D
Een Bril?
voor de Gemeenten Worknm, Hem. Oldepli. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
HOFSTEDE
Nieuws- en Advertentieblad
LUCHTPOST-MAPPEN
met 20 vel papier en 10 zelf plakkende enveloppen
(geen likken meer)
Buikgordels,
Vervolg Reisbrief uit Italië.
Breukbanden, Solide Reparatie-Inrichting
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1939.
No. 6
65ste Jaargang
J!
-= Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45 =S
Gewone mappen
Algemeen weekoverzicht
Binnenland.
Elastieken Kousen, Verplegingsartikelen enz. enz.
on-
r
1
i
d).
en s
dat
Ze
van
6 18
ibli-
m...
keu
ffen
roet
luon
:eer,
wel
adat
trof-
dat
aaar
niet
gen.
(Op de achterpagina van dit blad
een verkort artikeltje over de stad
Rome.)
Ük
>9.
wat
dien
aan
k te
de
haar
end.
naar
Tot
hing
t uit
t het
mde
ig te
isen,
roen
itige
rilde
karin
iven,
naar
gere
3 het
vam,
e en
ber-
s te
her-
ïllnl
>end
ge-
oten
ten
oaar
root
van
n als
Dit
:hen,
one’s
Dien
voor
het
neer
een
eder
ren
tten
ze
Hen
zal
tali
AAAK
2 vel papier en 1 zelfplakkende envelop wegen nog geen 10 gram
10 vel papier en 10 zelfplakkende enveloppen
in GAASTRA’S Boekwinkel
zien
alsof
e te
Later
die
ren*
iven
Iflke
-
Dit blad verschQnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterigk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
Gesteund door onze jarenlange
ervaring garandeeren wij
PRIMA pasvorm en kwaliteit
De prfls der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bü abonnement belangrjjk
lager
Citta del Vaticano.
Ik ben bg den Paus geweest. En
ik schrjjf dezen brief uit diens resi
dentie; een residentie, welke tevens
zgn geheele souvereine gebied om
vat, voluit genaamd „Stato della
Citta del Vaticano”.
M(jn toelating tot een audiëntie
bekwam ik door de vriendeljjke be
middeling van den bekenden Neder-
landschen, bg het Vaticaan geaccre-
diteerden, bisschop: Z.H. Exc. Mgr.
Dr. Olav Smit. Deze is in Vaticaan-
scha kringen een bekende persoon
lijkheid; men ziet hem vaak in de
St. Pieterskerk of de onmiddelljjke
omgeving daarvan. Zjjn werkzaam
heid is gew(jd aan de „Propaganda
de fide”, waarbij het bekeeringswerk
in de Scandinavische landen zijn
bijzondere zorg heeft. In dat opzicht
zet bfj den arbeid voort van wfilen
den Nederlandschen kardinaal Van
Rossum.
Gewapend met een aanbevelings
brief van Mgr. Smit wendde ik me
tot den Maestro di Camera van Z.H.
den Paus, van wlen ik tenslotte het
schriftelQke bewijs tot toelating bij
de eerstvolgende audiëntie bekwam
De groep personen, aan wie deze
onderscheiding ten deel viel, bestond
uit een aantal jonggehuwden, eenlge
Engelsche kloosterlingen onder lei
ding van hun abt en voorts wat par
ticulieren van verscheidenen land
aard.
Degenen, die aan zoo’n audiëntie
deelnemen, komen onwillekeurig
onder den indruk èn van het feit
zelve èu van de entourage. Reeds
het plein van de St. Pieterskerk, met
zijn honderden machtige granieten
zullen, betreedt men niet zonder
schroom. Bepaald fascineerend is de
aanblik van het hoog gelegen en nog
veel hooger rijzende massale front
van de hoofdkerk der zich onder ’t
gezag der Pausen scharende christen
wereld. Het interieur is grootscb,
weidsch, licht-doorstraald, van het
rijkste marmer, de kostbaarste,
eeuwenoude schilderijen, waarvoor
de grootste kunstenaars aller tjjden
palet en penseel hebben beroerd.
