Nieuws- en Advertentieblad
Een Bril?
ïoor de Gemeenten Worknm, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
I
EEN KORTE DROOM
HOFSTEDE
I
Breukbanden, SoIide Reparatie-Inrichting
Buikgordels,
No. 10
ZATERDAG 6 MAART 1937.
63ste Jaargang
Algemeen weekoverzicht
FEUILLETON
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
Pla^tselijk Nieuws.
Elastieken Kousen, Verplegingsartikelen enz. enz.
(Wordt vervolgd.)
f 139
- 146
- 149.-
- 152 -
- 169
- 197.50
- 198.-
(Nadruk verboden).
\AAK
----
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterlijk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
11-
f
t
geopend tot deelneming der Neder
landsche Industrie aan de uitvoering
van de groote werken, welke de
Turksche regeering tot ontwikkeling
van haar land op het program heeft
staan.
Voor de oorlogshaven Gö’.cü ik, wel
ke aan een baai van de Zee van
Harmora is gelegen, heeft de Neder-
landsche Maatschappij voor Haven-
werken in opdracht van de Turksche
regeering een ontwerp gemaakt. Dit
plan omvat, behalve de eigenlijke
oorlogshaven met haar kracht instal-
aties, ook een scheepswerf voorden
De prijs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
By abonnement belangrijk
lager
Voetbal.
4 Mrt. Voor Zaterdag a.s. is
eindelijk weer eens een competitb -
wedstrijd vastgesteld. „Blauw—Wil”
van Huizum komt nl. naar hier en
onze voetbalvereen. „Stormvogel
zal dan haar nieuw terrein op het
Groene strand voor ’t eerst in gebruik
Gesteund door onze jarenlange
ervaring garandeeren wij
PRIMA pasvorm en kwaliteit
schillen, voor ze by ons in den boom
gaard komen. Denken we maar eens
aan hun geschillen met de Chineezen,
de Russen, de Amerikanen en de En
gelschen. Om van hun interne moei
lijkheden te zwijgen
die alle deuren opent. Ze heeft die
gelukkige hand nooit gehad, de arme
onpractische Hortense Perei yze be
zat geen greintje levenskunst en on
dernemingslust. Maar zij Marina
Toldy maar zy o, wat kon het
lot zjjn gaven toch dikwijls onbillijk
en onjuist verdoelen! Zij was nu een
maai geen gravin, ze was slechts het
dochtertje van den armen portier
Toldy.
door de Turksche regeering de fi uitlef
goedgekeurd.
Het staat nog niet vast of de
Turksche regeering dit plan, waar
een bedrag van ongeveer 16 millioen
Turksche ponden mee is gemoeid,
terstond in z{jn geheel dan wel in
etappes zal uitvoeren.
O uk voor den bouw van de kolen
haven Eregl (het Heraclea van de
oudheid) aan de Zwarte Zeekust,
ken als achterland heeft, zijn de
Nederlandsche ondernemers in over
leg getreden met de Turksche re
geering.
Dit plan, dat mede den aanleg van
verlaad-inrichtingen omvat, beloopt
aan kosten naar ruwe schatting acht
tot negen millioen Turksche ponden.
Japansche attenties.
Voor het oogenblik kunnen we
blijkbaar beter met de Turken dan
met de Japanners te doen te hebben.
Deze brachten in hun volksvertegen
woordiging een plan ter sprake om
van de Nederlandsche regeering de
verpachting te verwerven van een
deel Nederlandsch koloniaal bezit,
nl. van Nieuw Guinea. Als tegen
prestatie zouden de Japanners ons
dan een niet-aanvalspact aanbieden,
d.i. een belofte om ons niet met
karavanen oorlogsschepen te lijf te
gaan. Erg vrlendelQk klinkt dat niet.
Laten we ons echter nog niet onge
rust maken. De Japanners hebben met
anderen nog heel wat appeltjes te
HOOFDSTUK II.
Slechts ééa enkelen blik behoefde
Marina op de doode te werpen, om
zeker te zjjn dat er geen misverstand
mogelijk was. De uitgeteerde vrou
wengestalte die daar op het bad lag,
rustig en vredig alsof ze sliep, het
gitzwarte haar in een natuurleken
golf langs de waswitte wangen, wa>
Hortense Pereny.
