Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noord®, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
BEGRAEENISRECHTEN
De regeering en de oppositie.
ZATERDAG 30 OCTOBER 1937.
No. 44
63ste Jaargang
Officieel Gedeelte.
Plaatselijk Nieuws.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
Algemeen weekoverzicht
Binnenland.
Ld
Volksfront misschien?
dat in haar program de beste begin-
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter kennis van
eigenaars van graven, dat er in de
maand November gelegenheid bestaat
de contributie over 1937 ter secretarie
te betalen.
Daarna zal er per postkwitantie
over worden beschikt
wat een verhooging van f 0.15
medebrengt.
Workum, den 28 October 1937.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Secretaris,
v. d. GOOT.
-
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterlyk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
schriftelflke belofte van ze hechten?
Vodjes papier.
De practQk heeft voldoende geleerd,
wat er gebeurt, als de al of niet ver
meende noodzaak van de practflk in
botsing komt met gesloten overeen
komsten I Op bloedige wjjze bleek
zulks in 1914, op onschuldiger wjjze
bleek het nog deze week.
Minister Colfin heeft aan de Tweede
Kamer nl. medegedeeld, dat de re-
geering het wetsontwerp tot goed-
gered. Maar toen het gered was, zjjn
alle mogelijke politieke avonturiers
tegen hem van leer getrokken.
Menschen zonder staat van dienst,
menschen zonder verleden. Ze konden
moeilijk zeggen dat ze het land beter
zouden kunnen leiden dan Van Zeeland
het deed, daarom tastten ze hem in
zjjn eer aan. Hjj werd niet waardig
geheeten
De laster en smaad doen hun werk,
als ze maar regelmatig genoeg worden
herhaald. Vaak heeft Van Zeeland zijn
tegenstanders met succes afgeweerd,
maar eindelijk is hjj het herhaalde
geterg moe geworden, bij is van
het regeeringspodium gekomen, trok
zijn mlnistersjas uit en gaat nu v échten,
als een vrjj man, om zjjn eer.
En België? Zal het dadelijk in
handen vallen van avonturiers of zal
een ander, "meende hjj zulks niet, de weg naar het knechtschap van
'7 7 bet volk via de dictatuur van een
En elke partjj is voor zich overtuigd, paar partijen gaan, van een z.g.
De prijs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
By abonnement belangrijk
lager
keuring van het Verdrag van Ouchy
(tusschen Nederland en België be
treffende verruiming van het handels
verkeer), gesloten op 18 Juli 1932,
intrekt.
De overeenkomst is dus nooit in
staat van uitvoering gekomen. Da
regeering heeft tot intrekking ba
sloten, omdat in de practyk is ge
bleken, dat de kans, het door het
verdrag voorgestane doel te bereik?
thans als uitgesloten moet worden
beschouwd. Dit is het gevolg eener-
zjjds van de verandering, die zich
in de internationale handelspolitiek
heeft voltrokken, anderzijds van de
houding der staten, die niet bjj het
verdrag betrokken waren, maar hun
aanspraken op meestbegunstiging
konden doen gelden.
Prinses en Prins.
Volgens bepaalde mededeelingen
blijft de gezondheidstoestand der
prinses bjj voortduring goed. Ver-
moedeljjk zal H K.H. niet het geheele
najaar in Den Haag bljjven, waarzjj
thans vertoeft, doch nog vóór 1
Januari haar intrek nemen ten pa-
leize Soestdjjk, waar alles wordt in
orde gebracht voor de groote ge
beurtenis, welke wordt tegemoetge-
zien.
Prins Bernhard woonde dezer dagen
een zitting bjj van den Raad van
State, van welken hjj deel uitmaakt.
Het was een bijzondere zitting, spe
ciaal belegd ten afscheid van het lid
droeg ze deze overtuiging niet, dan
miste ze haar bestaansgrond.
De machtsstrijd is daarom onver
mijdelijk, maar en dat wordt nog
al eens vergeten h{j heeft zijn
grenzen. Grenzen van betamelijk
heid en verstand. De strjjd mag er
niet zijn óm den strijd, maar dient
te worden gevoerd om het algemeen
belang. Dat belang eischt, dat de
strijd om de macht niet al te ver
wordt doorgezet. We moeten er ons
in bepaalde omstandigheden in kun
nen schikken, dat een andere party
of groep van partijen tydeljjk de
macht verwierf en er dan verder toe
meewerken, dat de gevestigde re
geering haar werk zoo goed mogelijk
zal kunnen doen. Die medewerking
behoort minstens te bestaan uit een
loyaal gevoerde oppositie, welke
er op is gericht om het regeerings-
werk zooveel mogeljjk naar de eigen
eerljjke inzichten en overtuiging te
beteren of aan te vullen.
