Nieuws- en Advertentieblad
PUROL
ïoof de Gemeenten Worknm, Hem. Oldeph. en Noordi., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
^ïud
I
I I
IJ
Familis-Drukwerk
Drukkerij „Friso” Tel. 45
Collecte
Algemeen Steun-Comlté 1939.
BEGRAFENISHECHTEN
ZATERDAG 11 NOVEMBER 1939.
65ste Jaargang
No. 46
Officieel Gedeelte
Plaatselijk Nieuws
ONS WEEKPRAATJE
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
Algemeen weekoverzicht
geestelijken
kater
of
c
i
j
i
i
I
Dit blad verschQnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorna, in te zenden. Ad-
vertentlën tot uiterlijk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
4
5
2
1
1
3
3
4
2
4
5
4
3
2
2
3
3
3
3
3
2
1
2
1
1
1
1
4
4
3
1
1
1
1
2
2
1
1
1
1
1
n
De Secretaris,
v. d. GOOT.
2
3
1
1
t-
I.
e
t
8
B
2
2
3
1
2
1
1
3
2
1
2
1
1
1
1
1
2
2
3
3
6
5
4
4
4
2
5
3
1
2
6
5
3
3
2
2
2
2
2
1
8
6
5
5
4
3
3
2
0
0
0-2
2-0
0-2
De prQs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Famllieberich
ten, 10 cents per regel.
BQ abonnement belangrijk
lager
2
1
2
1
afgebr.
1-1
2-0
2-0
8
8
6
3
2
2
2
1
0
0
2-0
2-0
2-0
0-2
0-2
afgebr.
- geeft een
Vlugge levering Billijke prijzen
Vanzelfsprekend wordt niet méér
uitgekeerd dan aan inkomen door
mobilisatie wordt gederfd.
De pokken-Irënting.
Tot slot maken we melding, dat de
Tweede Kamer de nieuwe Ir ëntings-
regeling heeft aanvaard met 62—18
stemmen en dat dus wel geen wette-
IQke verplichting zal gelden in de
naaste toekomst om de kinderen te
laten inënten (voor toelating op
school), maar dat zulke inënting door
drang van overheidswege zal worden
bevorderd. De ouders, die hun kinde
ren niet laten inënten (bQ voorkeur
beneden den leeftijd van twee jaar I)
kunnen daarover door den burge
meester, die wordt voorgelicht door
een arts, ter verantwoording worden
opgeroepen.
WORKUM. Met ingang van 19 dezer
wordt op zfjn verzoek onze plaatsge
noot J. Cornel, Ploegbaas bij de N.S.,
in gelijke betrekking over geplaatst
naar de 2e klas standplaats te Har
lingen.
De jongste Distributie-regeling
is een snertzaakje.
We worden wettelQke hamsteraars.
Als ik vaststel, dat de jongste
distributie-regeling een snertzaakje is,
dan bedoel ik daarmee niets oneer
biedigs ten aanzien van hen, die
deze regeling hebben gemaakt, noch
eenige critlek op de regeling als
zoodanig. Deze geldt de z.g. groene
erwten en spliterwten, welke peul
vruchten uitsluitend worden gebezigd
als ingrediënten van onze vermaarde
vaderlandsche erwtensoep, in de
wandeling „snert” geheeten. Aldus
kwam ik tot de benaming „snert
zaakje”.
Ik houd niet van snert. Of om het
juister te zeggenik mln haar geuren
en haar smaak is in staat om mQn
verhemelte te streelen, maar mQn
maag schQnt niet op snert te zQn
Ingesteld. Ze ontvangt ze, maar
houdt ze vast en hoe langer dat
vasthouden geschiedt, des te zwaarder
voelt het gewicht der snertlading
aan. Snert is me, vooral in koude
dagen, een verlokkende sirene, wier
omstrengeling bekoort, maar die me
na het genot een gevoel van moreele
De Burgemeester der gemeente
WORKUM brengt ter onenbare
kennis, dat op Woensdag 15 November'
a.s. in deze gemeente een inzameling
zal worden gehouden ten behoeve
van het Algemeen Steuncomité 1939.
