STENCILDRUKKERIJ
5
Nieuws- en Advertentieblad
S
I
I
KANTOORMACHINEHANDEL DICK MONSMA
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
FRIESLANDS
Wij cyclostyleeren alles
Distributie van Petroleum
66ste Jaargang
ZATERDAG 27 JANUARI 1940,
No. 5
ir
Officieel Gedeelte
K
7
i
■a
Ut de aide Friso’s.
verkoudheden
-.‘••"/i". Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
a
1
de >Friso< printe wirdt.
Oan
ya
1940
Januari
F. f. ’t N.
S£E
Li
t I
dyjinge, dy ’ter
WjAKWERK
V LIEGENSVLUGQE LEVERING
W OORDEELIGE PRIJZEN
Al foar 1712
1734
1800 ta
It ien en oar oer de boekdrukkeryen to Warkutn.
III.
De prfls der Advertantiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Qrootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familiebertch
ten, 10 cents per regel.
By abonnement belangrijk
lager
h. Schrflven van den Opperbevel
hebber van Land- en Zeemacht,
waarbij de door deze vastgestelde
„Verordening Hulp b(j Militaire
Werkzaamheden” wordt toegezonden.
i. Jaarverslag over 1939 van de
commissie tot wering van Schoolver
zuim.
j. Jaarverslag over 1938 van de
N.V. Intercommunale Waterleiding
„gebied Leeuwarden**.
Bovendien is nog binnengekomen
bericht van een heer A. P. HaQtema,
dat deze zfln benoeming als armvoogd
aanneemt.
De stukken a t/m j worden vcor
kennisgeving aangenomen.
k. Schrijven van den heer D. D.
van der Werf, dat h(j zich om ge
zondheidsredenen genoodzaakt ziet te
bedanken als voogd van het Burger
lek Armbestuur.
Het gevraagde ontslag wordt ver
leend onder dankbetuiging voor de in
dia functie bewezen diensten.
l. Verzoek van het Hoofdbestuur
van de Algemeene Roderlandsche
Politiebond om, in verband met de
prijsstijging van de noodzakelfjke
levensbehoeften, de salarleering van
het politie-personeel te herzien.
B. en W. stellen voor het adres
voor kennisgeving aan te nemen,
aangezien in een vorige vergadering
een nieuwe verordening op de
gemeente-veldwacbt is vastgesteld
en de salarleering daarin tot op
zekere hoogte is herzien.
Aldus besloten.
(Vervolg Raadsverslag
2e pagina)
Maert 1819 Folkert Antiema de holle dellei, wirdt
de saek oernommen troch Hessel Brandenburgh. Hy wier in aid
laerling fen Annema. It skynt wol dat Brandenburgh, net allinne
in béste faktnan west hat, mar ek in man dy’t er jimmer op üt
wier it nijste hwet bestie oan to skafifen. In toarbield derfen is
wol, det er in ny soarte letters meitsje liet (Moeso-Gotische en
Angelsaksische) dy’t noch op gjin inkelde drukkery yn üs lan yn
gebrük wieme. Sa wearden om 1822 hinne, de «specie rollen»
foar it swart meitsjen fen de letters ya gebrük nommen. (It skynt
det soks foar dy tiid dien waerd mei ballen.) It is ek wer de
de wereld
Verslag van de vergadering van
den Raad der Gemeente
WORKUM,
op Dinsdag 23
’s avonds half acht.
Voorzitter de heer Mr. W.M.Oppf-
d(jk van Veen, Burgemeester.
Secretaris de heer D. van der Goot
Tegenwoordig alle leden.
Na de gebruikelijke opening geeft
de voorzitter een overzicht over het
afgeloopen jaar, waarin het steeds
moeilijken is geworden een juist
inzicht in verschillende zaken te
verkrijgen. De voorbereidingen van
de vergaderingen van den Raad
vereischen veel tijd, zorg en studie.
In 1940 zal er van den Raad en het
college van B. en W. meer werk
gevergd worden, terwijl in mindere
mate de gunstige gevolgen hiervan
aan het licht zullen treden.
Mochten bij de Raadsverkiezing in
1939 de verschillende fracties vrijwel
onverzwakt in den Raad terugkeeren
de S.D.A P. moest zijn zetel afstaan
aan een vertegenwoordiger zonder
bepaalde politieke oriëntatie.
Het college van B. en W. bleef
ongewijzigd, wat des te verheugender
is omdat de steun en medewerking
van mannen r|jk aan ervaring, met
kennis van zaken en liefde voor
Workum vooral onder de huidige
omstandigheden van groot nut is.
In 1939 vertoonde de werkloosheid
in den herfst tengevolge van de
mobilisatie niet die stijging als in het
vorige jaar. Mede hierdoor is de
werkloosheid gemiddeld over 1939
t/3 lager dan over 1938.
Spr. brengt een woord van dank
en hulde aan het kleine corps van
ambtenaren, dat in de afgeloopen
maanden zQn taak zag verzwaard,
maar met volle toewijding en opge
ruimdheid het vele extra werk heeft
verricht. Ook wordt een woord van
dank gesproken voor de leden van
de plaatselijke luchtbeschermings
dienst.