Als we een loyale medewerking
als opposanten afwijzen, omdat óaze
zienswijze niet tot leiddraad bjj het
besturen van den staat wordt ge
maakt, dan zal er weinig positieve
arbeid in het algemeen belang kun
nen worden gedaan, want een oppo
sitie zal er altijd wezen, wie er ook
aan het bewind zjj.
We moeten beseffen, dat de men
schen, die principieel aiders denken,
als regel even oprecht in hun over
tuiging zjjn als wij. Het respect voor
het eigen principe behoeft niet, en
mag niet voeren tot het onthouden
van waardeering voor den persoon
van den principieelen tegenstander.
„Het volk* is vaak even harteloos
als redeloos tegenover den politieken
leider van den anderen kant. Ministers
worden benijd om hun „vette baan
tje en gehoond om de hardnekkigheid
waar mee ze vasthouden aan het
hooge gestoelte, waarop ze zijn geze
ten. En toch, als men een ministerleele
positie eens met verstand overdenkt....
Zeker, deze is als zoodanig geenzins
te versmaden en ’n minister houdt
van z’n taak en werk. Het volk staat-
Laten we straks in ons oordeel
over de eigen regeering openhartig
en eerljjk, maar in elk geval mild en
bedachtzaam wezen. De democraten
en parlementariërs mogen zich het
Schriftwoord herinnerenoordeel niet,
opdat ge niet geoordeeld zult worden.
Wanneer het volksbelang wordt en
blfjft achtergesteld bij den strijd om
de macht alleen wanneer we er
slechts op bedacht zijn om de politiek
en maatschappelijk andersdenkenden
af te maken en hun positie te onder
manen, dan ondermijnen we immers
in werkelijkheid het stelsel, waaruit
de mogelijkheid van het bedrjjven
van zooveel stelselloosheid is voort
gekomen.
Het einde zal wezen, dat we geoor
deeld worden. Door den dictator van
links of van rechts, door de anarchie
van onderaf of door het geweld en
het geld van boven.
Er is geen grooter goed dan de
vrijheid en er bestaat geen zekerder
methode om deze te verliezen, dan
door haar te misbruikem
Critiek moet er kunnen zjjn, maar
slechts een gematigde critiek kan
een eerlijke wezen.
40 jarig regeeringsjubileum.
Het komende jaar belooft voor het
Huis van Oranje en het Nederlandsche
volk bijzonder vreugderijk te worden.
Hopen we, dat 1938 zal worden ingezet
met de vervulling eener blijde ver
wachting, zéér in het bjjzonder ge
koesterd door het jonge bruidspaar,
ook de persoon van H. M. de Koningin
zal, gaat alles goed, in het middelpunt
der belangstelling van haar volk
komen te staan, wanneer zjj in Sep
tember haar 40 jarig regeeringsjubi
leum gaat vieren. Hier en daar is men
reeds aan de voorbereiding van het
feest begonnen. H. M. heeft nadrukke
lijk te kennen gegeven, dat zjj geen
cadeau x wenscht, maar eventueel
huldebetoon dankbaar zal aanvaarden.
In Amsterdam heeft zich voor zulk
betoon een comité gevormd onder
voorzitterschap van mr. L. J. A. Trip.
Volgens de voorloopige plannen zal
in de nieuwe Kerk een plechtige
bijeenkomst gehouden worden, waarbij
Minister-President Coljjn een herden
kingsrede zal uitspreken. Voorts zullen
er verschillende tentoonstellingen
gehouden worden, waartoe de direc
teuren van de musea hun medewer
king zullen verleenen. Ook zullen
er in de week, dat H.M. een bezoek
aan Amsterdam brengt, talrijke fees
ten voor kinderen en optochten ge
houden worden.
van voornoemden Raad. Mr. R H. A
M. Romme, wien op zjjn verzoek
wegens het bereiken van den 75
jarigen leeftjjd, eervol ontslag was
verleend.
