Gemeente-Gasfabriek te Workum
COKESPRIJZEN
1
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Grove Cokes
70
75
65
Voor de MAAND JUNI zijn de
vastgesteld als volgt:
Geklopte Cokes
Fijne Parel Cokes
Levering franco aan huis bezorgd
en uitsluitend aan ingezetenen
cent
Hwet er yn myn jonge tiid op it Noard hards.
Collecte Sewapenden Dienst.
die in dienstbetrekking zijn.
Stemming Gemeenteraad.
ZATERDAG 3 JUNI 1939,
No. 23
65ste Jaargang
Officieel Gedeelte.
IL
7
ij "CRÈME
Uitoefening Kiesrecht door personen, geleerde in het bezit van velelande-
rijen gekomen en hQ trad derhalve
Algemeen weekoverzicht
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
u
77
zal
ien
uis
Dit blad verschQnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterlQk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
Niet ónmogelijk is ook de brand,
welke Dinsdag in de Peel uitbrak,
nog een Plnksternawee. In het veen
kan vuur vele uren smeulen.
Een mQnbrand.
Nu we het toch over vuur hebben,
1/
Gfr
Sfr
Gfr
Hf-
Hf-
8fr
Hf-
'all
ine
Ige
ête
•ed
)de
>ne
•nd
dig
er-
iQn
len
•ns
la
ks
be-
flk
er-
de
oooooooooooooo
FILMS
's morgens gebracht - ’s avonds klaar
Ontwikkelen-Afdrukken -Vergroeien
W. RIJPMA - Fotograaf
oooooooooooooo
rst
en
te
te
en
en
er-
er-
de
•et
tal
sn.
ge
3e
Bz.
:n.
et
at
en
as
le
n.
•r-
>g
m
n.
sn
»n
r
h
jow my dy
en Hindrik
De prQs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
BQ abonnement belangrijk
lager
Voor zoover voorradig
per HL.
Pinksternacht in de staatsman Hen
drik te Brunsum is uitgebroken en
meer dan twee dagen achtereen op
groote diepte heeft gewoed. De ar beid
ondervond groote stagnatie, daar
eenige werkploegen niet op tQd zQn
kunnen afdalen. Het vuur is tenslotte
bedwongen door de reddingsbrigade.
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM beugen ter kennis, dat
de collecte ten behoeve van het fonds
ter aanmoediging en ondersteuning
van den gewapenden dienst
n de Nederlanden (Fonds voor oud-
militairen) in deze gemeente zal
worden gehouden in de week van
5—10 Juni e.k.
Workum, den 1 Juni 1939.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
£j memoreeren we een brand, welke op
voor huidverfraaiing J:
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
Hf-
De Burgemeester der gemeente
WORKUM, herinnert in verband
met de op 14 Juni a.s. plaats te
hebben stemming ter verkiezing van
de leden van den gemeenteraad
personen, bQ wie en bestuurders van
bijzondere ondernemingen en instel
lingen, waarbQ personen, die den
leeftijd van vQf en twintig jaren
hebben bereikt, in dienstbetrekking
zQd, er aan:
dat zQ, volgens art. 55 der Kieswet, -*■. "-»•
VERPLICHT zQn, voor zoover niet hQ de teugels, wendde zQn paard en
bQ algemeenen maatregel van bestuur
vrijstelling is verleend, te zorgen,
dat ieder van die personen, die be
voegd is tot de keuze mede te wer
ken, gedurende ACHT uren des
voormiddags en VIJF uren de namid
dags daartoe gelegenheid vinden;
dat zQ, volgens art. 56 van ge
noemde wet, voor zoover arbeid
wordt verricht in fabrieken of werk
plaatsen, VERPLICHT zQn te zorgen,
dat in het arbeidslokaal en, zoo er
meer arbeidslokalen zQn, in het
grootste of wel in meer dan één
arbeidslokaal gedurende twee werk
dagen vóór en op den tot stemming
bepaalden tQd op eene zichtbare
wijze is opgehangen eene door hen
van hunnentwege onderteekende lijst,
de uren, in art. 55 bedoeld, vermel
dende, voor elk afzonderlijk of groeps
gewijze of voor allen gezamenlijk;
dat volgens art. 151 der Kieswet,
schriften wordt gestraft met hechtenis
van ten hoogste veertien dagen o:'
geldboete van ten hoogste vijf en
zeventig galden.
