1
H. Brenninkmeijer Zonen
ZONDAG 19 NOVEMBER a.s.
Voetbalwedstrijd
Sneek-Be Quick
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
Meubilering
Een Bril
beqrafenisrechten
Schoolgelden.
De mobilisatie en onze zieken.
Aan vang 2 uur - Terrein Lemmerweg
als SINT NIC.-CADEAU
Grote keuze bij
Verbod toegang oude begraafplaats.
Een Buikband
of Corset
Breukband
Elastieken kousen
Rechten Gemeenterelnlging.
Inlevering Rijksdlstributiekaarten
en Distributle-stamkaarten
in bepaalde gevallen.
ER IS GEEN REDEN TOT ONRUST
ZATERDAG 18 NOVEMBER 1939,
65ste Jaargang
No. 47
Officieel Gedeelte
eïïeidt Uw tijd
Adverteert in
uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45 -
INGEZONDEN.
Friso”
TELEF. 3OS4
QROOTZAND 18
Bezoekt onze
Toonzalen
Leeuwenburg I
Md.
Zuid
Workum
OPGERIOHT 182B
Uw voordeel is het NU
MEUBELEN te kopen 1
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
Foto toestel
Album
of ander Foto^artikel
Ons gebied is het vluchtoord der
Europeesche beschaving, van waaruit
de vrede kan worden herbouwd.
Van de gewekte onrust kan daar
om worden gezegd, wat in een oud
lied in woorden werd gebracht:
Een mensch lijdt dikwijls 't meest
Door het lijden, dat bij vreest,
Doch dat nooit op komt dagen.
Zoo heeft hfl méér te dragen,
Dan God te dragen geeft.
Deze geruststellende verklaring zal
duizenden een zucht van verlichting
hebben ontlokt: de woorden van
onzen verantwoordelyken regeerings-
leider zfln geen minuut te vroeg
gesproken.
Ja, als we ons gezond verstand
raadplegen, dan is en was er geen
Dank zij grote en zorg
vuldig uitgezóchte
voorraden nog geen
prijsverhoging.
II-
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot ui ter lijk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
II-
De lezer zal zich kunnen indenken,
hoe in dat grensgebied de stemming
der burgerbevolking was, waar de
militaire gezagdragers van zóóvee
geënerveerdheid lieten blaken.
De rust, tot welke Jhr. de Geer
maande, moet bovenal het deel zfln
van de leiders onzer gewapende
macht.
Rust en vertrouwen, ze zfln
weergekeerd door het openhartige
woord van onzen min. president.
Door een verstandige mededeelzaam
heid kan ze worden onderhouden,
alsmede door een koelbloedige be-
heersching van het eigen gemoed
door de militairen.
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter algemeene
kennis, dat in verband met de res
tauratie werkzaamheden aandeNed.
Herv. Kerk, tot nader order de toe
gang tot de begraafplaats hij die
kerk is verboden.
Voor serieus bezoek aan de graven
kan men zich vervoegen b(J den
koster der kerk.
Workum, 13 November 1939.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
naar de bekende ZAAK
De prijs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bjj abonnement belangrijk
lager
De Gemeente-Ontvanger herinnert
aan het betalen van SCHOOLGEL
DEN en RECHTEN voor diensten
bewezen door den GEMEENTE-
REINIGING, belde over het dienst
jaar 1939.
De Gemeente ontvanger,
H. de JAGER.
Alle meubelen by ons
gekocht, worden GRA
TIS BEWAARD en
FRANCO verzonden.
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter kennis van
eigenaars van graven, dat er in de
maand November gelegenheid bestaat,
de contributie over 1939, ter secretarie
te betalen.
Daarna zal er per postkwitantle
over worden beschikt, wat een ver-
hooglng van f 0.15 medebrengt.
Workum, den 26 October 1939.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De Secretaris,
v. d. GOOT.
Gesteund door onze jarenlange er
varing garanderen w(j pasvorm en
kwaliteit
Waarschuwing tegen misbruik.