We zijn, wat we zfln.
Een waardig antwoord was het,
dat de Nederlandsche regeering op
schrifteljjke vragen van den N.S.B.-
senator Van Vessem gaf. Deze wilde
weten, of de regeering het geen tjjd
vond om nu, evenals België, een ver
klaring van Dultschland te verzoeken,
dat het de onschendbaarheid van ons
grondgebied zou willen ontzien. Of
zoo vroeg de heer Van Vessem
moet Nederland slagveld der volkeren
worden
De Min. van Buit. Zaken antwoordde
het volgende:
„De regeering staat nog altijd op 't
standpunt, dat de onaantastbaarheid
van het Nederlandsche grondgebied
een axioma (onbetwistbaar feit) is,
dat niet het onderwerp kan zijn van
met onze medewerking tot stand te
brengen regelingen.
Dat deze ongewijzigde houding,
vooral na de aanvaarding door de
Belgische regeering van de Duitsche
verklaring en de daaraan voorafgaan
de Britsche en Fransche verklaring
van 24 April j.l. de indruk zal kunnen
wekken van een beschikbaarstelling;
van het Nederlandsche grondgebied
als slagveld van Europa, komt der
regeering uitgesloten voor.”
We zouden wel eens willen weten,
hoe de heer Van Vessem persoonlijk
met zjjn buren uit de straat omgaat.
Heeft h(j die óók om een schrifteljjke
verklaring gevraagd, dat ze niet bj
hem zullen komen inbreken? Als het
fatsoenlijke menschen zijn, zullen ze
hem verontwaardigd afwijzen. En zjjn
ze het niet woont de heer Van
Vessem tusschen een stel inbrekers
welke waarde zal hij dan aan een „Kerk en Vrede* is voortgekomen uit
een besef van schuld om het tekort
van de kerk speciaal in dit opzicht.
Mede hierdoor is zjj ook geen gewone
vereeniging, maar een geloofsgemeen
schap, die In samenwerking met
gelijke groepen in tal van andere
landen de Kerken wil bewegen meer
ernst te maken met het vraagstuk
van de verhouding tusschen de
moderne oorlog en het Evangelie van
Christus. Spr. wees hierbij °P het in
de loop der eeuwen verzwakte, maar
thans weer oplevende geloot in de
Prof. Mr. Aalberse.
In deze vacature—Romme in den
Raad van State is inmiddels al weer
voorzien door de benoeming van
Prof. Mr. Aalberse, voorzitter van de
Tweede Kamer. Deze uitverkiezing
8 een mooie bekroning van een ver
dienstelijke en eervolle loopbaan.
Mr. Aalberse begon zjjn loopbaan in
de politiek als raadslid, later tevens
wethouder van Leiden. Vanaf 1903
zetelt hjj met een korte onderbreking
in de Tweede Kamer. Hjj was enkele
malen minister en werd in 1931 ge
kozen als voorzitter van de Tweede
Kamer.
Mr. Aalberse heeft zich altjjd een
goed democraat betoond, een man
met respect voor wet en orde, een
diep-geloovig katholiek, vervuld van
’n warm sociaal gevoel.
Mr. Van Schalk Kamerpraeses
Als voorzitter van de Kamer zal
Prof. Aalberse, die thans zjjn actief
politiek leven heeft afgesloten, waar
schijnlijk worden opgevolgd door
Mr. Van Schalk, oud-minister van
Justitie. De heer Van Schalk kent
het klappen met den voorzitters
hamer in de Kamer, dezen hamer
heeft hy eerder al eens enkele jaren
gehanteerd. Zjjn benoeming tot Ka
merpraeses zou enkele moeilijkheden
in de R.-K. Staatspartij oplossen. Vele
katholieken konden er zich nl. moei
lijk mee vereenigen, dat Mr. Van
Schalk opvolger was geworden van
Mr. Goseling als fractieleider in de
Kamer. De katholieke kiezersmassa
immers verlangt van deze fractie,
dat ze het onomwonden zal kenbaar
maken, dat deze regeering ’n andere
sociale en economische politiek be
hoort te voeren dan de vorige.... in
welke Mr. Van Schaik zitting had.
Een moeilijke taak voor den gewezen
minister
Wordt de heer Van Schaik Kamer
voorzitter, dan zal Mr. Teulings ver
moedelijk leider der katholieke fractie
worden.
