18-25 Februari
Finland-week
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
66ste Jaargang
ZATERDAG 17 FEBRUARI 1940.
No. 7
ONS WEEKPRAATJE
Plaatselijk Nieuws
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Teletoon No. 45
die de
en
IJsfecst voor de schooljeugd.
en
Md*
een
ver-
om-
het aller-
otn en vurig
wij geroepen
De prQs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bjj abonnement belangrijk
lager
De kans op vrede in percenten
uitgedrukt.
6—4 voor den datum van 31 Juli.
Anti-Bolsjewisme het vredescement
Wanneer er weer vrede zal zfln,
het is een onderwerp, waarover
we allen graag denken en praten,
zooals we denken en gelooven willen
aan al het goede. Maar we weten er
niets van wanneer dat komen zal.
Zeker weten we dat niet van den
vrede. Het kost maar één woord,
soms van slechts één mensch, en de
wereld is in onrust, volkeren bestra
den elkaar op bloedige wQze. Maar
niemand heeft het daarna in handen
om den vrede te herstellenhet
woord van velen, van de machtigsten
der aarde zelfs, is daartoe onmachtig.
Oorlog is te wekken door den wil,
de vrede is afhankelijk van kansen.
En naar die kansen gissen we
graag en veelvuldig. Optimisten
gelooven aan nabjje mogelijkheden,
pessimisten aan verre verschieten
hun berekeningen zQn niet reëel,
omdat ze niet gefundeerd aQn op
nuchtere en zakeljjke overwegingen.
Maar zakenmenschen, die materieel
belang hebben bij oorlog of vrede,
hoe denken die over de kansen Zij)
schakelen hun gevoelens uit, zQ
tellen en wegen de verschillende
factoren, zij maken van oorlog of
vrede een rekensommetje. Hoe z(j er
over denken? Daarvan geven de
risico premies van b.v. de grootste
verzekeringsmaatschappij ter wereld,
Lloyds, een beeld. Velen verzekeren
zich inderdaad tegen de. risico’s
van den vrede. Zoo iets klinkt
onmenschelijk in de ooren, maar het
is, zuiver zakelük bezien, tocb
volkomen verklaarbaar. Kooplieden,
handelaren, fabrikanten e d., die
partijen goederen hebben ingeslagen
of denken in te slaan, contracten
afsluiten over leverlngen enz., moeten
er rekening mee houden, dat de
prjjzen den invloed van een even-
tueelen vrede kunnen of zullen onder
gaan. Tegen zulke risico’s willen
velen zich dekken.
Uit de financieels rubrieken nu van
de groote bladen blijkt het, dat men
zich bfl Lloyds kan verzekeren tegen
het „risico” dat er vóór of op 31 Juli
wapenstilstand tusschen Duitschland
en Frankrijk en Engeland zal komen,
en wel tegen betaling van een
premie, volgens de Msb. overeen
komende met niet minder dan 63
(drie en zestig) procent van het
verzekerde bedrag.
Dit wil dus zeggen, dat men f 630
zou moeten betalen, indien men f 1000
zou willen ontvangen voor het geval
er vóór of op 31 Juli vrede zou zfln
Hieruit blijkt dus wel, dat men in.
Londen de kansen op een spoedigen
vrede groot acht.
Kansen, welke zich derhalve laten
uitdrukken als 63—37 vóór vrede;
althans wapenstilstand op 31 Julias.
om het in kortere cijfers te
zeggen: 6—4; zes kansen op vrede
tegen vier kansen op voortduren van
den oorlog.
WORKUM. Benoemd tot onder
wijzer met vaste aanstelling bfl bet
lager onderwijs te Sneek, de heer
J. Hepkema, voor kort werkzaam
aan de o.l.s. alhier, thans tijdelük
hoofd te Stavoren.
10 Febr. In verband met het in
Augustus 1939 door de internationale
omstandigheden afgelaste Oranjefeest
lag het in de bedoeling van de
Ijsclub Workum in combinatie met
het Oranje-comité den verjaardag van
Prinses Beatrix op 31 Januari j.l. met
een jjsfeest te herdenken. Door de
felle koude en de daarna Ingetreden
dooi moest dit feest worden uitgesteld
en kon dit worden gehouden op
Zaterdag, 10 Februari, nu „Koning
Winter” ons verraste met één van
zf|n prachtigste wintersche dagen.
