Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten
orkum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz
W. RIJPMA - Fotograaf
Weekmarkt Goede Vrijdag.
ZATERDAG 9 APRIL 1938.
No. 15
64ste Jaargang
Officieel Gedeelte.
Plaatselyk Nieuws.
Algemeen weekoverzicht
D
Kostelooze inenting.
Luchtbescherming.
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
eer aandoet
r
l
Binnenland.
▼an
een
»n.
is
en
ng
18.
in
:e-
De
in
de
ar
nd
rel
nt
)D,
irs
en
al
ig
an
n)
en
et
*f,
ie
RD
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot ui ter lijk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
FOTOGtK AFIE
Fototoestellen Films
Ontwikkelen Afdrukken
en verdere Fotografische werken
Beleefd aanbevelend,
NOORD -WORKUM
Overal te ontbieden
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM maken bekend, dat op
Woensdag 13 April en 20 April a.s.
des namiddags 2 uur ten huize van
den geneesheer S. de Walle, wijk
D 70 en op Dinsdag 12 en 19 April
des namiddags 3 uur in het gymnas
tieklokaal der Bijzondere School in
het Heidenschap de gelegenheid zal
zQn opengesteld tot kostelooze in
enting van hen, die zich daartoe op
dat tijdstip aanmelden.
Voor de beteekenis van vaccinatie
tegen de pokken, de meest geschikte
leeftijd waarop in 't algemeen weinig
hinder van de bewerking wordt
ondervonden en het optreden van
encephalitis slechts zelden voorkomt
wordt verwezen naar de betreffende
publicatie aan het gemeentehuis.
Workum, 6 April 1938.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
De eerste reis.
De kleine prinses heeft inmiddels
reeds haar eerste „groote” reis achter
den rug, van SoestdQk n.l. naar Den
De prijs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bij abonnement belangrijk
lager
Burgemeester en Wethouders der
gemeente WORKUM brengen ter
kennis van belanghebbenden dat de
weekmarkt, samenvallende met den
Goeden Vrijdag, in deze gemeente
zal worden gehouden op Donderdag
14 April 1938.
Workum, den 7 April 1938.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
De oefening van j.l. Maandag ligt
weer achter ons. zg was zwaarder
dan vorige keeren. Ook de controle
was intensiever. Doordat ik grootere
bewegingsvrijheid had, behoefde ik
niet geheel af te gaan op de waar-
nemers-raporten en kon ik zelf ook
eens een ronde maken en een eigen
Indruk verkrijgen. Die indruk was
over het algemeen gunstig met be
trekking tot de verduistering. Wat
het binnenshuis blQven betreft was
het resultaat, in aanmerking nemende,
dat het een nieuwigheid was, werke
lijk niet onbevredigend. Natuurlijk
waren er menschen, die thans een
kans schoon zagen te toonen hoe
flink zQ wel zouden kunnen z$jn of
die van alles dachten, behalve aan wat
ze doen of laten moesten. Maar bQ de
beoordeeling mogen de goeden daar
niet onder lijden. Helaas is dat bfi
werkelijk luchtgevaar anders, dan
lijden alle goeden onder die enkele
belhamels. Dank evenwel aan allen die
zoo goed meewerkten en de oefening
over het algemeen deden slagen.
Laten zg zoo doorgaan met hun zorg
voor eigen veiligheid en die van
anderen.
De waarnemersrapporten klopten
vrjjwel geheel met mQn eigen indruk.
Ze bevatten voldoende stof tot dank
baarheid voor de ondervonden mede
werking. De luchtbeschermingsge-
dachte begint langzamerhand ingang
te vinden.
Luchtbescherming is burgerjj-be-
scherming in den hoogsten zin des
woord I
Dat iedereen daarvan doordrongen
zQ I
De Burgemeester van Workum,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
Onze Prinsessen.
Thans is de tweede foto van
Prinses Beatrix vrijgegeven voor
plublicatie en het is de eerste open
baar gemaakte, waarop enkel moeder
en dochter voorkomen, het eerste
beeld dus van onze beide prinsessen.