Wat een droevige aanblik Op een
tafeltje naast het bed lagen een paar
boeken een half leeggedronken glas
sinaasappelsap stond er naast. Vóór
het bed op den grond lag een zak
doek met groote roode vlekken, don
ker, verdroogd Toch scheen de
doode niet in een benauwdheid of
krampachtigen hoestaanval gestorven
te z{jn ze leek pijnloos ingeslapen
van overgroote zwakte en uitputting.
Huiverend bedekte Marina baar ge
zicht met de handen.
„Komt u mee, juffrouw Toldy, u
moogt hier niet langer blijven, het
grijpt u al te zeer aan. Geeft u mij
dien brief maar, dien ze u schreef;
ik zal alles wel voor u regelen. Ziet
u wel, hier op tafel ligt nogmaals
een papier met uw adresze wenschte
blikbaar vurig, dat u en niemand
anders zich over haar stoffelijk over
schot zou ontfermen
Dankbaar liet Marina Toldy zich
door den politieambtenaar naar buiten
lelden, HQ liet een taxi voor haar
roepen van de standplaate om den
hoek en nog wat bleekjes reikte ze
hem een bevende hand ten afscheid.
„Ik zal u laten weten wanneer en
waar de overledene begraven wordt,
en ook of u kunt beschikken over de
nalatenschap. Er zal wel geen be
zwaar tegen z(jn, dat de laatste wils
beschikking der doode, die in haar
brief aan a tot uiting komt, wordt
de zinnen eens verzet voor een ge
zellige bijeenkomst, met gezamenl{j-
ken zang en een babbeltjeEn dan
als de uitvoering weer in ’t zicht is,
ook het instudeeren van een tooneel-
stuk daarbijWant dat verhoogt de
gezelligheid en geeft afwisseling en
maakt ook eerst in een kleinere plaats
een zanguitvoering mogelQk!
En tooneelspelen dat kunnen ze
net zoo goed als zingen Er zyn daar
trachten by die respect afdwingen
Sn hoe weet men hier in Workum
steeds weer de juiste persoon te tref
fen voor de hem passende rol; maar
dat zit hem vooral in de bekwaam
heid om tooneel te kunnen spelen.
Dat diegene van de hem aangewezen
rol ook het juiste maakt! Daar heb
ben we déze keer weer bijzonder van
kunnen genieten. Hoe toonde hier de
loofdpersoon een juist begrip te
hebben van het karakter, dat hy
voorstellen moestDie kalme bedaar
de houding, die zekerheid bjj het oude
goedhartige mannetje in goeden doen
met dat turende door z(jn bril van
wege zijn zwakke oogen, versleten
als zy waren door aanhoudend snuf
felen in allerlei papieren en geschrif
ten, zeker betreffende duistere zaak
jes! Kolossaal, wat was dat mooi, en
dan die andere rollenDe vrouw uit
de achterbuurt en haar dikke sloeber
van een man! Zeldzaam goed gety
peerd. Waartreftmen bjj liefhebberfj-
tooneel zulk een juist begrip van
zaken. Laten de spelers tevreden zyn
overgrootvader de heerlijkste kastes-
len had bezeten, over het geheele
land verspreid en een der schitte
rendste cavaliers aan het hof van
Maria Theresia was geweest. Doch
zfjn verregaande lichtzinnigheid ver
strooide het glinsterende goud naar
alle vier windstreken, en kasteel na
kasteel ging in vreemde handen over.
Z(jn echtgenoote, een ernstige,
stille vrouw uit een oeroude mag
natenfamilie, keerde terug naar haar
ouderlyk huls, arm als een bedelares,
"kcb.ts een paar meubelstukken
bracht ze mee en haar jongen.
Die jongen was de overgrootvader
der doode Hortense Josefiae Eugenie
Pereny geweest. Als een eenvoudig
landman had by op z(jn kleine bezit
ting geleefd, sober en vlijtig, en zóó
met eigen arbeid een klein vermogen
verdiend. Maar in zijn kleinzoon
bruiste het onrustig bloed van Maria
Theresia’s levenslustigen hofjonker
weer op. Zjjn smalle, nerveuse aristo
cratenhanden wisten het vaderlek
erfdeel niet vast te houden. Hy stierf
als een armzalig broodschrijver, die
van de hand in den tand leefde, in
het dakkamertje eener huurkazerne
in de voorstad en het laatste te
huis van zfln trotsche dochter was
een onversierde kist van het goed
koopste materiaal.
