Nieuws- en Advertentieblad
Een Bril
HOFSTEDE
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Buikgordels,
ZATERDAG 16 OCTOBER 1937.
63ste Jaargang
No. 42
enz.
Gemengd Nieuws.
INGEZONDEN.
I
Algemeen weekoverzicht
Bl*dlkbail(ldl Solide Reparatie-Inrichting
<1 „ATI 10 Tl <TA
Elastieken Kousen, Verplegingsartikelen enz.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45 - -
Ld
Ook het vertrouwde
adres voor
Opmerkelijk artikel in de
„Osservatore Romano”.
Het Vat 1 ca an steunt de woorden
van Roosevelt en Chamberlain
Een heel opmerkelijk artikel in de
jOsservatore Romano”, het (fficieele
orgaan van de Heilige Stoel, brengt
steun aan de woorden van president
ïoosevelt en minister-president Cham
berlain, gericht tegen de landen, die
oorlogsgevaar veroorzaken.
De schrijver van dit artikel zegt,
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
II-
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterlyk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
De prQs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bij abonnement belangrijk
lager
Gesteund door onze jarenlange
ervaring garandeeren w£j
PRIMA pasvorm en kwaliteit
Binnenland.
Snel en geriefelijk.
den dood in.
DóórzettenVolhoudenZoo luidde
't algemeene advies aan de K.L.M.
na het jongste ongeluk met de
„Specht". Toen het eerste, tweede
en derde groote ongeluk er was,
Opheffing der kalverbeperking
bepleit
Het bestuur van de Ned. Vereeni-
ging van veewelders en mesters heeft
zich naar aanleiding van de des
betreffende ministerleele missive
met een schrijven tot den minister van
Economische Zaken gewend, waarin
dit bestuur zjjn standpunt handhaaft,
dat er in Nederland een tekort aan
slachtvee bestaat, terwijl onvoldoende
rekening gehouden is met deblnnen-
landsche distributie. Een opheffilng
der kalverbeperking is, aldus het
genoemde bestuur, het belang van
een gezonde Nederlandsche veesta
pel, in het belang van de gezond
heid van het Nederlandsche volk en
in het belang van demelkbeperking.
De veewelders en mesters-bedrQven
nemen het overtollige vee uit de
markt, zoodat er van een te groote
kwantiteit melk geen sprake behoeft
te zQn. Tevens kan het van tubercu
lose verdacht vee gemerkt worden en
uit de melkproductie genomen worden,
om verder via de veeweidersbedrQven
als slachtrijp vee onder contröle ge
slacht te worden. Op deze wijze be-
i. houdt Nederland:
1. een gezonde rundveestapel;
2. een melkproductie, die men in
de hand heeft en die, hetgeen men
immers wenscht, eerder zal vermin
deren dan, zooals thans het geval is,
vermeerderen
3. een bevolking, die voldoende
vetten krjjgt, rflk aan vitaminen, want
niets kan boter en melk vervangen.
over persoonlijke kwesties. Wanneer
de heer van Duyl beweert dat hg zijn
handteekening onder pressie heeft
gezet, dan staat de hooge raad van
discipline te zQner beschikking.
Na nog te hebben opgemerkt dat de
Nederlandsche pers bjj al deze dingen
zich veel fatsoenlijker heeft gedragen
dan de „verraders1* besloot de heer
Mussert met de uitvoerige aankondi
ging van verschillende publicaties
betreffende de versterking van ’t
geestelijk fundament der beweging.
Hooge Chineeschc onderscheiding
De Msb. verneemt uit Nanking, dat
aan denNederlandschen minister-pre
sident, dr. H. Coign, een zeer hooge
Chineesche onderscheining is toege
kend. Ter gelegenheid van de ver
jaardag der Chineesche republiek zijn
namelijk onderscheidingen aangebo
den aan 39 buitenlanders.
Aan de Duitschers Dorprtüller en
admiraal Rader en aan den Italiaan
Cavagnari, is een eereteeken van jade
en brillant toegekend, dat wordt ge
dragen aan een wit lint met roode
rand.