De huidige buitengewone omstan
digheden hebben velen en niet
het minst deregeerlng voor groote
moeilijkheden geplaatst.
Met name bleek het ónmogelijk
alle slachtoffers van de crisis door
algemeene of bijzondere steunrege
lingen te helpen.
Daarom werd het algemeen steun
comité 1939 in het leven geroepen.
Dit comité wil hulp verleenen in
alle gevallen, waarin dit noodlg is
en de regeering met de haar ten
dienste staande middelen niet kan
ingrijpen.
Om haar taak naar behooren te
kunnen vervullen, dient het comité
over voldoende middelen te be
schikken.
Het welslagen dezer collecte is
een nationaal belang, zoodat met
vrijmoedigheid een beroep wordt
gedaan op de offervaardigheid van
allen.
Steunt dus allen naar vermogen.
die op den voor de collecte
bepaalden dag afwezig of om andere
reden verhinderd mochten zijn van
hun offervaardigheid blQk te geven,
kunnen hun bijdrage storten op post
rekening nr. 282693 van den Secre
taris der Gemeente Workum onder
vermelding „Algemeen Steuncomité
1939”.
Workum, den 10 November 1939.
De Burgemeester voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
DAMMEN
De competitie van de damclub
„O.G.” alhier Is weer begonnen. Er
zijn reeds spannende partijen ge
speeld. Daar het ledental door de
tijdsomstandigheden sterk is vermin
derd, zal dit jaar in 3 klassen worden
gespeeld.
Van de Friesche Dambond is be
richt ontvangen, dat „O.G.” I dit
jaar in de le klasse van de F.DB.
zal spelen.
Hieronder volgt de competitie-stand
van de tot heden gespeelde wed
strijden, met de uitslag van de j 1.
Vrijdagavond gehouden competitie
wedstrijden. Als zulks mogeljjk is
zal in het vervolg iedere week een
uitslag worden gepubliceerd van de
gespeelde partijen.
le klasse A
Th. de Boer
D. v. d. Meer
B. Smid
Jan de VriesHz. 3
W. Visser
S, Visser
R. Hendriksma
S. Wiersma Jr.
D. Visser
J. Siemensma
S. Visser—W. Visser
Th. de Boer—D. v. d. Meer
B. Smid—S. Wiersma Jr.
J. de Vries—D. Visser
le klasse B
Th. v. d. Meer
Jan Wiersma
J. Saekles
G. Dykstra
E. de Boer
A. Kransen
D. Kramer
Sj. de Jong
KI. DQkstra
J. Piso
D. Kramer—E. de Boer
J. Seekles—Sj. do Jong
G. DQkstra—Jan Wiersma
2e klasse
P. v. d. Meer
O. Dijkstra
D. Mulder
W. de Vries
P. Schoen
Tj. Folkerts
H. v. d. Welde
Sj. Wiersma
J Veldman
B. Boersma
D. Mulder—P. Schoen
H. v. d. Weide—B. Boersma
O. DQkstra—Sj. Wiersma
J. Veldman—O. DQkstra
Tj. Folkerts—P. v. d. Meer
W. de Vries—Tj. Folkerts
gesp. gew. gel. verl. pt.
2
1
1
1
1
1
1
Binnenland.
St. Wlllibrord-herdenking
Een uitgelezen gezelschap, dat ge
acht kan worden het geheele Neder-
andsche volk te vertegenwoordigen,
was Dinsdag bQeen, om zonder onder
scheid van geloof, rang en stand St.
Wtllibrord te huldigen in zQn kerk,
den Dom van Utrecht.
De plechtige herdenking begon met
een pontificale H. Mis in de R.K. kerk
aan de Biltstraat, opgedragen door
mgr. dr. J. de Jong, aartsbisschop
van Utrecht, om God te danken voor
de weldaden, die HQ ons in den
eersten aartsbisschop die te Utrecht
zetelde, geschonken heeft.
