Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz
w
Het bouwen van een vaste brug
in gewapend beton en metzelwerk
over de vaart „De Horzea" in de
weg naar het Station.
WORKUM EN DE AFSLUITDIJK
DER ZUIDERZEE
ZATERDAG 29 MEI 1937.
No. 22
63ste Jaargang
Officieel Gedeelte.
Plaatselyk Nieuws.
I
t
I
COLLECTE
Collecte
Gewapenden Dienst
Reglement
Autovervoer Personen.
AANBESTEDING.
UITSLAG van de stemming voor de Tweede Kamer op 26 Mei 1937, in de gemeente WORKUM
met vergelijkend overzicht van de uitslagen der stemmingen voor de Tweede Kamer in 1933 en den Gemeenteraad in 1935.
- Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
TOTAAL
1933
1933
1933
1933
1933
1935
1. R.-K. Staatspartij
38
32
Aalberse
259
30
25
24
432
383
87
81
72
20
289
289
2. S.D.A.P.
3
Albarda
29
1
133
20
30
50
157
53
79
75
24
21
357
35
33
32
355
3. Anti Rev. Partij
115
74
293
85
107
102
89
117
126
90
78
88
80
4. Chr. Hist. Unie
125
242
270
151
215
266
193
103
119
15*
Bierema
55*
3
6
5. Vrijheidsbond
15
91*
7
98*
11
16
6
Oud
7
6
134
6. Vrijz. Dem. Bond
35
48
36
44
43
35
L. de Visser
7. Comm. Partij
12
7
7
3
4
1
Kersten
2
1
3
8. Staatk. Geref. Partij
1
1
2
Sneevliet
2
9. Rev. Soc. Arb. Partij
2
2
2
Vervoorn
10. Plattel. Bond
2
4
4
19
1
6
37
Arts
5
11. Kath. Dem. Partij
12
1
2
3
219
11
1
2£
van Houten
1
13. Chr. Dem. Unie
83
11
81
9
44
3
Kraak Steeman
14. Nat. Rad. Verb.
1
1
1
6
2
1
Mussert
9
15. Nat. Soc. Bew.
3
1
18
10
6
8
5
30
Lingbeek
13
9
16. Herv. Geref. Staatsp.
8
9
7
H. Visscher
17. Chr. Nat. Actie
Emmens
19. Nat. Herstel
3
Meijer
3
20. Zwart Front
-
74
12
Dekker
28
Ned. Chr. Arb. Partij
34
3
2
1
Kleine Partijen
35
8
2
1
1
17
3
23
8
6
8
11
Onwaarde
5
14
8
175
183
1959
569
164
1941
1838-
558
540
595
580
565
605
TOTAAL
585
619
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 1935 kwamen de Vrijheidsbond en de Vrijz. Dem. Bond met een gemeenschappelijke lijst uit.
Colijn
de Geer
431
95
No. der lijst met
Naam der Partij
Naam van den
eersten candidaat
der lijst
38
35
Gem. R.
1935
Tweede K.
1937
Tweede K.
1937
Gem. R.
1935
Tweede K.
1937
tl
1.
Stemdistrict I
MARKT
574
f
31
686
259*
120
1Q
2
s
Stemdistrict II
ZUID
Tweede K. Gem. R.
1937
Stemdistrict IV
HEIDENSCHAP
Tweede K.
1937
Stemdistrict III
NOORD
Gem. R.
1935
-
Dit blad verschynt des Za-
i terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterlijk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
I -
De prijs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bjj abonnement belangrijk
lager
8
*4$
Zoowel de aardewerkfabricage
als het aantal beroepsvisschers van
thans is wel wat aan den lagen kant
gehouden.
Door een correspondent van het
„Leeuw. Nleuwsbl.“ wordt onder dit
opschrift het volgende geschreven
Dicht bij de zeedQk, want dicht by
zee kan men niet meer zeggen, staat
in een stuk land vlak aan de weg
door Workum, een eenzame grijze
paal. Dat is tenminste de eerste in
druk, doch b{j nadere beschouwing
blijkt deze paal, waaraan zich in de
zomer de koeien de jeukende huid
schuren, het eenigste overblijfsel te
zijn, van wat, voor ruim een eeuw,
een reusachtige bewoner der koude
Noordelijke zeeën was. Het is een
tamelijke verweerde rib van een
Groenlandsche walvisch. Doch zoo
verweerd is deze rib nog niet, of ze
zal, indien ze tenminste nog niet van
tevoren wordt weggehaald, nog vele
generaties van koeien tot een wrijf
paal kunnen dienen. Er gaat iets
troosteloos uit van deze t|jd, weer en
wind trotseerende rib, die als een
uitgestrekte vinger naar de vluchten
de grjjze wolken wijst. En dat is geen
wonder, want dit is het eenige, dat
er Is overgebleven van de eens zoo
bloeiende Workumer visscherfl.
