Nieuws- en Advertentieblad
I
I
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
versche en gebakken visch
verkrijgbaar zal worden gesteld tegen
den prijs van reap, f 0.18 en f 0 30
per Kilogram.
Distributie levensmiddelen aan
werkloozen en armlastigen.
Raad Hemelumer Oldephaert en
Noordwolde 30 April
ZATERDAG 7 MEI 1938.
64ste Jaargang
No. 19
Officieel Gedeelte.
z.
Plaatselyk Nieuws.
1D
i
Algemeen weekoverzicht
Binnenland.
Adverteert in
Friso”
■aMBKMMBI
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45 - -
S. Sgtsma
te
is
geen verandering behoeft te brengen. a.RD
i
t
Dit blad verschQnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorin, in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterlijk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
de
en zoogenaamd stille
oprichting omstreeks den geboorte
dag werd besloten. Zulke onthulling
had van de week plaats te Wasse
naar bij ’s-Gravenhage en te Castrl
cum.
KOUDUM. Bedankt voor het be
roep bij de Ned. Herv. Gsm. alhier,
ds J. Loos te Arnhem.
WARNS. Met ingang van 15 Mei
a.s. worden overgeplaatst als wachter
is
1
d
m
ft
n
n
n
«■mMSMMSiaEM
--
De prys der Advertentlën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
By abonnement belangrijk
lager
en wachteres by de Ned. Spoorwegen
van wachtpost Warns naar Eefde by
Zutten, de heer H. v. d. Berg en
diens echtgenoote.
De wachtpost Warns wordt alsdan
onbewaakt.
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM maken bekend, dat by
voldoende belangstelling, ook
Hiervoor komen, evenals voor de
gerookte visch, in aanmerking: werk
loozen (opgenomen in steunregeling
of werkverschafflag), gesteunden
krachtens
armlastigen
armen.
Z(j, die voor bovenvermelde visch
in aanmerking wenseben te komen,
kunnen zich daartoe opgeven aan
het Bureau voor Sociale Zaken op
Zaterdag 7 en Maandag 9 Mei a.s.
van 10—11 uur voormiddags.
Workum, 6 Mei 1938.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
In ’t kort.
In November a.s. zal in ons land,
dank zjj het initiatief van de Avro
een grootsch schaaktournool worden
gehouden met’t wereldkampioenschap
als Inzet. In dien zin althans, dat
degene die Aljechin niet meege
rekend het beste resultaat bereikt,
het recht tot uitdaging van den
wereldkampioen verwerft. De sterkste
meesters nemen er aan deel, t.w.
Aljechin, Eu we, Capablanca, Flohr,
Reshevsky, Botwinnik, Fine enKeres.
Het zal een tournool worden met
dubbele ronden, zoodat de meesters
tweemaal tegen elkaar spelen.
Het tournool zal ongetwijfeld min
stens zooveel belangstelling trekken
als de match Eu we—Aljechin ver
mocht te verwerven.
De gemeenteraad van Coevorden
heeft besloten tot de oprichting van
Prins Hendrik ter eere.
Het was een treffend moment, toen
HM. de Koningin, Maandag j.l. te
Vllssingen aan den gevel van de
Zeevaartschool, d.i. De Ruyterschool
aldaar, ’t borstbeeld onthulde van
wfjlen Prins Hendrik, haar gemaal, -
die zoo’n warm hart voor ons volk, “J®®®?™^®?
zjjnde een natie van zeevaarders,
heeft getoond. Zoowel door zijn
officleele bescherming van het zee
vaart hulpwezen en zijn Initiatief
terzake, als door zQn persoonlijk
voorbeeld, o.m. betoond b{j de
schrikbarende Berlinramp van ten
naaste bij 35 jaar geleden. Van de
De Ruyterschool heeft Prins Hendrik
gedurende 25 jaar het beschermheer
schap vervuld.
Nadat het monument was onthuld,
zal de leiding van den dienst bfl den
doop van Prinses Beatrix op 12 Mei
worden toevertrouwd aan ds. Blaau-
wendraad, Ned. Herv. predikant te
Baarn, in samenwerking met da. W.
L. Welter, oud hofprediker te ’s-
Gravenhage, een en ander in overleg
met den tegenwoordigen hof prediker,
prof dr. H. Th. Obbink te Utrecht.
