FRIESLAND
ZEILEN
81
Nieuws* en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
RuimteZeilend door Friesland
Gaastra’s Boekh. - Tel. 45 - Workum
Het afbreken ran het voormalige
tolhuis onder Workum en het
ter plaatse bouwen van een nieuwe
woning met schuur en ^stalling
Bestek en teekening verkrijgbaar
ter secretarie vanaf Maandag 8
Augustus f 1.50 per stel.
Distributie vleesch in blik
ZATERDAG 13 AUGUSTUS 1938.
64ste Jaargang
No. 33
Officieel Gedeelte.
Bz.
Plaatselijk Nieuws.
Adverteert in
Algemeen weekoverzicht
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
AANBESTEDING.
Friso”
iWERD
1/
blik
)nd
•sje
ua
50
‘nd. D is
)od
)nd
Binnenland.
>rs
er
en
iet
er
van
ge-
st-
rt,
P,
or
el
ar
id
ir-
el
et
tr
n.
et
t.
d
r
fles
,iter
fl.
WORKUM. De heer J. Bulthuis,
vroeger alhier, thans rQksontvanger
te Gieten wordt met ingang van 1
September a.s. uit zQn functie ontheven
in verband met zQn verplaatsing naar
Hellevoetsluis.
-
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voofm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterlQk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
II---
modernste en technisch meest vol
maakte poging tot berging der Lutine-
schatten. De ondernemers hebben
zich deze week tevreden moeten
stellen met één gouden munt.
Een andere schat uit zee.
Dan lukt de winning van schatten
uit den bodem der zee beter in den
N.-W. polder bij Wieringen. Daar
wordt op het oogenblik een rQke
oogst aan koren binnengehaald, maar
bovenal is er de teelt van lucerne-
klaver een groote meevaller geworden
Lucerne (klaver)meel voor veevoeder
importeerden we totnog toe uitsluitend
uit het buitenland.
De Wieringermeerproductie over
treft in opbrengst en kwaliteit, den
oogst, waar ter wereld ook. Zeven
duizend tot acht duizend kilogram
kostbaar lucerne-meel wordt er thans
per dag uit de Wieringermeersche
klaver gefabriceerdEn met een
percentage van 17 a 18 pct. verteer
baar eiwit.
De prjjs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
BQ abonnement belangrijk
lager
1
«al
LS!
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM zjjn voornemens op Maan
dag, 15 Augustus a.s. aan te besteden.
Workum, den 4 Augustus 1938.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
De oorzaak van het verdrinken
Dr. P. H. de Hoog schrijft in het
„Vad.”
Gedurende de zomermaanden gaat
er bijna geen dag voorbij dat de
couranten niet één of meer gevallen
vermelden van jonge menschen, die
tjjdens het baden in zee of In de
groote rivieren verdronken. Hier
onder zQn er altQd talrijke personen,
die, zonder voldoende te kunnen
zwemmen, zich te ver in zee ge
waagd hadden en door den stroom
werden meegesleurd. Het ongeluk,
hoe betreurenswaard overigens, was
dan aan eigen domheid en onvoor
zichtigheid te wijten. Maar er zijn
ook talrijke gevallen, waarbij de
persoon, ondanks het feit, dat hQ
goed kon zwemmen, plotseling voor
de oogen der omstanders in de
diepte verdween en om het leven
kwam. Hoe is zoo iets mogelijk?
Hoe komt het, dat zwemmers, die
dikwijls gewoon zQn gedurende lan
gen tijd in het water te blQven, zon
der daarvan den minsten last te
ondervinden, plotseling onwel wor
den? Sommigen van hen, die geluk
kig dicht bQ den kant waren, konden
zich somtijds nog net redden of door
anderen uit het water gehaald wor
den. Maar in vele gevallen was dit
niet meer mogelijk.
In de meeste gevallen moeten der
gelijke ongelukken worden toege-
schreven aan de koude. Het water,
dat het lichaam aan alle kanten om
sluit, geleidt de warmte zeer gemak-
kelQk en het gevolg hiervan is dat
vrij plotseling een groote hoeveel
heid hiervan aan het lichaam wordt
onttrokken. Zoo iets gebeurt óf plot
seling, b.v. bjj het duiken, óf lang-
samer, wanneer men te lang in het
Terug te Soestdyk.