Lijsten om op te hangen in fabrieken „glJ
of werkplaatsen, zijn verkrijgbaar ter het
gemeentesecretarie.
Workum, den 1 Juni 1939.
De Burgemeester voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN
Petrus Camper.
ZQn optreden als landheer in Friesland
Onlangs is, naar men zich herinnert
aan de Groninger Universiteit her
dacht de 150ste sterfdag van Petrus
Camper, destijds hoogleeraar aan die
universiteit in de ontleed, heel-,
verlos- en plantkunde. Daarbij werd
ook in herinnering gebracht, dat
Camper een buitenplaats b(j Franekor
had n.l. Klein Lankum De N. R. Crt.
deelt nu de volgende anecdote mee
over Camper’s werkzaamheid als
i'riesch landheer, die een aardig
licht werpt op zQn karakter.
Nadat Camper vaa 1749 tot 1755
hoogleeraar teFraneker was geweest,
werd hij in het laatste jaar professor
te Amsterdam. Doch zQn hart trok
naar Friesland. Als ambteloos burger
verkoos hQ dit land boven Amsterdam
en Groningen „wegens de veelvuldige
reden“, welke hQ had „om Friesland
zooals hij later zou schrijven.
Camper trad in het huwelijk met
Johanna Bourboom, weduwe van J.
Vosma, destQds burgemeester van
Harlingen. Door zQn huwelQk was de
ook op als landheer en verpachter
van een aantal boerderijen. Nu ge
beurde het op zekeren dag, dat een
zijner pachters, een boer uit Oostdon-
geradeel, met paard en sjees door de
oprijlaan kwam en het slotplein bin
nenreed. Camper stak het hoofd
óuiten het venster en riep barsch
(gelijk een man met een heftig tem
perament als hQ het kón): „Wie
heeft je verlof gegeven om het plein
op te rQden?**
De boer keek beteuterd, overrom
peld als hQ was. Doch opeens greep
7
zonder een woord aan den toornigen
landheer te hebben verspild, reed hij
heen. HQ was gekomen met het doel
de pachtsom te betalen, maar nu de
professor zodanig tegen hem was
opgetreden, zou hfi geen cent hebben,
vandaag. HQ moest zQn penningen
zelf maar komen halen I Zoo overlegde
de boer óók een karakter en een
„harde” kop. En Camper begreep f==
heel goed, dat zfjn pachter gebelgd
was over zQn optreden.
Eenige maanden later deed Camper
een reis met paard en wagen en
kwam ook in Oostdongeradeel. HQ
reed naar de boerderQ, die bovenge
noemde boer van hem had gepacht.
Bjj het erf gekomen, liet Camper den
knecht uitstappen om de hamei te
openen. Daar kwam Ijlings de boer
toegeloopen. „Wie geeft je permissie
uui vuiS«ud nn. xui uwr n.ivnn'», om mijn hamei te openen?'* vroeg
overtreding van bovenstaande voor- de boer verstoord.
Camper riep uit den wagen: „Dat
heb ik gedaan, de eigenaar van
deze boerderij.”
„MQnheer,” antwoordde de boer,
„gij hebt den eigendom, maar ik heb
L.ï gebruik en daarvoor zal ik u
betalen wat u rechtens toekomt.
Maar hier!”
HQ riep zfjn knechts en beval hun,
een tafel met een stoel voor de hamel
te plaatsen. HQ zelf bleef er op toe
zien, dat de landheer niet op zQn
erf reed. Toen de knechts terug-
~i kwamen, ging de boer de pachtsom
halen. Op het wankele tafeltje bQ de
hamei telde h(j de penningen uit.
Zwijgend en grimmig streek Camper
de gelden op en reed heen. HQ heeft
den boer nimmer weer op Klein-
Lankum bQ zich gehad.
Binnenland.
De Pinksterdrukte.
Het weer, veel mooier dan was
voorspeld, heeft gedurende de Pink
sterdagen enorme menigten op de
been gebracht. Het was juist frisch
en winderig genoeg om bosch en hoi
te verkiezen boven zee en strand,
zoodat de badplaatsen, behalve van
omwonenden, niet het bezoek trok
ken, dat men er had verwacht. Maar
elders was het dan ook des te drukker.