Zooals bekend mag worden ver
ondersteld heeft ds Welter indertijd
Prinses Juliana bevestigd als lidmaat
der Ned. Herv. Kerk. Dezelfde predi
kant heeft met prof. Obbink in Januari
van het vorig jaar het huwelijk van
het Prinselijk paar voltrokken. Ds.
Blaauwendraad is thans uitgenoodlgd
den doopdienst te leiden, in verband
met de omstandigheid, dat het Prin
selijk paar te Baarn woont en dus
tot de kerkelijke gemeente van Baarn
behoort.
Behalve de beide grootmoeders
zullen als peten b{J de doopplechtig
heid o.m. aanwezig zijnPrinses
Alice van Groot Brlttannië, hertog
Adolf Friedrich van Mecklenburg,
de prinses van Erbach-Schonberg
en gravin Kotzebue.
Beatrlx-monumenten.
Het feit der geboorte van prinses
Beatrix blijft in verschillende plaat
sen aanleiding geven tot het ont
hullen van monumenten, tot welker
STAVOREN. De Emmabloem col-
ecte heeft alhier f 25.79 opgebracht.
Stavoren en de Fr. Zuidwesthoek
Men schrijft onder dit opschrift aan
iet „Leeuw.Nwsbl.” het volgende:
Hij die den laatsten tijd aandachtig
gadeslaat wat er zich in den uiter
sten Zuid-Westhoek van Friesland
voltrekt, kan niet dan met bezorgd
heid de toekomst tegemoet zien.
Stavoren, dat tot voor enkele jaren
in bloei en welvarendheid toenam
en een btvolking kreeg, die over
het algemeen een goede broodwin
ning haddat nog één der weinige
niet-gesaneerde gemeenten is, is
vooral de laatste jaren wel geducht
de dupe van de afsluiting geworden.
Wél is de scheepvaart de laatste
twintig jaar met groote sprongen
vooruitgegaan, doch de werkkring
der bevolking, visschen op de Zuider
zee, is in nog sterker mate achteruit
gegaan. Voordat de afsluiting een
feit was, zag men nooit iemand zon
der werk, ook werden goede loonen
uitbetaald. Thans heefc het spook
der werkloosheid in deze oude stad,
die altQd nog op haar trotsch ver
leden kan terugzien, haar intrede
gedaan. Ook de nevenbedrQven, zoo
als van nettenhandelaars, zouters,
rookers enz. zjjn verdwenen.
Wat kon het toch echt gezellig z(jn
op den kant van de kade, als de
jollen hun lading aan wal brachten.
Druk liepen de vrouwen aan om
hun mannen van het noodige te
voorzien, waar bakker, slager en
kruidenier mee van profiteerden.
Immers als de vlsschers vingen, dan
ving héél Stavoren.
Naast het visschersbedrjjf, dat zoo
langzamerhand is omgezet in
sukkelende zoetwatervisscherfl,
het ook bij de spoorwegen anders
dan vroeger. Toen de S.S en H.IJ.S.M.
elkander druk beconcurreerden en
de veerponten geregeld hun ladingen
overbrachten, was ook dat een be
drijf, dat aan menig huisvader werk
en brood verschafte. Op het ©ogen
blik is men bezig de laatste herin
neringen aan de oude veerpont weg
te nemen. Het bedrijf op zich zelf
is reeds opgeheven en de rails, die
dienst deden om de wagens op de
ponten te rflden, worden thans opge
ruimd. Behalve het remmingswerk,
dat nog staat waar de veerponten
aankwamen, is er dan van dit heele
vroeger zoo druk gedoe niets meer
aanwezig. Ook het remmingswerk
zal straks vrij zeker worden opge
ruimd.
Op 14 Mei a.s. zal het de laatste
dag zQn, waarop de boemeltrein het
oude stadje binnenrolt. De voorbe
reidingen zfin reeds merkbaar. De
woning van den blokwachter, die
voor een paar jaar rog goed is na
gezien, is voor een luttel bddrag voor
afbraak verkocht. Ook de wachtpost
„Warns”, die wordt opgeheven, zal
straks onder moker en hamer der
sloopers vallen en een onbewaakte
overweg worden. Een verzoek van
het gemeentebestuur van HO N., aan
de KNAC, om steun te verleenen,
teneinde den weg bewaakt te houden
vond daar geen gehoor.
