Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Wilhelmina Regina
I. R1JPMA - Fotograaf - ïorta
Een
T. GAASTRA Bz. - Tel. 45 - Workum
64ste Jaargang
ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1938.
No. 37
Plaatselijk Nieuws.
I
Algemeen weekoverzicht
Buitenland.
FILMS
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
Vraagt
t
tijdelijke,
een
morgens gebracht avonds klaar
VLUGGE en vakkundige afwerking
Aanbevelend,
at
b-
n
d
11.
It
r
a>
o.
ar
in
bt
d,
i8
-
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 centsfranco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterlflk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
De prjjs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Bulten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bjj abonnement belangrijk
lager
Gala-maaltjjd.
Des avonds werd ten paleize een
gala-maaltQd gegeven, waarbij de
leden der regeering, de Indische
vorsten en tal van hooge parlemen
taire-, militaire- en burgerlijke auto
riteiten aanzaten, o.m. alle Commis
sarissen der Koningin en degenen,
die in 1898 de eere-wacht op den Dam
hadden gevormd. Tijdens den maaltijd
heeft H.K.H. Prinses Juliana een
heildronk aan haar Moeder gewjjd,
niet tot deze als zoodanig, maar tot
Haar als de stille werker, door wei
nigen gekend, door de ingewijden
bewonderd.
Dien avond brandden de vreugde
vuren langs onze kust en de lands
grenzen.
Nationale hulde.
Het hoogtepunt van den dag werd
gevormd door het hulde- en trouwbe-
toon van het Nederlandsche volk, tot
uiting gebracht door 10.000 vertegen
woordigers der Nederlandsche provin
ciën en 10.000 afgevaardigden der
jeugdorganisaties.
De jeugd had zich, met de vlaggen
der gemeenten, waaruit zij werden
afgevaardigd, verzameld in het
Stadion, vanwaar zQ ’s middags naar
het paleis opmarcheerde. Bljj, vlug en
energiek was de tred der duizenden,
intens hun gejuich, toen H. M. de
Koningin temidden der kon. familie
op ’t bordes verscheen om de hulde der
jeugd in ontvangst te nemen. Ontroe
rend was de belofte van trouw, welke
werd afgelegd. Toen de groep Over
ijssel, die op den voorgrond stond in
’n opwelling onweerstaanbaar het
„Lang zal Zij leven” inzette, nam de
geheele jonge, uitbundige bezetting
van het Damterrein die woorden over.
Een der vlaggen, die van de Drent-
sche gemeente Anloo, werd door vier
jonge mannen naar het bordes gevoerd,
waar de deputatie door de Koningin
werd toegesproken. H.M. hechtte ’n
wimpel aan de vlag en onmiddellijk
daarna werd een gelijke wimpel aan
de overige gemeentevlaggen gehecht.
Toen neigden alle vaandels weer
’t Was zeer zéér indrukwekkend.
De plaatselijke vieringen.
Het uitreiken van de bedoelde
gemeentevlaggen was in alle plaatsen
des lands dien ochtend de inzet
geweest der feestelijkheden, welke
overal opgewekt zjjn verloopen.
Rotterdam’s burgemeester f
Behalve dan in Rotterdam, waar,
geheel onverwachts, in den vroegen
ochtend van de Jubileumdag de
de burgemeester, Mr. P. Drooglever
Fortuyn, op 69-jarigen leeftijd aan
zQn gemeente was komen te ontvallen.
Dit droeve heengaan zette natuurlijk
zijn stempel op de nationale vreugde
in de 2e stad des lands. Velen haalden
de vlag in, anderen hingen haar
halfstoks. Voor zoover de feesten van
gemeentewege waren georganiseerd,
werden deze afgelast.
Buiten de grenzen.
Ook in onze overzeesche gewesten
is de nationale feestdag natuurlijk
WORKUM. Op de te Leeuwarden
gehouden Broodwedstrjjden van den
Frleschen Bakkersbond behaalde onze
plaatsgenoot de heer B. de Boer met
zijn inzending Waterbrood een 1ste
en een 4de prijs.