De Ned. Spoorwegen hebben het
meest van die drukte geprofiteerd.
Juist omdat enkele dagen t® voren
alle regelmatig verkeer van ongecon-
cessloneerde autobusdiensten was
stopgezet, was bQoa leder die uitging
en niet over een privé vervoermiddel
beschikte, op het Spoorwegwezen
aangewezen. Onze Ijzeren Wegen
hebben zich echter schitterend ge
weerd tegen de drukte; alle beschik
baar reserve materiaal was ingelegd
en niemand, die op tQd aanwezig was,
behoefde met leede oogen een trein,
waarin hQ zich een plaatsje had
gedacht, het nakQken te geven. Wél
kwam het een enkele maal voor, dat
men zich moest behelpen met een
kleine ruimte in een post- of bagage
wagen, maar dat is eenongemak.dat
men met genoegen neemt, ais men
voor z’n pleizier uit is
Pinksterwee.
Helaas is tegenwoordig een mas
sale vreugde niet meer mogelQk
zonder dissonant van rampspoed en
wee. Er deden zich gedurende de
Pinksterdagen weer heel wat ver
keersongelukken voor, te veel
om ze hier te resumeeren. Oók -
natuurlQk op onbewaakte over
wegen en helaas evenzeer enkele
„onder den invloed van sterken
drank”. In verhouding echter tot de
groote drukte en het zeer groote tal
der accidenten, waren er niet veel
doodelQke slachltffers.
Ook het „zwemmen” eischte zQn
cQns. Als elk jaar zal de IQst van
de slachtoffers van het water regel
matig groeien, tót ze een cQfer van
800 a 900 (elk jaar) heeft bereikt.
Hoe jammer tochEn het ergste is,
dat door al die gevalles, waarin
menschen „bQ het zwemmen ver
dronken” worden geheeten, velen
verre blQven van een gezonde en
het leven beschermende sport.
’t Is in waarheid uiterst zelden, dat
iemand „bQ het zwemmen” verdrinkt.
Al die ongelukken hebben plaats bQ
pogingen om te zwemmen, bQ waag-
halzeiQ, bQ vertoon van branie en bQ
roekeloosheid.
Een goede raad voor het seizoen
leert zwemmen én verbeeldt u niet
te gauw dat ge het kunt.
De heide brandde.
Een ander jammerlQk gevolg van
den modernen trek van den mensch
naar de natuur, is de bedreiging van
deze door onvoorzichtigheid. Sommi
gen schQnen 't nooit te leeren, hoe
voorzichtig ze in bosch en hei, vooral
bQ groote droogte, met vuur hebben
om te gaan. Vele tientallen H.A. hel
en bosch zQn gedurende de Pinkster
dagen een prooi der vlammen gewor-
den, o.a. te Leersum en te Ommen.
Burgemeester en Wethouders der
gemeente WORKUM brengen ter
openbare kennis, dat op Woensdag,
14 Juni 1939, van des morgens ACHT
tot des namiddags VIJF uur zal ge
schieden de stemming ter verkiezing
van de leden van den Raad dezer
gemeente.
ZQ herinneren aan de verplichting,
opgelegd bQ artikel 72, tweede lid,
der Kieswet. Ieder, die volgens de
kiezerslQst bevoegd is tot de keuze
mede te werken, is verplicht zich
binnen den voor de stemming be
paalden tQd ter uitoefening van zQn
kiesrecht aan te melden bQ het
stembureau van het voor hem op de
kiezerslQst aangewezen stemdistrict
behalve in het geval, voorzien bQ
artikel 61 der Kieswet, of bQ het
bestaan van een geldige reden van
verhindering.
Artikel 150a der Kieswet luidtHQ
die bQ eene verkiezing als gemach
tigde stemt voor een persoon, wetende
dat deze overleden is, wordt gestraft
met hechtenis van ten hoogste een
maand of geldboete van ten hoogste
duizend gulden.
Artikel 128 van het Wetboek van
Strafrecht luidt: HQ, die opzettelijk
zich voor een ander uitgevende, aan
een krachtens wettelQk voorschrift
uitgeschreven verkiezing deelneemt,
wordt gestraft met gevangenisstraf
van ten hoogste één jaar.
Workum, den 1 Juni 1939.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN. J1,* J”kIeïen’
De Secretaris,
v. d. GOOT.
