Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz
- Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
ZATERDAG 31 JULI 1937.
63ste Jaargang
No. 31
Officieel Gedeelte.
Gemeenterekening.
AANBESTEDING.
„Het Workumer-Nieuwland'
betreffende
adres.
r
sche
loog
isul-
i in-
Mei
ver-
nel-
Uit
uur
op
uur
sra-
out-
600
ven
de
ast,
ehe
ker
in
de
ran
t
t
;en
ad,
het
is.
aid
Ip-
est
en
186
de
»y
de
m-
ra-
m,
ar
e-
50
»u
in
a,
d,
h-
rd
>n
>n
u
)0
In
n
:e
ir
n
n
is
r.
n
B-
It
1.
n
>-
I,
u
--
Dit blad verschflnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterl^k Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
I-
De prijs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
By abonnement belangrijk
lager
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter algemeene ken
nis dat de rekening van inkomsten en
uitgaven der gemeente over het jaar
1936 aan den raad is overgelegd, van
heden voor ieder op de Secretarie ter
lezing ligt en aldaar in afschrift, te
gen betaling der kosten, verkrijgbaar
is.
Workum, den 27 Juli 1937.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
Verslag van de vergadering van
den Raad der Gemeente
WORKUM,
op Maandag 26 Juli 1937, ’s avonds
half acht.
Voorzitter de heer Mr. W. M. Oppe-
djjk van Veen, Burgemeester.
Secretaris de heer D, van der Goot.
Tegenwoordig alle leden.
Punt 1. Notulen van de vergadering
van 3 Juni j.l.
Deze worden zonder op- of aan
merkingen goedgekeurd.
Punt 2. Ingekomen stukken en mede-
deelingen.
a. Resoluties van de Gedeputeerde
Staten houdende goedkeuring van de
volgende besluiten
1. renteverlaging van een vijftal
deelige gevolgen te laten dragen. De
gemeente heeft immers enkele jaren
terug ook al met het oog op het ver
plichte vak lichamelijke oefening
voor de scholen, een sportterrein
laten aanleggen, waarvan de lasten
nu ook op de gemeenschap drukken.
Het schoolbestuur verkeert in een
zelfde positie en waar elk jaar op
gegeven werd dat in vak j geen les
werd gegeven, terwijl toch vergoe
ding over het geheele bedrag werd
gegeven, vindt spr. het niet meer
dan billjjk dat daarmee ook bjj de
afkoopsom rekening wordt gehouden.
Bovendien voor het gestelde doel
behoefde het gymnastieklokaal niet
in gebruik te worden genomen, maar
toch is het voor handwerkles wel
regelmatig gebruikt.
De voorz. antwoordt dat met de
verschillende wetsbepalingen reke
ning is gehouden en het gaat alleen
om de vorm, nl. dat de Raad het be
sluit tot uitkeering van een afkoop som
bad moeten nemen inplaats van B. en
W., doch omtrent het bedrag, hetwelk
als een afzonderlijk besluit is te be
schouwen, zijn geen aanmerkingen
gemaakt; dit staat vast hoewel er
stormen woedden.
Het doet den heer Brandsma vreemd
aan, dat, nu de Kroon B. en W. on
bevoegd verklaart en de Raad hier
omtrent had moeten beslissen, de
Raad zichzelf nu ook onbevoegd gaat
verklaren. Spr. zou dit punt willen
verdagen tot de volgende vergadering
om beter ingelicht te worden en wat
de weg dan is als het schoolbestuur
Inderdaad het volle pond toekomt.
De heer Gaastra ziet in verdaging
weinig heil. De zaak is aan de eene
kant vrij ingewikkeld, doch anderzijds
vrQ eenvoudig. Er zijn door de be
voegde instanties geen bezwaren ge
maakt tegen het besluit zelf, doch de
goedkeuring van den Raad ontbrak,
welke onder de thans nog geldende
bepalingen ook niet meer gegeven
kan worden.
De voorz. licht nogmaals toe dat
er twee besluiten zjjn, ééa tot in
williging van het verzoek om een
afkoopsom te ontvangen en ééu tot
vermindering van de geschatte waar
de. Het eerste besluit had de Raad
moeten nemen, doch nu de datum
waarvoor dit behoorde te geschieden
voorbQ i8> i8 de Raad ook onbevoegd,
zoolang hierin niet door een wets
wijziging wordt voorzien, hetgeen
binnenkort wel te verwachten is.
