Nieuws- en Advertentieblad
I
I
•M*-7/-sr
&L
ilifc
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
■M
BEGRAFENISRECHTEN
PETROLEUM
ZATERDAG 28 OCTOBER 1939.
No. 44
65ste Jaargang
Officieel Gedeelte
Gemengd Nieuws.
ONS WEEKPRAATJE
Voor VULPENINKT
en al Uw Schrijfbehoeften
GAASTRA’S Boekhandel
Tel. 45 Workum
Mif
iï
Algemeen weekoverzicht
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
3
ne
r-
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter kennis van
eigenaars van graven, dat er in de
maand November gelegenheid bestaat,
de contributie over 1939, ter secretarie
te betalen.
Daarna zal er per postkwitantie
over worden beschikt, wat een ver-
hooging van f 0.15 medebrengt.
Workum, den 26 October 1939.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN
ie
•P
15
rt
»r
it
ft
1-
’8
It
De Secretaris,
v. d. GOOT.
5
3
te
1st
lie
nu
en,
ik
er
h5
en
bfl
iw
Dit blad verschQnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiön tot uiterlflk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
Binnenland.
Nederland in oorlogstijd.
De suiker.
De toekomst zal zoeter worden. Id
een officieuze mededeeling is ons
kenbaar gemaakt, dat zoowel de
bietenoogst als de suikerinvoer zyn
meegevallen, reden waarom binnen
kort een ruimer toedeeling van suiker
op de bon mag worden tegemoet
gezien. De mededeeling hield tevens
dat niet gevreesd behoeft te worden
voor suiker-tekorten in de winkels
gedurende de 14 daagsche termen
wisseling. Betoogd werd voorts, dat
de prgzenconcurrentie in het artikel
suiker, beoogende om méér bonnen
en daarmee meer voorraad te ver
werven, niet tot het beoogde doelkan
leiden en dat zoonoodig vaststelling
van minimumprijzen zal plaats vinden,
wanneer deze onredeigke concurren
tie zou aanhouden.
De pr{js der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Groctere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bjj abonnement belangrijk
lager
J
Een INKTVISCH is een
INKTVISCH I
Gasmaskers.
De mededeeling, dat gasmaskers
kunnen worden gekocht... ten post-
kantore, nadat men op de secretarie
der gemeente z’n hoofd heeft laten
meten, heeft zoowel bewondering
als verwondering en verontwaardi
ging gewekt. Er volgde dan ook dra
een nadere bekendmaking, dat de
postkantoren niet de eenige aankoop-
gelegenheid voor gasmaskers vormen.
Vooral de apothekers hebben zich
moeite en kosten getroost om de
idee der gasmasker-aanschaffiog te
propageeren in een tijd, toen
iedereen er nog vreemd tegenover
stond en nu schakelt de regeerlng
den middenstand bfl de distributie
uit. In zooverre althans; de particu
liere handel krijgt zQn orders niet
uitgevoerd, omdat de regeeringsbe
stellingen (voor den verkoop ten
postkantore) vóórgaan.
De Ned. Vereen, voor Luchtbe
scherming maakte bekend, dat ook
tg blijft ingeschakeld bfj de verstrek
king van gasmaskers. Ook een aantal
dagbladen heeft zich met de distributie
van het artikel belast.
Het Tweede Kamerlid Steinmetz
heeft schriftelijke vragen aan de
regeerlng gesteld, waarin hg voor
on- of minvermogenden de gelegen
heid vraagt om zich evenals anderen
van gasmaskers te kunnen voorzien
Min. Steenberghe voor de radio.
De Minister van Economische Zaken
heeft zich Dinsdagavond met een
bijzonder woord tot de boeren gericht,
waarin hij er op wees, wat de regee-
ring in de laatsten t(jd heeft gedaan
om de boeren te steunen, wierbeloo-
oing voor gepresteerden arbeid in
De Burgemeester van WORKUM
vestigt de aandacht van belangheb
benden er op, dat op het artikel
petroleum volledig van toepassing
is artikel 1 van de Hamsterbeschik-
king 1939, voorschrijvende, dat het
een ieder verboden is, zich binnen
een kalenderweek meer te verschaf
fen dan hg of de groep van personen,
voor welke hij gewoon is zich die
goederen te verschaffen, daarvan
gedurende een week pleegt te ver
bruiken.