Aan de bewoners van het Heiden- y00TJ Ae* vervat,
schap, Het Workumer-Nieuwland
en Workumer Heer.
Toen wjj in de plaatseljjke bladen
van 16 October j.l. een oproep plaats
ten voor de collecte voor het Klee-
ding-, Schoeisel- en Dekkingfonds
was nog niet te voorzien dat het
aantal gevallen van mond- en klauw
zeer in deze gemeente zoo’n gewel
dige uitbreiding zou ondergaan.
Toen wjj er dan ook voor gesteld
werden de organisatie dezer collecte
voor te bereiden, hebben wij gemeend
in het belang van de veehouders
geen bezoek huis aan huis in het
Heidenschap, het Workumer-Nieuw
land en Workumer Meer te doen
plaats vinden, beangstigd als wjj
waren daardoor het besmettingsge
vaar te vergrooten.
Wjj wekten U dus op Uw gave
voor deze collecte die ten doel heeft
de voordeelen, welke de door Zijne
Excellentie den Minister van Sociale
Zaken in het leven geroepen spaar
regeling voor de Workumsche werk-
loozen zal hebben, in verband met
den naderenden winter te vervroegen,
te willen deponeeren in een bus, ter
secretarie daarvoor gereed staande,
dan wel te storten op girorekening
141400 van het Kleeding-, Schoeisel-
en Dekkingfonds te ’s Gravenhage.
Ook deze girobedragen toch komen
Workum ten goede.
Hoeveel nu van deze laatste ge
legenheid is gebruik gemaakt is nu
nog niet te zeggen maar wel is be
kend dat de opbrengst van de bus
zeer teleurstellend is.
Van het door den Minister verleen
de uitstel van 14 dagen willen wij
daarom nog gebruik maken door U
tot en met 6 November a.s. gelegen
heid te geven Uw bijdrage alsnog te
storten, hetzjj dan in de bus op de
secretarie hetzjj op de girorekening
no. 141400 van het Fonds in Den
Haag.
Benut dus Uw gang naar Workum
deze week of volgende week om een
gift af te staan voor dit bjj uitstek
nuttige doel, dat ik U na alle ver
schenen publicaties niet meer behoef kundig en maatschappelijk te leiden
uiteen te zetten.
Workum, 28 October 1937.
Namens het Gemeentebestuur
en het Steun-Comité B,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
WORKUM, 25 Oct. Onder leiding
van den Heer IJ. Oosten vergaderde
Vrijdagavond j.l. in hotel „De Wijn
berg* alhier, de afd. Workum van
„Volksonderwijs*:
De financieels commissie dechar
geerde den penningmeester met een
ontvangst van f 532 36 en een uitgaaf
van f 364 11, batig slot f 168.25.
Tot bestuurslid, wegens vertrek van
den heer J. v. Ossenbrugge, werd
benoemd de heer R. Haagsma. Tot
afgevaardigde naar de algemeene
vergadering, op 6 en 7 November a.s.
te Utrecht te houden, werd de heer
Oosten aangewezen.
Van den beschrijvingsbrief dier
vergadering werd met belangstelling
kennis genomen.
Wat de wintercampagne deratdee-
Hng betreft, werd geen vast besluit
genomen, maar de regeling aan het
bestuur overgelaten. Zoo mogeljjk zal
een tooneelavond worden gegeven.
Geslaagd te Amsterdam voor
het apothekers assistent examen de
heer Duco deVries te Lemmer, leer-
leerling van den heer L. H. Bogtstra,
apotheker alhier.
Geslaagd te Utrecht voor het
Diploma Schoolraad met beide aan-
teekeningen, mej. T.Riemersma alhier,
thans werkzaam aan de Chr. School
in ’t Heidenschap.
Belasting betalen
De Ontvanger der Directe Be
lastingen te Koudum, brengt ter
kennis van belanghebbenden dat vóór
1 November a.s. betaald moet zjjn op
de aanslagen
Personeele Belasting 1937, gedag-
teekend Mei 5/7 gedeelte;
Inkomsten- en Vermogensbelasting
1937—’38, gedagteekend Augustus 1/4
gedeelte.
