Nieuws- en Advertentieblad
“1
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Rouwbrieven
worden spoedig geleverd
Drukkerij „FRISO” - Workum
I
Het T.B.C. bloempje voor ons
Groene Kruis.
H
ZATERDAG 18 SEPTEMBER 1937.
No. 38
63ste Jaargang
Officieel Gedeelte.
Plaatselijk Nieuws.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45 -
INGEZONDEN.
COLLECTE
Algemeen weekoverzicht
Binnenland.
II.
f 22 397
- 25.300
J
vraagt prijsopgaaf en proef-
druk bij den drukker van
dit Blad
T. GAASTRA Bz. - WORKUM
- 23 680
- 23 979
- 24.181
- 24.200
- 24.300
- 24 300
- 24 450
- 24 500
- 24 829
- 24 840
- 24 888
24.900
- 25 000
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
ALLE DRUKWERKEN
worden spoedig en netjes
uitgevoerd door
DRUKKERIJ „FRISO”
Tel. 45 Workum
i--
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorin, in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterlyk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
- 22.500
- 23 370
Fa. Gebr. Draaisma te Piaam - 23 390
- 23 459
De prijs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
By abonnement belangrijk
lager
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter algemeene
kennis, dat door ben vergunning is
verleend aan het Bestuur der Afd.
Workum van het Groene Kruis tot
het houden van een speldjes-collecte
op 22 September a.s.
Ter voorkoming van misverstand
wordt er de aandacht op gevestigd,
dat deze kennisgeving alleen dient
tot informatie voor het publiek, zoo-
dat daarin geen aanbeveling voor of
Instemming met de collecte moet
worden gelezen
Workum, 16 September 1937.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
Kabinet Colyn compleet.
De Min. President heeft zijn kabi
net blijkbaar in z{jn volledige samen
stelling aan de Kamers willen pre-
senteeren, vóór deze haar wetgeven
der! arbeid in de nieuwe vierjaarsche
zittingsperiode aanvangen. Immers,
de zetel van „buitenlandsche zaken*
was nog steeds open. Het zou onge
twijfeld niet moeilijk zfln geweest om
voor dit departement een functionaris
te vinden, ware het niet, dat de heer
Colfln begeerig bleef om aan zijn
ministerie althans den schijn van een
„breedere basis* te geven, welke h(j
den besten grondslagvoorde huidige
regeeringspolitiek acht. Maar de
uitgesproken politiek-vrQzinnigen wil
den dezen schijn nietjhelpen vestigen,
omdat hij niet méér kon zijn dan
schijn. Thans echter heeft na veel aan
drang mr. J. A. N. Patjjn, oud-burge-
meester van Den Haag en thans
Nederlandsch gezant te Brussel, zich
voor het beheer van de portefeuille
van Buit. Zaken beschikbaar gesteld.
Hij is by geen politieke partij aange
sloten, maar wel van een politiek-li-
berale opvatting. De benoeming gaat
in per 1 October a.s.
De Staten Generaal
Prinsjesdag staat voor de deur, d.i.
de dag der opening van de zitting der
Staten-Generaal. Van jaar tot jaar
trekt dit plechtige gebeuren steeds
méér duizenden naar de Hofstad om
er H. M. de Koningin in Haar gouden
koets en omgeven van Haar gevolg
in alle koninklijke statie naar het
Binnenhof te zien rijden.
Dit jaar heeft deze plechtigheid op
Dinsdag a.s. plaats. De belangstelling
is bijzonder groot dezen keer, nu men
algemeen zoo benieuwd is naar de
Troonrede, welke het program van
de nieuwe regeering zal aanduiden.
We zeggen „aanduiden*de concrete
plannen van het kabinet zjjn de
laatste jaren meer vervat in de mil-
lioenennota, welke den avond na de
opening der nieuwe zitting van de
Staten Generaal wordt gepubliceerd.
De huidige zitting der Staten Ge
neraal wordt morgen-, Zaterdagmid
dag, op plechtige wijze gesloten.
Financieele surprises?
Nu de economische omstandigheden
weer wat gunstiger zijn, rekent men
niet meer op de aankondiging van
nieuwe belastingen, maar hopen in
tegendeel velen, dat de strak aan ge
haalde fiscale en andere financieele
koorden wat zullen worden ontspan
nen.