Voorraadvorming is dus niet toe
gestaan.
Men mag koopen wat men door
gaans per week verbruikt. Niet meer.
Zoowel voor huishoudelijk als voor
bedrQfsverbrulk geldt de norm dus:
het normale verbruik per week.
De politie zal streng op de na
leving dezer bepaling toezien.
Deze publicatie heeft het uitsluitend
doel, blikbaar gerezen misverstand
op te heffen.
De Burgemeester van Workum,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
van het oogenblik moeten we be
dacht wezen op het belang van de
gemeenschap in haar geheel, als
het niet anders kan, dan zelfs ten
koste van het belang van den enkeling.
Lees: van den winkelier. Die In
vrijwel alle omstandigheden helaas
de man schijnt te moeten zijn, die
het gelag betaalt.
Toch zouden we er met beleefden
schroom op willen wijzen, dat hij niet
de eenige is, die zich aan prijsopdrij
ving kan schuldig maken. Denken
we óók maar eens aan de fabrikanten I
Verwerken die al hun voorraden nog
tot producten aan den ouden prijs?
De autoriteiten verleenden toestem
ming om de verkoopsprijs van mar
garine (aan de winkeliers) met 8 cent
per kilo te verhoogen, maar zou een
lichaam als de Unilever na enkele
mobillsatieweken al door haar opge
slagen of gecontracteerde voorraden
heen zijn?
Ondanks deze verhooglng blijven
de pakjes Blue Band en andere mar-
garlnemerken in wikkels verpakt
worden, waarop de oude prijs staat
gedrukt. De winkelier moet het maar
tegenover zQn klanten zien te ver
dedigen, dat hij per half pondspakje
twee cent méér vraagt, vragen moet,
dan de nadrukkelijk vermelde prQs I
Achteraf gezien, geloof ik dat het
een der zeldzame heldere oogenblik-
ken uit mijn leven moet z(jn geweest,
toen ik besloot ’t is al weer een
poosje geleden om geen winkelier
te worden.
ze noodig hebben, voor hun bazar,
verloting of tombola.
In .buitengewone omstandigheden’*,
b.v. in crisistijd als de prijzen om
laag kelderen wordt van den
winkelier verwacht, neen: geëischt,
dat hQ zijn prijzen onmiddellfjk aan die
van de markt aanpastzelfs al zou hg z{jn
voorraden dan voor minder moeten
verkoopen dan ze hem hebben gekost.
In Oudere „buitengewoneomstandig
heden” echter, n.l. in oorloge-of mobi-
HsatietQd, dus als de prijzen óploopen
bedreigt de strafrechter hem met de
gevangenis voor het geval hg de
verkoopsprijzen van zijn voorraden
herziet naar het beeld van de markt
Het publiek bezwaart zoo iemand met
z|jn algemeene verachting en het jaagt
hem na als een stel bloedhonden,
teneinde hem aan de politie te kunnen
uitleveren.
Ik gisp de maatregelen tegen prQs-
óók door de regeerlng. De minister
beloofde nog verderen steun, waar
zulks door de omstandigheden zal
worden vereischt, maar wees op de
vele bezwaren, die bfl desbetreffende
regelingen moeten worden overwon
nen. Spr. deed een beroep op de
landbouwende bevolking om de pro
ductie zoo hoog mogelijk op te voeren
en aldus mee te helpen om deNeder-
landsche gemeenschap een tijd van
beproeving te doen doortaan.