De Burgemeester van WORKUM
vestigt de aandacht der bevolking op
de verplichting tot inlevering van
bovengenoemde kaarten van
a. overledenen, gelijktijdig bij de
aangifte van overleden
b. hen, die naar een plaats buiten
Nederland gelegen vertrekken, on
verwijld
c. een leder, die in werkeljjken
militairen dienst verb’(jft (Inbegrepen
de vrijwillig dienende militair),
onverwijld bfl zfln militairen comman
dant.
Niet na komen dezer verplichting,
alsmede misbruik van rjjksdistributie-
kaarten en distributie stamkaarten,
wordt streng gestraft.
Workum, 16 November 1939.
De Burgemeester voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
de regeerings- Bn militaire autoritei
ten op haar beurt eeuige aanwijzingen
van de pers zouden willen aanvaar
den, hoe de publieke opinie in rust
hau en behóórt te worden geleid.
Wat b.v. de pers inzake het grens-
ncident onder Blerik by Venlo toego
aten werd te publiceeren, is door
zjjn vaagheid en klaarblykelflken zin
om te verdoezelen, méér in staat om
geruchten te wekken en een paniek
stemming te veroorzaken dan een
sobere, maar eerlijke mededeeling
der feiten. Hetzelfde geldt ten aanzien
van buitengewone militaire maatre
gelen.
Als de waarheid wordt teruggehou
den, vermeesteren leugen en ver
dichtsel het terrein.
Het niet- of half-weten veroorzaakt
een paniekstemming, waarlik niet
enkel onder de burgerbevolking.
Ik ondervond dat j 1. Zaterdagavond.
Ik vertoefde in het grensgebied,
„ergens in Nederland”. En „ergens
in Nederland” schrijf ik deze regelen.
De vaagheid dezer aanduiding is mjjn
vaderlandscho plicht, want ik moet
het hier over militaire maatregelen
hebben.
Ik flatste rustig en zorgeloos over
een weg, tótdat ik een bruggetje
benaderde, dat over een „vaart” ligt,
welke iets breeder is dan een fat
soenlijke sloot. Ik zie een rQ auto’s
fietsen, enkele motorrijders, veel
prikkeldraad, roode lantaarns en een
paar militairen in volle wapenrusting.
Eén heeft een pistool in de hand.
Griezelig! Niemand en niets mag
meer over de brug En waarom
niet? Zoo iets vraag je onwillekeurig.
En prompt kreeg Ik de Inlichting:
door spionnage waren de Nederland-
sche militaire autoriteiten te weten
gekomen, dat dien avond óf in den
nacht, in elk geval vóór des morgens
x 5 uur, de Duitsche troepen het Neder
onzijdigheid te blijven respecteeren. [andsche gebied zouden binnenkomen.
De tegengehouden menschen jam
merden. Iemand, dio er met zijn
motor stond, verzekerde, dat ie slechts
twee kilometer verder woonde. Na
tuurlijk wilde hij naar zyn huis 1d
deze omstandigheden.... Maar het
mocht niet. Ik reed terug het dorp
in en probeerde het by een andere
brug. Dezelfde afzetting en een gelijk
verbod. Bfl een derde brug, idem
Gewone kleine bruggetjes in de kom
van het dorp! De menschen konden
niet meer van de eene straat in de
andere komen.Alle soldaten droe
gen.... Neen, ik mag niet zeggen,
wat ze droegen. Maar wat ze droegen,
was hun zoo juist uitgereikt. Het
was bestemd om „om” te doen, als
de vijanden waren binnengedrongen,
enkele grond voor vrees en angst. dat geval de Nederlandsche
-- - - -posten zouden moeten wyken, dan
waren ze voor hun makkers, op
wier stellingen ze moesten terug
trekken, aan het bijzondere „iets”
dat zo droegen, te herkennen. Een
veiligheidsmaatregel, welke alleen
bij een overval mocht worden toe
gepast en tot dó.'i geheim moest
worden gehouden. Tech liepen dien
Zaterdagavond alle soldaten er reeds
mee en men behoeft zich dus niet
te verwonderen, als de Duitschers
mochten ze werkelijk eenslnvals-
plannen ten uitvoer gaan brengen
het kunstje van Hollandsche stellin
gen veilig te benaderen, óók blaken
te kennen.