Het resultaat was, wanneer de Raad
de beslissing genomen had, dus
precies eender geweest als thans.
De heer Brandsma merkt evenals
de heer Ferwerda op, dat het gym
nastieklokaal, wat hier het geschil
punt is, toch voor handwerken is
gebruikt, zoodat de Raad zich ook
over het bedrag van de geschatte
waarde had kunnen uitspreken, het
geen de voorz. echter ontkent. Alleen
’s Raads goedkeuring tot afkoop was
noodig geweest.
De heer Ha{jtema meent dat de
Raad zijn houding ten opzichte van
dit verzoek ook thans wel kan be
palen.
Nadat men zich nog eens in den-
zelfden geest als hlervoren uitspreekt
en verklaard wordt dat het prae-
advles en het gansche verloop van
deze kwestie nog niet geheel begre
pen Is, wordt het voorstel om dit
punt tot de volgende vergadering te
verdagen, met 8 tegen 3 stemmen
aangenomen.
Tegen stemden de heeren Ferwer
da, Faber en HaQtema.
Punt 4. Rapport van de commissie
belast met het onderzoek van de bedrijfs-
rekeningen, dienst 1936.
De commissie heeft geen opmer
kingen, zoodat de rekeningen voor-
loopig vastgesteld worden tot de
volgende bedragen
Gasbedrijf:
Gewone dienst Baten en Lasten
f 37008.661/j. Het verlies bedraagt
f 7677.381/a.
Kapitaal dl en st Ontvangsten en Uit
gaven f 49485 56V2-
Electrlclteitsbsdrtjf
Gewone dienst Baten en Lasten
f 17190 De winst bedraagt f1792 04
Kapitaaldienst Ontvangsten en Uit
gaven f 40379 29
De heer Ferwerda vraagt of het
verlies bij het gasbedrijf veroorzaakt
is door bijzondere uitgaven en zoo
niet, of dan geen maatregelen moeten
worden genomen, opdat de reserves
het recht van uitpaarden afstand wei d
gedaan, waarmee dan tevens dejaar-
Hjksche retributie van f 50 verviel.
Door het waterschapsbestuur is daar
op de steun en medewerking van de
Gedeputeerde Staten ingcroepen, die
meenen dat in de retributie verdiscon
teerd is grondrente en eigendomsrech
ten, waarom zij In overweging geven
de retributie Iq overleg vas tte stellen
op plm. f38. Uit vroegere notulen van
vergaderingen in het laatst der vori
ge eeuw blijkt dat de gemeente uit
drukkelijk bezwaar maakte tegen de
motiveering van het waterschap (de
zelfde als thans) dat „met het oog op
’t verlies van ’t grasgewas van ’t over
te dragen vak d(jk“ de retributie op
f 50 zou worden gesteld. In de dtfi
nitieve overeenkomst zijn deze woor
den dan ook niet opgenomen.
Een en ander wordt in de mede-
deeling van B. en W. uitvoerig om
schreven, terwijl tot slot er de aan
dacht op wordt gevestigd dat Indien
de gemeente de retributie niet betaalt
de mogelijkheid niet uitgesloten is
dat zjj door het waterschap in rech
ten wordt aangesproken. In dat ge
val zal de Raad, nadat rechtskundig
advies zal zjjn ingewonnen, nog
moeten beslissen of de gemeente
zich tegen deze vordering zal ver
zetten, ja of neen. Ingeval deze vraag
bevestigend beantwoord wordt zal
het raadsbesluit aan de goedkeuring
van Ged. Staten moeten worden
onderworpen.
Nadat de heer Jonkman als z(jn
meening te kennen geeft dat b(j dit
recht ook sprake is van het over
gaan van eigendomsrechten, wordt
een voorstel van den heer de Roest
om die retributie van f50 niet meer
te betalen met 10 tegen 1 stem, die
van den heer Jonkman, aangenomen.
Punt 9. Aanbieding van de gemeente
rekening, dienst 1936.
Deze rekening, die in uitgaven en
ontvangsten sluit, wordt voor onder
zoek in handen gesteld van een com
missie bestaande uit de heeren de
Roest, Jonkman en Westendorp.
Rondvraag.
De heer Ferwerda heeft vernomen
dat de begroeting ’37 met verschil
lende bemerkingen is goedgekeurd
en vraagt of dit inderdaad het geval
is.