Dultsche ballons
Op enkele plaatsen in ons land
en ook in het buitenland zQn den
laatsten tgd Dultsche ballons gevon
den, waaraan apparaten waren beves
tigd van een gevaarlijke inhoud of
van een gevaarlijke constructie. Deze
apparaten bevatten dan ook een
gedrukte waarschuwing, maar natuur
lijk in het Dultsch gesteld. Het beste is
om van deze dingen, wanneer ze
worden gevonden, heelemaal af te
blijven, maar de burgerlijke of mili
taire autoriteiten te waarschuwen,
die ze in beslag zullen nemen en voor
onderzoek opzenden. De ballons
bevatten ook een kaart die men, naar
verwacht wordt, zou moeten terug
zenden met gegevens omtrent vind
plaats, windrichting enz. Een ver
goeding wordt in het vooruitzicht
gesteld. Men doe zulks echter niet
want deze proeven worden genomen
uit militaire overwegingen voor oor
logsdoeleinden. Het is te voorzien,
dat dergelQke ballons later nog eens
beschuldigd, dat hg den boel achter
hield; ze hebben hem op het gemoed
gewerkt. Zo hadden geen korreltje
suiker in huis verzekerden zijn
klanten, de kinderen lustten hun
pap niet, terwijl ze schreiden van den
honger.
B{j zóóveel narigheid, durfde de
kruidenier zelf geen schepje suiker
meer te nemen in z(jn thee...
Totdat veertien dagen geleden de
distributie van suiker begon. De
kruidenier had verscheidene bakken
leeggehaald en ze met suiker gevuld
want Maandagochtend, direct na de
opening, zou zijn winkel worden
bestormd door alle moeders, wier
kinderen dagen- en weken achtereen
pap zonder suiker hadden moeten
eten.
Maar nooit tevoren is een werk
week in de kruidenierswinkels zóó
rustig begonnen als de eerste suiker-
distributieweek I Het ging kalm, ter
gend kalm.
De klanten hadden immers geen
haast... Ze waren zéker van hun
portie; veertien dagen hadden ze den
tjjd om hun bon nummer één te ver
suikeren. En in die verzekerdheid
hadden ze niet langer bezwaar om
hun... hamstervoorraadje even aan te
spreken. Straks konden ze dezen met
het versche pondje uit den winkel
weer aanvullen.
Want lezer en lezeres een
kleine reserve, zoo één of twee pond
jes, hadden we ons allemaal gevormd.
Niet
Jubilea.
Onze bekende „zingende baard”
Koos Speenhoff vierde Maandag j.l.
onder groote belangstelling z(jn 70en
verjaardag.
Woensdag j.l. was de groote vader-
landscbe dichteres mevrouw (Stepha
nie) Heléne Swarth aan haar 80en
verjaardag toegekomen. Ook deze
kunstenares is op ruimhartige wijze
geëerd.
De tooneelspeelster Julia de
Gruyter, van Vlaamsche komaf, vier
de, eveneens op Woensdag j.l. haar
25 jarig tooneeljubileum, Waarbij
braaf is gezoend.
SCHAARSCHTE EN PRIJS
OPDRIJVING.
Vier maanden zonder thee
De winkelier als...
de man, die de klappen krijgt
De kruidenier was aan de deur.
Asjeblieft, zei hg. Eén ons thee.
Moet er niet een onsje bfl dezen keer?
In deze maand is er tenminste nog
thee.
't Meisje, dat de boodschappen
aannam, schrok.
Krflgen we dan geen thee meer
Nee, in de eerstkomende vier
maanden niet.
W t?
Mevrouw werd gealarmeerd.
Wat hoor ik? Krijgen we geen
thee meer?
Na deze maand voorloopig niet,
mevrouw.
Gunst, enne... Ik heb er niets
van gehoord of gelezen.
Mijnheer werd gealarmeerd. Want
meneer schrijft in de krant en moet
er dus alles van weten.
Onzinzeg ik. Bestaat niet I
Ik ging naar de deur.
Ja, manheer, zegt de kruidenier,
't is toch heusch waar. Als deze
maand uit is, krijgen we vóór Maart
geen thee meer.
Maar m&o, hoe kóm je d’r bij
Nou, mijnheer, 't is toch heusch
waar. U kunt het gerust in de krant
zetten. Ga zelf maar na: November
is zonder „t”, December van hetzelfde
Januari idem, Februari.... Is het niet
zoo Pas in Maart is de „t” er weer.