En voor die verwachting is reden,
nu de rQksmiddelen ruimer vloeien.
De Indische pensioenen
Reeds is meegedeeld, dat „kan
worden aangenomen”, dat van een
voortzetting der korting op de In
dische pensioenen na 1 Januari 1938
niets zal komen. Dat beteekent dus
reeds het einde van ééa zeer onaan-
genamen en door velen als onrecht
vaardig gevoelden crisismaatregel.
Verhooging m^nwerkersloonen
Het staat ook reeds vast maar
dit onderwerp valt bulten het kader
der rjjksbegrooting dat de mjjn-
werkersloonen binnenkort zullen wor
den verhoogd. Deze z{jn in de crisis
jaren wel tot het alleruiterste gekne
pen. Het ging toen heel slecht met
dit bedrgf, maar daarin is door be
schermende maatregelen een groote
kentering gekomen. Reeds staat het
vast, dat de eerste verhooging min
stens 5 pet. zal bedragen, de
mQnwerkersbonden ijveren op het
oogenblik echter nog voor een ver
hooging van minstens 10 pet. Zy wen
schen ook een verbetering in de
pensioenregeling en meerdere zorg
voor de jeugdige werkloozen.
Algemeene vakbeweglngseischen
Nu we weer een veer van den
mond kunnen blazen, heeft de moderne
vakbewegirg in een adres aan de
regeering een aantal wenschen ken
baar gemaakt en elschen gesteld,
welke niet voor de poes zfjnEn al
het gevraagde wordt nog wel „urgent*
geheeten. Onder deze urgente maat
regelen worden gerekendherziening
van de bedrfjfsradenwet, wijziging
van de vestigingswetten, reorganisatie
van den Economischen Raad, stichting
van een conjunctuur-bureau, onder
gemeenschapsbeheer brengen an de
Nederlandsche Bank, controle op de
credietverleening der particuliere
banken, een politiek van openbare
werken, belasting en financiën, die
gericht is op tempering van de con-
junctuursschommelingen.
Daar heeft dr. Colfln voorloopig
wel vier jaar werk aan.
Natuurlek is er b(j de Ingetreden
opgaande conjunctuur wel een eco
nomische ordening noodig om den
opgang in goede banen te leider.
Vandaar dan ook, dat by Kon. Besluit
is bepaald, dat de wet van 25 Mei
1937 op het algemeen verbindend en
onverbindend verklaren van bepalin
gen van collectieve arbeidsovereen
komsten op 1 October a s. in werking
zal treden.
De dalende werkloosheid.
Uit de jongste maandcijfers der
werkloosheid valt af te leiden, dat de
dalingstendenz zich voortzet, maar
geleidelijk geringer wordt, zoodatwe
het punt'schijnen te benaderen, dat in
evenwicht is met de gewijzigde en
verbeterde omstandigheden. In de
laatste verslagweek van de maand
Augustus was het percentage werk
loozen van het totaal der tegen werk
loosheid verzekerden 22.4, tegen 22 6
in de week daarvóór.
Het werkloosheidspercentage voor
hen, die de geheele week werkloos
waren, was in de tweede verslagweek
van de maand Augustus in de laatste
jaren als volgt193424.1193527 7
1936 28.81937: 22 4.
Mond- en klauwzeer
De boeren worden bij alle crisis
plagen met een nieuwe plaag bezocht,
welker gevolgen nog niet te overzien
zijn. Zooals in verschillende andere
landen is thans ook ten onzent het
gevreesde mond- en klauwzeer weer
uitgebroken onder het rundvee. Zoo’n
epidemie kan ontzaglijke schade be
rokkenen aan het veehoudersbedrijf.
Een troost, voor de toekomst althans
is, dat de wetenschap de verwekker
der ziekte eindelijk op het spoor schijnt
te zijn. Deze is geen bacterie, zooals
men vele jaren heeft gedacht, maar
blijkens de onderzoekingen van Dr.
Frenkel te Rotterdam, „enzym”, dit
is een organische stof van zeer inge
wikkelde samenstelling, die allerlei
eigenaardige en nog niet ten volle
verklaarde eigenschappen vertoont.