Heel de koninklijke familie is thans
weder in het land terug na een be
scheiden vacantie te hebben genoten.
Immers, ook het prinselQk gezin
heeft z^n intrek weer genomen ten
paleize Soestdyk. Dat zal de levendig
heid van Baarn—Soest ongetwijfeld
weer hebben gestimuleerd.
Deze week werd het stoffelijk
overschot van een oud gediende van
het paleis ten grave gedragen. Op
91-jarigen leeftijd overleed n.l. de
weduwe van den vroegeren pluim
graaf, die nog altQd de boerderij in
het bosch tegenover het front van
het paleis bewoonde. Het oude moe
dertje was een goede bekende van
de Koningin en de Prinses die haar
heel vaak bezochtende prinses
kwam als kind dikwQls by de thans
overledene op de boerderij.
Op de baar lag een bouquet witte
gladiolen, waaraan witte linten met
de letters J. en B. waren gehecht.
Deze bouquet was namens het Prin
selijk Paar gezonden.
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter kennis van
belanghebbenden, dat voortaan, in
plaats van varkensgehakt, rundvleesch
in blik beschikbaar zal worden ge
steld.
De catagorleën van personen, die
voor vleesch in blik in aanmerking
komen zjjn:
Werkloozen, die opgenomen zijn in
steunregeling of de werkverschaffing,
ondersteunden volgens de Armenwet,
georganiseerde werkloozen gedurende
den tjjd welke zQ uit hun werkloozen-
kas trekken mits zQ kastoeslag ont
vangen of indien hun wekelQksch
inkomen het steunbedrag met niet meer
dan f 1.— overschrijdt, gesteunden
krachtens de Zuiderzeesteunwet (on
der bepaalde voorwaarden), kleine
boeren, die ondersteuning genieten
en zoogenaamd stille armen.
Aan alleenwonenden en gezinnen tot
en met vier personen kan één bus, aan
grootere gezinnen twee bussen a 1 Kg.
worden verstrekt.
De prQs van het vleesch is f 0.371/2
per kilo-bus.
Workum, 5 Augustus 1938.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De Secretaris,
v. D. GOOT.
Dr. Colyn.
Het hittegolf-achtlge weer van den
laatsten tQd, dat een weldaad was
voor velen, in ’t bijzonder voor de
jeugdigen onder de vacantiegangers,
heeft meer-bejaarden soms niet zooveel
goed gedaan. Onder hen hebben zich
nogal eens ongesteldheden voorge
daan. Dr. ColQn heeft wellicht óók
last van de warmte gehad, want van
de week heeft hij door lichamelijke
dispositie zijn gewone werkzaamheden
niet kunnen vervullen. Vernomen
wordt echter, dat zQn toestand zich al
reeds veel heeft gebeterd en dat hQ
weer ten departement is verschenen,
waar ZExc. wel weer andere zorgen
zal hebben gevonden. Het„goud”doet
weer zoo raar den laatsten tQd I De
gulden zal weer in een vasten greep
genomen moeten worden.
De Lutine.
Met het Lutine-goud staat het óók
nog maar „zoo zoo”. De „Karlmata"
graaft en graaft, maar hoe dieper de
kuil in den bodem wordt, des te me-
nlgvuldiger doen zich zandstortingen
vanaf de kuilwanden voor. De greep,
waarin het Lutine-goud zit omklemd,
is blijkbaar niet minder stevig dan
een ColQn-greep. Er begint twijfel te
rflzen aan de goede uitkomst van de
luut noodzakelijk is ook deze te be
handelen. Een dergelijke behandeling
bestaat uit
le. Verwarming met alle daartoe
ten dienste* staande middelen, zooals
warme dekens, warme dranken, een
goed warm vertrek, enz.
2e. Versterking van de hartswer-
king door middel van alcoholische
dranken, onderhuidsche en zelfs in
traveneuss injecties met cormine,
coffeïne, kampher, enz.