Ik heb den man een klapslgaar
gepresenteerd.
De kruidenier, die een run op zijn
zaak voorzien had, begon ’m te knü
pen, toen de suikervraag zoo stil
bleef. Immers, als de veertien dagen
verstreken waren, dan zou hg zgn
eigen suikervoorraad slechts kunnen
aanvullen naar mate dat hg bons
inleverde. Als zgn klanten dus thans
met hun bon élders suiker gingen
aankoopen en dat leek er op, nu
de vraag zoo traag bleef zou hg
ze een volgenden keer niet kunnen
bedienen. En iemand, die bg zgn
kruidenier geen suiker kan krggen,
zal geneigd zgn om ook de andere
boodschappen bg den concurrent mee
te nemen
Wat deed dus de kruidenier? Hg
zette een kaartje voor zgn raam,
meldende, dat de sulkerprgs meteen
cent per pond verlaagd was. N.b
een artikel, waarop zoo goed als
niets wordt verdiend. De man moest
bonnen zien te krggen.
Maar voor die noodzaak stond ook
de concurrent. Die dus met twee cent
verlaagde. Enzoovoorts.
Niet enkel de kruideniers, maar
de winkeliers in het algemeen, zgn
de menschen, die de klappen krggen
in het maatschappeigke leven, vooral
in dezen tgd. De winkelier is in
„UvAUimv VlUSkCUUlgUVUVU UVk TVAUOV-
object van het Gemeenteigk Electri
citeltsbedrgfhg is voorts de citroen
waaruit de fiscus altgd nog wat te
kngpen weet; hg is de credietbank
van zgn klantenen hg is de houder
van een voorraadschuur, waaruit
voor liefdadige- en andere goede
doeleinden g verende dames en heeren
gratis wenschen weg te halen, wat
Onder ons gezegd, ik begrgp
niet, hoe zoo’n kruidenier er den
moed In houdt. In dezen tgd! 'tLgkt opdrgvlng niet. In de omstandigheden
me een slecht vak.
Van eind-Augustus af tot veertien
dagen geleden toe, hebben de men
schen de kruidenierswinkels bestormd
om suiker. Ze hebben den kruidenier
bedreigd en gesmeekt. Ze hebben hem
massaal met, wie weet, welke verderf-
wekkende ladingen, over vflandeigke
gebieden zullen worden gejaagd.
Amor op de chambree.
De Nederlandsch© jeugd verzaakt
de liefde niet ondanks de zwarigheid
van den tgd. Op één soldatenkamer
te Bokkedulnen, aldus het N.v.d.D.,
waar 50 Amsterdamsche jongemannen
tesamen legerden, waren dezer dagen
vier bruidegoms tegeigk. En daarom
féést.
Een commissie was spoedig ge
vormd, er werd „gelapt” en Zater-
de geruststellende verzekering in, dagavond waren de bruidjes en de
- - - - - - bruidegoms de feestvoorwerpen. In
„de Valk” werden ze door de heele
„kamer” opgewacht en bg het binnen
treden rykeigk met gelukwenschen
en confetti overladen. Een welkoms-
lied werd gezongen, een feestmarsch
gespeeld door een orkest van het
5e R. I. Geschenken werden aange
boden, toespraken en voordrachten
gehouden en er heerschte een vol
maakt prettfge stemming...
Als de bladeren vallen.
Dezer dagen heeft een 56 jarige
man te Eindhoven, onlangs uit een
krankzinnigengesticht ontslagen, een
45 jarige vrouw met hamerslagen op
het hoofd gedood. De dader is weer
naar het gesticht teruggebracht.
Ouder Flnsterwolde in Groningen
is een 17 jarige smidsknecht uit
Baerta door een kameraad uit minne-
ngd met zes messteken in hoofd, rug
en borst hedood.
Een 34 jarige gehuwde korporaal-
telegrafist bg de marine, die eenige
dagen op stap was met een 19-jarig
meisje uit Den Haag, heeft in een hotel
te Breda zgn gezellin met revolver
schoten gedood en daarop ook zich
zelf geveld.
tafereel in een
Slaapvast.