De foto zal heel wat Nederlanders
hebben verteederd, want is al elke
kiek van „moeder en kind” iets
lieflijks, het plaatje van onze prinses
sen heeft nog bijzondere bekoorlijk
heid door den lach van geluk, welke
beider gelaten afstraalt. Prinses
Beatrix, nauwelijks twee maanden
oud, kraaiend van pret't Is een
zeer goed portet, gemaakt op een
gunstig moment, een werk, dat den
auteur, den prinselQken vader, alle
WORKUM. Onze vroegere stadge
noot, de heer E. de Vries Pz., is
bevorderd tot Bouwkundig Hoofdam-
tenaar bjj de Rgksgebouwen te ’s-
Haag, Mét haar moeder is ze gereden
in de Maybach van haar vader, het
geschenk van de Koningin. Tusschen
Prinses Juliana, die gekleed was in
een warmen bontmantel, en jonk vrou
we Felth, de verpleegster van het
Prinsesje, stond het donkerbruine
mandje. Naast den chaffeur zat de
kamerdienaar van Prinses Juliana.
De prinsessen zullen den Paaschtgd
bjj H. M. de Koningin doorbrengen.
De prins op een vrachtboot?
Van Prins Bernhard is slechts be
kend, dat hij voor eenigen tijd met
zjjn broer, Prins Aschwin, tot alge
heel herstel van gezondheid naar het
buitenland is vertrokken. Waarheen
is onbekend. Nochtans weet de
Evening Standaard te berichten, dat
de prins zgn buitenlandsche reis
gedeeltelijk aan boord van een vracht
boot zal maken, welke naar Italië
vaart.
De prins zou deze ongewone manier
van reizen volgen, omdat hg dan
verzekerd kan zQo van de rust, welke
hfl behoeft om volledig hersteld te
kunnen terugkeeren.
Hof jager Spek.
Minder goed is het met den toe
stand van den hof jager W. Spek te
Het Loo, die gewond was bjj het
auto-ongeval met Prins Bernhard. Hfl
heeft zijn werk nog niet kunnen
hervatten, aangezien hg nog steeds
niet voldoende hersteld is. De hem
behandelende zenuwarts heeft hem
voorloopig nog rust voorgeschreven,
doch stelt volledige genezing in uit
zicht.
H.M. de Koningin eere-doctor.
De Senaat van de gemeentelijke
universiteit te Amsterdam heeft be
sloten om aan de Koningin ter ge
legenheid van haar 40-jarig regeerings-
jubileum het eere-doctoraat in de
economische wetenschappen aan te
bieden.
De promotie zal plaats hebben in
een bijzondere plechtige zitting van
den senaat op een der dagen tusschen
6 en 11 September a.s. De rector-
magnificus, prof. dr. H. Frjjda, is
door den senaat als promotor van
de Koningin aangewezen.
Ook de Raad van State jubileert.
We beleven wél een nationaal
jubeljaar. Een onzer hoogste staat
kundige colleges, de Raad van State
nl., vierde gisteren, Donderdag, zijn
350-jarig bestaan. Te dier gelegen
heid bood H.M. de Koningin aan
haar huidige adviseurs een feestmaal
aan. Prinses Juliana woonde in het
begin der week een gewone bijeen
komst van den Raad van State, waar
van H.K.H. lid is, bij.
Weerbelasting.
Uit verschillende uitingen in de
pers valt af te lelden, dat de ver
schillende regeeringsplannen* tot ver-
hooging der belastingen, een beetje
onpleizierigen indruk maken. Niet
tegenstaande het kabinet het oude
denkbeeld van een weerbelasting
heeft afgewezen, is het toch 41 wat
de klok slaat: wéér belasting!
De „Avondpost” herinnert er aan,
dat het nog slechts zeer kort ge
leden is, dat de Regeering uitdrukke
lijk verzekerde: de grens is bereikt,
aan belastingverhooging kan niet
meer worden gedacht. En zie nu
haar voorstellen en haar plannen:
verhooging van de inkomstenbelas
ting, van de personeele belasting,
van de omzetbelasting... Onwillekeu
rig vraagt men zich af, waar dat op
uitdraaien zal.
Men kent de oorzaakde defensie.
Deze vraagt zóóveel geld, dat nieuwe
belastingen onvermjjdeljjk worden.