De onderscheiding van minister Co
ign echter is de hoogste die werd
toegekend. Zij is eveneens van jade
en brillant, doch wordt gedragen aan
een rood lint met witte rand.
Sociaal economisch congres
van het N.V.V.
Op Maandag 18 en Dinsdag 19 Oc
tober wordt te Den Haag een sociaal-
economisch congres gehouden, waar
op zeven resoluties zullen worden
behandeld.
Deze resoluties handelen in het
kort over het volgende
Verbetering van het levenspeil der
Nederlandsche werknemers (Inleider
W. Brouwer Jr.)uitbreiding aantal
collectieve arbeidsovereenkomsten
wetteigke vacantieregeling voor alle
werknemers; verbetering van de
wetteigke ontslagregellng (inleider
mr. S. Mok)noodzakelijkheid van
verbetering van het onderwas (in
leider F. S. Noordhoff)ordening van
het bedrijfsleven (inleider S. de la
Bella Jr.); en krachtige bestrijding
van de werkloosheid en betere werk
lozenzorg (inleider H. Lindeman).
Waterwinning uit het IJselmeer
Da verleden jaar door de Prov.
Waterleidingbedrijf in Noord-Holland
aangevangen proeven voor water
winning uit het IJselmeer hebben,
naar de „Standaard" verneemt, een
gunstig verloop.
Reeds staat vast, dat hetUselmeer-
water voor drinkwater uitnemend
geschikt is en de proeven, die thans
nog dagelijks genomen worden in
het laboratorium, dat op het buiten
land bg de vuurtoren De Ven onder
Enkhuizen gebouwd is, betreffen
reeds een verder stadium. Er is nu
een proefinstallatie gebouwd met
een bezinkvQver en een aanvoer-
bittere stille nooden onzer landge-j leiding, die het water uit een plaats
even benoorden de vuurtoren, waar
het meer 4 meter diep is opzuigt.
Deze installatie moet aan het
P.W.N. de noodige gegevens ver
schaffen om de meest werkdadige en
tegeigk de minst kostbare methode
te kiezen om uit het, uiteraard eenigs-
zins verontreinigde meerwater voor
treffelijk drinkwater te bereiden.
Verwacht wordt, dat deze proeven
nog geruimen tgd in beslag zullen
nemen, zoodat nog enkele jaren zul
len verloopen aleer een groot deel
van Noord-Holland drinkwater uit
het IJselmeer betrekt.
De stier en de foto
De heer H. Hoving aan de Hordijk
te IJsselmonde wilde zijn stier, die
vele malen bekroond was, met alle
behaalde bekroningen, laten fotogra-
feeren, waarna het dier zou worden
afgemaakt. De heer Hoving zou zelf
het dier, dat reeds meermalen men-
schen had aangevallen, naar de plaats
brengen waar de foto zou worden
genomen.
Behangen met alle medailles werd
de stier weggebracht. Plotseling viel
hg den heer Hoving aan en nam hem
op de horens. Op het hulpgeroep
kwamen knechts aangeloopen, die
het slachtoffer ontzetten. De stier is
toen maar afgemaakt zonder foto.
Aan de Burgerg van Workum.
In het midden van de vorige maand
heeft de Minister van Sociale Zaken
zich tot het College van Burgemees
ter en Wethouders dezer Gemeente
gewend met het verzoek medewer
king te willen verleenen aan een
zoo te noemen spaarregeling voor
B-steun, waardoor tegemoet gekomen
zou kunnen worden aan de nu de
werkloosheid zoo lang duurt zich
vooral in de grootere gezinnen voor
doende behoefte aan kleeding, schoei
sel en dekking.
Onnoodig te zeggen, dat, toen bleek,
dat in de kringen der betrokkenen
voldoende belangstelling aanwezig
was, het Gemeentebestuur zich ge
haast heeft de gevraagde medewer
king te verleenen.
Over de nuttigheid van de maat
regel en de behoefte, waarin voor
ziening gezocht wil worden, behoeven
wg niet uit te weiden, nu Z. E. de
Minister van Sociale Zaken zoowel
via de dagbladen als door middel
van het gesproken woord door de
radio hier een duideigke uiteenzetting
van heeft gegeven.