De oorlog levert in al zgn benau
wenis tal van treffende staaltjes op
van deugd en ondeugd, van moed en....
soms van humor.
Is het b.v. niet grapptg, dat de
boekhouder van den kapitein, die de
„Locha von” commandeerde, een zóó
vaste slaper is gebleken, dat toen
een torpedo van een Duitschen
onderzeeër het schip uit zgn verband
rukte, de boekhouder rustig door
mafte? Toen alle 68 opvarenden in
de booten waren weggevaren, hield
de kapitein appél en daarbg bleek
hem, dat zgn boekhouder nog man
keerde. In zgn eentje begaf hg zieb
daarop weer terug naar het langzaam
zinkende schiphg doorzocht de
heele schuit en vond den boekhouder
eindeigk slapende in zgn kooi.
Enfin, ze zgn beiden nog in veilig
heid gekomen.
Een „grappig”
schokkend drama.
Wat me in deze geschiedenis echter
het meest heeft getroffen, is de echte
zeemansdeugd van den kapitein, die
in de ure des gevaars het hoofd koel
houdt, de aan zgn zorgen toevertrouw
den appelleert en den dood riskeert
voor één achterbUjver.
Zulke staaltjes kan men thans
meermalen vernemen. Een schip is
getorpedeerd. De kapitein op de
brug. r.g.l. mei .1 „ga kalmte, het’algemeeS te laag werd gesebt, -
normale omstanaigneaen n i^wi si kennis gezag, de redding der opva- I AAhr Ho ro'röGrlno' Oa
renden. EindeRjk, dan zakt hg weg in
de diepte, salueerend! Een groet nog
aan de overlevenden en vervuld van
één gedachte: dat ze „thuis” zullen
weten, hoe hg tot het laatst zgn
plicht heeft gedaan, zonder huiver
voor den hoogen cgns.
Alleen reeds om het feit, dat hg
de wereld van zulke mannen berooft,
is de oorlog waard gebaat te worden.
Amor in de Raad
Onder de Ingekomen stukken voor
de jongste gemeenteraadsvergadering
van Heer Hugowaard was een brief
van een jongeman uit een andere
gemeente in Nederland, waarin de
Raad verzocht werd, de naam en het
adres te willen opgeven van het
meisje, waarmee genoemde jongeman
eenige tgd geleden te Heerhugowaard
kennis had gemaakt. Haar naam en
adres was hg echter vergeten. Wél
wist hg een beschrgving te geven
van de woning en van de buurt,
waar de jongedame woonde.
Aangezien het verzoek aan de
Raad was gericht, werd het ook in
de Raad behandeld. De voorzitter
meende, dat men den van liefde
blakenden en naar wederliefde
smachtenden jongeman zoo mogeigk
met het adres van de onbekende
geliefde bekend moest maken. Mits
dien stelden B. en W. voor, hun op
te dragen, een onderzoek in te
stellen. Waartoe de Raad heeft be
sloten.
so
i
j
3
uw
;£H
i
■ten
en
de
rra-
jen
de
Z(j
ver
ree
ver
en.
ws-
h
x
r»
J
a
i
i
i
4
L
>1
r
r
G
>1
1
5
1
C
1
i
eer
vfll
'bfl
el*
mt-
IQk
Dg'
ten
t
t
II-
H-
»0>. lohcvd
35
aan Uw pesêl
Die verdedigt zich met inkt en zpult
zijn omgeving voll Maar daarom
hoeft Uw vulpen zulke manieren
niet te hebben I Wat heeft U er aan
als pen en handen vol Inkt zitten,
na het vullen? Weg met die mors*
methodes I Ga over op de .Elite'
flacon van Talens. Een Ingenieus
vulreservoir in den hals zorgt
voor een steeds properen houder
en voorkomt be«
schadiglng van de
penpuhtenl Talens*
.Elite* flacon, ont
worpen door een be
kend sierkunstenaar
kost slechts 60 cent!
Zorjf voor ten „schoont boord"
A