Dit enzym nu tracht men op te sporen
om er de eigenschappen van te be
palen en vervolgens een soort tegen
gif te verwekken langs biologischen
weg.
Enkele veetentoonstellingen zjjn in
verband met het uitbreken der ziekte
afgelast.
Koloniale Landbouwtentoonst.
De Koloniale LandbouwtentoonsteT
ling te Deventer is van een schitte
renden opzet gebleken en trok zeer
vele bezoekers. Een dezer dagen heeft
H.M. de Koningin er een bezoek ge
bracht. De Koningin werd er door
den burgemeester van Deventer ont
vangen en rondgeleid door Prof. Le
Cotqulno de Bussy. H.M. was vol lof
over de expositie.
Andere gebeurtenissen in het kort
willende memoreeren, herinneren we
aan de berichten omtrent het gunstig
verloop der ziekte van minister Van
Boeyen na diens operatie.
Het katholieke dagblad „De Maas
bode” is, voorloopig voor een half
jaar, op bevel van Himmler, den chef
der Gestapo, na overleg met den min.
van binnenlandsche zaken in Duttsch-
land verboden.
Onze mobilisatie-generaal, oud-op-
perbevelhebber gen. Snijders, hoopt
op 29 Sept. a.s. zQn 85an verjaardag
te herdenken.
WORKUM, 13 Sept. De voor
Zaterdag j.l. aangekondigde onder
linge zeilwedstrijd moest wegens het
ruwe weer uitgesteld worden, daar
verscheidene schepen zich zelfs niet
waagden op het gedeelte, waarin de
zeilroute gelegen was. De sluitings-
wedstrfld is nu vastgesteld op Zater
dag 25 Sept.
14 Sept. Hedenavond gaf onze
muztekvereen. „Crescendo” haar
laatste marktuitvoerlng, die by goed
weer vrjjwat publiek op de been
bracht, al was de belangstelling, als
gevolg van de koeler wordende
avonden, zeker minder groot dan
vorige keeren. Volgende week op
Keuringsdag zal de muziektent nog
eenmaal dienst doen en dan wenschen
we „Crescendo” met een gevoel van
dankbaarheid voor het dit seizoen
genotene, een hartelijk „tot weder-
hooren” in het volgend jaar.
Verbouwing Coöp. Zuivelfabriek
15 Sept. Uitslag van de aanbe
steding van het verbouwen van de
Ccöo. Zuivelfabriek „De Goede Ver
wachting” alhier, onder architectuur
van de heeren Nleuwland en v. d.
Vegte, Schrans bij Leeuwarden.
S. Boringa te Leeuwarden
Firma S. S. de Boer en Zn.
te Drachten - 22 455
C. v. d. Meer te Warga
O. de Vries te Kortezwaag
r_. z.__:
M. Boetes te Leeuwarden
Stelwagen en v. Gorkum
te Leeuwarden - 23 500
De Jong en Stegewans
te Leeuwarden - 23 528
Firma P. Westerbaan en Zn.
te Leeuwarden - 23 580
Terpstra en Hoekstra
te Leeuwarden - 23 680
R. de Jong te Grouw
D. de Jager te Workum
A. Ram te TQnje
W. Aalsma te Dokkum
H. Huisman te Tflnje
De onverzorgde ouden van dagen.
Hoe komt het, vragen velen zich
af, dat in een tijd als deze, waar toch
alles op losse schroeven staat, nieuwe
leuzen ouden vervangen, de leus van
het staatspensioen, d.w.z. een betere
en meer afdoende verzorging van den
ouderdom, zich niet alleen handhaaft,
maar met onverzwakte kracht zich
op den voorgrond blijft dringen
Er is ongetwijfeld antwoord te geven
op deze vraag.
Daar is wel in de eerste plaats het
groeiend besef van de zedelflke en
moreele noodzaak van afdoende maat
regelen voor onze ouden van dagen.
Mr. J. Domela Nieuwenhuis schreef
in het Christelijk Historisch verkie-
zingsnummer-1937 over de overeen
komst tusschen Denemarken en ons
land o.a.