Een paar weken later kreeg Marina
Toldy bericht, dat ze de nalatenschap
der overledene kon aanvaarden. In
een ambtelfik schrijven werd haar dit
medegedeeld, en verder liet men haar
weten, dat ze de sleutels van het
kamertje der doode op het politie
bureau van haar w|jk in ontvangst
kon nemen, daar verder niemand
eenige aanspraak op de erfenis had
doen gelden.
Toen dacht Marina sedert weken
voor het eerst weer aan inspecteur
Eötvöi. Doch des te meer had hfl In
dien tijd aan haar gedacht met
heimwee en verlangen gedacht aan
haar smal, intelligent gezichtje, waar
in de wonderlijke oogen glansden als
sterren van smaragd.
Maar het verlangen, dat hem al die
weken geen rust Het, zou niet wor
den vervuld.
„Dank u’ juffrouw Toldy," en bjj
zichzelf dacht hjj„Ze is een manne
quin!11 Het leek hem by na een mis
plaatst grapje.
Op dat oogenblik rinkelde de tele
foon. De inspecteur stond al aan het
toestel.
„Ja ja zeker ja. Hoe zegt
u gewaarschuwd door een buurjon
getje, dat haar al in dagen gemist
had deur gesloten en geen ge
hoor opengebrokenja, dat spreekt
vanzelf.hoe zegt u reeds minstens
twee dagen dood op tafel een pa
pier met adres mejuffrouw Toldy,
juist, juist, dat klopt, zeker, dat adres
is in mijn onmiddellijke nabijheid
juffrouw Toldy is trouwens hier aan
wezig zeker, zoo spoedig moge-
Iflk. Ik dank u.“
Marina Toldy was haastig opgestaan.
„Spreekt u van Hortense Pereny
stiet ze doodsbleek uit.
„Ik twijfel er niet aan, of het gaat
hier om uw vriendin", zet de inspec
teur, zich omdraaiend. „Ofschoon de
deren tot in het diepst van haar ziel, buren, die de politie waarschuwden,
dat het meisje in zoo lang niet gezien
was en dat men bij het kloppen op
haar afgesloten deur geen gehoor
kreeg, niet eens haar naam wisten te
vermelden. Zij stond onder de be
woners van de huurkazerne bekend
als „de prinses", omdat ze zich zoo
geheel afzijdig hield en blijkbaar met
niemand omgang wenschte. Nu, zoo
heel ver z{jn ze dan ook niet van de
waarheid af geweest. Het Ifikt me het
beste, dat u zich even ter plaatse
gaat overtuigen of ons vermoeden in
derdaad juist is. Ik zal u gaarne
daarheen vergezellen".
„Ik dank u, inspecteur. Laten we
dan meteen maar gaan".
Eu daarbjj verbaasde Marina zich
er zelf over, dat ze op dit oogenblik,
nu ze zoo goed als zekerheid had ge
kregen van den dood van Hortense
Pereny, geen enkele andere gedachte
kon vormen dan deze: Hoe kan een
gravin, die daarbij n°g jong en moo
is, zóó weinig aan het leven hechten,
dat ze geen moeite doet, het te be
houden, desnoods ten koste van ver
nedering en afhankelijkheid! Het
leven is toch altfld, altijd levenswaard
Een gravinWat een titel
In de juiste hand oen too versleutel,
2.
Vlug had inspecteur Eöiv i den brief
doorgelezen. Nu liet hij de hand, die
het dichtbeschreven blad vasthield,
langzaam zinken.
Zacht, heel zacht ritselde het papier.
Het klonk Marina in de ooren als
een stille klacht, door een windzucht
gedempt uit de verte aangedragen.