Het bevat talrijke graftomben van
Pausen, opvolgers van den apostel
Petrus, wiens stoffelijke resten in het
midden der kerk de Opstanding ver
beiden, grafkelker met zwaar
vergulde smeedijzeren deuren, waar
boven het midden-altaar, dat hoog
overwelfd is met een baldakfjn op
vier masslef-eiken, niet te omspannen
zuilen rustende, het overweldigt
alles, het gemoed van eiken bezoe
ker en het maakt hem stil.
Later, op de treden, die zich van
uit de St. Pieter naar het lager lig
gende plein spreiden, kwam ik over
onze indrukken te spreken met een,
die óók van verre was gekomen,
een nlet-N eder land er. Die zei me
zóó: „Wanneer je in die kerk staat
als ongeloovige (en het leek me toe,
dat de man zichzelf aldus bezag) dan
ontkom je niet aan het gevoelen, dat
diïir een plek is, waar een boven
natuurlijke macht en kracht Zfjn
zegen heeft gespreid; een plaats,
waar eeuwen vervloeien in de
eeuwigheid, met behoud van al het
schoone, dat de tijden voortbrachten.
Het Vaticaan, het verblfjf des Pau
sen met zf]n meer dan 1100 vertrek
ken (maar waarin ook een groot deel
van het bestuurlijke apparaat dezer
grootste organisatie ter wereld is
ondergebracht), ligt ter weerszoden
en achter de St. Pieterskerk. De
toegangen worden bewaakt door met
échte geweren gewapende leden der
Zwitsersche garde, gekleed in hun
typische, kleurige rood, geel, paars
verticaal gestreepte uniformen met
baret.
Da audiëntiezaal is rijk door haar
smaakvollen eenvoudde wanden
zijn geheel overdekt met purper doek,
waarover in symmetrische orde kost
bare gobelins hangen; ook de vloer
bedekking is purper. De zoldering is
in kleine vierkanten verdeeld, f(jn
geciseleerd en zwaar verguld. Uit de
afscheiding van wanden en zolder
straalt een overvloedig indirect licht.
In het midden van een der beide
smalle zijden staat op een kleine ver-
hooging de gewelfde Pauaelyke trocn.
De waardigheidsbekleeders, die den
gasten hun plaats wQzen in de audiën
tiezaal, zijn geheel in het pui per
gekleed.
Ons gezelschap was nog maarjuiet
op z’n gemak gekomen na den langen
tocht door de Vaticaansche gangen,
toen een der waardigheidsbekleders
de komst des Pausen aankondigde
De deuren gingen wjjd open en als
eersten traden eenige leden der
Pauselflke lijfwacht, in gala-uniform
gekleed en met zware helmen op
het hoofd binnen. Dan volgde de
Maestro de Camera en dfïn we
blikten allen met eerbiedige nieuws
gierigheid Paus Plus XI. De Paus
die hoog bejaard is (Z.H, is de 80
reeds gepasseerd) kan zich na de
ziekte, welke hem bjjna 2 jaar gele
den overviel, moeilijk meer verplaat
sen; Z.H. werd dan ook in een draag
stoel de audiëntiezaal blnnengebracht
en tot dicht bfl zjjn troon gedragen.
Het is echter niet waar, dat de Paus,
zooals wel wordt beweerd, geheel
verlamd zou zQn. Nog minder juist is
het, dat h(j een uitgeteerde figuur
zou zijn geworden. IntegendeelIk
heb zelden iemand van den leeftijd
des Pausen gezien, die van zoo’n
vitaliteit blijk gaf en zulk een sterkeu
lichaamsbouw bezit, zoo kordaat is
van houding, zoo zelfbewust is in zjjn
optreden, als Pius XI.
Toen de Paus uit zQn draagstoel
overeind rees, stond hg een oogen-
blik kaarsrecht, vriendelQk en met
een bljjden lach op het gelaat, de
aanwezigen toeknikkend, ook even
licht-wuivend met de hand. Dan deed
hQ, geheel zelfstandig, rechtop gaande,
een paar treden naar den troon. Z.H.
was als altijd geheel in het wit ge
kleed b(j het binnenkomen en heen
gaan droeg hg den rooden Paushoed,
zittende op den troon enkel het
kleine witte calotje.
Vriéndelijk knikkende zag de Paus
even den kring van aanwezigen rond,
als wilde hg ieder persoonigk zgn
dank brengen voor de gebrachte
hulde. Dan het was muisstil onder
ons nam Z.H. het woord. Zgn stem
is zacht, maar nu en dan bewogen
door de gedachten, welke hem leidden
wordt het geluid krachtig, zóo, als
men het geenszins van zulk een hoog
bejaarde persoonigkheid zou ver
wachten.