De voorz. antwoordt dat de be
groeting ’36 pas goedgekeurd is en
hoewel enkele toelichtingen b(j de
begrooting ’37 zjjn verstrekt zal de
definitieve goedkeuring daarvan nog
wel geruimen tjjd duren.
De heer Brandsma verzoekt zoo
weinig roogelyk muziekuitvoeringen
op Zaterdagavond te laten houden,
waarvoor de voorz. ook niets bljjkt
te voelen, doch onlangs waren er bui
tengewone omstandigheden.
Verder vraagt de heer Brandsma
of het voldoende bekend is dat een
vergoeding voor schoolgaande kinde
ren thans weer verstrekt mag wor
den wanneer de afstand van school
tot woning minstens 4 K M. bedraagt.
Geantwoord wordt dat deze wijzi
ging van 5 op 4 K M. blikbaar vol
doende bekendheid heeft, want reeds
zjjn weer verschillende aanvragen
binnengekomen.
De heer Dijkstra heeft met genoe
gen gehoord dat de drinkwatervoor
ziening bij de werkverschaffing ge
regeld zal worden. Het schaftlokaal
doet thans ook dienst als opslagplaats
voor kunstmest, wat spr. gaarne ver
andert zag, en voorts zou een houten
vloer of desnoods wat losse planken,
het verblijf ter plaatse ook aangena
mer maken, waarvoor over enkele
maanden het tijdig aanwezig z{ju van
brandstof ook veel kan bedragen.
De voorz. zal met deze wenschen
rekening houden, doch ontving ze
doordat bjj de sluis een kraan op de
waterleiding is aangebracht, terwijl
het vervoer zeker wel onderling ge
regeld zal kunnen worden. Naar aan
leiding van een vraag van den heer
Brandsma inzake werkgelegenheid
voor de arbeiders uit onze gemeente
aan de Rijksweg No. 43 is van den
agent van de arbeidsbemiddeling in
Wonseradeel bericht ontvangen dat
in het bestek voor de werkzaamheden
aan de bovenbedekking niet uitslui
tend inwoners van Wonseradeel in
aanmerking komen, doch de kans op
plaatsing zal voor Workumers zeer
gering zQn. Persoonlijke aanbieding
bil de uitvoerders kan alleen eenlg
effect sorteeren, dus in tegenstelling
met de N.O.-polder, waar juist de
rechtstreeksche aanbiedingen uit den
booze zjjn, aides de voorz.
Punt 3. Verzoek van het bestuur der
Vereeniging voor Christelijk Nationaal
Onderwijs in het Heidenschap om uitkee
ring van de „afkoopsom” ex artikel
2O5ter der Lager Onderwijswet 1920.
In een zeer breedvoerig prae-advies
deelen B. en W. mede dat het bestuur
der Vereen, voor Chr. Nat. Onderwijs
in het Heidenschap verzoekt in het
bezit te worden gesteld van de zgn
afkoopsom van 80 der geschatte
waarde van schoolgebouw en terrein
of wel 8O°/o van f68 820. Op 31 Dec.
1936 is reeds uitgekeerd 80 o/o van
f 58.123, zoodat eventueel nog zou
moeten worden uitgekeerd 80 o/o van
f 10 700. De gebruiksvergoeding, groot
6.214o/o van deze f 10.700, waarop het
schoolbestuur vanaf 1 Jan. 1937 even
eens aanspraak meent te mogen ma
ken, zal volgens B. en W. alleen
verschuldigd zyn wanneer in hoogste
instantie zou worden uitgemaakt dat
de gemeente nog tot betaling van
80 pet. van f 10.700 verplicht is. De
gang van zaken en de overwegingen
van B. en W. getoetst aan soortgelij
ke af koopkwesties worden medege
deeld en hoewel B. en W. geen na
dere verantwoording van hun besluit
behoeven af te leggen, volgt een uit
eenzetting om een en ander aan dui
delijkheid te doen winnen. (Hetblijkt
naderhand dat door uitvoerigheid ook
op bijkomstige punten, de duidelijk
heid voor de meeste leden vervaagt,
waardoor de mondelinge toelichtingen
van den voorz. meer licht brengen in
de volgens deze zeer ingewikkelde
zaak van administratief recht). De
beslissing op het verzoek om inge
volge art. 205ter der L.O.-wet 1920
een afkoopsom te ontvangen, was,
naar men oordeelde, uitdrukkelijk aan
het College van B. en W. opgedragen
terwijl voorts van toepassing werd
gebracht de bepaling dat de vergoe
ding verminderd mag worden, wan
neer blijkt dat een gedeelte van een
gebouw langer dan 6 jaren buiten
gebruik is gebleven, wat met het
gymnastieklokaal het geval was. Deze
vermindering had omstreeks 1927
reeds in het bedrag van de gebruiks
vergoeding toegepast kunnen worden,
doch is onopgemerkt gebleven totdat
thans b{j deze uitkeering-in-eens die
foutieve toestand is rechtgezet in ’t
belang van het gemeentelijk financieel
beheer. Da Kroon besliste nu, dat B.