Alleen door de combinatie van
deze twee behandelingen zQn goede
resultaten te bereiken en kan menig
menschenleven behouden worden.
Muziekconcours te Sneek.
De Bond van Chr. Harmonie- en
Fanfarecorpsen in Friesland hield
Woensdag zijn groot Bondsconcours
op het ruime Sportpark te Sneek.
O. a. werden de volgende prijzen
behaald
3e Afdeeling„Soil Deo Gloria”,
Stavoren, 141 punten, 2e prQs.
2e Afdeeling: „Soli Deo Gloria”,
Ferwoude, 135 punten, 2e prQs.
le Afdeeling: „Studio”, Heiden
schap, 142 punten, 2e prjjs. „Vreest
God, eert den Konlng”, Hindeloopen,
168 punten, le prijs.
Zilveren eere-kruis voor den besten
dirigent op het dagfeest, toegekend
aan den heer S. W. de Boer te Hin
deloopen.
Afdeeling Uitmuntendheid: „Looft
den Heer”, Koudum, 153 punten, le
prijs „De Bazuin”, Hemelum, 135 pun
ten, 2e prijs.
Eere Afdeeling (Harmonie): „Excel
sior”, Parrega, 136 punten, 2e prijs.
(Fanfare): „Crescendo”, Workum, 130
punten, 2e prijs „Harmonie”, Warns,
135 punten, 2e prjjs.
Skütsjesilen Grouw.
Debekende zeilwedstrijd van vracht
en beurtschepen te Grouw is Zaterdag
j.l. voor de tiende maal gehouden.
Het was bladstil, zoodat deze anders
zoo schitterende wedstrijd tot misluk
king gedoemd was.
De uitslag luidde:
Eerste klasse, le prQs f 40 en een
wisselschild, aangeboden door P. van
Borssum Waalkes te Schiedam, dat
twee maal aaneen of drie maal in ’t
geheel moet worden gewonnen.
Winnaar 1936 D. Blom te Hindeloopen,
1937 H. Tjerkstra te Heidenschap.
1. D. Blom met 4 gebroeders te
Hindeloopen.
2. H. Tjerkstra met Nieuwe Zorg,
Heidenschap, f 30.
3. L. Brouwer, Rust na arbeid,
Veenhoop, f 25.
Tj. v. d. Veen met 2 Gebroeders,
Drachten; J. Sietema met Jonge Jan,
Oostermeer en U. Zwaga met Twee
Gebroeders, Langweer, deelden den
4en, 5en en 6en prQs van f 45.
Tweede klasse. 1. KI. Foekema met
Nieuwe Zorg, Blauwhuis, f 40; 2. L.
Foekema met 2 Gebroeders, Bolsward,
f 303 K. v. d. Meulen met Hoop op
Welvaart, Koudum. f25; 4. P. Jasper
met Vriendschap, Leeuwarden, f 20;
5. A. Pietersma met Ny verheid, Drach
ten, f 15 en zilveren medaille, aange
boden door G. W. H. I.6. T. Salverda
met 2 Gebroeders, Stavoren, f 10 en
zilveren medaille aangeboden door
V.V.V. te Grouw7. M. Walsweer
met Op Hoop van Zegen, Ultwellln-
gerga. f 10 «n bekertje, aangeboden
door firma T. Bottema te Oldeboorn.
,-jOLSWARD
De N.O.L S. kwestie.
In het Noorden des lands bleef de
N.O.L.S.-kwestie de gemoederen be
roeren. Zooals bekend, zijn de Spoor
wegen van plan om het personen
vervoer over den uitgebreiden buurt
spoorweg op te heffen, wat de ver-
keersisolatle van een uitgestrekt ge
bied zou beduiden, waar de wegen
nog niet voor autobusvervoer ge
schikt zyn.
Woensdag had een comité
actie uit de belanghebbende
meentebesturen een onderhoud met
den min. van Waterstaat. Dat de
stopzetting reeds op 2 October a.s.
zal plaats hebben, is thans weinig
waarschijnlijk. De actie tot behoud
van den volledigen dienst zal voors
hands krachtig worden voortgezet.
