Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45 -
I
U
iks!
O
SI
i
i
ZATERDAG 13 FEBRUARI 1937.
No. 7
63ste Jaargang
Plaixtselijk Nieuws.
Algemeen weekoverzicht
Binnenland.
LH
M'
t cp-
Lm
per-
II"
Dit blad verschQnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. In te zenden. Ad-
vertentiön tot uiterlQk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
De prQs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
By abonnement belangrijk
lager
worden bebouwd, kon worden uitge
breid van 20.000 H.A. tot 23 000 H.A.
Maar nu is daar nóg een uitbreiding
aan gegeven. Het mag tesamen 28 500
H.A. worden!
Een groep Nederlandsche Indu-
strieelen heeft in onderhandelingen
met de Turksche regeering eveneens
een succesje behaald.
Er is een contract opgesteld, dat
deze week zal worden geparafeerd.
In dit contract wordt bepaald, dat
een bedrag van vQf en dertig milli-
oen gulden geïnvesteerd zal worden
in irrigatiewerken, installatie van ra-
dioposten en inrichting van de havens
Heraclea, Adana en Mersins.
De rekening zal vereffend worden
door graanleverlngen.
Feraoefc van het Oranje-Comité Wor
kum” om een bijdrage te verleenen tot
dekking van het tekort der feestelijkheden
ter gelegenheid van het huwelijk van
H.K.H. Prinses Juliana.
Bljjkens het prae-advies van B. en
W. mag onze gemeente voor dit doel
uitgeven 25 ct. per leerling (ruim 600
leerlingen is f 150) plus f 50 voor
versiering. Het voorstel luidt om op
de begrooting voor 1937 een bedrag
van t 200 beschikbaar te stellen en
daarvan aan het Oranje Comiié f 150
uit te keeren.
De voorz. deelt nog mede dat voor
het gebruik van het kerkgebouw
geen kosten in rekening zQn gebracht.
De collecte bQ den uitgang was ten
bate van het kerkrestauratiefonds.
De heer Brandsma vraagt of er
geen inzage wordt gegeven van re
kening en verantwoording, waarop
de voorz. antwoordt dat deze B. en
W. z(jn gepasseerd en het bleek dat
er ondanks die f 150 nog een klein
tekort is.
De heer Westendorp was aanvan
kelijk tegen het voorstel, omdat alle
verantwoording ontbrak, maar nu kan
spr. er zijn goedkeuring wel aan
hechten.
Op een vraag van den heer Boer
sma, waaraan het bedrag voor straat-
versiering besteed is, herinnert de
voorz. aan de zuil voor het vreugde
vuur.
De heer Dijkstra betreurt het, dat,
waar men hier zoo Oranjegezind is,
de collecte blijkbaar zoo weinig heeft
opgebracht en de gemeente nu moet
bijspringen. Spr. kan er daarom zQn
stem niet aan geven.
Het voorstel van B. en W. wordt
daarop met 9 -1 stem aangenomen.
Verzoek van J. Gomel e.a. om de wijk
om het Schil” te dempen.
Kosten geraamd op f 6500, een be
langrijke uitgaaf, die niet voldoende
gemotiveerd wordt door het belang
dat er mee zou worden gediend, al
dus B. en W. In werkverschaffing
uitgevoerd zouden de kosten wel la
ger zQn, doch de Regeering staat op
het standpunt, dat geen subsidie voor
nieuwe werkverschaffilngs-objecten
wordt verleend zoolang in de verbe
tering van het Groene Strand voldoen
de werkgelegenheid aanwezig is.
De heer Westendorp is geschrokken
van die begroeting en betreurt het,
dat de Minister star vasthoudt aan
het Groene strand als eenig werk-
verschaffingsobject. Spr. wil B. en W.
daarom adviseeren alsnog te trachten
dit plan eerst in werkverschaffing uit
te voeren, om later het Groene strand
af te werken.
De voorz. merkt op, dat het stand
punt van den Minister wel ongewij
zigd zal zijn, omdat de werkverschaf
fing immers niet in 't leven is ge
roepen om de gemeente verschillende
werken goedkoop tot stand te laten
brengen, doch alleen als zoo mogelQk
nuttige werkgelegenheid, zooals hier
het Groene strand.
De heer Faber meent, dat hoe eer
der het Groene strand geëgaliseerd
is hoe beter, want uitstel is ook uit
stel van inkomsten.
De heer Haijtema vindt dat de
kosten van demping te duur komen,
maar spr. zou het uitbaggeren voor
f 600 wel gewenscht achten.