Er is een tijd geweest, datdeWor-
kumer schepen gezien werden op alle
zeeën en dat de Workumer walvisch-
vaarders zich waagden tusschen de
onherbergzame ijsbergen der Noor
delijke wateren en dat ze storm, hagel
en sneeuw trotseerden, om de gewel
dige Groenlandsche walvisch te be
machtigen. Met de kooplieden waren
zf) het, die welvaart brachten in het
kleine stadje, dat lag weggedrukt te
gen de dijk in een hoek van de
Zuiderzee.
Ja, ook Workum heeft zijn tfjd van
groote bloei gehad, zooalsvrjj wel alle
plaatsen aan de Friesche Zuiderzee
kust en net als van al die andere
stadjes was de oorzaak van haar
achteruitgang dezelfde, als waardoor
die werden de „doode steden" aan de
Zuiderzee, n.l. het verzanden van de
haven, waardoor de scheepvaart vrij
wel onmogelijk werd. De overzeesche
handel nam af en verdween, de Groen-
landvaarders voeren niet meer uit,
de omzet van bloeiende bedrijven
verminderde zoodanig, dat hiervan
ook velen gedoemd waren te ver
dwijnen. Natuurlek was dit niet ge
heel op het verzanden der haven
terug te voeren, doch wel was dit de
aanleiding tot de algemeene achter
uitgang.
Van de zeventien pottebakkerflon
die er geweest zijn, is er nog slechts
één over, die een harde strijd heeft
te voeren tegen de op moderner leest
geschoeide pottenbakkerijen elders in
ons land. Hier in Workum wordt nog
alles uit de hand gedraaid en goeden
ongelooflijk vlug. Met de routine van
een lang pottebakkersleven in zijn
vingers vormt de oudste der in het
bedrjjf werkzame arbeiders, een bijna
tachtigjarige pottenbakker, de klei
nog even vaardig als de jonge kerel
aan de draaischijf, welke dagelijks
een onnoemelijk aantal bloempotten
uit de grijze grondstof laat geboren
worden. Bjj duizenden worden deze,
onder zjjn handen ontstane bloem
potten in het echt typische potten
bakker so vent je gebakken.
Uit deze ovens kwam, en komt nog
wel, het eigenaardig gekerfde aarde
werk, bekend onder de naam Wor
kumer aardewerk. Het vormen en
draaien van deze schotels, kannetjes,
vaasjes, bloem-, thee- en koffiepotten
en nog een onnoemlijk aantal dingen
meer, geschiedt in de pottenbakkerij
doch het kerfwerk wordt tegenwoor
dig als huisvlijt beoefend, daar de
omzet te gering is, om daarvoor een
aparte afdeeling aan het bedrjjf te
kunnen verbinden. In elk geval geeft
deze pottenbakkerij nog aan verschil
lende menschen werk al is het ook
lang niet meer wat het geweest is.
Vroeger was bet afzetgebied voorna
melijk Amsterdam, doch tegenwoor
dig is het maar heel weinig wat er
nog naar deze stad geleverd wordt.
Men heeft naar een ander omzetge-
bied moeten omzien, wat men ge
deeltelijk in Groningen en Drenthe
heeft gevonden.
Doch het is niet alleen de potten
bakkerij welke is achteruitgegaan.
Ook het visscherjjbedrijfis verloopen.
De haven ligt geheel verlaten, alleen
een oude Friesche boot en een half
vergane vischkaar wiegelen aan een
eindje touw op het juist rimpelende
water en doen in het geheel geen
moeite om hun bjjna verteerde boeien
te verbreken. Lusteloos en futloos
zoeken ze zelfs nog een steuntje tegen
de wal. Waar zijn de stoere kerels,
die met krachtige armen de bootjes
voort deden schieten, zoodat het wa
ter woedend spetterend er tegen op
klotste Een hangt er over de leuning
van de brug, de breede schouders
onwennig in het confectie jasje, en
kjjkt verdroomd in het water, waarop
voor hem niets meer te verdienen
valt.