De Jubileumfeesten.
6 Sept. Hedenmorgen 10 uur
brachten de uchoolkinderen voor het
gemeentehuis een aubade, waarna de
ÉdelAchtb. B.eer Burgemeester Oppe-
djjk van Veen in een korte toespraak
enkele woorden wjjdde aan het40-jarig
regeerlngsju.bileum van Hare Maje
steit Koningin Wilhelmina.
Aan de tractates in de diverse
scholen ging een optocht langs ’t Noord
en Schoolstraat vooraf.
Te kwart over tien was ten stad-
huize de Raad der gemeente Workum
samengeroepen om in een plechtige
vergadering het 40-jarig regeerings-
jubileum te h« rdenken, waarbQ tevens
een aantal genoodigden aanwezig
waren.
Na een welkomswoord wees de
burgemeeste r op het indrukwekkende
karakter van een eedsaflegging. Van
welk een gnwelclige plechtigheid is
dan de eed t -an trouw aan de Grond
wet geweest, die H. M. de Koningin
op 18-jarigen leefiQd bQ Haa^r kroning
Haag blfjven de scholen voorloopig tot
17 Sept, gesloten. Ook in Leiden is de
ziekte geconstateerd. In Opheusden
in de Betuwe moest de Ned. Herv.
school worden gesloten, omdat het
2-jarig dochtertje van het hoofd door
de ziekte bleek te z|jn aangetast. Hier
werden ook de kinderfeesten afgelast.
Neerland waakzaam.
De internationale toestand heeft de
autoriteiten aanleiding gegeven om
onderdeelen van het korps militaire
politietroepen en marechaussee in.te
schakelen in den dienst der grensbe
waking. Ook de dienst op de telegraaf-
en telefoonkantoren is uitgebreid.
In ’t kort.
De inljjving van de eerste ploeg 1939
der infanterie, óók der Grenadiers en
Jagers, is bepaald op 24 October a.s.,
van de Wielrijders en van den
Moterdienst op resp. 2 November en
10 October a.s.
Op een reis door Frankrijk overleed
plotseling op 55-jarigen leeftijd onze
landgenoot ds. Bart de Ligt, die groote
bekendheid heeft verworven als mili
tant strjjder voor den vrede.
Laatstelijk woonde Ds. de Ligt te
Genève.
Op den onbewaakten overweg te
Hasselo (onder Hengelo (O.) is een
tilbury door een trein gegrepen. De
3 inzittenden waren op slag dood, n.l.
J. Welberg uit Hasselo, diens echtge-
noote, beiden ongeveer 70 jaar en
een 6 jarig kleindochtertje.
De napret.
In zeer vele gemeenten heeft men
het niet b(j een nationalen feestdag
alléén kunnen laten volgende
dagen hield men nog optochten,
kinder- en volksspelen enz.
Piëteitshandelingen.
Op den nationalen feestdag hebben
oudredders een krans gelegd op het
monument, dat in Den Helder de
nagedachtenis aan Prins Hendrik
levendig houdt.
Op denzelfden dag heeft een ver
tegenwoordiger van den Soesoehoenan
van Soerakarta een krans gelegd aan
den voet van het praalgraf van Prins
Willem in de Nieuwe Kerk te Delft.
Breda, rustplaats van Oranjes.
Op Woensdag 14 September a.s. zal
alles gereed z(jn om de overblijfselen
van de Oranjevorsten, die in de
Prinsenkapel te Breda z{jn gevonden,
opnieuw te kisten en in den kelder
bH te zetten.
Zulks zal geschieden in tegenwoor
digheid o.a. van graaf J. H. F. du
Monceau, opperceremoniemeester en
grootmeester van het Civiele Huis van
B. M. de Koningin en dr. N. Japikse,
directeur van het Koninklijk Huisar-
archief van H. M. de Koningin.
Rebelsche Oranjeliefde.