„De bevolking is er (in Dene
marken) beter ontwikkeld, dank z{j
Gruntvig, een orthodox Lutersche
Bisschop, die 100 jaren geleden zich
ten doel stelde de bevolking BE
SCHAVING en niet alleen KENNIS
bjj te brengen, iets waaraan in Ne
derland nog b(jna geen aandacht
wordt geschonken.*
W{j laten deze uitspraak voor re
kening van den schrijver, maar wij
zen in dit verband op het merkwaar
dige feit, dat Denemarken reeds tien
tallen jaren geleden het staatspensioen
heeft ingevoerd en zelfs van plan is
om binnenkort den pensioengerech
tigden leeftijd van 65 jaar te verlagen
tot 60 jaan
En nu is er inderdaad een heel oud
gezegde, dat het beschavingspeil
eener samenleving kan worden afge
meten naar de mate waarin en de
wfjze waarop de ouden van dagen
worden verzorgd.
Zoodat het Inderdaad wel waar kan
zfjn wat de heer Domela Nieuwen
huis hierboven schreef, want Neder
land kent wel een ouderdomsverzor
ging, maar zoo onvoldoende, zoo on
toereikend en zoo vol practlsche mis
lukking, dat de vraag door ons zou
kunnen worden gesteld: Zou het aan
die meerdere beschaving van Dene
marken ook te danken zjjn dat dit
land reeds jaren lang afdoende zorg
▼oor z<jn ouden van dagen heeft, of
Mfjnheer de Redacteur!
Namens het Hoofdbestuur van de
Bond voor Staatspenslonnering ver
zoek ik U beleefd wel enige plaats
ruimte te willen verlenen aan bjjgaand
art. We meenen met gerustheid dit
verzoek te mogen doen, teneinde de
aandacht te vestigen op de nood der
plm. 60.000 onverzorgde ouden van
dagen, terwijl in algemene zin, alle
partijen er voor zijn dat eindelijk eens
Ingagrepen worde in de toestand van
deze ouden van dagen.
U by voorbaat beleefd dankend
Hoogachtend,
THIJSSENS,
Secr. Pers en Prop. Commissie
Bond voor Staatspenslonnering.
Groningen, 1 Sept. 1937.
S. van Rys te Dokkum
Gebr. v. d. Zee te Sneek
J. J. Baron te Drachten
C. van Leer te Lippenhuizen - 24 500
Firma Gebr. Geveke
te Leeuwarden - 24 530
K. Kingma te Beers - 24 750
Zwarts en v. d. Meer
te Zwaagwesteinde - 24 800
J. v. d. Velde te Balk
R. Feenstra te Bolsward
R. G. Visser te Workum
P. Schram te Berllkum
K. Pranger te Oestrum
v. d. Wal en Veenstra
te Surhuisterveen - 25 300
Th. de Vries te Koudum
A. en J. van D{jk
te Ureterp—Vallaat - 25.300
E. v. d. Werff te Dokkum - 25.600
S F. Haarsma te Bakhuizen - 25 620
Fa. Gbr. Willekes te Harlingen - 26.750
J. van Asma te Heeg - 25 988
Sev. Haarsma te Bakhuizen - 26 400
G. Anema en H. Wester huis
te Harlingen - 27 000
Jac. Lamminga te idem - 27 320
T. Bjjlsma te idem - 28 585
Begroeting f 23.240. Gegund aan
den laagsten inschrijver.
Optreden DjiguitenRuiterkozakkcn
15 Sept. Hedenavond had ondanks
de harde wind (zooals reeds gemeld)
het optreden van de beroemde Dji-
guiten Kozakken plaats. Dat deze
kranige ruiters niet ten onrechte be
roemd worden genoemd, hebben zeer
veel bezoekers uit onze plaats en
omgeving met eigen oogen gezien.
Het begon direct al met een zware
toer en de nummers die elkaar snel
opvolgden, vormden tot het einde een
climax Een algemeene bewondering
werd gewekt door het in vliegende
galop oprapen van zakdoeken, maar
ze hadden riet minder succes met de
pyramid», gevormd door 4 paarden
en 4 ruiters waarop 2 man, die op
hun schouders de bovenman torsten,
en zoo met een flinke vaart over het
veld r«den.