Die zwarte streep daar heel in do
verte, de Afsluitdijk, heeft aan de
Noordelijkste plaats van de Friesche
Zuiderzeekust, van waaruit op haring
en ansjovis werd gevischt, deze tak
van bedrijf ontnomen. En niets is er
voor in de plaats gekomen, zelfs geen
Zuiderzeesteun. Natuurlijk hebben ze
vergoeding gekregen voor de waarde
vermindering van hun materiaal,
doch steun wordt er niet uitgekeerd,
ook niet aan hen, die van vader op
zoon steeds visscher zjjn geweest. De
oorzaak hiervan is, dat vrijwel geen
van allen zijn bestaan vond uitsluitend
op de Zuiderzee. Velen waren seizoen-
visschers en hadden naast de vis-
scherij nog het een of andere bedrijf je,
waaruit ze eenige inkomsten genoten
in de tQd, dat er geen haring of
ansjovis kon worden gevangen. De
werkelijke visschers bepaalden zich
niet uitsluitend tot de Zuiderzee,
maar vischten ook in de binnen
wateren. Doch nu zjjn ze uitsluitend
op het binnenwater aangewezen en
dit heeft hun inkomen in niet geringe
mate doen dalen. Eu zjjn er trouwens
niet veel meer. Slechts twee beroeps
visschers zijn er overgebleven. De
haven ligt verlaten en in het sool
zjjn geen schepen te zien. Slechts
heel in de verte steken een paar
tuikstokjes boven het water uit en
verder niets. Van de Workumer
visschersvloot van ongeveer twintig
ii vyf en twintig schepen is niets
meer te bespeuren. De meesten zijn
vertrokken; enkelen naar het nieuwe
vischwater benoorden de Afsluitdijk,
waar ze met andere van de Zuider
zee verdreven visschers trachten de
visch buit te maken, welke nog steeds
trekt naar de stroomlooze paaiplaat-
sen van de Zuiderzee, maar diedeor
de Afsluitdijk worden tegengehouden
en nu voor een gedeelte terecht
komen in de nettenvelden van de
Waddenzeevisschers, dezelfden, waar
door ze vroeger werden gevangen
in de Zuiderzee.
Workum heeft als visschersplaats
zefld van de plaats waar ze onbruik
baar geworden was.
Doch het is niet alles verlies, wat
de afsluiting der Zuiderzee voor
Workum heeft opgeleverd; een be
hoorlijke winst aan land staat er
tegenover.
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter algemeene
kennis, dat door hen vergunning is
verleend aan het Landelijk Comité
van uitvoering van den Nationalen
Reclasseerlngsdag te Amsterdam tot
het houden van een huis- en straat-
collecte met speldjes verkoop op Za
terdag 5 Juni 1937.
Ter voorkoming van misverstand
wordt er de aandacht op gevestigd,
dat deze kennisgeving alleen dient
tot informatie voor het publiek, zoo
dat daarin geen aanbeveling voor of
Instemming met de collecte moet
worden gelezen.
Workum, den 27 Mei 1937.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter kennis, dat
de collecte ten behoeve van het fonds
ter aanmoediging en ondersteuning van
den gewapenden dienst in de Neder
landen (Fonds voor oud-militairen) in
deze gemeente zal worden gehouden
in de week van 7—12 Juni e.k.
Workum, 27 Mei 1937.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De Secretaris,
v. D. GOOT.
670
40
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter kennis van
belanghebbenden, dat op 1 Juli as.
In werking treedt het Koninklijk Be
sluit van 12 Januari 1937 tot invoering
van een vergunningsstelsel voor het
exploiteeren van motorrijtuigen tot
vervoer van personen (reglement
autovervoer personen).
Ingevolge art. 2 van dat K.B. is
o.m. vergunning vereischt voor de
exploitatie van taxi’s en huurauto’s
over de wegen.
Aanvragen om vergunning moeten
worden gericht tot Burgemeester en
Wethouders, met opgave waar de
aanvrager de taxi’s standplaats wil
doen innemen of waar hjj de huur
auto’s wil doen stallen.
Workum, 27 Mei 1937.
Burgemeester en Wethouders,
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM zullen op Maandag? Juni
a.s. des avonds 8 uur publiek aanbe
steden
Bestek met 2 teekeningen zjjn ver
krijgbaar ter secretarie a f4.—.
Inlichtingen verstrekt de gemeente-
architect.
Workum, 25 Mei 1937.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
WORKUM, 24 Mei. Zaterdagavond
j.l. omstreeks half negen waren er om
en bgj de Markt heel wat menschen
verzameld, waaronder vele muziek
beoefenaars met hun instrumenten en
vaandels, en voorts nog talrfjke mu
ziekliefhebbers.
Het waren de muziekcorpsen „Har
monie" van Warns, „Soli Deo Gloria"
van Ferwoude, „Harmonie" van Par-
rega, ons „Crescendo" met hetjeugd-
corps en onze plaatselQke zangver-
eenlglng „T.a.v.e.n.u.", die tegen
negenen onder de vrooljjke en sterke
Verlies en Winst
Gem. R.
1935
n