In Den Brlel had da burgemeester
op den vooravond van den Nationalen
feestdag alle feesten afgelast, zulks
in overleg met den Insp. der Volks
gezondheid. Er was n.l. een geval van
kinderverlamming geconstateerd. De
putaties der burgerij kwamen den
burgemeester vergeefs om intrekking
van den maatregel verzoeken. Ook
het doorgaan der groote-menechen-
feesten werd tegengegaan. Toen werd
het volk woedendmen schoolde
samen en de politie moest eenige
malen hardhandig ingrijpen.
De straatversierlngen zijn uit protest
afgerukt en vertrapt.
De kinderverlamming.
Nieuwe gevallen van klnderver-
lamminghebben ook elders een domper
op de feestvreugde gezet. In Den
Het Jubileumfeest.
Het tradltioneele oranje-zonnetje
moge ons van de week dan al eens
van t(jd tot tQd in den steek hebben
gelaten, er was zóóveel innerlijke
warmte onder het feestvierende volk
van Nederland, dat het nauwelijks
gelegenheid vond om het eerstge
noemde gemis te constateeren.
Wat is er een daverend, maar
waardig vreugdebetoon geweest.
In Den Haag.
In de koninklijke residentiestad
heeft men reeds op het laatst der
vorige week de reeks van officieele
plechtigheden, voornamelijk bestaan
de uit defilé’8 moeten besluiten, omdat
de hoofdstad des lands de Koningin
voor zich ging opeischen. Maar
natuurlijk heeft ook Den Haag zich
verder niet onbetuigd gelaten
Zaterdag j.l. hadden de Hagenaren
en duizenden landgenooten van elders
zich verzameld te Scheveningen, waar
onze marine geslaagde demonstraties
ten beste heeft gegeven, 't Was toen
„Zeevaartdag”, georganiseerd door ’t
Nat. Jongeren Verbond. Er waren
twee exposities, 'n vlootschouw, vlieg-
demonstraties enz. De dag werd een
uitstekende voor volk, vloot en Oran
jehuis. Deze week beleefden de
Hagenaars allerlei volksspel, ze
genoten van optochten en versieringen,
en bovenal van de in Den Haag zoo
traditioneele grootsche vuurwerken.
In Amsterdam.
De blijde intocht.
Maar zooals gezegd: de nationale
feestvreugde concentreerde zich van
de week in 's lands hoofdstad. Duizen
den en tienduizenden hebben zich op
gemaakt om er getuigen van te mogen
z(jn. Amsterdam was kostbaar en
met smaak versierd. Vooral des
avonds was de drukte keer op keer
overweldigend. Het Roode Kruis en
de diensten van E.H.B.O. hebben tal-
looze malen assistentie moeten ver-
leenen. Ook depolitie nu en dan.
Dat was b.v. noodig, als de menschen
hun tramritje langs de geïllumineerde
straten en grachten niet wilden be
ëindigen en ook nog een terugrit
wilden maken, niettegenstaande hon
derden op hun beurt stonden te
wachten. Dan is het een enkele maal
gebeurd, dat de wagens door de
politie moesten worden ontruimd!
Maandag hield H.M. de Koningin
haar plechtige intocht in de hoofd
stad. H.M. arriveerde aan het Haar-
lemmermeerstation, waar Zij door tal
van autoriteiten werd verwelkomd
en in geestdriftige bewoordingen be
groet door burgemeester de Vlugt.
De Koningin beantwoordde deze ver
welkoming in dankbare woorden.
Het Toonkunstkoor onder leiding van
prof. dr. Willem Mengelberg bracht
H.M. een zanghulde.
De tocht van station naar paleis
werd één grootsche jubelzang. Prinses
Juliana en Prins Bernhard waren
even tevoren ten paleize op den
Dam aangekomen, toen zjj aldaar de
Koningin ontvingen, natuurlek
was de Dam zwart van het volk, dat
breede stroomen van welkomstklan-
ken omhoog stuwde.