De kerk was overvol en ook tal
van autoriteiten woonden den dienst
bQ.
In de aloude Domkerk vond daarna
de plechtige herdenking plaats, uit-
Ook hier waren onder de aanwezigen
tal van geestelQke en wereldlQke
hoogwaardlgheldsbekleeders. Van
buitenlandsche zQde waren aanwezig
de bisschop van Gloucester, vertegen
woordigend den aardsbisschop van
Canterbury, de bisschop van Fulham,
vertegenwoordigend den aartsbis
schop van York.
Het woord werd gevoerd door
Prof. Dr. Gerard Brom, Prof. Dr. J.
Huizinga en Prof. Dr. W. J. Aalders.
Een gedenkplaat werd onthuld van de
hand van Leo Brom.
Na de bQeenkomst in de Domkerk
kwamen de Roomsch Katholieken
nog eens afzonderlijk tesamen in
Tivoli, waar de weer massale herden
king werd voorgezeten door Baron
van Wijnbergen, terwQl Prof. Barge
en de aartsbisschop Mgr. Dr. de Jong
er het woord voerden.
De oud Katholieken hebben even
eens een samenkomst aan het 12e
Eeuw feest van St. Willibrord gewQd.
Een geheimzinnige zaak.
Nu iets over een geheel andere
affaire. Een in de provincie OverQssel
bekende N.S.B.-er, zoon van een
N.S.B.-statenlid, is aan de grens
aangehouden, terwQl hQ poogde om
koffers vol Nederlandsche uniformen
militaire uniformen, spoor-, P.T.T.-
en andere over de Dultsche grens
te smokkelen. Deze zaak is tot een
geweldige beroering uitgegroeid,
omdat ze steeds wQder vertaktbleek
en dutdelQk gericht schQnt te zQn op
anti-vaderlandsche oogmerken. Tal
van rechtercommissarissen en politie-
autoreiten worden in het onderzoek
betrokken, dat opzienbarende resulta
ten oplevert. Meerdere personen zQn
aangehouden, vele huiszoekingen zQn
verricht, heel veel correspondentie is
in beslag genomen. Gemeld wordt,
dat ook tegen een Amsterdamschen
inspecteur van politie een onderzoek
is geopend.
Niet medegedeeld, is, welk belang
bQ deze smokkel-affaire die al
over langen tQd moet hebben geloo-
pen heeft voorgezeten.
We wQzen er op, dat de mogend
heden in het algemeen er prQs op
stellen, dat de militaire bevelvoerders
dus de officieren van haar legers
goed op de hoogte zQn van de uni
formen, welke worden gedragen in
de landen, waarmede ze in oorlog
zouden kunnen komen. Van dergelQke
uniformen worden dan ook vaak
toto’s opgenomen in ’t studie materiaal
van officieren en van wie tot officier
worden opgeleid.
Onze Vredes-Koningln.
Van meer verheffende beteekenis
is een ander „feit van de week”,
het vredesinitiatief n.l., dat H.M. de
Koningin in samenwerking met den
Konlng der Belgen heeft ondernomen.
Moge dit Koninklijk beroep een
gunstig onthaal vinden bQ de volkeren
en regeeringen, tot welke het is ge
richt, opdat het althans een stimu-
leerende uitwerking zal hebben op
hun vredeszin en daardoor den oorlog
moge bekorten en de gevaren van
het eigen volk moge wegnemen.
Voor de bQzonderheden van dit be
roep, zie men naar „De algemeene
toestand” voorkomende in dit blad.
Oorlogseconomie.
Suiker „gaat” op bonnen, van
morgen Zaterdag af, kunnen
we ook onzen snertbehoeften nog
slechts per bon voldoende distributie
van petroleum is elk oogenblik te
verwachten, omtrent het brood
Enfin, 't is te begrQpen en te prijzen,
dat minister Steenberghe in verband
met een en ander eens heeft willen
praten met de pers, teneinde deze
tot voorlichting van het volk aan te
sporen. Van deze conferentie noemen
we als resultaten
Nog geen broodkaarten.