V.
Jelle, de jongfeint dy ’t de stege ütkaem, seach Hindrik oan ’e
iene en de jonges mei de wein oan de oare kant fen ’t wetter
stean en foartdaliks hie er yn’e rekken det dit spil net alhielendal
süver wier.
Hyroun op’e aid man ta en frege >Hwet steane jo hjir nuver
op ’e wal Is det jou wein dy ’t dy jonges der to pakken hawwe
Hindrik, bliid det er nou einlings help krige, fortelde Jelle gau
ho en hwet.
>Nou«, sei Jelle, >dan scil ik ris sjen of ik net efkes gauwer
bin dan jo en prebearje of ik dy wein ek to pakken krije kin.«
Do sette hy de sokken er foartdaliks yn.
Tink nou lykwols net, det de jonges der op wachte hiene. Sa
gau ’t hja seagen det Hindrik help krige, wierne hja er mei de
wein fen troch gien de stêd yn. Sa kaem it det do 't Jelle de
hoeke om fleach, de jonges al in moai ein foart wierne. Hja
draefden de lytse kant lans mar sahwet by de pomp, setten hja
nei de oare kant ta. De wein bleau lykwols yn ’e goate stean.
Do ’t Jelle er by kaem seach er it al; in tsjille stikken.
In telmanich letter kaem Hindrik ek alhiel efter ’e pust fen ’t
fleanen, sei er: >Hè, hè, einlings haw ik him dochs werom.c
>Mar ik leau net det it spil ynoarderis< joech Jelle ta beskie.
Sunder in wird to sizzen beseach de aid man syn eigendom
fen alle kanten lukte in klomp üt, gong op ien knibbel lizzen
en sei do »Nou slim is ’t net 1 De iene tsjille hwet biyk, mar
oars skeelt er ek al net oan.<
Tige foarsichtig tikke hy mei de klomp tsjin de brike tsjille
oan, do nochris en do.... brieken alle speaken.
Mei trienen yn ’e eagen lei de aid man der op ’e strjitte to
stoarjen nei de wein op trye tsjillen.
Jelle wier der suver mei oan, hy wiste earlik net hwet er dwaen
nioast yn dit gefal. Hij fielde hwet it foar Hindrik betsjutte moast
det er syn wein net mear brüke koe. Al scoe in oar, mülk er
noch gjin trye sturen foar jaen wolle,
Op’t lest sei er: >Nou kom mei, jo kinne hjir net op'e strjitte
lizzen bliuwe, jo moatte nei hüs ta. Ik nim de wein mei en dan
scil ik ris sjen of ik dy apen fen jonges ek to pakken krije kin.<
Do riisde Hindrik oerein en sei»Det scoe ’k mar net dwaen.
Lit dy jonges mar gean, hwent oars hawwe wy moarntojoun er
it lést wer fen.c
>Lit det nou mar oan my oer< forfette Jelle, »en
manke kros oer.« Hy lukte de wein efter him oan
boksele er neist.
Do ’t hja by de stege wierne, sei er tsjin Hindrik>Sje sa,
gean jo nou mar yn ’e hüs en ik kom sa daliks noch wol efkes
by jimm’.<
De aid man skodholle en gong de steech yn.
En Jelle It rjuchte wit ik er net fen, mar wol, det sahwet in
ure letter, er by Hindrik en Afke >folk yn< roppen waerd. It wier
Jelle mei in oare wein. Ho ’t hy der oan kommen wier en hwer ’t
hy dy wei hie, hat er nea sein. De headsaek wier Hindrik hie
wer in wein en neffens syn sizzen, kreazer en better as de aide.
En de oare moarns, fisken in stikmanich jonges, in aid bêrne-
wein op trye tsjillen ut ’e Noarderhaven wei. Hwa det ding er
ynkeild hie, det wier in frage, mar it wier wol hiel tafallich, det
Jelle krekt op ’t ein fen ’e stege stie, do ’t dy jonges oan it
fjuchtsjen rekken, hwa fen hjarren de wein takaem.
Hjirmei üt. Freark fen ’t Noard.
T
9 9
99
Er
V .VVVV VV .Y.V.^.V.V.V Vv. V. V. V
'o' "^-z
1)
Lm
l
S V-Z '■*{•4
Ml
«■MIN