Tot slot maant do voorzitter de
raadsleden ervoor te waken, dat
partQ- of groepsbelangen hun funeste
stempel znllen drukken op discussies
on besluiten, maar aan hot hoofd der
gemeente te staan als Raad, waarin
ieder vertrouwen heeft.
De voorzitter besluit met te zeggen
„Dat God ons moge steunen bQ one
werk”.
Het Hoofd van den Distributiekring
WORKUM, omvattende de gemeenten
Hem. Oldephaert c aWorkum,
Stavoren en Hindeloopen, maakt aan
belanghebbenden, woonachtig binnen
dien kring bekend, dat:
le. In bijzondere gevallen extra-
petroleum-distributiebonnen voor
huishoudelijk gebruik dit is voor
verwarming, verlichting en koken
kunnen worden afgegeven. Belang
hebbenden dienen zich daartoe te
wenden tot het Distributiekantoor te
Workum of tot de agentschappen ten
gemeentehuize te Koudum, Stavoren
en Hindeloopen
2e. Bjj wijziging in de omstandig
heden, op grond waarvan petroleum
distributiekaarten werden uitgereikt
b.v. na aansluiting der woning op
gas en electriciteit, na verhuizing
binnen de gemeente van een niet
naar een wel daarop aangesloten
woning, b(j verhuizing naar een
andere gemeente, na vermindering
van het aantal gezinsleden wegens
vertrek of overlijden en na beëindi
ging van bijzondere gevallen moet
daarvan ONVERWIJLD kennis
worden gegeven aan den distributie
dienst, welke de kaarten heeft
afgegeven.
Workum, 24 Januari 1940.
Het Hoofd van den Distributiekring
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN,
Voorzitter.
GOOT, Secretaris.
Hierna wordt de agenda in behan
deling genomen.
Punt 1. Ingekomen stukken en mede-
deelingen.
a. Resoluties van de Ged. Staten
houdende goedkeuring van de vol
gende raadsbesluiten
1. wijziging gemeente begrootlng,
dienst 1939:
2. aankoop van grond voor vergroo-
ting van de speelplaats bfl de O L.
school.
3. Machtiging tot het opnemen van
kasgeld gedurende 1940.
b. Berichten van de heeren E. de
Roest en P. S. Scheltema, dat z|j
hunne benoeming, respectievelijk tot
Weesvoogd en Secretaris-boekhouder
van het Burgerlijk Armbestuur
aannemen.
c. Dankbetuiging van mevr. wed. J.
Oudeboon voor toegekende gratificatie
over 1939.
d. Mededeeling van de kinderen
van Wlebe Klazes, dat bun moeder
Trijntje Klazes—Werkman is over
leden, met dankbetuiging voor de
gedurende 26 jaren, van de gemeente
genoten gratificatie.
e. Nieuwjaarsrede van den voorz.
van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Friesland.
f. Proces verbaal van de opneming
van kas en boeken van den gemeente
ontvanger.
g. Rapporten van het accountants
kantoor Minne Kramer te Leeuwar
den Inzake contröle van de lichtbe-
drQven over het 3e kwartaal 1939.
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorin, in te zenden. Ad-
vertentiën tot ulteriijk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
Agenda’s
Brieven
Circulaires
Prijscouranten
Jaarverslagen
Begrootingen
Muziek
Teekeningen, etc.
Laat ons het voor LJ cyclostyleeren. Wij maken het beter.
Eenigst adresLeeuwenburg 26 - telefoon 2181 - SNEEK
Wij hebben geen filialen.
Yn us
kom ik oan
to Warkum.
as ik nou
>De anderen werden slechts geduld, zoolang de tegenwoordige
bezitters leefden.»
It stie er dos sa by, dat men lang net alles printsje mocht
hwet men woe, mar ek, dat in drukkery einlings neat gjin waerde
maer hie. Ommers salang de eigner libbe wier 't yn oarder, mar
forkeapje koe men de seak net. Det seach Folkert Annes ek
tige skoan yn en derom prebeare hy dat foaroare to kryen.
Foar 't wy deroer begjinne, earst oer hwet oars. It is wol voldwaende
bekind, dat wy it oan Napoleon to tankjen hawwe, dat wy nou
allegearre pronkje mei in fan of better sein in achternamme. De
iene wol hwet moaier as de oare, mar sa is it nou ienkear mei
alles. Wis men heart en lést wolris fen dy nammen dat men seit
Ho koe immen it dochs yn 'e holle krije om himsels en syn
neiteam sa’n namme to jean. Folkert Annes hie ek de frije kar
en hy keas de fan >Annema«. Foar it fiedere scille wy dos ek
dy namme brüke.
Ho’t Annema probeare, it rjucht syn drukkery forkeapje to
meijen, to krijen scil ik nou fortelle.
Hy liet troch syn learfeint, dy’t in wirdmanich Fransk leard
hie, in rekest skriuwe oan >De Directeur Generaal van de
drukkerij en Boekhandel te Parijs,» Yn dit skriuwen utere Annema
syn beswieren tsjin de wet en dat it syn saek waerdeloas makke.