H. M. verscheen weldra op het
balcon om de vaandelhulde van de
tallooze deputaties van vereenigingen
in ontvangst te nemen. Verschillende
zangvereenigingen brachten Haar een
muzikale hulde; daarna ving een
vaandel-defilé aan.
De nationale feestdag.
De Kerkdienst.
Dinsdagochtend schreed de konink
lijke jubllaresse te voet weer den
korten belangrijken weg, dien Zij op
6 Sept. 1898 was gegaan, van het
paleis naar de Kerk, waar Haar
plechtige inhuldiging toen plaats
vond en Zij den eed van trouw aan
het vaderland aflegde.
Het werd ook nu weer een indruk
wekkende plechtigheid. Alles wat
autoriteit kan heeten in den lande’,
was in de kerk aanwezig.
Toen H.M. enkele minuten over
elven het kerkgebouw betrad, ruischte
het Wilhelmus door de ruimte. De
dienst stond onder leiding van Ds.
de Jong. Woorden van hulde, dank
en trouw werden gesproken door de
voorzitters der beide Kamers, baron
de Vos van Steenwgk en Mr. van
Schalk, voorts door baron van Harlnx-
sma thoe Slooten, als oudste, namens
de Commissarissen der Koningin en
door Dr. Coign namens de regeering.
H.M. de Koningin beantwoordde de
sprekers met eenige persoonlgke
woorden. Ds. de Jong beëindigde
den dienst met slotgebed en het
„Onze Vader”.
Heel Nederland heeft deze kerke-
Igke plechtigheid door middel van
de radio kunnen beluisteren.
De radio.
Ook de radio was dezen dag echt
„nationaal”, de vier groote omroep
organisaties hadden dien dag samen
werking tot stand gebracht, zoodat
de groote gebeurtenis gemeenschap-
pelgk werd „verslagen”. Over beide
zenders klonk hetzelfde program.
Voor de microfoon werd o.m. het
woord gevoerd door Dr. Ritter, oud-
minister Verschuur, Ds. Ekering, Ds.
Spelberg, minister Patgn, minister
Coign, minister Slotemaker de Bruine
en pater Dito.
met opgewektheid gevierdde plech
tigheden culmineerden in kerkdien
sten. Te Batavia hield de Gouv.
Generaal 'n grootsche herdenkings
rede.
Overal in het buitenland, waar
Nederlanders tezamen konden komen,
vooral in de steden, waar onze ge
zanten zgn gevestigd, heeft men zich
in gedachten met het thuisdeel van
ons volk vereenigd en aan zgn blgd-
schap uiting gegeven. Via de radio
hebben de ministers Coign en Patgn
zich tot de stamgenooten in Zuid-
Afrika gewend. In Brussel recipieerde
de gezant. Daar werd des avonds
in het paleis voor Schoone Kunsten
de Jubileumfilm „Veertig Jaren” ver
toond. Deze „loopt” trouwens in
deze dagen in tal van plaatsen van
ons land.
Uitgegeven ter gelegenheid van het 40-jarig regeeringsjubileum
standaardwerk in een notedop
Deze uitgave is ’o vademecum voor alle
Nederlandsche vrouwen en mannen en geeft
beknopt en zakelijk, doch eveneens deskundig
en gedocumenteerd een beschouwing over ons
Volk, hier en in deOverzeesche Gewesten, gedu
rende de 40 laatste belangwekkende jaren
Door de groote oplaag heeft men de prijs voor een dergelijk
werk uitermate laag kunnen houden, nl. voor een omvang van
plm. 200 pagina’s in geheel linnen gebonden f 2.50 en in
dun carton gebrocheerd f 1.80
Dit boekwerk is niet van tijdelijke, maar
van blijvende waarde en een prachtig
geschenk om te geven of te ontvangen
inzage en bestelt vroegtijdig bij den Boekhandel
inzage en bestelt vroegtijdig bij den boekhandel van
aflegde. Uit de geschiedenis blijkt wel
hoe nauw het Oranjehuis steeds aan
het Nederlandsche volk verbonden is
geweest. Onze Koningin heeft vreug
devolle jaren, maar ook vele moeiljjke
en eenzame tijden meegemaakt, vooral
in de oorlogsjaren en de jaren van
nationale slapte. Gelukkig staat het
Nederlandsche volk thans in gesloten
gelederen rondom Haar troon. Een
eiland van rust in de stormende
wereldzee, heeft president Hoover ons
land eens genoemd, een uitspraak, die
ondanks de vele stormen die ons land
heeft gekend, aanvaard kan worden.