De heer Westendorp is tegen uit
baggering omdat de beschoeiing ook
zeer slecht is en verbetering hiervan
zou volgens de begrooting f 900 kos
ten, samen alzoo f 1500.
Den heer Brandsma is medegedeeld
dat het afvoerwater van de boterfa-
briek in hoofdzaak de toestand daar
zoo slecht maakt, daarom zou spr.
hiernaar eerst een onderzoek willen
instellen alvorens tot uitbaggeren
wordt besloten.
De voorz. zegt onderzoek toe.
Voorstel van B. en W. tot wijziging
van de leges voor ventvergunningen.
Naar aanleiding van een vraag van
het raadslid P. DQkstra is door den
voorz. een onderzoek ingesteld naar
de legesbedragen in omringende ge
meenten. In bijna alle gemeenten zQn
die bedragen hooger dan hier. B. en
W. stellen voor het legesbedrag van
f 0.50 per jaar te vervangen door het
ministrieel tarief van 15 cent per dag,
f 1 per maand en f 5 per jaar.
De heer Boersma vindt dit wel hoog
en verwacht dat de arbeiders hier
door weer duurder consumptie-artike-
llen aangeboden krQgen.
RAADSVERGADERING
Aan het kort raadsverslag, opge
nomen in ons vorig No., willen we
thans nog iets toevoegen en om niet
te veel in herhalingen te vervallen,
zal dit alleen die punten betreffen,
die eenige aanvulling behoeven.
Vergadering van den Raad der ge
meente Workum, op Donderdag 4
Februari 1937, 's avonds 7.30 uur.
Voorzitter de heer Mr. W. M. Op-
pedQk van Veen, Burgemeester.
Secretaris de heer D. van der Goot.
Tegenwoordig 10 leden; afwezig
met kennisgeving do heer P. Gaastra,
wethouder.
Voor de openingsrede, ter gelegen
heid van deze eerste vergadering in
1937, door den voorz. gehouden en
de daarbij uitgesproken hartelQke
wenschen aan den Raad en de ge
meentenaren, brengt de heer Ferwer-
da namens den geheelen Raad dank
en wenscht den Burgemeester weder-
keerig ’s Heeren zegen toe.
Ingekomen stukken en mededeelingen.
1. Resolutie van de Gedeputeerde
Staten waarbij de volgende raadsbe
sluiten z{jn goedgekeurd
a. geldleening f 100.000
b. capitulantenverordening,
c. onderhandsche verhuring per
ceeltje land in ’t Heidenschap aan
Sj. Haltsma,
d. opnemen kasgeldleening voor ’37,
e. begrootingswQzlglng 1936 (uitkee-
ring afkoopsom art. 205 ter L.O.-
wet 1920).
2. Mededeeling van de Gedep. Sta
ten dat de besluiten tot wijziging van
de Algemc ene Politieverordening door
dat college zQn ontvangen.
3. Resolutie van de Gedep. Staten
tot verdaging van de beslissing over
de gemeente-begrooting voor 1937.
4. Resolutie van de Gedep. Staten
waarbfj ongegrond is verklaard het
door J. W. Kuhlmann Ingesteld beroep
tegen het raadsbesluit dd. 23 Novem
ber 1936 tot het verleenen van mede
werking aan het Herv. Schoolbestuur
voor den aanleg van een speelterrein.
5. Besluit van de Gedep. Staten
houdende mededeeling vaneen wijzi
ging der regeling van de jaarwedden
van burgemeesters, secretarissen en
ontvangers.
6. Resolutie van de Gedep. Staten
waarbij het verzoek van het gemeente
bestuur om de kosten van het duiker-
onderzoek naar de lekkage van de
sluis voor rekening van de provincie
te nemen wordt afgewezen.
7. Procesverbaal van de opneming
van kas en boeken van den gemeente
ontvanger op 23 December j.l.
8. Rapporten van het accountants
kantoor M. Kramer te Leeuwarden,
betreffende de administratie van het
electriciteits- en het gasbedrijf over
het 3e kwartaal 1936.
9. Jaarverslag over 1936 van de
commissie tot wering van schoolver
zuim.
10. Bericht van F. Faber, dat hij de
herbenoeming tot weesvoogd aan
neemt.
11. Idem van D. D. v. d. Werf, tot
armvoogd.
12. Dankbetuiging van Mevr. wed.
seizoen met fabrieksaardappelen mag J. Oudeboon voor de toegekende gra-
tificatie 1936.