en W. onbevoegd waren op het ver
zoek van het schoolbestuur te beschik
ken, welke beslissing B. en W. moei
lijk kan bevredigen en waarover
trouwens de geheele wetenschappe
lijke pers zich zeer afkeurend uit.
Nu de datum waarvoor de Raad zich
voor afkoop had moeten uitspreken
is verstreken, adviseeren B. en W.
dat de Raad zich thans onbevoegd
verklaart om op het verzoekschrift
te beschikken, in afwachting van een
wetswijziging die slechts in deze
materie kan voorzien.
De heer Faber zegt dat het met
dit uitgebreide prea advies is gelijk
het spreekwoord zegt „Vanwege de
boomen ziet men het bosch niet” en
daarom had de Raad meer gehad aan
een korte, duidelijke uiteenzetting,
’t Gaat alleen om de vraag heeft het
schoolbestuur recht op deze uitkee
ring, ja dan neen. Indertijd is een
school gebouwd die in alle opzichten
moest voldoen aan de toen gestelde
eischen en dat ook met die voor de
naaste toekomst rekening werd ge
houden, nl. voor het opkomst zijnde
verplichte vak j (lichamelijke op
voeding) is begrijpelijk en op zich
zelf te loven. Nu de Invoering van
dat vak is uitgesteld gaat het toch
niet aan het schoolbestuur de na-
zoo weinig mogelijk zullen worden
aangesproken.
De heer Gaastra antwoordt dat dit
verlies een gevolg is van minder gas
verbruik wat gedeeltelijk het electri-
citeitsbedrijf ten goede is gekomen,
terwijl verder de voorz. een bevredi
gend antwoerd geeft, nl. dat reeds
naar gunstiger bedrijfsuitkomsten
wordt gestreefd, waarbij men zich zal
laten voorlichten door zeer deskundige
instanties.
Punt 5. Voorstel van B. en W. tot wij
ziging van de verordening op de heffing
van besmettelijke ziekten-gelden.
Docr het Departement vanBinnen-
landsche Zaken worden enkele wijzi
gingen in deze verordening verlangd,
met betrekking tot de omschrijving van
de ten laste der gemeente komende
koster, waartegen geen der leden
bezwaar maakt.
Punt 6. Voorstel van B. en W. om
met den Staat een overeenkomst aan te
gaan inzake grensregeling van den haven
toegang.
In het prae advies komen B. en W.
tot de conclusie dat de gemeente b(j
de haventoegang feitelijk geen andere
rechten had, dan dat de Staat toestond
dat op en in z(jn eigendom een dam
was aangelegd en een geul was ge
graven, waarvan dan het onderhoud
en beheer b(j de gemeente was. Deze
toestand gaf moeilijkheden bij de ver-
pachtlging en uitoefening van het
vlschrecht, als ook bij het baggeren
van benoodigd zand. Overeen grens
regeling, waarbjj als eigendom van
de gemeente wordt aangenomen de
grond waarop de dam is gelegd, met
aan de zuidzijde een streok van 25 m.
en aan de noordzijde een strook van
35 - 60 m., is onderhandeld en hier
voor zal de gemeente aan den Staat
een bedrag van f 10 moeten betalen
Cinform het voorstel van B. en W
wordt zonder hoofdelflke stemming
tot h*t aangaan van deze overeen
komst besloten.
Punt 7. Voorstel van B. en W. om
gelden beschikbaar te stellen voor het
maken van een bergplaats bij de woning
van den gemeentesecretaris.
Voor berging van fietsen, tuinge
reedschap enz zal een houten berg
plaats met betonvloer groot 2 x 3 M
waarvan de kosten plm. f 120 bedra
gen, in een behoefte voorzien, waarom
B. en W. adviseeren dit bedrag op
de begrooting voor 1937 uit den post
voor onvoorziene uitgaven beschik
baar te stellen.
