.
S. Gerritsen, Heldenschap. 2e prgs a
Bonne stb. van A. Gaastra, Workum.
2e prgs b Athleet Piet stb. en Eervol
Imperator stb., beiden van D. D. van
der Werf, Workum.
Z. M. aangeboden door Twgnstra’s
Olie fabrieken, Akkrum.
Rubriek 2. Kalverstleren (geb. na
30 Sept. ’35 en voor 1 Febr. ’36).
Goed geignde stier met goed kruis.
Hoorninplanting niet mooile prgs
Zwarte Plet vbl. van D. S. Gerritsen,
Heidenschap. Goede ignen, iets fijn
2e prgs Wiersma Adema van H. M.
Hgikema, Heidenschap. Eervol Willy
vbl. van A. Gaastra, Workum en
Rein vbl. van N. W. Schotanus,
Workum.
V.Z.M. aangeboden door den heer
P. Bonnema, Workum.
Rubriek 3. Kalverstleren (geb. op
of na 1 Febr. ’36).
Breede mooie geignde stier; kop
kon beter: le prijs a Koos vbl. van
Hendrik van der Gaast, Heidenschap.
Zware ontwikkelde stier; kruis iets
afhangend: le prgs b Carol vbl. van
Jan Haagsma, Workum. Mooie ge
lijnde stier; voorhand iets losribben
plat: 2e prgs Jacoba's Adema van
D. S. Gerritsen, Heidenschap. Mooie
type, iets week: 2e prgs Sjoukje’s
Adema vbl. van Th. Sikma, Heiden
schap. Eervol Victor vbl. van Jan
Haagsma, Workum.
V.Z M. aangeboden door Mw. Wed.
A. Ooaterhoff, Workum.
Nu is van nature heel vaak de
sympathie van de massa aan de kant
van de kleineren en zwakkeren. Reeds
op die overweging zou een pleidooi
te houden zgn voor het kiezen van
den kleinen zelfstandigen ondernemer
tot leverancier, boven de uitgezette
posten van het machtige grootkapitaal,
het concern.
Maar dit zou een gevoelsargument
zgn, een speculeeren op het medege
voel, het medeigden, en in ons betoog
ten bate van de middenstand, in ons
pleidooi, waarin wg willen aantonen,
dat het beter is den plaatseigken,
kleineren, zelfstandigen ondernemer
de voorkeur te geven boven elke
andere ondernemingsvorm, hebben wg
het argument van het medeigden
niet nodig.
Reeds meerdere malen hebben wg
uiteengezet, dat het instandhouden
van een krachtige middenstand in de
plaatseigke gemeente ook in het be
lang is van de plaatseigke gemeen
schap en wellicht komen wg daar
straks op terug. Naast de zelfstandige
middenstand hebben zich de laatste
jaren twee concurrente ondernemings
vormen ontwikkeld; de verbruiks
ccüperatie en het grootbedrgf. Bg dit
laatste willen wg thans even stilstaan.
Het grootbedrgf is ingesteld op be
ïnvloeding van de massa, met een
vreemd woordop massa psychologie.
Grote, kostbare reclame, grote ge
bouwen en het werken met lok-arti-
kelen, brengen het publiek onder de
indruk, dat het daar goedkoper uit
is. Over het algemeen genomen weten
ingewgden wel, dat het grootbedrgf
niet goedkoper is dan de middenstand.
Massa-producten en lok-artlkelen be
neden inkoopprgs daargelaten.
De filialen van het grootbedrgf in
kleine plaatsen zgn te beschouwen
als uitgezette voorposten van een
machtig centrum, dat elders buiten
de gemeente zetelt. Als door middel
van een zuigbuls worden de uitgaven
van de plaatseigke gemeenschap weg
gezogen naar dat centrum buiten de
gemeente.
Zelfs de belastingen, welke de
grootondernemlngen betalen komen
zeer vaak niet of slechts voor een
klein deel aan de plaatseigke ge-
meenschapsschatkist ten goedein de
regel wordt het leeuwenaandeel der
belastingen op de winsten, welke zulk
een grootondernemlng met wgd ver
takte armen opbrengt, voldaan in de
gemeente, waar de naamloze vennoot
schap haar zetel heeft.
Het is bekend, dat de klant in het
grootbedrgf een geheel andere plaats
inneemt dan bg den winkelier. Bg den
winkelier is hg het voorwerp van
voortdurende en aanhoudende zorg
en als wg het zo mogen noemen, van
^verpleging’*. In het grootbedrgf is
mager rlerspeenverdeeling kon
beterle prgs b Catrgn 30 vbl. van
G. Stellingwerf, Heidenschap. Best
gestopt rler: 2e prgs Jetje vbl. van
W. Tgsma, Workum. Sterk gebouwd,
edel rier, iets rank2e prgs Riemke
II vbl. van St. B. van Dgk, Workum.
Best zwaar gebouwd rier; aanmer
king op 't kruis: 2e prgs Lady II
vbl. van Jan Haagsma, Workum.
Eervol Tienke vbl. van D. D. van
der Werf, Workum. Eervol Gelsche
Roland VIII vbl. van KI. Vroigk,
Workum. Eervol Vlekje Roland vbl.
Heidenschap.
Z. eerekruls aangeboden door N.J.
Wouda’s Meelfabrieken, Sneek.
Rubriek 8. Hokkellngen bg twee
tallen. (Geb, na 30 Sept. ’34 en voor
1 Febr. ’35).
Fraaie hokkellngen, iets nauw in
zltbeenderenle prgs Gelkske Roland
IX en Heabeltje V vbl. van KI. Vro
igk, Workum. 2e prgs Wikje XIII en
Truida VIII van D. S. Gerritsen,
Heidenschap. 2e prgs Catrgn vbl. en
Rinkje vbl. van G. Stellingwerf, Hei
denschap. Eervol Athlete vbl. en
Trina V vbl. van Jan Haagsma,
Workum.
V.Z.M. aangeboden door Calvé, Delft.
Rubriek 9. Hokkellngen bg twee
tallen. (Geb. op of na 1 Febr. ’35).
Uniforme dieren met goed been-
werk: le prgs Mina 29 vbl. en Mina
30 vlb. van Jan Haagsma, Workum.
2e prgs v. d. Hof vbl. en Wteke V
vbl. van S. Tj. Westendorp, Heiden
schap. 2e prgs Griet 33 vbl. en Erna
7 vbl. van S. Y. Haagsma, Workum
en van dezelfde eigenaar Eervol
Rika 28 vbl. en Nora 6 vbl.
V.Z M. aangeboden door „Plaatse-
igk Belang", Workum.
Rubriek 10. Koekalveren bg een
tallen. (Geb. na 30 Sept. ’35 en voor
I Febr. ’36
le prgs a Astrid vbl. van D. S.
Gerritsen, Heidenschap, le prgs b
Anna VI vbl, van St. vanlDgk, Wor
kum. le prijs c Witte Martha vbl.
van D. S. Gerritsen, Heldenschap. 2e
prgs a Oeke V vbl. van St. vanDgk,
Workum. 2e prfls b Antje VI vbl. 2e
prgs c Wikje IX vbl. en Eervol Trut-
da VII vbl., allen van D. S. Gerrit
sen, Heldenschap. Eervol Catharina
II vbl. van A. Gaastra, Workum.
Eervol Juliana XXI vbl. van H. N.
Kooistra, Nghuizum.
Z. M. aangeboden door fa. Osmond
en Zn., Rotterdam en 1 Wisselbeker
door de N.V. Stgfsel- en Glusosa
-B
Dit blad verschgut des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterigk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
i
i
k
FRISO
l