Ook het kanalennlan, waarop dit
gedeelte van den Zuid-Westhoek zoo
vurig had gehoopt, is op een teleur
stelling uitgeloopen. Wel wordt ver
wacht, dat de spade voorloopig nog
niet In den grond zal worden gezet,
maar het besluit van den minister
ligt er en de teerling is geworpen.
Deze teleurstellingen drukken de
bevolking niet neer, integendeel.
Naar men ons mededeelde lagen in
Stavoren bQ het Slulsbestuur reeds
plannen gereed om, als Lemmer
eindpunt van het kanaal zou worden,
de sluis te Stavoren belangrijk te
verbeteren, zoodat de gewone schip
pert), die steeds de route over Sta
voren nam, ook in het vervolg hierin
had gespeeld, schreed de Koningin
met een groot bouquet bloemen in
de hand op het monument toe. Dui
zenden oogen volgden de koninklijke
figuur, die alvorens de bloemen neer
te leggen, even aandachtig naar het
in den gevel bevestigde borstbeeld
keek. Toen H.M. haar bloemengroet
had gebracht, legde zij namens
Prinses Juliana en Prins Bernhard
een ruiker rose anjers neer.
De doop van Pr. Beatrix.
WORKUM, 3 Mei. Hedenmorgen
heeft het Dames-Comité, dat de leiding
had bij de aanbieding van het huwe
lijksgeschenk van de Friesche Vrou
wen aan het Prinselijk echtpaar, het
cadeau voor Prinses Beatrix bezich
tigd in de Kunstaardewerkfabriek
„Aurora” alhier. Het met uiterste
zorg vervaardigde theeserviesje viel
bijzonder in de smaak. Het model
van de kopjes, thee- en kofïijpot en
chocoladeketel was buitengewoon
goed geslaagd. De beschildering,
eenvoudig en fijn in roodbruin, de
letter B omgeven door een sober
takje, deed het model nog mooi uit
komen en verlevendigde het tot een
voornaam, sierlijk geheel. Een keurig
staaltje van handwerk, dat, by de
Hindelooper meubeltjes, die daarna
bezichtigd werden en waaraan ook
ongetwijfeld by de vervaardiging alle
zorg is besteed, een fraai stukje
Friesche kunstnijverheid zal toonen.
een electriciteitscentrale, welke uit
sluitend met turf zal worden gestookt.
In de veepgebieden van ons land
kan men best zoo’n afnemer gebruiken.
Ook het noodlot was deze week
een flinke afnemer van turf. Van
over de Duitsche grens waaide een
brandje naar ons over (moge dat
geen symbool zynhetwelk een
paar honderd hectare veengrond in
vuur en vlam zette. Ongeveer 6
millloen turven vonden aldus een
natuurlek, maar vóór tijdig einde.
Het geschiedde alles onder de ge
meente Vriezenveen.
Dan die Nederlander te Brussel.
Die zat óók „in den brand”. Hij had
nog slechts 100 Belgische francs
(ongeveer 6 gulden) op zak en kon
daarvan z(jn rekening niet betalen.
Hy dlschte toen een verhaal op, dat
hij in het hotel was overvallen door
twee kerels, die hem bonden en
beroofden van... 100 millioen francs.
Uit den brand ben je
Als ik lieg, laat ik het dan goed
doenzal deze mede-vaderlander
hebben gedacht.
het aan den eigenaar(en) van Gala
madammen onder Koudum toekomend
recht tot heffing van tol voor over de
Rjjksbrug(en) gaande menschen, vee
en rijtuigen met paarden, verleend
bij octrooi en aanvullende concessie,
in de considerans van het besluit
genoemd.
Volgens de nader gegeven toelich
ting moet, wanneer de Kroon hare
goedkeuring verleent, de schadever
goeding aan den toleigenaar nog
worden geregeld. Gelukt dit niet bij
minnelijke schikking, dan wordt het
bedrag ingevolge de wegenwet door
den bevoegden rechter vastgesteld.