Getuigenis-avond »Kerk en Vrede
27 Oct. Maandag j.l. hield „Kerk
en Vrede* afdeeling Zuid-Westhoek
van Friesland, een druk bezochte
getuigenis avond in de Doopsgez. kerk
alhier. Tegen de 300 menschen waren
aanwezig, w.o. vele uit andere plaat
sen van de Z.W.-hoek, toen Mej. Ds.
J. H. van der Slooten (Hindeloopen)
als voorzitster der afd., na lezing van
een gedeelte uit Matth. 23 en Jes. 9
en gebed, de avond opende met een
kort woord, waarin zjj er de nadruk
oplegde, dat ootmoed de grondtoon
van dit samenzijn moest wezen.
Na het zingen van Ps. 72 2 en
voorlezing der beginselverklaring,
was allereerst het woord aan Ds. J.
B. Th. Hugenholtz, den secr. der ver
eeniging, die als onderwerp hadHet
werk van Kerk en Vrede. Spr. begon
met te herinneren aan het feit, dat
in 1914 de Kerken hadden gezwegen,
ja, zelfs hadden gebeden voor dn
granaten die ook de kerken in andere
landen vernielden. De beweging van
Wat België ons leerde.
Oordeel niet te hard, opdat ge
niet geoordeeld zult worden.
Het politieke spel is hèrbegonnen.
De „regeeringstroepen” hebben zich
in het Haagsche Binnenhof geïnstal
leerd en stapelen er hun munitie
naast de deskundig opgestelde vuur
monden. De tegenstrevers sluipen
over het Binnenhof en het Plein,
over de Kneuterdijk langs de Vjjver,
door de Hofstraat, overal zoeken
de, wè,ar de zwakke plekken der
verdediging zjjn. Ze praten en over
leggen met elkaar, drinken zich
„moed” in de Witte en verdoelen de
rollen.
Om uit de beeldspraak te komen
en de werkelijkheid voor oogen te
houdende schrifteljjke stukken over
de staatsbegrooting zjjn gewisseld.
is een daad van levensroeping en aan
zulke roeping gehoor te geven, is een
levensbehoefte. Maar, gelet op de
maatschappelijke levenswijze, welke
’n minister zich heeft op te leggen,
kan men, het ambt fiuancieel-econo-
misch bezien, beter reiziger in schoen
er ême zjjn ad f 2000 per jaar, dan
minister voor f 12000.
Men wordt geen minister, zeker
geen regeeringsleider zonder het
bezit van uitzonderljjk-goede, geeste-
lijke, verstandelijke kwaliteiten. In
handel en industrie is met zulke
eigenschappen heel wat meer te
verdienen dan in de politiek. Al dat
geschimp op Coljjn als gewezen olie-
magnaat is onverstand. Als deze
regeeringsleider alleen op geld zou
uitzjjn, was hjj „in de olie* gebleven I
Zóó was het b.v. ook met den Bel
gischen regeeringsleider Van Zeeland
Deze man heeft zeer zeker zich zei
niet gezocht te bevoordeelen, toen h{
aan het hoofd van het kabinet kwam
te staan. Hij had als vice-gouverneur
van de Nat. Bank een inkomen dat
het viervoudige, en met de emolu
menten méér, was van zjjn ministers
salaris.
Hjj werd uit zijn werkking gehaalc
u0 gflw.tïaoïu, om het land te redden, datnuanclöe
het openbare debat ;over de samen- aan den afgrond stond. H(j heeft het
I!
stelling der regeering, haar program
en beleid, begint op 9 November, de
Eerste Kamer komt Dinsdag a.s.
bfleen, kortom, het politieke tour-
nooi vangt aan, dat elk najaar en in
het bijzonder b{j den aanvang van
een 4-jarige zittingsperiode van de
Tweede Kamer, in het parlement
wordt gestreden en méér dan het
algemeene volksbelang de oplossing
der vraag tot Inzet heeft: wie,welke
partg of groep van partijen voor-
loopig de macht in handen zal
hebben.
Deze herhaaldelijke machtsstrijd is
de sombere, maar noodzakeljjke con
sequentie van het democratische en
parlementaire stelsel. Er is geen goed
zoo groot, of er zit een kwaden kant
aan. Iedere politieke leider is zich
W. M. OPPEDIJK van VEEN, bewust, dat hy „het” beter kan dan
dan zou hij geen politieke leider zijn.
y
Li’:;