Door de op lofwaardige wjjze ver
leende bemoeiingen van de leden van
Qsclubbestuur werd den schooljeugd
een echte feestdag aangeboden, welke
nog lang in haar herinnering zal
blijven voortleven.
In totaal namen 360 jongens
meisjes deel aan dit Qsfestljn.
Des middags ongeveer halfv^f kon
de waarnemende voorzitter overgaan
tot het uitreiken der prijzen, hetgeen
geschiedde met eentoepasselijk woord.
De volgende prijzen werden be
haald
partfl is ontbonden, nadat ze buiten
de wet is gesteld en waar de sterke
communistische fractie uit de volks
vertegenwoordiging is gebannen.
Voorts Zweden en Noorwegen. In
Zweden z(jn bij een razzia, waaraan
5000 politie beambten deelnamen, 200
communistische leiders „opgevan
gen”; maatregelen worden er voor
bereid tot een wettelijk verbod der
communistische partij. In Zweden
heeft 't justitieel onderzoek uitge
maakt, dat de communistische partfl
zich reeds vóór den oorlog met gelds
bedragen door Moskou heeft laten
steunenhet geld werd overgemaakt
door het hoofd van de Finsche, door
Moskou ingestelde schQnregeering,
Kuslnen.
Denken we ook eens aan de be
weging in de Ver. Staten, in 't bij
zonder in New York, om de ambte-
iflke Instanties van communisten te
zuiveren I
En geven we ons vooral reken
schap van de dèslllusies, welke in
Duitschland werden gevoeld na het
pact met de Russen.
Dan komt men tot de conclusie,
dat het niet bepaald uitgesloten kan
worden geacht, dat de geallieerden
en Duitschland elkaar nog eens in
vrede hervinden op den grondslag
van het anti-communlsme. Groote
verschillen kunnen soms worden
overbrugd of door compromissen
worden geslecht, wanneer gemeen
schappelijk gevaar dreigt, dat grooter
Is dan dat, wat men in oorlog tegen
elkaar, trachtte te ontgaan.
Waarop deze berekening steunt?
Het is moeilijk te zeggen. Men gaat
natuurlijk na, hoever de economische,
financieels en andere materieel*
vermogens der oorlogvoerenden of
van een der partQen reiken, beoor
deelt de doelmatigheid van de ge
dane of te verwachten bemiddelings
pogingen en men let ongetwijfeld
ook op de ontwikkeling in de poli
tieke verhoudingen.
Voor velen en ik schaar me
onder hen is het nochtans onbe
grijpelijk, welke practische mogelijk
heden de handelswereld voor den
vrede binnen een zoo afzienbaren
tijd, nl. vóór 31 Juli, meent te zien.
Tenzij
Opvallend is ongetwijfeld het sedert
den Russlschen inval in Finland met
den dag levendiger wordende anti-
communisme over heel de wereld.
Staten, welke men tot voor kort het
meest „r(|p” waande voor bolsjewl-
seering, beijveren zich het hardst
om het communisme zoo radicaal
mogelflk uit te roeien. We noemen:
Frankrijk, waar do communistische
Jongens van 12 jaar en ouder: le
Broer van DQk, 2e Bennie Wessellus,
3e F. van der Kool, 4a Cor Hofman,
5e Pier Veltman, 6e Tjerk Romkema’
Jongens van 10 en 11 jaar: le
Wopple Wiersma, 2e Cornells IJnte-
ma, 3e Jacob van der Goot, 4e Sied
Folkertsma, extra prijs Hugo Kramer.
Jongens van 8 en 9: le Rein van
’t Veer en Harrie Veltman, 2e Bennie
Genee en Eddie Bouma, 3e lepie de
Boer en A. van DJjk.
Meisjes van 12 jaar en ouder: le
Aaltje Folkertsma. 2e Elisabeth Bokma
3e Jantje Haitema, 4e Annie van Mee
keren, 5e Geertje Bakker, 6e Foekje
van der Kooi.
Meisjes van 10 en 11 jaar: le Meia
Romkema en Tienie de Lange, 2e
Tiette Zwaga en Annie Meijer. 3e Eli
de Boer en Annie deBoer, extra prijs
Jannle de Haas.
Meisjes van 8 en 9 jaar: le Ali
Heeringa en Jannie Douma, 2e Coba
Brouwer en Afke Attema. 3e Akke
Bakker en Zusje Wildschut.