Verschillende leden juichten dit
voorstel toe en wenschten gaarne
mede te werken aan het verdwijnen
van dit mlddeleeuwsch obstakel,
waarmede de menschheid in het
algemeen een weldaad zal worden
bewezen.
De heer F. de Jong zal ook gaarne
den tol zien verdwjjnen, maar is van
oordeel, dat men eerst moet weten
wat dit de gemeente ongeveer zal
komen te kosten. Het voorgestelde
acht spreker een sprong in het
duister, waaraan hij niet zal kunnen
medewerken.
Anderen hebben er geen bezwaar
tegen dit in laatste instantie aan de
bevoegde rechterlijke macht over te
laten, die de vergoeding naar rechten
zal bepalen. Bovendien zal het in de
gegeven omstandigheden voor de
ingezetenen geen verhooging van de
belasting medebrengen.
Ten slotte wordt het voorstel met
tien tegen één stem, die van den heer
F. de Jong, aangenomen.
De heer Sijtsma bedank als raadslid
De heer S. Sfltsma overhandigt
hierna den voorzitter het volgende
schrijven
Ondergeteekende
Hemelum
overwegende, dat de afdeellng
Warns der S.D.A.P. hem niet langer
als bestuurslid wenscht, zonder eenig
punt van het gemeenteprogram der
S.D.A.P te kunnen noemen, waarmede
zjj haar besluit motiveert
overwegende, dat genoemde afdee-
ling zelf heeft toegegeven, dat b(j
tusschenkomst van het Partijbestuur
ondergeteekende gelyk zou krijgen
overwegende, dat de andere afdee
ling der S.D.A.P., te weten Koudum,
niet een dergelijk besluit heeft
genomen en ondergeteekende z.l. nog
het volste recht heeft den raadszetel
te blijven bezetten
gezien de mentaliteit, die tijdens de
huishoudelijke vergadering van ge
noemde afdeeling Warns is geopen
baard, waarvoor ondergeteekende
geen vertegenwoordiger wil z{jn;
gezien persoonlijke redenen, die
niet nader door hem kunnen worden
aangeduid,
dient bfl dezen z{jn ontslag in als
lid van Uwen Raad.
De voorzitter is de eerste, die z(jn
spijt over het heengaan van den
heer Sijtsma als raadslid te kennen
geeft en roemt hem als een zeer
verdienstelijk raadslid, ook voor de
parti) die hy vertegenwoordigde. De
voorzitter drukt er voorts zijn leed
wezen over uit, dat een in deze ge
meente bestaande afdeeling dier
partij aanstoot heeft genomen aan
iemands eerlijke religieuze overtui
ging. Op grond hiervan is het moei
lijk aannemelijk te maken, dat de
S.D.A P. geen anti-religieuze partf
wil zjjn.
De voorzitter eindigt met de hoop
uit te spreken, dat de heer Sijtsma
verder zijn weg met blijdschap mag
reizen.
De heeren Smits, De Vries, Talma
(namens de C.-H. fractie), F. de Jong,
Martens en De Haan spreken in
ongeveer denzelfden geest.
Wethouder Smits zegt nog, dat de
S.D.A P. in dezen raad in den heer
SQtsma een niet gemakkelijk te ver
vangen vertegenwoordiger verliest,
en het daarom voor z(jn opvolger
moeilijk heeft gemaakt.
De heer De Haan hoopt in den
vollen zin van het woord, dat de
heer Sijtsma in dezen het goede deel
heeft gekozen en dat dit niet van
hem weggenomen zal worden.
De heer Sijtsma sprak een kort
dankwoord. LN.
Internationale politiek.
Des daags na de voornoemde doop
plechtigheid, heeft in Den Haag een
nationale gebeurtenis van internatlo
naai karakter plaats. Dan voor het
eerst n.l. zal onze min. van Buit.
Zaken een gezantenoverleg organ!
seeren over vraagstukken van inter
nationale politiek. Het betreft hier
een proef met de navolging van oude,
gróóte voorbeelden, 't Is te hopen,
dat het groote voorbeeld ons nuttig
mag wezen, zonder ons in de ver-
owikkelingen van de groote diploma-
Zufdérzéesteunwet, tie verward te doen raken. Het over
leg betreft de Nederlandsche gezan
ten uit Londen, Brussel, Berlijn en
Parfls. En de minister natuurlijk.