Er is geen aanleiding te verwach
ten, dat broodkaarten op korten
termQn zullen worden ingevoerd. De
regeering zal trachten de invoering
zoo lang mogelQk uit te stellen.
Nog geen oorlogsbrood.
Mede dank zQ de vóór den oorlog
aangelegde voorraden is de tarwe-
positie op dit oogenblik van dien
aard, dat er evenmin aanleiding is
tot het voorschrQven van oorlogs
brood.
Ook geen „eenheidsworst”.
Velen, die zich den mobillsatletQd
van 1914—1918 nog herinneren, zul
len zich wellicht reeds hebben afge
vraagd of wQ binnenkort wederom
de invoering van allerlei ersatz-mid-
delen kunnen verwachten en of er
wederom genormaliseerde voeding
met name „eenheidsworst” ter tafel
zal komen.
De minister van Economische
Zaken heeft hieromtrent meegedeeld,
dat invoering van surrogaten voor
alsnog niet wordt overwogen. Wel
wordt aan de mogelQkheden op dit
gebied de noodige aandacht besteed.
Evenmin zQn maatregelen voor
genormaliseerde voeding vooralsnog
te wachten.
De benzinedistributie.
Minister Steenberghe heeft mede
gedeeld, dat naar verwachting over
twee maanden tot invoering der
distributie van benzine zal kunnen
worden overgegaan.
De volgorde van voorkeur bQ de
benzinedistributie zal in bet alge
meen zQn, dat de openbare diensten
in de eerste plaats komen, daarna
het bedrQfsautoverkeer en daarna
het particuliere verkeer.
Mobilisatie-zaken.
Tot zóóver voor wat de conferentie
van minister Steenberghe met de
ners betreft. Nu nog iets over mobl-
lisatie-aangelegenheden. We kunnen
deze nochtans slechts in het kort
aandulden.
Industrieverlof.
Belangrijk Is de beschikking over
de mogelQkheid van industrie-verlof
voor gemobillseerden. Het geldt al
leen voor personeel, dat ten behoeve
van de materieelvoorziening van de
weermacht onmisbaar en niet te
vervangen is en de eerste oefening
gedurende een tQdvak als genoemd
in art. 30 lid 1 van de Dienstplicht
wet, heeft volbracht.
Het verlof wordt uitsluitend ver
leend voor den duur, welke de om
standigheden vereischen.
Verzoeken om toekenning van
weermachts-industrieverlof mogen
uitsluitend worden ingediend door
de directies van bedrQven of instel
lingen en door overeenkomstige
werkgevers terzake van opdrachten
ten behoeve van de weermacht.
Het weermachts-industrieverlof Is
geheel gescheiden van zakenverlof
en andere verloven, waaromtrent
reeds eerder bepalingen zQn gesteld.
De kostwinnersvergoeding.
Van niet minder belang is het, dat
de kostwinnersvergoedingen aan ge-
mobiliseerden (dezer gezinnen) uit te
keeren opnieuw zQn gewQzlgd en
voor bepaalde gevallen verhoogd. De
wQziging is een principieele.
De nieuwe regeling draagt met
inachtneming van een bepaald maxi
mum, meer het karakter van schade
vergoeding, in dier voege, dat de
vergoeding zich richt naar het bedrag,
hetwelk het gezin ten gevolge van
de opkomst van den dienstplichtige
derft.
Er is dus thans meer sprake van
een schadeloosstelling. Deze kan tot
op f 28 per week worden bepaald en
zelfs hooger. Dan moet ze echter
door den burgemeester aan de betrok
ken autoriteiten ter goedkeuring, na
motiveering, worden voorgelegd.
depressie
achterlaat.
Er zQn méér menschen, die zóó
over snert denken. En over sirenes.
En nu heb ik enkel voor wat
het eerstgenoemde betreft officieel
een portie toegewezen gekregeni/2
kilo groene of spliterwten per maand.
De statistiek wQst uit, dat de gemld-
per hoofd der
bevolking aan groene- en spliterwten
ongeveer 2i/a K.G. per jaar bedraagt.