In het kort dus weergegeven
De ondersteunde en/of tewerkgestelde
kan wekeigks f 0.25 bg ons storten.
Naargelang van de grootte van het
gezin wordt er door samenwerking
van Rgk en Gemeente f 0.25 respec-
tieveigk f 0.40 bggestort. Zoodra nu
dit bedrag voldoende bRjkt voor den
aanschaf van een voorwerp (kleeding,
schoeisel of dekking) wordt een bon
tot het benoodigde bedrag afgegeven,
welke bon alleen voor die aanschaf
mag worden besteed. Op deze wgze
zal voorkomen kunnen worden, dat
de gelden dezer spaarregeling vcor
andere wellicht minder noodzakeigke
doeleinden worden benut.
Deze regeling begint haar nut af
te werpen na eenige maanden van
werking. Reken maar na. Na onge
veer twee maanden zal het tegoed
ongeveer f 4 a f 5.20 zgn. Dan zgn
wjj al rondom Kerstmis aangeland.
En nu heeft de Minister uitgelegd,
dat er éénmaal een beroep zou wor
den gedaan op de weldadigheid van
ons volk, om daarmede mogeigk te
maken dat reeds eerder dus laten
wg zeggen tegen dat de winter zgn
intrede doet de spaarregeling haar
nut kan afwerpen en spaarders dan
ook eerder in de behoefte aan klee
ding, dekking en schoeisel voor hunne
gezinnen zullen kunnen voorzien.
Dat beroep op hen, die zooals
de Minister het uitdrukte zelf voor
werkloosheid werden gespaard, wil
len wg gaarne ondersteunen. En
gaarne willen wg U opwekken om
aan deze collecte Uw bgdrage niet
te onthouden.
Gg doet daar op tweeërlei wgze
een goed werk. Eenerzgds in den
zin, die wg hierboven reeds uiteen
gezet hebben, anderzgds zult U be
werken, dat een zekere categorie
onzer bevolking, die voor de nering
doenden onzer stad bgna verloren
scheen, weer in Workumer winkels
zal kunnen gaan koopen.
Legt dus een bgdrage klaar voor
de collecte, die gehouden zal worden
in de week van 1823 October a.s. ten
bate van Uw Workumsche mede-
menschen.
Burgemeester en Wethouders
van Workum,
W. M. OPPEDIJK van VEEN,
Burgemeester
VAN DER GOOT, Secretaris.
Het Steun-Comité B
(Goederen in natura),
T. TOLSMA, voorzitter
G. HOEKSTRA,
A. HAIJTEMA, leden
P. IJNTEMA,
>eide machtigste volken ter wereld 1
klinken als zinsneden van Pauseigke
encyclieken en zeer verwant zgn aan
de oproep tot vrede van Benedictus
XV gedurende de wereldoorlog.
Het is bemoedigend te kunnen 1
waarnemen, dat kracht en het besef
van kracht niet overal vervreemd
zgn van deugd en het gevoel voor
de Europeesche beschaving, aldus
de „Osservatore”. Macchiavelli zou
zich verbazen, indien hg moderne
regeerders kon hooren protesteeren
tegen degenen, die zgn beginselen
in toepassing brengen.
Het artikel is bgzonder belang
wekkend voor Italiaansche lezers,
die weten, dat Mussolini een groote
bewonderaar van Macchiavelli is.
L. N.
Nationaal fonds voor Bijzondere
Nooden
Een nieuwe prgsvraag.
Men zal zich herinneren, dat de
radio-prgsvraag, welke ’t Nationaal
Tonds voor bijzondere nooden het
vorig jaar heeft gehouden, dank zQ
het groote aantal waardevolle prgzen,
door handel en industrie beschikbaar
gesteld, tot resultaat had, dat de kas
van het fonds door omstreeks 125.000
inzenders met bgna f 50.000 werd
versterkt.
Ook dit jaar zal het fonds, dat
dringend vóór de winter nieuwe
geldmiddelen behoeft, een prgsvraag
organlseeren, waarover nader bericht
zal worden. Hiervoor zullen weder
prgzen noodig zgn. Reeds vele fraaie
cadeaux werden toegezegd. Er wordt
een beroep gedaan op allen, die door
iet beschikbaar stellen van prgzen
kunnen bgdragen tot het succes van
deze prgsvraag en daardoor kunnen
medewerken aan de arbeid van het
Nationaal Fondsde leniging van de
nooten.