De toespraak duurde niet minder
dan twintig minuten. Ze was in het
Italiaansch gesteld en al kon ik de
rede in groote trekken volgen, de
nuances ontgingen me natuurigk. De
Paus bleek bezorgd, niet over de
toekomst van de Kerk, maar over
het lot der zielen, die thans aan
zooveel beproeving en verzoeking
bloot staan. Hg wekte de aanwezigen
op tot trouw aan God en de Kerk,
en in het bgzonder sprak Z.H. tot de
jonggehuwden, hen wgzendo op hun
plichten van staat, opdat zij het ge
loof, het kostbaarste bezit der men-
schen, ongerept aan hun kinderen
zouden kunnen overdragen. God ver
langt in dezen tgd van ons, aldus
besloot de Paus, dat we allen Zgn
apostelen zullen zgn.
Even zweeg de Paus. Toen rees
hg overeind en terwgi de aanwezigen
meerendeels het zgn niet enkel
katholieken, die tot den Paus worden
toegelaten neerknielden en rozen
kransen en medailles te voorschgn
haalden, gaf Z.H. aan allen zgn
zegen.
De Engelsche kloosterabt kwam
nog even naar den troon om den
Paus te getuigen van de kinderigke
onderwerping en gehoorzaamheid
van hem en de zgnen, toen zette
Z.H. zich weer in zgn draagstoel en
terwgi zgn hand wederom zegenend
over de aanwezigen ging, verliet
Plus XI voorafgegaan door de eere-
wacht, de audiëntiezaal.
Ik had indrukken opgedaan, welke
me geheel mgn leven zullen bg-
bigven.
Het statuut van de onafhankeigke
Vaticaanstad, waar de Paus souverein
is, kwam voort uit het Verdrag van
Lateranen, waardoor eindeigk de
vrede werd hersteld tusschen het
koninkrgk Italië en het Vaticaan,
een vrede, welke verstoord was
sedert de overweldiging in de zeven
tiger jaren van de vorige eeuw, van
den Kerkeigken staat, van welke
Rome de hoofdstad was en waarover
de Paus regeerde.
De verjaardag van Prinses Beatrix
Al was het een stralenden winter
dag, waarbg zelfs de zon niet ontbrak,
toch leent Prinsesjesdag zich niet
voor een openbare feestvieringdaar
is de tgd van het jaar niet naar. Maar
al moest dan een luidruchtige feest
viering achterwege bigven, met niet
minder liefde en warmte is overal in
den lande de eerste verjaardag van
Prinses Beatrix herdacht.
In Den Haag is deze dag natuurigk
met de meeste opgewektheid gevierd,
voor twee derden in Nederlandscbe
munt ontvangen. Zooals gemeld, was
reeds meer dan de helft der Neder-
landsche arbeiders met het oog op de
Intrekking dezer regeling ontslagen.
Aan alle arbeiders van deze fabriek
is thans bekend gemaakt, dat zg aan
het werk kunnen bigven volgens een
nieuwe regeling, krachtens welke
den Nederlandschen arbeiders de
helft van hun loon In Nederlandsch
gejd mag worden uitbetaald. Velen,
van hen, die reeds hun ontslag had
den, maken nu gebruik van de gele
genheid om aan het werk te bigven.
Vaticaanstad is een mlniatuur-
staatje en omvat behalve den St.
Pieter en het Vaticaan met zgn
tuinen, slechts een aantal gebouwen
waarin de kerkeigke organen zgn
gevestigd. Maar in het Vaticaan
heeft men de onafhankeigke positie
des Pausen ten aanzien van het
wereldlijke gezag in Italië zoo sterk
mogeigk willen accentueeren, om.
door den aanleg van een klein spoor-
igntje, dat het Vaticaan op de Itali-
aansche spoorlijnen aansluiting geeft,
de inrichting van een eigen bedrgfje
der postergen (waaraan verbonden
de uitgifte van eigen postzegels), een
zelfstandig muntwezen (de Pauseigke
muntstukken zgn overigens in heel
Italië geldig, althans in omloop) en
een eigen politie met de gebruike-
igke aankleve van cellen enz.