Er ging een huivering door haar
heeneen eindeloos medelijden met
het meisje, dat zóó jong reeds af
scheid had moeten nemen van een
leven, dat haar nimmer iets geboden
had, vervulde haar en deed haarsid-
WORKUM. By de op Maandag 1
klaart j.l. door Burgemeester enWet-
louders van Workum gehouden aan
besteding tot het maken van een ver
harde reed over de Kadjjk naar de
Zoolsdfjk was als volgt ingeschreven
S. T. Visser
Sj. Vlas
A. de Vries
A. M. Valk
T. Tj. de Vries
A. Bakker
D. Roedema
A. de Jong en U. v. Meekeren - 198
H. van der Pal - 205.—
Het werk is gegund aan den laag-
welke een zeer belangrijk kolenbek- sten inschrijver S. T. Visser voor de
som van f 139.—.
Begrooting f 175
T.A.V.E.N.U.
Ter aangename verpoozing en nut
tige uitspanning Zoo heet onze zang-
vereeniging Tavenu Die lui die
zingen goed; neen, niet goed, best
zingen ze, uitstekend I Goed, is lang
niet goed genoegZe hebben een
uitstekende leiding, zingen zeer maat
vast en met de juiste uitdrukking
Alle jaren ziet men met verlangen
uit naar de uitvoering van Tavenu
want dat is eigenlijk de groote avond
van het winterseizoenEn die geeft
aan het publiek niet zoo maar een
aangename verpoozing, maar veel
meer: dat is altijd een avond van veel
genot, een echte uitgaansavond, die
in het geheugen blijft het heele jaar
tot aan de volgende uitvoering
De aangename verpoozing en de
nuttige uitspanning, dat is meer voor
de leden zelf, by de repetitle-avonden.
Dat is dan na den arbeid een ver
poozing en een uitspanning, dat men
Ze moest zich vastgrQpen aan een
stoel.
„Het is verschrikkelijk", stamelde
ze. „Zulke dingen moesten niet kun
nen voorkomen zelfs niet in deze
tijden
Inspecteur Eöï’öi glimlachte een
klein beetje uit de hoogte. Hjj kon
zich wel voorstellen wat er in het
meisje omging. De tragedie, het dra
ma, waarmee zjjn beroep hem onop
houdelijk in aanraking bracht, zóó
onophoudelijk dat men er van afstomp
te en b|jna gevoelloos werd, had dit
jonge ding voor de eerste maal beroerd.
Héél even nog maar.
H|j haastte zich, haar op een stoel
te doen plaats nemen.
„Gaat u toch zitten, juff rouw h(
aarzelde. Als ambtenaar had hfj nu
kortweg kunnen vragen„Hoe is uw
naam
Maar hQ deed dat niet, en bleef
slechts af wachtend staan met vragen-
den blik.
»Ik heet Marina Toldy, ik ben man
nequin bj)„ Violette" en woon bfl juf
frouw Ktsz in de Waitznergasse op
•en kamer."
knikte zonder een spier te ver-
Binnenland.
De verkiezingen.
Verschillende partflen hebben thans
haar verkiezingsactle ingezet met een
of andare demonstratieve vergadering.
We kunnen van deze alle geen ge
wag gaan maken in deze rubriek en
volstaan dus met te constateeren,
dat in elke gegadigde partjj of be
weging het heilige vuur laaiende
blijkt te z|jn en de hoop en het ver
trouwen op een goeden uitslag gróót, bouw van oorlogsschepen. Ditnlanis
Economische besprekingen.
De heer Col(jn heeft het druk in de
Eerste Kamer om er de begrootingen
doorgejaagd te krijgen en bovendien
begon van de week de Economische
Conferentie in Den Haag tusschende
Oslo-staten, van welke Conferentie
Dr. Colyn de geestelijke vader kan
worden geheeten. De besprekingen
zullen wel niet van langen duurzjjn.
Trouwens, wat zou men elkaar nog
te zeggen hebben? Het verlangen
naar herstel der vr{je handelsbetrek-
kingen is algemeen tusschen de ver
tegenwoordigende regeeringen. Daar
over is men dus gauw uitgepraat.
Dai komt het werk der deskundigen,
die spijkers met koppen hebben te
slaan. Juist, maar dai loopt de boel
niet meer zoo gesmeerd.