Och, j&, zeiden meeeni e kalme
Nederlandsche soldaten, onze kapitein
is een zenuwpees. Hy heeft z’n be
zlnnlng heelemaal verloren.
De zaken staan voor ons niets
anders dan in den aanvang
van September j.l.
Onze neutraliteit een belang der
strijdenden
Aldus onze mln.-president.
Ergens in Nederland, 13 Nov. ’39
Ik schrijf deze regelen „ergens in
Nederland”. Waarom ik deze ge
heimzinnigheid moet betrachten, zal
den lezer straks duidelijk worden.
Maar laat ik beginnen bij bet be
langrijkste, waarop ik in verband
met m|jn onderwerp heb te wijzen:
de radio-rede van onzen min.-presi-
dent. In het kort vat ik deze aldus
samen
Er Is onrust gebleken onder onze
bevolking over wat zjj meende een
acuut dreigend gevaar te zflneen
vijandelijke inval in ons land.
Er is voor deze meening geen
enkele grond aanwezig.
En dus ook niet voor onrust.
Aanleiding tot een en ander waren
zekere bultenlandsche radio-en pers
berichten én enkele daden onzer
regeerlng.
Wat die bultenlandsche bericht
geving betreft, moeten we er ons
rekenschap van geven, dat het een
belang is van een strjjdvoerende
party om de somberste verwachtin
gen te wekken ten aanzien van de
bedoelingen der tegenpartij. Tegen
dien opzet moeten we ons harnassen.
En wat de daden onzer regeering
betreft, deze laatste is verplicht
om haar militaire maatregelen te
doen aanpassen aan den feitelijken
toestand (In dit geval de troepen
concentratie over onze oostgrens),
want alleen déArdoor kan ze toonen,
dat de mobilisatie ten onzent niet
slechts een formeele of symbolische
beteekenis heeft. GelQke bijzondere
maatregelen zQn In den vorlgen
oorlog herhaaldelijk genomen moeten
worden, zonder dat daarop drama
tische daden van anderen zfln ge
volgd.
Slechts dit is ook thans de beteeke-
nis der getreffan maatregelen. De
regeering beschikt over geen enkele
betrouwbare Inlichting, welke In
staat Is om het geloof te schokken
in het terzake van onze neutraliteit
gegeven woord der oorlogvoerenden.
Het ie een militair en zedelijk be
lang der oorlogvoerenden om onze
Welk belang zou Duitschland kunnen
hebben om ons in den oorlog te
betrekken? Duitschland is veilig
in militairen zin gesproken achter
zQn Siegfriedlinie en de neutrale
staten Nederland en België. Een
aanval op deze landen door Duitsch
land, zou voor Engeland en Frankrijk
de gelegenheid scheppen om het
Derde R(jk, via óns en hit Belgische
grondgebied, van zQn zwakste zQde
aan te tasten.
Men is in Berlijn niet blind voor
deze logica!
Ook ons volk kan haar verstaan,
maar het Is in de war gebracht door
de bijzondere Nederl. militaire maat
regelen en de groote diplomatieke
activiteit tusschen Den Haag en
Brussel.
Deze kunnen een zeer normalen
grond hebben, maar de autoriteiten
zQn té zwijgzaam. Dat wekt altijd
wantrouwen en onrust. Er moet meer
openhartigheid komen tusschen lei
ding en volk. Er behoort een mede
deelzaamheid te wezen, als thans
de' verklaring van Jhr. de Geer
zonder iets bloot te leggen van de
strekking van bepaalde maatregelen
een tendentieuzen uitleg van dezelve
voorkomt en ’n rustige gemoedsge
steldheid verzekerd houdt.