De heer Westendorp vreest dat bij
inwilliging meer dergelijke verzoeken
zullen binnenkomen en acht het daar
om beter dat de bewoners zoo’n
berghok zelf bekostigen om het bjj
vertrek aan de gemeente of volgende
huurder over te doen.
De voorz. vindt dit geen goede op
lossing, want dan zou men evenzoo
met andere vernieuwingen kunnen
handelen, wat een ongewenschte cha
otische toestand zou geven.
De heer Jonkman voelt er meer
voor om jaarlijks een rente te heffen
van bijv. 5 pct. van het kostenbedrag,
wat op meerdere aanvragen iets
remmend zou werken.
Ook de heer de Roest vindt dat om
die redenen wel een goed idee.
De heer Dijkstra stemt ook met
deze oplossing in en hij hoopt dat er
vele dergel(jke verzoeken mogen ko
men, want dat is bij deze woningen
een heele verbetering, terwijl het ook
weer verruiming van werk tengevol
ge heeft.
Het voorstel om de benoodigde
gelden beschikbaar te stellen en daar
van jaarlijks 5 pet. vergoeding te
vragen, wordt zonder hoofdeljjke
stemming aangenomen.
Punt 8. Mededeeling van B. en W.
inzake het geschil met het Waterschap I voortaan gaarne rechtstreeks aan zijn
„Het Workumer-Nieuwland” betreffende'padres.
het recht van uitpaarden langs den Hin- f)e heer Westendorp oordeelt de
voorgenomen asbelasting voor de
Heidenschapsterweg waarover on
langs in besloten vergadering is ge
sproken en die intusschen meerderen
bekend schijnt te z{jn hinderlijken
absoluut onnoodig. De weg is best en
zal nu met nog grootere wagens be
reden worden, zoodat men van het
doel juist het tegenovergestelde be
reikt.
De voorz. antwoordt dat dan toch
een meer verdeelde, gelijkmatige druk
geldleeningen
2. conversie van geldleeningen
tot een bedrag van f 35000
3. idem tot een bedrag van f 8500
4. idem tot een bedrag van f 58000
5. idem tot een bedrag van f 13500
6. aangaan van een geldleening met
den Staat tot een bedrag van f 10.600
b. Resolutie van de Gedeputeerde
Staten houdende goedkeuring van de
begrooting voor 1936;
c. Bericht van de Gedeputeerde
Staten dat de wijziging van de Alge
meene Politieverordening d.d. 3 Juni
1937 door dat college is ontvangen
d. Bericht van de Gedeputeerde
Staten dat hij K.B. van 27 Mei 1937
is goedgekeurd de verordening op de
heffiag van opcenten op de gemeente
fondsbelasting
e. Rapport van M. Kramer te Leeu
warden inzake controle van de ad
ministraties van het gas- en electri-
clteitsbedrijf over het le kwartaal
van 1937;
f. Verslagen over 1936 van:
1. de provincie
2. den provincialen keuringsdienst
3. Volkshuisvesting.
Overeenkomstig het voorstel van
B. en W. worden deze stukken voor
kennisgeving aangenomen.
De voorz. deelt nog mede dat een
onderzoek is ingesteld naar de mo
gelijkheid van drinkwatervoorziening
ten behoeve van de arbeiders in de
werkverschaffing op het Groene
Strand. Dit werd vergemakkelijkt
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM zullen op Dinsdag 3
Augustus a.s., onder ingezetenen aan
besteden
Perceel IHet baggeren van
een gedeelte vaart bij het
Kalkovenbrugje.
Perceel IIHet slatten van
een vaart in het Heidenschap.
Perceel III Het ophoogen van
een terrein achter de Her
vormde school.
Bestek en teekening a 25 cent ver
krijgbaar ter Secretarie in de ge
wone bureau-uren.
Workum, 28 Juli 1937.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De Secretaris,
v. d GOOT.
delooperdfjk en de daarvoor verschuldigde
retributie.
In den loop der jaren is meermalen
door den Raad gevraagd of de retr’-
butle van f 50 voor het recht van
uitpaarden van schepen „langs de
kruin van de d(jk” niet kon vervallen
nu van dat recht sinds lang geen
gebruik meer wordt gemaakt. Onder-
handellngen hadden aanvankelijk geen
succes, totdat de Raad tot een meer
resolute beslissing kwam, door het
waterschei sbe stuur te berichten dat op den weg wordt “uitgeoefend, wat
met ingang van 1 Januari 1936 van‘voor de bermen zeker beter is.
I!
8
s
i
i