13. Uitslag van de op 28 December
1936 gehouden publieke verpachting.
Overeenkomstig het voorstel van
B. en W. worden bovengenoemde
stukken voor kennisgeving aange*
nomen.
WORKUM, Febr. '37. BQ het te
Sneek gehouden examen, uitgaande
van de Vereeniging van Leeraren in
Stenografie en Dactylografie „Speed”
slaagde voor typiste, onze plaatsge-
noote mej. S. Bakker.
Ons prinselijk paar.
Ook al zijn de Nederlandschejong
gehuwde vorstenkinderen dan ook
reeds verscheidene weken op hun
huwelijksreis en al Is de vreugdige
daver van de bruidsdagen verstomd,
toch blijft aller belangstelling naar
de Kroonprinses en haar gemaal uit
gaan en volgen talloozen hen in ge
dachten op hun mooie tochten in den
verren vreemde. En hoe gaarne men
het prinselijke paar ook de ontspan
ning gunt, welke het thans geniet,
evenzeer wordt het oogenblik van
terugkeer verbeid, omdat hun ver
toeven onder-ons, een groote levendig-
heid met zich meebrengt.
Het verblijf in Krynica is opge
broken door prinses en prins. Ze
zjjn er Dinsdag vertrokken, achter
latende een dankbare bevolking en
een blQde herinnering. Het eerste
verdere reisdoel was nu Boedapest,
het schijnt, dat in het Hongaarsche
land eenige dagen zal worden ver
toefd. Van Hongarije zullen ze gaan
naar.... Ja, dat weet niemand buiten
den engen kring van ingewijden. De
jonggehuwden willen zich zoo onge
dwongen mogelijk kunnen bewegen
en geven daarom geen openbaarheid
aan hun verdere plannen. De reis is
echt sportlef, het is de jonge prins
gemaal zelf, die de auto met vaste
hand stuurt over de verre wegen en
door de diepe dalen in verschillende
landen van Europa.
Het zal waarschijnlijk nog meer
dere weken duren, vóór ze hun home
op Soestdijk gaan betrekken.
En dan naar Indië?
De geruchten blijven aanhouden,
dat het prinsepaar binnen afzien-
baren tijd een bezoek zal brengen
aan Indië. Het is meer dan een eeuw
geleden, dat een Oranjetelg daar
voet aan land zette. Binnenkort komt
Baron De Vos van Steenwjjk, gep.
schout bQ nacht, in Indië aan. Diens
bezoek wordt in verband gebracht
met de voorbereiding van de voor
genomen reis van de kroonprinses
en prins Bernhard naar deze ge
westen. Dus tóch?
Onze nationale vlag.
We kunnen straks trots van natio
nale vreugden blijk geven, want als
de minister van binn. zaken woord
houdt, dan krijgen we eindelijk!
een nationale vlag. Haar kleuren
zullen worden bepaald op rood-wit
en blauw. Het zal ons benieuwen ot
nu inderdaad alle Nederlanders zich
bQ het te verwachten K.B. zullen
neerleggen, óf dat de splijtzwam ook
in dit opzicht blijft voortwoekeren.
Zal een deel van ons volk misschien
de „Princevlag” ré.ast de nationale
gaan voeren? We hopen van niet.
Economische Zaken.
Wat de crisis betreft het opti
misme inzake de economische voor
uitzichten houdt aan. In de pers
worden beschouwingen gewijd aan
het feit, dat er op 1 Januari j.l. 17.000
werkloozen minder waren dan een
jaar daarvoren.
Het Comité „Herlevend Rotterdam”
verzamelt alsmaar opdrachten van
particulieren, op het oogenblik
reeds tot een totaal van meer dan
een half millioen. Uit de tallooze bQ
het Comité binnenkomende brieven
straalt een nieuw geloof in onze eco
nomische toekomst en blijkt mede het
besef, dat iedereen aan het herstel
een steentje moet bQdragen, opdat
het geld aan het rollen kome. Zou
een dergelQke actie, desnoods op ver
kleinde schaal, niet iets zjjn voor vele
neen, voor alle andere gemeen
ten?
We zQn zoetjesaan ook door onze
enorme voorraden aardappelmeel
heengekomen, sir Henry Deterding
schijnt daaraan ten handje te hebben
geholpen. Omdat eerder reeds de
perspectieven beter waren geworden,
had de regeering al besloten om de
oppervlakte, welke in het komende
De heer Dijkstra vindt het billijk,
dat hier evenveel wordt geheven als
wat van de Workumer kooplui elders
gevraagd wordt.