De pers blQkt in deze dagen de
moeilijkheden der regeeringstaak te
verstaan, maar de regeering én de
militare autoriteiten, blijken niet
steeds de taak en de beteekenis der
pers te kennen.
De pers krflgt van hoogerhanc
aanwijzingen van wat zQ In verband
met de neutraliteitspositie van ons
land hoort te doen en te laten, het
zou niot ondienstig wezen, wanneer
Vele chronische zieken maken zich
ongerustreeds elf maal mochten
zQ van „Ziekentroost” een Kerst
pakket ontvangen; reeds elf maal
was het Kerstfeest mede door de
ontvangst daarvan voor hen den
schoonsten dag van het geheelejaar,
maarhoe zal het dit jaar
gaan nu reeds zooveel gevraagd
wordt voor de militairen?
Vrienden van onzen arbeid, het
antwoord is aan u. Een dame stuurde
eenige sjaals met de simpele woor
den er bfl gevoegd: „ik brei voorde
militairen, maar uw zieken vergeet
ik ook niet.” Wanneer allen róó
denken, wordt ook dit jaar het
Kerstfeest voor onze zieken een
vreugdedag. Voor hen, die onbekend
z|jn met onzen arbeid zjj medege
deeld, dat zij geschiedt onder alle
gezindten. Wfj hebben contact met
meer dan 10 000 chronische zieken,
verspreid over het geh»ele land. ZQ
ontvangen het blad „Ziekentroost”
gratis, alsook leesplankjts, lectuur,
wollen kleeding enz. Ieder jaar wil
len w(j plm. 1500 zieken verblijden
met een Kerstpakket. De Inhoud
daarvan bestaat uit een kalender, een
boek, een nachtjapon of ander klee-
dingstuk, een wandspreuk en een
versEapering.
Dat met groot verlangen naar het
Kerstpakket wordt uitgezien moge
blijken uit een paar aanhalingen uit
brieven... „Ik durf het eigenlek niet
vragen, maar door mijn ziekte slfjtik
zooveel beddegoed. Als U eens een
oud laken voor had en ook als 't
U blieft een nachtjapon, U weet dat
moeder het niet geven kan (schrijf
ster is 20 j
„Het is nu 40 jaar geleden dat ik
ziek werd; altyd pijn hebbende en ik
sta alleen op de wereld. Zou Ik met
Kerstfeest een sjaal kunnen krygen.
Als bet niet kan, behoeft het niet
hoorMisschien heeft een ander er
meer recht op...
„Ik lig reeds vele jaren io myn
tentje, zooals U weet en als je moe
der bent van 10 kinderen dan begrijpt
U wel dat er veel ontbreekt. Mfln
man is reeds 6 jaar werkloos. Ach
mfjnheer, in myn tentje is het zoo
koud. Als ik met Kerstfeest een deken
kan kragen, wat zou ik gelukkig
z{jn...*
We hebben f 1500.— noodig en z{jn
overtuigd dat U ons ook dit jaar
weer helpen zult. Giften kunnen
worden gegireerd onder No. 272371,
ten name van de Stichting „Zieken
troost" te den Haag, terwijl kleeding
en dergelyke gaarne wordt ingewacht
aan het kantoor van Ziekentroost,
Obrechtstraat 51 te den Haag.
Wat meer ontvangen wordt dan het
benoodigde bedrag, komt ten bate van
onzen arbeid.
J. J. Stoltenhof Jr., Redacteur.
Namens de Stichting „Ziekentroost".
Ds. A. K. Straatsma, Voorzitter.
Mevr. B Westhoff—v. d Mandele,
Secr.-Penn. Mesdagstraat 64 te
den Haag. Telef. 776163 Giro
nummer „Ziekentroost" 272371.
HOFSTEDE
i
SNEER
I
FjRISO
Conens