Zomervreugd en -leed.
Duizenden blijven genieten van de
vreugde, welke mooi zomerweer kan
verschaffen, vele speciale takken
van sport worden druk beoefend, in
’t bijzonder het zwemmen. De Euro-
peesche kampioenschappen in deze
sport bQ uitnemendheid, nabij Londen
georganiseerd, brachten ons land
geen voldoeningonze meisjes hebben
de palm der overwinning aan haar
Deensche zusjes moeten laten. Daar
tegenover stond de verrassing, welke
Hoving ons bezorgde. HQ won den
heeren titel op 100 M.-borst. Voor het
eerst eindigde een Nederlander over
dezen afstand binnen de minuut.
Anderzijds bracht het water veel
leed. Door onvoorzichtigheid en over
moed was het aantal verdrinklngsge-
vallen van de week weer zeer groot.
Onweer en blikseminslag hebben
hier en daar eveneens vernielend
gewerkt; meerdere boerderijen gin
gen in vlammen op, enkele men
schen werden door den bliksem ge
dood.
water blijft. In de meeste gevallen
waarschuwt het menschelijk organis
me dat er iets niet in den haak is
en krygt de persoon in kwestie een
rilling, waardoor hQ zich onbehaag
lijk gaat voelen en vanzelf het water
verlaat. Maar somtijds blijft deze
rilling achterwege en ontwikkelt
zich plotseling een toestand, dien
men als het ware een plotseling
„failliet” van het organisme zou
kunnen noemen, dat binnen enkele
seconden geheel verlamt. De zwem
mer is niet meer in staat te reageeren
en daardoor aan bet noodlot overge
leverd. Zooiets kan aan de sterkste
en best getrainde zwemmers over
kómen.
Men heeft aan dit verschijnsel den
naam gegeven van „choc colloïdocla-
sique“, een dergelijk soort choc als
men ook wel eens na een zwaar
ongeval of in aansluiting aan een
operatie ziet optreden. Vroeger dacht
men, dat deze verdrinkingsdood een
gevolg van congestie was, maar dat
is niet zoo. Eerst treedt de choc
colloïdoclaslque op, d. 1. een plotse
linge verandering van de colloïden,
die het lichaam samenstellen, waar
door verlamming optreedt en als
gevolg hiervan verdrinkt de persoon.
Ze kan zoowel by nuchtere personen,
als direct na een maaltijd optreden
en in zee net zoo goed als in een
badkuip.
Verder komt het wel eens voor,
dat de choc, waardoor de persoon
getroffen werd, minder heftig is,
zoodat h|j nog juist in staat is zich
uit het water te verwijderen. In
dergeljjke gevallen moet men er
altijd aan denken, dat hQ dan in een
toestand van verminderden weerstand
verkeert en dat hQ gedurende de
eerstvolgende uren blootstaat aan een
Invasie van bacteriën, die eerst rustig
op zjjn slijmvliezen leefden, maar nu
kans krjjgen om het lichaam binnen
te dringen. Longontsteking, pleuritus,
poliomyelitis, middenoorontsteking
enz. kunnen daar het gevolg van zQn.
De waarheid hiervan is door uitge
breide bacteriologische onderzoekin
gen aangetoond.
Van vele van dergeljjke infecties
heeft men dikwQls het besmette
badwater in badinrichtingen de schuld
gegeven. Maar dit behoeft absoluut
niet het geval te zQn. De rol, die de
vjjanden in ons eigen lichaam spelen,
is minstens even belangrijk.
Welke voorzorgen zal men nu nemen
om ongelukken bjj het baden en
zwemmen te voorkomen. In de eerste
plaats moet iedere zwemmer weten,
dat ook hem een dergelQke choc kan
treffen, zoodat men dus altQd in
groepen zal gaan zwemmen en op
plaatsen waar contröle wordt uitge
oefend en directe hulp bQ de hand is.