Zoo gauw eenig land een voordeel
bedingt, eischt het andere natuur
lek „compensaties”. El ff o, als het
maar wat helpt. Al gaat het stap voor
stap, a's we eindelek maar
eens uit de crisis komen!
Turksche mlllioenenwerken.
Het is al een heel goed ding, als
anderen, aan wie wjj wat gunnen,
ook óas willen bedenken. Dat blfjkt
het geval te wezen met Turkije, met
welk land we naar we hier reeds
vermeldden een handelsovereen-
komst sloten.
Nu er een regeling getroffen is in
zake de compensatie van eventueels
leveringen aan Turkije, is de weg
Ook het vertrouwde
adres voor Groot zand 18SIN EK
met deze weinige woordenhet gaat
onzen lof te boven
En de andere rollen werden ook
zeer goed vervulddat zijn we van
hen ook niet anders gewoon Er kom^n
zoetjesaan, nieuwe spelers b|j, dat
merken we wel maar die zullen het
wel leerenEen er van was al dade
lijk heel goed: het tengere oude man
netje, dat zoo zenu wachtig met zijn stok-
j e op de grond tikteHeel goed bedacht
dat aanhoudende tikkenEcht wat
zoo iemand doet in zijn onrustige
gejaagdheidEn dan de grimage De
goedaardige gezond en blozend in nette
kleeren en de magere gierigaard me:
zyn sluwe gelige tronie in een vaal
pak
Een gezellig bal heeft de uitvoering
beslotenEen uitvoering die allen ten
zeerste heeft voldaan en doet verlan
gen naar een volgendeEn terwille
van de kostbare tijd om het publiek
alles te geven van wat het op
zoo’n avond ook maar verlang! n
kar, opent en sluit de voorzitter'
slechts met een handomdraai
Hy bljjve zjjn taak nog lang ver
vullen.
uitgevoerd wanneer u zich althans
bereid verklaart de begrafenis te
bekostigen."
„Is dat noodzakeljjk vroeg Marina
een weinig aarzelend.
„Ja, juffrouw Toldy, dat gaat niet
anders, anders stelt de gemeente
zich natuurlijk voor haar onkosten
schadeloos door verkoop der nage
laten bezittingen."
Marina dacht na.
Ten slotte zou de begrafenis haar
méér kosten dan de schamele meu
beltjes aan waarde vertegenwoordig
den. Maar een zacht stemmetje in
haar binnenste maakte een einde aan
haar weifelen.
„Ik zal de begrafenis voor m|jn
vriendin betalen weliswaar kan
ik slechts de eenvoudigste klasse
bekostigen: ik ben immers maar
employé in een modezaak."
„Die er uit ziet als een dame uit
de allereerste kringen," dacht Miklos
Eötvöi. Hy sprak zjjn gedachten niet
uit, maar z(jn blikken spraken slechts
te duidelijker taal: oprechte bewon
dering straalde er uit.
Een oogenblik bleef de inspecteur
nog als aan de plaats genageld staan
en keek den wegschietenden wagen
bjjna verlangend na. Er lag een
eigenaardige uitdrukking van wee
moed op z|jn gezicht, die wondt r'.jjk
contrasteerde met z(jn scherp-gesne-
den, bijna harde trekken.
Dit roodblonde meisje had gevoe
lens in hem wakker geroepen als
nog geen enkele andere vrouw. Van
het eerste oogenblik af, toen ze voor
hem stond met haar gracieus figuurtje
en haar opmerkelfjk-gedistingeerd
optreden, had hQ zich sterk tot haar
aangetrokken gevoeld en was er een
verlangen in hem geweest, haar te
beschermen, te verwennen, alle moei
lijkheden des levens voor haar uit
den weg te ruimen.
Zonder eenige plechtigheid werd
het stoffelijk overschot van gravin
Hortense, Josefiae, Eugenie Pereny
aan de aarde toevertrouwd. Een ruw-
getimmerde kist, slechts door Marina’s
krans gesierd, gleed hortend in de
groeve, en een bleeke herfstzon
plekte triest door een loodgrijs wolken-
Zóó begroef men haar, wier bet-
t!
M
5
i
t
I
le
te
DOOR
Anny van Panhuys.