Ook hier verhief zich wel een stem,
die om verandering riep en om ver
betering van toestanden, waarvan
w|j ons niet kunnen begrijpen hoe
onze voorvaderen deze hebben
geduld, doch thans is er algemeene
waardeering voor de onvolprezen
wijze waarop onze Koningin Haar
constitutioneele taak volbracht, popu
lariteit niet najagende, maar regee-
rende, zooals van een Oranje werd ver
wacht. Boven groote begaafdheden is
het noodig dat het hart zich opheft
tot God. Onze Koningin heeft Haar
taak als een roeping Gods gezien en
dit heeft Haar leven vastheid gegeven,
Haar geleid b|j moeilijke beslissingen,
hetgeen ons volk vertrouwen heeft
gegeven, terwijl het Nederlandsche
volk ook tallooze malen ervaren heeft
dat het in z’n diepste wezen door de
Oranjes werd gekend en geliefd.
Onder dergeljjke omstandigheden is
de constitutioneele monarchie wel de
meest verkieselijke staatsvorm. Dank
gaat in deze dagen ook uit naar do
nagedachtenis van Koningin Emma,
die op voorbeeldige wjjze de regee-
ringstaak waarnam en voorbereidde.
De dankbaarheid voor de thans
gevierde 40 jarige regeeringsperiode
en het feit dat aan de Oranje-stam
nieuw leven is ontsproten, maken dit
jaar tot een dank- en jubeljaar.
Tot slot las de burgemeester de te
zenden telegrafische gelukwensch
namens Raad en ingezetenen van
Workum voor, waarmee allen van
harte instemden.
Spr. richtte hierna het woord tot
wethouder Gaastra, die hfj geluk-
wensebte met diens koninklijke onder
scheiding, terwijl ook tot den heer
Brandsma, die dezer dagen z’n 25-jarig
lidmaatschap van den Raad herdacht,
een woord van waardeering werd
gesproken.
Het oudste raadslid, de heer Fer-
werda, sprak de wensch uit dat beide
jubilarissen nog lang ten algemeenen
nutte werkzaam mogen z{jn, terwijl
wethouder de Vries beide heeren
namens de Chr. Hist, fractie com
plimenteerde.
De heeren Gaastra en Brandsma
dankten voor de tot hen gerichte
woorden, waarna de zitting gesloten
werd.
Om plm. half twaalf werd met een
toespraak van den burgemeester aan
een deputatie uit de plaatseljjke
jeugdorganisaties een fraaie gemeente-
vlag overhandigd, waarop per auto
de tocht naar Amsterdam onder
nomen werd.
Vanaf de muziektent gaven nu de
plaatseljjke zangvereenigingen enke
le nummers ten beste, waarna allen
gezamenlijk voor de woning van den
heer P. Gaastra een zanghulde brach
ten, een moment van de treffende
eensgezindheid, die dit feest vooral
kenmerkte bjj de schitterende straat-
versieringen die langs de gehee^-40
stad waren aangebracht. 19.50
Voor de fraaie gecostum* t
tocht was een groote de^titerland‘ U 18
een reuze publieke beh|
Nagenoeg alle nummers BOLSWARD
terend verzorgd, zoodat r»
een waar succes werd en JcjKU
avond weer ophetprogra* V
terwijl dan tevens de belt - s
de prijzen zou volgen.
e.
r
f
b
an
te
n
e
)t
e
Q
I
8
8
a
t
i.
t
ii
i
FRISO
4'!