De heer Boersma stelt voor het
jaarlijksche legesbedrag te bepalen op
f 3, welk voorstel met 9—1 stem
wordt verworpen.
Conform B. en W.’s voorstel besloten.
Voorstel van B. en W. tot verlaging
van de jaarlijksche bijdrage voor het
borgstellingsfonds voor Friesland.
Voor noodlijdende en extra-bQdra-
gen uit het werkloosheidssubsidlefonds
behoevende gemeenten is, op aan
drang van den Minister, door het be
stuur van het Fonds de jaarlijksche
bijdrage teruggebracht van 3 op 2
cent per inwoner. B. en W. stellen
voor het vorige raadsbesluit hiermee
in overeenstemming te brengen.
Z. h. s. besloten.
De voorz. deelt mede dat het col
lege van B. en W. benoemd heeft in
de commissie van bovengenoemd fonds
voor deze gemeente: de Burgemees
ter, de heer E. de Roest en de heer
B. Jongstra.
Voorstel van B. en W. tot verpachting
van den gemeentelijken reinigingsdienst.
Volgens het prae-advies van B. «n
W. eindigt op 1 Mei as. de termijn
waarvoor aan de tegenwoordige pach
ters voor de som van f 3538 is ver
pacht. Deze onderhandsche pacht var
het laatste jaar was een verlenging
van de publieke verpachting voor het
tijdvak 1 Mei 1934—1 Mei 1936 De
dienst in eigen beheer te nemen heeft
het groote nadeel, dat het de duurste
exploitatievorm is, doch aan een pu
blieke verpachting, hetgeen in den
laatsten tQd als regel werd toegepast,
kleeft het niet te onderschatten be
zwaar, dat door den overvloed van
beschikbare arbeidskrachten tegen
een steeds lager wordende aanneem-
som wordt ingeschreven, zoodat dan
bQ winter of sneeuwval van eenigen
omvang een verzoek om tegemoet
koming in de geleden schade zal
worden ingediend. Noch „eigen be
heer", noch „publieke verpachting”
hebben daarom de volkomen instem
ming van B. en W. ZQ stellen voor
de verpachting onder dezelfde voor
waarden voor den tQd van 3 jaar te
doen geschieden en de aanneemsom
te voren van gemeentewege vast te
stellen, een z.g. verpachting bQ sol
licitatie. Uit de gegadigden, hetzQ af
zonderlek of zich in groepsverband
aanmeldende, zou dan een keus kun
nen worden gedaan. Die aannemings-
som zouden B. en W. willen stellen
op f 3800 per jaar, waarbij gerekend
is op een weekloon voor 4 arbeiders
van f .6, hulppersoneel f 50, premie
ziekte- en ongevallenwet en rente-
zegels f 222 80, onderhoud materiaal
f 50, hulp by sneeuwval of dicht water
f 230 en waarbQ de opbrengst van
gemiddeld 450 last compost is geschat
op f 157.50.
De heer Faber kan met het advies
van B. en W. meegaan, want bQ pu
blieke verpachting krijgen we een te
lage aannemingssom. Spr. zou in de
instructie een bepaling willen opne-
nemen, om het Nieuwjaarwenschen
te verbieden, waartoe thans een gun
stige gelegenheid is.
De heer Haytema wil het laten
zooals het was, dus publieke verpach
ting waarbij de menschen vrQ kunnen
k schrijven.
De voorz. wijst er op, dat bij lage
inschrijvingen elke tegenslag funeste
gevolgen heeft.
De heer de Vries zal de meening,
dat B. en W. te royaal zjjn geweest
niet kunnen deelen, want spr. heeft
zich met eenige schroom gegeven
voor het loon van f 16, dat door een
korte winter misschien iets hooger
zal komen.
De heer Dijkstra is voor „eigen
beheer" en mocht het verpachting
worden zooals B. en W. voorstellen,
dan zou spr. het loon willen bepalen
op f 17dus de geheele post te ver-
hoogen met f 200 en te brengen op
f 40Ö0.
De heer de Roest is ook voor „ei
gen beheer”, doch voelt eveneens
voor B. en W.’s voorstel, dat in deze
vorm niet veel van eigen beheer af
wijkt, terwjjl het risico voor de pach
ters nog eenig voordeel kan opleve-
veren.