Wettelijke regeling van de I
kindertoeslagen.
Bg Sociale Zaken in voorbereiding.
Naar „De Tgd” verneemt, wordt
ten departemente van Sociale Zaken
groote spoed betracht met de voorbe
reiding van een wetsontwerp tot in
voering van een kindertoeslagregeling;
in de Troonrede was dit ontwerp
aangekondigd als een wetteigke re
geling „tot het rekenig houden met
gezinslasten bg ’t arbeidersinkomen.**
Men stelt zich voor, de uitvoering
der kindertoeslagregeling in handen
te leggen van de bedreven, zooals
dit b.v. ook geschied is met de land
en tuinbouw-ongevallenverzekering.
Voor zoover bepaalde bedrgven
niet in staat zgn de uitvoering op zich
te nemen, zal het Rgk een orgaan
scheppen dat met de uitvoering wordt
belast.
Voorloopig wordt alleen een rege
ling voorbereid ten gunste van de
loontrekkenden, aangezien een derge-
igke regeling óók voor de kleine
i, zelfstandigen zeer vele en groote
moeiigkheden te overwinnen zou
geven en de indiening van bedoeld
wetsontwerp daardoor ten zeerste zou
worden vertraagd.
Onze weermacht.
Voorzichtigheid als beleid is nog
steeds de moeder van de porcelein-
kast. Dat mogen we ook inzake onze
nationale bewapening gedenken. Een
groote mogendheid moge mét zware
bewapening slechts naar den oorlog
drgven, de kleine mogendheid kan
in d&t geval slechts middels bewape
ning den vrede bewaren. Dultschland
leerde zulks deze week aan België.
Het garandeerde Belgfë’s onafhanke-
igkheid, mits dat land de eigen ver
dediging flink verzorgde. Anders zot
Dultschland er immers altgd voor
moeten vreezen, dat een zwak België
als invalspoort (voor Frankrgk en
Engeland) tot Dultschland zou kun
nen dienen!
Verbetering onzer bewapening is
een vredesnoodzaak. Tot deze con
clusie kwam ook de verslaggever
van de Arbeiderspers, de heer Piet
Bakker, die als zoodanig de jongste
manoeuvres in ons land meemaakte.
In de „Sociaal Democraat" somt h(
alle technische tekortkomingen van
ons leger op, om dan te besluiten:
„Alleen ons klassegevoel ware a
een gerechtvaardigd motief, om
geen enkele eenigszlns betaalbare
poging tot moderniseerlng van het
leger af te wgzen.
„Wg staan naar mgn bedeesde
durfde men wel critlek uiten. Er
was teveel „bravour” stemming, zei
men toen en o.i. niet ten onrechte
in onzen K.L.M.-kring. Men moest
en zou het historische voorbeeld der
„Vliegende Hollander" tot grooter
realiteit brengen. Ons „kleine" land
moest „groot” zgnwe zouden, zoo
als vroeger, Engeland en andere
machtige rgken achter ons laten.
Na het vierde, vgfde en zesde
groote ongeluk, werden de critici
steeds meer overtuigd, dat het mis
ging met de K.L.M., omdat het mis
ging met de veiligheid. De diensten
op Indië moesten steeds vlugger
gaan en meer intensief worden ge
regeld. De critici werden steeds
méér overtuigd van hun geigk, maar
de critiek werd milder. Het is niet
edel om een geslagene na te trappen...
Toen het ongeluk met de Specht
voor viel, onmiddeligk nadat de
anderdaagsche dienst op Indië was
afgekondigd, verstomde de critiek.
We begrepen met z’n allen, dat de
LL.M. geen critiek meer kon hebben.
Wie datgene wilde behouden, waar
op we eens trotsch waren, moest
thans elke bedenking onderdrukken
en van „volhouden” gewagen.
We hebben het gedaan, zg het
met een bezwaard gemoed.