Het gaat dus om ons volksbestaan,
om onze nationale rechten en vrij
heden. Dit zal velen verzoenen met
den nieuwen druk.
Toch bedenke de Regeeringhet
kan en het mag niet te erg worden,
ook al streeft z|j naar heffingen,
waarin de draagkracht tot uiting
komt. Maar is de omzetbelasting in
dit verband wel een gelukkig object?
Naar Duitschland.
De animo om hier den lediggang te
ontvluchten en in Duitschland gedu
rende het seizoen ’n eerlijk stuk brood
door werk te verdienen, blijkt hier
en daar groot te z|jn. We lazen dat
o.m. omtrent de provincie Zeeland.
Inmiddels is er ook al weer een ge
meente, welke de werkloozen opjaagt
tot over de grenzen. Het gemeente
bestuur van Maartensdijk heeft 36
landarbeiders aangewezen voor plaat
sing als landarbeider in Duitschland.
Oss weer in opspraak.
Oss is al wéér in opspraak, nu
eens niet om het bekende „milieu”,
ook niet om een viezen fabrieksdirec
teur of een verdachten bankier, maar
om de zoo hoog geprezen brigade der
marchaussee, welke voor onderzoek
van Ossche strafzaken op non-actief
is gesteld en spoedig door andere
leden van hetzelfde wapen zal worden
vervangen.
Mogen we de lezing van den regee-
ringspersdienst aanvaarden dan zou
de Ossche brigade zich door een al
te ongebreidelde activiteit hebben
laten vervoeren door de lofprijzingen
in de pers en de aansporingen daarin
om den Augiasstal eens zeer grondig
te reinigen. Van die ongebreidelde
activiteit zouden achtenswaardige
Ingezetenen op pijnlijke w|jze tot
slachtoffer zjjn gemaakt.
Inmiddels dichten anderen duistere
doofpot-beweegredenen aan het initia
tief van den minister van justitie toe.
De heer Wijnkoop Het daarvan
blijken in schrifteljjke vragende
soc.-dem. Kamerfractie door een inter-
pellatieverzoek.
Luchtbescherming.
Voor het eerst is Maandagavond ten
behoeve van de luchtbescherming een
verduisteringsproef gehouden, welke
de drie provinciën van ons land tesa-
men betrof. De noordelijke n.l. Drente,
Friesland en Groningen waren gedu
rende enkele uren in diepe duisternis
gehuld.
We waarschuwen iedereen om
bjj voorkomende gelegenheid
nauwgezet de aanwijzingen der
overheid op te volgen, dat is een
gemeenschapsplicht, waarvan het
verzaken bovendien zwaar ge
straft wordt. Deze week z|jn
weer vonnissen van enkele
weken gevangenisstraf uitgespro
ken wegens onwil tot medewer
king.
Deze onwil was gebleken b{j de
luchtbeschermingsoefening op 26 Oc
tober j 1. in Drente. Thans hebbende
personen uit de provincie, die niet
voldoende of geen medewerking ver
leenden b|j deze verduisteringsproef
zich voor den politierechter te Assen
te verantwoorden gehad. Er zQn nu
al twaalf zaken behandeld.
In de gevallen, waarin de opzet
van de niet medewerking niet naar
voren kwam, z|jn de verdachten nog
tot geldboetes, varieerend van f 15
tot f 30, veroordeeld, doch waar er
van eenige opzet sprake was, zQn
gevangenisstraffen van veertien dagen
opgelegd. In één geval, waarin bleek,
dat de verdachte zuiver uit onhebbe
lijkheid had gehandeld, verdachte die
bovendien reeds meer veroordeelingen
achter den rug had, luidde de uit
spraak een maand gevangenisstraf.
Over het algemeen bleek men den
ernst van het misdrijf t® hebben
beseft, naar werd opgemerkt.
Gravenhage.
Nat. Social. Beweging.
6 April. Hedenavond trad in
lokaal „Rehoboth” als spreker op Ds.
E. Reeser van Winterswijk, die over
een vraag in „De Voorzorg” mede-
deelingen zou doen, waarop dan het
2e Kamerlid, de heer J. Bakker van
Menaldum, gelegenheid zou worden
gegeven z’n standpunt te verdedigen.