Mar ek wiisde hy er op, dat in drukkery yn in stêd as Warkum,
grif rjucht fen bestean hie.
In wike manich letter, kaem it andert fen »Son Exellence
le Général Baron de Pommereul, Directeur-Général de 1’Imprimerie
et de la Librairie.» Der stie yn dat nefifens «decreet van Z.M.»
to Warkum gjin drukkery bestean mocht en dermei üt.
Foar en allear Annema de tastimming krige. om seis syn
saek oanhalde to meijen, moast hy earst nei Snits, om yn de bannen
fen de «President* fen de rjuchtbank, de eed fen trou óf to lizzen,
oan de keizer en it Ryk. Ik meitsje üt de beskriuwing op, dat it
foar de man in swiere reis wést hat.
Hwent ommers de eed wier hillich en die hy dat net, dan
stie er sünder brea. Do't de eed oflein wier, waerd him. kraes op
perkemint printe, it «Brevet de Tolerance» ütrikt.
Ho’t it fierder mei de saek gong, lêz ik net, mar de skriuwer
beslüt mei: Gelukkich maakte de maand November 1813, toen
de Franschen den aftogt bliezen, aan al die plagerijen een
einde.»
Do’t
drukkery fen Hessel Brandenburgh hwer’t se al tige gau brükt wirde.
Wis dizze seak hat yn syn dagen hiel whet to besjutten hawn.
Yn 1844, kriget syn aldste soan Lieuwe, de seak oer. As dizze
yn 1867 komt to forstjerren komt it spil ünder bistjür fen Hessel
Brandenburgh Jr. Dizze begoun yn 1872 mei de «Friso»,
Ien ding liket mij noch wol de moeite om hjir oer to nimmen.
Op Woansdei 30 Juni 1875 wier it feest yn de drukkery fen de
«Friso»! En der wier ek wol reden ta, hwent net allinne dat de
aide hear Brandenburgh 80 jier waerd ek wier dy dei de «Friso»
foar it earst printe op in «Snelpers»'
Ik bin wol gjin fakman, mar as 'k de beskriuwing lêz, fen de
forbetteringen dy ’t er troch dy nye mesine kaemen, dan kin ik
bést begripe dat men der in bytsje in feestdei fen makke.
Sa stadich wei kom ik dan oan it ein fen myn skriuwery,
mar ik wol dochs net beslüte foar ’t ik ek de lettere eigeners
fen dc drukkery neamd haw. Yn letter jieren waerd Y. Kuipers
as «compagnon* yn de saek fen Brandenburgh opnommen, noch
hwer letter is hy allinne de eigener. Syn opfolger wier de tsjin-
wirdige utjower fen de «Friso», de heer Tj. Gaastra Bzn.
Sa binne wy dos fen 1712 óf by 1940 torjuchte komen. En
ik lit hjir dan in list folgje fen de ünderskate eigeners fen de
tsjinwirdige drukkery, hwer 't nou
Petrus Olingius.
Wed. Petrus Olingius
De Erven Wed. Petrus Olingius,
1802 1806 Isaac Verwey.
1806—1819 Folkert Annes (letter Annema).
1819 1844 Hessel Brandenburgh.
1844 1867 Lieuwe Brandenburgh.
1867 Hessel Brandenburgh Jr,
1902 Y. Kuipers
tiid Tj. Gaastra Bzn.
it ein fen myn skriuwery oer de druk-
Wis der scil hiel hwet mear oer to
dien haw Sa leit hjir foar my al
noch in boekje skynt to bestaen, det printe
to Warkum yn it jier 1672. Dat is dos al wer hiel hwet
En sa scil er grif noch wol mear wêze dat wy
Hjirmei
drukkeryen
fortellen wêze
in bryfke, dat
waerd
earder as 1712.
net witte.
’k Scoe sa graech dyjinge, dy ’t fen det aide spil yn hjar
besit hawwe, de rie jaen wolle, lit dat dochs net jier yn jier üt yn’e
kas of it laed lizze. Hawwe dizze dingen
waerde, ei nou, jow of lien dat spil dan ris oan
wol hwet mei op ha.
Alris earder haw ik skiiuwn, der is al- fiersto folie ófbritsen
groun |yk makke, mar ek, der is al fiersto folie
boeke ark wei wirden en opbarnd.
’k Hoopje tige dat men der ris oar neitinke scil.
V. D
mei
eu
gg
FRISO
H
a
foar jimme gjin
onzer gezondheid, in hef bijzonder
en zoovele daardoor ontstane pijnen. S3
Uw beste wapen is Aspirin-Tabletten. ra
Let op den oranjeband. Prijs ?5 ets. Ej
IH l I I U l'É U'l i> WWFifWIl
N--
■•••••••«••••••••••■••at
(••••••••••••••••■•••••a
••••••••••••••«••••«•••a
•••••••••••••«•••••••«•I
••••••••••••«••••••(••(a
er
Jbayi
liW