De heer Brandsma zou publiek
willen verpachten niet voor 3, maar
voor 2 jaar op dezelfde voorwaarden,
behalve dan het loon voor het hub*
personeel, dat spr. van f 20 op f 18
zal willen brengen.
De heer Ferwerda merkt op, dat
ten slotte de beslissing rust bij B. en
W. zooals zij thans voorstellen en da
speelt het persoonlek element van
een groote rol, juist omdat er in de
sollicitaties geen andere verschille
zjjn. Men is wat vrQer bQ inschrijvin
gen en dan behoeft het nog niet aa
de laagsten gegund te worden, doch
kan ook dan een redelijke inschrijving
gekozen worden.
De heer de Roest zou bQ zoove«?l
bezwaren de dienst maar in eigen
beheer willen nemen. Het risico is
thans ruim genomen en dus kan d
gemeente dit zelf ook wel dragen.
Spr. meent dat de vier werklui wel
van jaar op jaar benoemd kunnen
worden en op arbeidscontract kunne
werken.
De heer Brandsma vindt publiek
verpachting voor 2 jaar lang geuoe
in dezen tQd en het meest gewenscht
en zou overigens aan het voorstol
van B. en W. toegevoegd willen zien
dat individueel werd ingeschreven e
dan bQ loting werd beslist.
De voorz. vindt deze zaak niet ge
schikt voor loting, waar het gaat om
enkele jaren werk voor vier gezinnen
VerwQten tegen de keus kunnen er
dan niet komen, maar wel tegen h>.t
systeem.
De heer Faber acht loting ook ni t
geschikt, want wanneer het lot vt l
op drie gelQkgezlnden, zou dat ook
weer ontevredenheid geven.
De voorz. meent dat politieke rich
tingen hier niet in 't geding zullen
worden gebracht.
De heer de Vries merkt nog op
dat het voorstel van B. en W. ni
grondig bestreden is en ver te ve
kiezen is boven publieke verpachting.
Het voorstel van den heer Brand
sma om wederom publiek te ve
pachten voor 2 jaar, wordt verworpt
met 6-4 stemmen. Voor de heere
HaQtema, Westendorp, Ferwerda en
Brandsma.
Het voorstel om uit de meest g
schikten het lot te laten beslisse i,
wordt met 8—2 stemmen verworpen.
Voor de heeren Westendorp en
Brandsma.
B. en W.’s voorstel wordt hierop
met 6—4 stemmen aangenomen. Voor
de heeren de Roest, Faber, DQkstra.
Boersma, Jonkman en de Vries.
Rondvraag.
De heer Faber meent dat het aan
beveling zou verdienen als de Fer-
woudsterweg tot het brugje en de
weg van het R.-K. Gesticht tot de
vroegere „Lange brug” beplant werd
voorts rooiïog van enkele boomenop
het kerkhof en nieuwe beplanting.
De heer Westendorp zou nu na de
aanstelling van een controleur voor
de steunverleening de werkverschaf-
fiogscommissie niet meer bestaat en
de arbeiders zich met klachten tot
B. en W. moeten wenden, wat som
migen liever niet doen, toch wel weer
een commissie willen benoemen.
De voorz. antwoordt dat dit z.i. ge
heel overbodig is omdat hQ elk"
klacht in ontvangst wil nemen en
onderzeeken, waartoe men zich zon
der eenige schroom tot hem kan
wenden.
Voorts vraagt de heer Westendorp
of enkele werkloozen uit het Heiden
schap bQv. in Brandeburen zouden
kunnen stempelen.
De heer Boersma wQst op de natte
bodemgesteldheid van het kerkhof en
vraagt of daar ook verbetering in
gebracht kan worden. Verder zou
spr. het hebben toegejuicht als bQ 't
sneeuwopruimen de jeugdige werk
loozen te werk wat en gesteld, en zou
deze thans voor werkzaamheden bQ
de Rolpaal in aanmerking willen la
ten komen, doch de architect schQnt
hier niet veel voor te voelen en haalt
dan liever eenige werkkrachten uit
de werkverschaffing of de steun. Spr.
zag graag dat er ook iets voor de
jeugdige werkloozen werd gedaan.
De heer Brandsma is een soortge-
IQke klacht als de heer Boersma noem
de, ter oore gekomen.
De voorz. denkt dat steun en werk
verschaffing mogelQk de voorrang
moeten hebben, maar zal dit nagaan,
waarna de openbare vergadering
wordt gesloten en de Raad nog enk:
le oogenblikken in geheime zitting
bQeen blQft.
II
hel
ig
ï-V--
FRIS
I