Nu bleek dat de heer Bakker niet
aan die uitnoodiging gehoor had
gegeven, vond spr. het niet fair
speciaal deze materie te behandelen
en zou hij daarom meer algemeene
bezwaren tegen de N.S.B. in beschou
wing willen nemer.
Beginnend met de kerkstrijd in
Duitschland, verzekert spr. dat er
omtrent de prediking van het evan
gelie volkomen vrijheid bestaat, maar
dat de groep-Nien-öller (nog geen
5 °/o van de Luthersche kerk) enkel
organisatorische wijzigingen voorstaat
die niet toelaatbaar zijn. O.a. wil ds.
Niemöller b(j de hernieuwde belang
stelling voor het kerkelijk leven,
alleen de oude trouwe lidmaten als
stemgerechtigden erkennen. Het ad
vies van de predikanten van de
geheele Evangelische kerk om zich
bfl de a.s. stemming toch vooral vóór
Hitler uit te spreken, is ook wel een
duidelijk bewijs dat die zgn. kerkstrijd
niet tegen het nationaal-socialisme
gericht Is, want zeer vele vooraan
staande predikanten, o.m. ds. Nie
möller, zfln overtuigd nationaal-socia
list, aldus spr.
De N.S.B. wil noch de absolute,
noch de totale staat, waarin slechts
een kleine groep zeggenschap heeft,
doch in saamhoorigheid met L_.
belang van alle volksgroepen terdege
rekening houden. Aan de liberale
staat, waarin de vrijheid tot losban
digheid en uitbuiterjj ontaardde, is
door strijders als Domela Nieuwen
huis en Pieter Jelles Troelstra paal
en perk gesteld door hun sociale
verbeteringen, aan welke de christe
lijke kerk eerlang helaas haar steun
onthield. Thans zien we nog dat
individueele belangen boven groote
groeps- of nationale belangen gaan.
F -
in een democratisch als in een nat.-
soc. staat, want president Roosevelt
kan ondanks zijn verklaring dat hg
geen dictator wenscht te zgn, die
naam met evenveel recht dragen
als Mussolini of Hitler.
De N.S.B. is verre van anti-gods-
dienstig, wat spr. aantoont met een
uitspraak van den leider, die niets
aan duideigkheid te wenschen over
laat.
Na de pauze worden enkele'vragen
beantwoord, o.a.Hoe staat de N.S.B.
tegenover de Bellamy beweging
Spr. geeft in korte trekken de grond
gedachten van Bellamy weer en is
het met dat uitgangspunt, dat de
mensch innerigk goed is en dus de
gunstigste omstandigheden een invloed
ten goede zullen hebben, niet eens.
In het paradgs waren volmaakte
toestanden en toch de zondeval. Op
Golgotha, onder zeer ongunstige om
standigheden, werden den moorde
naars het hemelsche paradgs beloofd.
Dit zgn voorbeelden dat niet de
omstandigheden, doch de ontvanke-
igkheid van het hart voor het lage
of het goede de meeste invloed heeft.
Over de „Anschluss” zei spr. dat
deze staatkundige samensmelting
een gevolg is van de bloedverwant
schap tusschen het Duitsche en
Oostenrgksche volk.
Omtrent de Jodenvervolging in
Duitschland deelde spr. nog mede dat
in de omringende landen ook een
groeiend anti-semietisme is waar te
nemen, omdat dit soort Oostersche
Joden in beschaving veel lager staat
dan de zgn. Spanjoolschen Joden die
in de Westersche landen en ook in
ons land voorkomen.
Het optreden tegen vakorganisaties
verklaart spr. uit het feit dat die
vereenigingen eigenigk politieke
partgen zgn en de bestuurs-onkosten,
ook in ons land, te hoog zgn opge
dreven. Ook de patroonsorganisaties
wenscht de N.S.B. evenmin te besten
digen, maar er voor in de plaats te
stellen een eensgezinde opbouw
door werknemers en werkgever
van het nationale bedrgfsleven.
Na eenige kortere vragen wordt
dan te ongeveer halftwaaif de verga
dering gesloten.
Raadsvergadering.