Nationale politiek.
In de nationale politiek begint de
tjjd der zomersche ruste. Den volks
vertegenwoordigers benadert lang
zaam maar zeker de vacantieperiode
en ook de kiezers verlangen er thans
meer naar, te weten, wat er buiten
te koop is, dan op den Binnenhof.
Spelling.
Nochthans is er in de Eerste Kamer
gedelibereerd over de spellingskwes
tie, een zaak zonder einde als van
Oss. Of is het tegenwoordig Os?
Prof. Woltjer (a.-r.) heeft minister
Slotemaker aan de tand gevoeld in
een onbevredigende gedachtenwisse
ling. De professor verklaarde nog
eens, dat de tot dusver gevolgde
methode om via Koninklyke besluiten
en leerplans de spelling te veranderen
hem staatsrechterljjk onjuist leek.
De antl-revolutionnaire hoogleeraar
wil een wettelQke regeling, maar
een, waarbij de Kamers recht van
i hebbenhij wil een
alzijdige samengestelde commissie
van advies met uitgebreide taak en
intusschen terug naar De Vries en
Te Winkel, althans van de besluiten
van de nieuwe spelling, alhoewel hij
royaal toegeeft, dat in de periode
van vrijheid het heele onderwjjs met
pak en zak naar de Marchantspelling
zal overloopen.
Minister Slotemaker de Bruine,
wiens heele hart bjj De Vries en Te
Winkel is, zit er leeljjk tusschen.
Besluit tot vervallen verklaring
van den tol bij Qalamadammen.
In de heden gehouden raadsverga
dering is besloten tot
afkoop van den tol bij
Galamadatnmen.
Burgemeester en Wethouders stel
den op grond van verschillende
overwegingen voor:
le. in te trekken het raadsbesluit
van 27 Juni 1937, waarbij in beginsel
is besloten tot afkoop van de tolhef
fing b]j Galamadammen, onder voor
waarde, dat ten hoogste 25 procent
van de afkoopsom voor rekening der
gemeente zou komen;
2e. overeenkomstig artikel 54 der
wegenwet, behoudens goedkeuring
van de Kroon, met ingang van 1
Augustus 1938 vervallen te verklaren
Voetbal
5 Mei. Zatermlddag j.l. speelde
„Stormvogels1* op eigen terrein een
'7 1
te laten, tot een ook door hem ge- van Stavoren. Door de harde
6 wind was er eigenlek maar één elftal
dat speelde, want Stavoren haalde
voor de rust met het windvoordeel
een voorsprong van 5—0, die de
Workumors na de thee tot 5-4 in
liepen.
„Stormvogels** II kon het die mid
dag te Hindeloopen tegen het 2e
elftal niet bolwerken. Lichamelijk
waren de tegenstanders te veel mans
maar 4—1 is dan nog niet zoo’n
beschamend resultaat.
A.s. Zaterdag komen twee elftallen
van „Hindeloopen** hier tegen beide
ploegen van „Stormvogels** spelen,
wat weer als vanouds spannende
ontmoetingen kunnen worden.
en een muziekvereniging Koraal 17 Aan den wensch om nu de vrijheid
wenschte, wettelQke regeling aan
vaard Is, kan hij niet tegemoet komen.
En met een voorloopigen radicalen
teruggang tot De Vries en Te Winkel
riskeert b(j schadevergoedingseischen.
Alhoewel minister Slotemaker niet
erkent, dat de uitgevers in den eigen
lijken zin des woord recht hebben
op restitutie, vindt hy het toch ook
onbillijk hun nu weer met een
schadepost te laten zitten, die op
twee en een half millloen gulden
Naar thans werd bekend gemaakt, geschat wordt.
- - - De rfgeeHng weet blijkbaar de
moeilijkheden niet meer te ontwarren,
welke ze zelf geschapen heefc.
Meifeest.
In de groote steden is door S.D.A P.
en N.V.V. de 1 Mei dag, ondanks de
koude en regen, met enthousiasme
gevierd. Aan de optochten namen
duizenden deel terwijl de sprekers
ook in vele kleine plaatsen gevulde
zalen trokken.
i
i
i
i
een
ok
'ge
en
er
n!
its
u
I
dat;.