Heeft desondanks een ongeluk plaats
gehad en is iemand in een toestand
van schQndood uit het water gehaald,
welke behandeling zal men dan
moeten toepassen?
In de eerste plaats trachten door
kunstmatige ademhaling de levens
geesten weer op te wekken. Doch
is dit eindelijk gelukt, dan mag men
nooit vergeten, dat er bQ die personen
ook een choc collo!doclasique heeft
plaats gevonden en dat het nu abeo-
Postduivennieuws.
Als 4e station van loslating stond
Dieren op het programma, afstand
122 k.m.
De duiven zjjn er om 12 uur gelost
met prachtig zonnig weer en Zuide
lijke wind.
De eerste duif kwam om 2 02 n
binnen en bereikte een snelheid v
rond 1000 m. per minuut.
De volgorde was
J. BQlsma 16 15
Y. BQlsma 2345 11
G. Wouda 7 8-9-10 13 14
S. Wiersma Jr. 12
Twee woorden die fascineerend werken op duizenden
Geen sport, die in groote kring zoo populair is als
de Watersport, geen land, dat voor deze sport, zoo’n
bijzondere gelegenheid, zoo’n >Ruimte< biedt als Friesland
De bekende publicist PIET BAKKER, wiens boek »ACHTER DE MAST<
duizenden boeide, schreef een nieuw boek
dat met fraaie, bijzonder suggestieve foto’s van L. J. KLEIJN werd geïllustreerd.
Dit boek spreekt tot den Watersporter, tot den Natuur
minnaar, tot den Folklorist èn tot ieder die gevoel
voor humor heeft en een frisch vlot boek weet te waardeeren
Royaal’formaat, uitvoering op zwaar opdikkend druk met 32 foto bijlagen
op kunstdruk.
Prijs f 2.50 ingenaaid f 3.50 gebonden
Bestellingen worden gaarne aangenomen door
Uitslag Zeilwedstrijd
„De Fluessen”
Vracht- en beurtschepen: le prQs
f 40 L. Kool te NQega2e prQs f 25
D. Blom, Hindeloopen3e prQs f 15
U. Zwaga, Langweer; 4e prQs f 10
T. Salverda, Stavoren; de overige
deelnemers leder f 5 resp. K. Foeke
ma, Blauwhuis; L. Foekema, Bols-
ward K. van der Meulen, Koudum
H. Tjerkstra, Heidenschap en M.
Walsweer, Uitwelllngerga.
Regenbogen: le Jan van Gent van
Dr. van der ZQpp te Sneek, 2e Tjebbe
van Tj. Maas te Den Haag.
VrQbuiters: le Belhamel van F.
Stallmann, 2e Viking II van Joh.
Dikkens, beiden te Hindeloopen.
16 M2 A le Betty van W. Klngma
te Lemmer, 2e Hoppie van H. H.
Speerstra te Warns, 3e Deli van G.
Rosier te Sneek en 4e Unrëst van
A. Postma te Sneek.
Schouwenle Zeillust van Dr. M.
Tromn Visser te Warns, 2e Foarüt
van U. G. de Jong te Oppenhulzen.
Kleine B.M le Anna van S. SQtstra
te Bozum.
Tjotters: le Kabeljauw van D.
Visser te Langweer, 2e Grouns van
J. K. de Vries te Workum.
16 M2 B: le Amateur V van J. R.
de Dood te Sneek, 2e Njord van S.
A. Visser te Workum, 3e Ready van
S. MeQer te Haren (Gr.), 4e Weag-
sang van H. S. TQsma te Balk en 5e
Kolmeer van C. L. Koster te Sneek.
LarkenWisselprQs Zilveren Lark
le Celox van L Meek, 2e Cheerio
van R. Bosman, 3e Pallieterken van
H. Bosman, 4e J v d. Noord, allen
te Leeuwarden, 5e Enver van M. J.
Bos te Groningen.
I
i
i
r
r
i
t
i
i
r
i
i
38
Ie
te
it
;e
e
e
e
g
e
e
k
-eerds;
1-jKlsO
ook
uftigc
;Iazen
ouder
loon!
lechts