De Vaticaansche post is een
bloeiend bedrgfje. Er is geen afzon-
derigk postkantoor gebouwd, maar in
Vaticaanstad is één kamer in een
der bestaande gebouwen voor den
verkoop van postzegels ingericht en
daarvan wordt door pelgrims en
philatelisten een druk gebruik ge
maakt. Vóór het kantoortje staat *n
brievenbus, de eenige in Vaticaan
stad 1 En uitsluitend in deze bus, dus
niet in de gewone stadsbussen, mogen
de brieven en kaarten worden ge
daan, welke van zegels der Vaticaan
stad werden voorzien.
De beteekenis van de onafhanke
igke Citta del Vaticano is voorlooplg,
d.i. in vredestgd, meer van princi-
pieele waarde dan van practische
beteekenis. Herhaaldeigk ziet men de
Romeinsche fascistische militie, en ook
wel secties van het gewone leger,
haar route nemen over het St. Pieters
plein en deze grensscheidingen lel
den niet tot oorlog...
De katholieke kerk staat niet
onwelwillend tegenover het fascisme
in Italië, maar voorzoover dit de
rechten van de kerk en de beginselen
van het geloof hier denk ik aan
het racisme aantast, kent de kerk
geen transigeeren. In d&t verband zg
gezegd, dat de verhouding tusschen
de Italiaansche regeerlng en het Va
ticaan op het oogenblik niet in alle
opzichten goed is te heeten.
haar eersten verjaardag de volgende
boodschap aangeboden
„Op dezen dag, waarop het geheel®
Nederlandscbe volk vol vreugde den
eersten verjaardag van prinses
Beatrix mag vieren, willen de
derstaande jeugdorganisaties geza-
menigk op deze wgze hun gevoelens
tot uitdrukking brengen.
In de eerste plaats bieden w$ onze
prinses, de hoop van ons vaderland,
hare Konlnkigke ouders en hare
Konlnkigke grootmoeder, onze eer
biedige gelukwenschen aan bg het
ingaan van haar tweede levensjaar.
Mogen ook in de komende jaren,
evenals tot dusver, voorspoed en
gezondheid haar deel zgn, zoodat
wg haar in ongestoord geluk zien
opgroelen, als draagster van de
groote tradities van haar huis.
Op dezen vreugdedag willen wg
bovendien, als zonen en dochteron
van een klein volk, onze stemmen
verheffen en in donkere tgden ge
tuigen van onze vastberadenheid om
de tradities van vrgheid en ver
draagzaamheid, waardoor ons volk
de eeuwen door geëerd werd, naar
ons beste vermogen mee te helpen
hooghouden. Diep onder den indruk
van de dreigend© vernietiging van
eeuwenoude waarden willen wg ons
aangorden om ter wille van gerech
tigheid en trouw moedig te bigven
streven naar broederschap en naasten
liefde.
H.M. de Koningin, de grootmoeder
van onze jarige prinses, sprak op 31
Augustus j.l. in het bijzonder tot do
jongeren, dat zg vertrouwen had in
de bereidwilligheid, den ernst en
geestdrift, die het jongere geslacht
bezielen voor de groote taak die het
wacht. Deze woorden willen wg in ons
hart schrgven. Getrouw aan dezen op
roep die opnieuw tot ons allen kwam
in do woorden door Hare Majesteit
op 27 Januari j 1. gesproken willen
wg vasthouden aan de hoogste en
heiligste goederen, die door de
eeuwen heen het onvervreemdbaar
eigendom van ons volk zgn geweest
en een hechten bodem vormen waarop
©en betere toekomst kan verrgzen.
Wg willen, met onze jarige prinses,
deze goederen als ons erfdeel
bewaren.”