Herinnerende aan den goeden
ouden tgd, toen er nog met het ver
trouwde Nederlandsche Fokker-ma-
teriaal werd gevlogen - en er geen
of enkele geringe ongelukken ge
beurden hebben we de K.L.M.
verschoond om haar besluit de groote,
metalen, snelle Douglasmachines te
gaan gebruiken. Van de eerste zen
ding dezer machines is er thans,
naar we meenen, geen enkele meer
héél.;.
Volhoudenhebben we gezegd.
Doorzetten. We moeten denken aan
wat „de moderne tgd“ verelscht aan
grootte, snelheid, geriefeigkheid 1
Nóg is de klank dezer woorden niet
verstomd, ofde Indische marine
vliegdienst wordt door’n catastrophe
getroffen. De eene rouw dekt de
andere, het eene graf sluit zich na ’t
andere: Wéér negen dooden. Wéér
betrof het hier een machine, welke wenschte" niet nit te weiden
behoorde tot de „meest moderne**, aocn BPr- ensente niet uit te^weiaen
„meest geperfectioneerde**, de „groot
ste**, de „snelste1* onzer marine.
Buiten het gevallen toestel, is er in
Indië nog maar één, ïóo groot en mo
dern en snel.
Laat de K.L.M. er toch uit leeren,
uit deze nieuwe ramp. Het is de in
tensiviteit, welke de Nederlandsche
(-Indische) luchtvaartmaatschappgen
in haar diensten willen leggen de
zucht om vóóraan te bigven en aldus
te schitteren in den vreemde welke
met harde slagen van bóven, diepe
graven doet slaan benéden, waar de
levens van vertrouwensvolle reizigers
en moedige personeelsleden, niet meer
schgnen te tellen.
Laten we eerigk zgn. En moedig
tegenover ons zelf tégen ons verlan
gen naar roem en „naam“ in. We
moeten terug naar de bescheiden
plaats, welke de voorzichtige
zich kiest.
AAAR
Grootzand 18 85TVEEK
oordeel voor den zuren plicht om
ons ingeboren anti militaristisch ge
voel te verdringen en geen oppo
sitie te voeren tegen de wetsont
werpen, welke ter verbetering van
de weermacht zgn ingediend.
„Dat is een hard ding
„Te harder, omdat de regeering
niets wenscht te geven voor bitter
noodzakeigke sociale maatregelen.
Ik ben mg hiervan volkomen bewust.
Maar het levensbehoud van onze
eigen jongens, die, wie weet wan
neer, te velde moeten trekken, ge
biedt ons om de gevraagde credie-
ten te verleenen.
„Ook al bloedt ons hart.
„Want hun hartebloed moet ons dit
offer waard zgn.**
Inderdaad! Een toegerust leger is
noodig om den vrede te behouden,
maar het is nóg méér noodig om ons
volk, onze jongens te beschermen,
wanneer de oorlog onverhoopt toch
niet te keeren mocht big ken.
Mussert verzamelde
Zaterdag j.l. heeft de Leider van de
N.S.B. zgn getrouwen in Lunteren
20 000^30.0^ dat de woorden der leiders van de
50.000 die aan zgn oproep gevolg had
den gegeven. Men kieze uit deze ge
tallen er een, dat den lezer het meeste
igkt of aanstaat. Al deze cgfers zgn
genoemd in de bladen, welke aan de
;j.S.B.-beginselen zeer tegengesteld,
resp. tegengesteld, onverschillig, dan
wel met mindere of meerdere gene
genheid staan. In ieder gevaler was
veel volk.
Ir. Mussert deelde mede, dat de
beweging nu weer financieel op ge
zonde basis staat. Het Nationale Dag-
>lad had per maand een verlies van
f6000 opgeleverd. Het ledental was
„slechts1* met 3000 teruggeloopen.
Sprekende over de gebeurtenissen
van den laatsten tgd, zeide de heer
Mussert, dat ’t ontslag van ds. van Duyl
in het belang was van de beweging,
van Ds van Duyl zelf en van anderen.
De heeren Pont en van der Goes van
Naters hebben zich de vrgheid ver
oorloofd deze zaak op straat te brengen,
ciHlla Arrrür lanHfft».