Het hoofdnummer, de sprong door
het vuur, was hier verboden, doch
door de luidspreker werd bekend ge
maakt dat dit no. in Balk, waar zij
de 22e dezer hopen op te treden, wel
uitgevoerd zal worden.
Op Keuringsdag, wanneer alle Wor-
kumers hun beste plunje aantrekken
en met een „Geurig zin* genieten van
alles wat die dag als gewoonlQk aan
biedt, komt het Bestuur van het
„Groene Kruis* telken jare met het
vriendelijk verzoek om het T.B.C.
bloempje te kopen, waarvan de op
brengst uitsluitend voor de Worku-
mer T.B.C. lijders wordt besteed.
Onze T.B.C. kas is als steede uit
geput en daarom is elk dubbeltje en
elk kwartje ons heel welkom.
Tegenwoordig wordt er wel wat
veel met „bloempjes* gewerkt, zodat
het bjjna een plaag wordt en de
mensen er haast geen notitie meer
van nemen. Dit bloempje, het T.B.C.
bloempje, moogt U echter niet wei
geren, 't is immers voor onze eigen
zieke plaatsgenoten, wie wf) zo graag
willen helpen en dikwijls met een
kleinigheid moeten afschepen.
Wanneer gij dit stukje leest, neemt
U dan voor ’n bloempje te kopen en
niet af te wflzen.
't Is maar ééns in ’t jaar Keurings
dag en dan worden vele bekroningen
door de Jury uitgereikt. Bekroontgi
U zelf ook eens door een kleine gift
te schenken ten bate der lijdende
stadgenoten.... en laat U in edel
moedigheid niet overtreffen.
Het Bestuur.
is het gevolg van onze mindere be
schaving dat Nederland nog niet het
afdoende en rechtvaardige middel
van de ouderdomsverzorging, het
staatspensioen, heeft?
Intusschen kan worden geconsta
teerd, dat er nood is in tal van ge
zinnen van duizendon oude werkers,
maar niet minder in de gezinnen van
de duizenden kleine werkers in het
z.g. vr{je bedrijf, die ondanks harden
arbeid, in omstandigheden verkeeren,
die ons begrip ver te boven gaat.
Er is geen groep in onze samenle
ving die in zulk een sterke mate ge
bukt gaat onder de nood der tijden
als de groote groep van kleine zelf
standigen in stad en platteland.
Het kleine boertje, de pachter, de
tuinder, het schoenmakertje en de
hardwerkende kleermaker en last not
least, onze oude moeders, de groep
die niet kon plakken en zich verze
keren vanwege de financieele kosten
die er aan waren verbondenZy
zullen straks, en ze zQn er nu reeds
tot een getal dat in de vele tiendui
zenden loopt, onverzorgd zQn, uitge
sloten van iedere sociale ouderdoms-
maatregel.
Op zich zelf is het reeds een ellen
dig verschijnsel arm te z(jn wanneer
men ondanks harden arbeid maar
steeds in kommervolle omstandighe
den leeft.
Maar erger, duizend maal erger is
het, wanneer de haren grijzen, de
spieren verslappen. Omdat daa de
gedachte aan het oud worden, het
niet meer kunnen werken en het arm
bestuur, synoniemen worden, een
spookbeeld gelijk I
Het zyn deze en andere omstandig
heden die den eisch van het staats
pensioen op den voorgrond doen blij
ven en daarom zeggen wD, omdat we
practlsch en met beide voeten op den
beganen grond willen bljjven, NIET:
wQ schaffen de gedeeltelik mislukte
verzekering af en voeren staatspen
sioen onmiddellijk in. Dat onmogelijke
wenscht niemand onzer. Er zyn ook
andere zijden aan het sociale verze
keringssysteem welke we niet zouden
willen en kunnen missen, maar wel
is de urgentie groot om thans, aan
de vooravond van het opmaken der
troonrede, te gewagen van het ver
langen om tegemoet te komen aan
den nood der tienduizenden uitge
slotenen.
Een nood die néér dan urgent is
en die geen uitstel meer kan velen.
Gr. Th.
i