Mét zuigelingen en andere baby’s
heb ik mQn bQdrage er aan geleverd
om dit cQfer tot een zoo laag gehalte
te drukken.
Nu is mQn beangstigende vraag: is
deze distributie als geldende voor het
geheele jaar van twaalf maanden
bedoeld, m a.w. krQg ik over dien
W. M. OPPEDIJK van VEEN. tQd een portie van 6 K.G. toebedeeld
Ik huiver bQ de idee.
„Distributie” wekt nu eenmaal de
gedachte aan mogelQke voedseltekor
ten in de toekomst en het spreek'i
dus vanzelf, dat men alles accepteert, gaandê”van” het* “nationaal* comité”,
wat men vóór dien tQd aan eetbaars - - - - -
krQgt toegewezen, vooral wanneer
het ietshoudbaars is als peulvruchten.
Ik ben het dus aan me zelf verplicht
om niet weigerachtig te staan tegen
over de toewQzlng van i/2 kilo erwten
voor de snert, per maand. Maar als
de oorlog weer vier jaren moet
duren en ik ben intusschen in de
gelegenheid gebleven om me op een
andere wQze dan aan het vorenge
noemde vaderlandsche gerecht mln
of meer te verzadigen, dan moet ik
wel, zoo gauw de vrede aanbreekt,
een snertzaakje beginnen om van
mQn voorraad ad 24 KG. groene en
spliterwten, plus de zich daarin
gevormd en verbreid hebbende wurm
pjes, af te komen.
Iets dergelQks staat me óók nog te
wachten ten aanzien van de bruine
en anders gekleurde boonen, welke
men eveneens In de distributie-rege
ling denkt te betrekken. Ik word op
die manier een wettelQke hamsteraar
tegen wil en dank en honderdduizen
den zullen mét mQ zulke hamsteraars
worden. Want Inpikken is de bood
schap in een tQd, welke zoovele
angstige zorgen voor de toekomst
met zich brengt.
Ik ben een voorstander van distri
butie van al die artikelen van levens
behoeften, waarvan een tekort dreigt
of een onrechtvaardige verdeeling
bQ vrQen handel moet worden ge
vreesd, suiker b.v. Maar is distri
butie ook noodig of gewenscht voor
peulvruchten als „erwten voor de
snert”, welke normaal bQ slechts 21/2
K.G. per hoofd en per jaar wordt
genoten In zoo’n geval zal iedereen,
óók de honderdduizenden, die de
snert niet minnen of niet verdragen,
uit hongervrees zich zQn portie laten
aanmeten en daardoor zullen de
normale gebruikers straks niet aan
de voldoening van smaak en behoefte
kunnen toekomen. Wanneer iedereen
de hoeveelheden, welke hem van
alles en nóg wat worden toegewezen
gaat opnemen, dan vrees ik een
onnoodlgen, niet gebruikt wordenden
en ten bederf gedoemden opslag van
kostelQke voedselvoorraden.
Ik geloof daarom, dat het practi-
scher en economischer zou zQn,
wanneer zoo spoedig mogelQk méér
voedingsmiddelen, die niet voor regel
matig gebruik bestemd zQn (als ver
schillende soorten boonen, rijst, gort
havermouth e.d.) in de distributie-
regeling werden opgenomen en het
aan den consument werd overgelaten
van welk artikel (uit een verzamel-
groep) hQ op een bepaalde bon een
vast te stellen hoeveelheid zal willen
betrekken.
Ik zeg maar zóóer blQve snert
voor de snerters, rQst voor de rQsters
en pap voor de pappers.
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter kennis van
eigenaars van graven, dat er in de
maand November gelegenheid bestaat, consumptie
de contributie over 1939, ter secretarie
te betalen.
Daarna zal er per postkwitantie
over worden beschikt, wat een ver-
hooglng van f 0.15 medebrengt.
Workum, den 26 October 1939.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
i
it
.8
8
I-
8
In doozen van 30-60 en 90 ct. Tube 80 ct.
Bij Apoth. en Drogisten