De Boodschap is onderteekend na
mens de volgende organisaties:
Amsterdamsche Maatschappg voor
Jongemannen; Arbeiders Jeugdcen
tra’© Bond van Gereformt er de Jeugd
organisatiesCentraal Instituut voor
Christeigk socialen arbeidFederatie
van Christeigke JeugdcentralesFede
ratie van Chr. vereenlgingen van en
voor vrouwen en meisjes. Federatie
van Christeigk Historische jongeren
groepen Jeugdluchtvaartorganisatle
van de K N.V.V L Jongelieden Chris-
tenGeheel OnthoudersbondLeger des
Hells; Jeugddepartement; Nationaal
Jongeren VerbondN.C J.G.O.V. „Dc
Schakel”Ned. Chrlsten-Studenten ver-
eenigingNederlandscbe Kinderbond
Nederlandscbe Lutersche Jongelings-
bondNederlandscbe Luthersche
MetsjesbondHet Nederlandscbe Pad-
vindstersgilde afd. Amsterdam; Ne-
derlandsche Unie van Speeltuinor-
ganisatles Ons Huis; Reinilda Stich
ting School voor Maatschappeigk
werk; Vereenlging Beis Jisroeil;
Vereeniglng „Ernst, Nut, Ontspan
ning”; Vrgzinnig Christeigke Jeugd-
centrale; Vrgz.-Dem. Jongerenor
ganisatie.
Ned. arbeiders in Dultschland.
Maandagavond om half zes zgn de
Nederlandscbe arbeiders in de fabriek
van de firma G. van Delden te Gronau
op het kantoor van de fabriek ge
roepen waar hun werd aangezegd,
dat de deviezenregeling weer ver
anderd is.
Tot dusverre konden de Neder-
landsche arbeiders altgd hun loon
want daar vertoefde de geheele Ko-
ninkigke familie in het paleis aan het
Noordeinde. Het garnizoen maakte
feestmarschen door de stad, de regi
menten grenadiers en jagers mar
cheerden met de Kon. Mil. Kapel
voorop enz. Voor het Koninkigk Paleis
was het den heelen dag een drukte
van belang.
In den Dierentuin wachtte de
Haagsche schooljeugd een verrassing.
Het Haagsch comité voor volksfeesten
heeft n). van Z.K.H. Prins Bernhard
toestemming ontvangen een foto van
het Prinsesje, een eigen opname van
den Prins, te doen vergrooten en
daarvan voor elke school in de Resi
dentle, ongeveer 400 in totaal, een
exemplaar beschikbaar te stellen. De
uitreiking van deze foto’s, die gevat
zgn in een eenvoudige zilvergrijze
igst, getooid met een klein zilveren
kroontje, geschiedde in tegenwoor
digheid van ongeveer 400 leerkrach
ten van het openbaar en bgzonder
onderwgs en van pl.m. 800 leerlingen
van die onderwgsinstellingen.
Na het uitreikenden foto’s trok men
in optocht naar het Kon. Paleis in het
Noordeinde.
Te kwart voor één waren alle
kinderen met hun leerkrachten op
het voorplein van het Koninkigk
Paleis verzameld. Even werd hun
geduld nog op de proef gesteld, maar
toen was de verrassing ook volkomen.
Want niet alleen Prins Bernhard
verscheen voor een der paleisramen
op de eerste verdieping, maar de
geheele Konlnkigke familie. Prins
Bernhard droeg zgn een jarig doch
tertje op den arm.
Een daverende jubel brak los toen
de schare kinderen en de honderden
ouderen dit alleraardigste familie
tafereeltje zagen. De konlnkigke
Grootmoeder boog zich naar Haar
Kleindochtertje over en liet Haar
met een handje naar de kinderen
beneden zich wuiven.
Met een ernstig gezicht keek het
Prinsesje naar het gewoel beneden
zich maar dadeigk begon het te
lachen, toen de Koningin Haar voor
deed hoe in de handjes te klap
pen. Eu onmiddeligk deed Prinses
Beatrix het na, natuurigk tot gewel
dige vreugde van de kinderschare
daar beneden op het paleispleln.
Drie leerlingen hebben tenslotte'
namens de geheele Haagsche school
jeugd Prins Bernhard persoonigk
mogen bedanken voor de aardige
foto.
Later in den middag maakte het
Prinseigk Paar met Prinses Beatrix
een uitgebreide rgtoer per auto door
de residentie. Hoe die tienduizenden
Hagenaars, die zoo’n mooie gelegen
heid kregen om Prinses Beatrix van
dlchtbg te zien, gejubeld hebben
Een boodschap van de
Ned. Jeugd.
Een aantal Nederlandrche jeugd
organisaties heeft Prinses Beatrix op
Ook het vertrouwde
adres voor GrootzandlHJEKH
im
i
t
ën
del:
FRl