7 April. Hedenavond half acht
waren alle raadsleden in vergadering
bgeengekomen.
De notulen werden onveranderd
goedgekeurd.
Over de ingekomen stukken werd
geen discussie gevoerd. Bezwraren
van Ged. Staten tegen verlaging van
het afschrgvlngspercentage voorgas
houders van 4 op 3 pCt., verwacht
men te kunnen ondervangen door
toepassing van het advies eener des
kundige instantie. Het vergoedings
bedrag per leerling voor het open
baar onderwgs kan met 60 ct. ver
hoogd worden en wordt nu vastge-
steld op f918.
Omtrent een verzoek van L. B.
Folkertsma en 10 anderen om ver
betering van de Bloksloot, geven B.
en W. een zeer uitvoerig prae advies,
waaruit bigkt dat op de gemeente
geen onderhoudsplicht rust. Hoewel
hier niet van een algemeen, doch
van een meer beperkt belang sprake
is, voelen vele leden voor verbetering,
die alleen met hulp van de gemeente
tot stand zal komen. Waar de ge
meente echter voor geen enkele
vaart in ’t Heidenschap onderhouds
plichtig gesteld kan worden en toch
reeds verschillende verbeteringen
van gemeentewege zgn aangebracht,
acht men het tenslotte juister dat
ook deze verbetering geheel op
gem.-kosten zal geschieden, onder
voorwaarde dat daarna de naast-
liggers in een geregeld onderhoud
voorzien. Uitvoering in werkver-
ruiming acht men in dit geval moge-
het en weUgewenscht, waarmee aan
het idee vervat in een verzoek van
de C.N. W.B. tegemoet wordt gekomen,
een verzoek dat bedoeld was voor
de verbetering van de Makkumer-
dgksvaart, een veel grooter werkob-
ject, dat daardoor echter alleen in
werkverschaffing ter hand zal kun
nen worden genomen. Dit voorstel,
in z’n geheel in stemming gebracht,
wordt met 10—1 stem, die van den
heer Brandsma, aangenomen.
w. Zonder hoofdelflke stemming wor-
Een dictator vindt men zoo goed den aan de besturen van bgzondere
scholen de gevraagde voorschotten op
de exploitatievergoeding over 1938
toegekend.
Overeenkomstig het voorstel
B. en W. wordt vastgesteld
verordening op de heffing van 75
opcenten op de hoofdsom der gemeen-
tefondsbelasting voor het belastingjaar
1938-1939.
Een door B. en W. in concept aan
geboden verordening op de begrafe-
nisrechten, wordt goedgekeurd.
Een voorstel van B. en W. om in
het ambtenarenreglement voor de
politie een bepaling op te nemen dat
bg ziekte of ongeval in en door de
uitoefening van den dienst ontstaan,
kosteloos genees- en heelkundige
hulp wordt verstrekt, wordt met
8 tegen 3 stemmen aangenomen. Tegen
de heeren Ferwerda, Brandsma en
de Roest.
Het voorstel van B. en W. tot
uitvoering in werkverschaffing van
de volgende werken:
a. het graven van slooten in
het Groene Strand en het egali-
seeren van een strook grond
achter de steenglooiïog van den
IJsselmeerdgk
b. het slatten van de Makku-
merdgksvaart
wordt in het prae advies nauwkeurig
omschreven. De totaal-kosten van de
beide onder a genoemde werken
bedragen f 40 500 waarvan f 34 500
arbeidsloon in werkverschaffing en
f 6000 andere kosten. De begrooting
voor het onder b genoemde werk
luidt: f 27 000, waarvan f 22.655 voor
arbeidsloonen en f 4382.50 andere
kosten. De begrootingen zgn gebaseerd
op het voor onze gemeente vastge
stelde uurloon van 24 ct. in accoord
hetwelk de heer Boersma voor dit
werk te laag vindt en zoo mogeigk
graag op 26 ct. zag gebracht, omdat
anders veel arbeiders ’t niet tot het
geld dat ze nu verdienen, kunnen
brengen. Ook de heer de Roest
s
i
i
i
je
m
e-
1:
1-
■e
ie
it
ie
o,
e
.r
e
e
e
e
it
t
8
8
.1
r
r
II-