Van de Maandag gehouden wed
strijden voor leerlingen van de Ulo
school is de uitslag:
Jongens
le prijs K. Groenhof
2e prijs A. Dijkstra
le prijs P. de Zwart
2e prils O Genee
3e prils Schelte Visser
Meisjes
le prijs B. Robijns
2e prijs J. HaQtema
3e prijs T. de Boer
ons goed bezinnen, een diep medelijden ons hart vervult met deze
blinde leidslieden van blinden». Maar anderzijds moet toch dit
juist ons hart met diepe bewondering en dankbaarheid vervullen,
dat het Finsche broedervolk den cpgedrongen strijd tegen deze
horden der goddeloosheid niet schuwt en dapper standhoudt in
dien kamp, die, aangevangen met den inzet van goed en bloed,
slechts eindigen kan in den dood van het martelaarschap of in
de uiteindelijke overwinning 1
Finlands strijd is een kamp om heilige beginselen, die het offer
van ongetelde menschenlevens meer dan waard zijn en
waarde van ongetelde menschenhvens verre overtreffen.
Voor deze heilige beginselen alles veil te hebbengoed en
bloed en leven dat is de eere van het dappere Finsche volk 1
Wij Nederlanders volgen deze strijd in de verte. Neutraal
moeten wij zijn (zoolang onze onafhankelijkheid onaangetast blijft)
tegenover de politieke adspiraties van volkeren met wie wij in
vrede en vriendschap leven.
Maar ondanks onze neutraliteit kan geen passiviteit ons be
vredigen, wanneer wij denken aan de duizenden gewonden, die
liggen te sterven op de onafzienbare sneeuw- en ijsvelden van
Finland. Gewonden, wier leven (menschelijkerwijze gesproken) te
redden zou zijn, wanneer er gelegenheid bestond ben naar
hospitaal te vervoeren, waar liefderijke handen hen zouden
plegen. En waarvan er thans velen ten doode gedoemd zijn
dat er geen of te weinig hulp voor hen is.
Wanneer wij daarbij denken aan het vele lijden van geëvacueerde
vrouwen en kinderen, die in de barre winterkou aan
noodigste gebrek hebben en die dringend bidden
hopen op hulp uit het buitenland dan meenen
te zijn de handen ineen te moeten slaan, om althans iets te doen
tot leniging van dezen schrikkelijken nood.
Wij weten, dat er veel voor allerlei doeleinden gevraagd
gegeven wordt. Wij weten, dat ook in eigen gemeente menig
gezin door zware zorgen gedrukt wordt. Maar nochtans hebben
wij gemeend de oproep, die vanwege het Provinciaal Comité tot
ons kwam, niet terzijde te mogen leggen en wij doen dan ook
bij dezen een dringend beroep op de gansche burgerij om te
zamen althans eenige verlichting te brengen aan dit zwaarbe
proefde broedervolk.
In den loop der volgende week zullen de commissie leden de in
zameling voor Finland langs de huizen houden. Ieder drage iets
bij naar vermogen. Men geve vooral-niet boven zijn draagkracht,
want ook de kleine gave der minder bedeelden is welkom. Ook ons
volk heeft groote zorgen, ook hier worden veel ontberingen
geleden, maar laat ons God dankbaar zijn dat ons volk tot nog toe
voor d i t onuitsprekelijk leed door Zijn goedheid werd bewaard. En
laat ons die dankbaarheid in een daad omzetten.
Het comité is, samengesteld uit den Burgemeester, den Gemeente
secretaris, alle geestelijken dezer gemeente, de raadsleden,
hoofden van scholen, vertegenwoordigers van alle arbeiders
organisaties en enkele particulieren.
De regelings commissie
Mr. W. M. OPPEDJJK van VEEN.
Kapelaan K. G. Th. MEURS.
Ds. J. van VEEN.
--
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad
vertentiën tot uiterlijk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
Als onderdeel van het onlangs opgerichte Provinciale Comité
>Friesland voor Finland» heeft zich ook hier ter stede een plaat
selijk Comité gevormd, saamgesteld uit inwoners van alle gezindten.
De nood van het Finsche volk heeft ons allen diep geschokt.
Wij kennen uit de verslagen en correspondenties van betrouw
bare ooggetuigen, zooals die in onze onpartijdige dagbladen ge
publiceerd zijn, de groote ellende waarin dit volk gestort werd
door den bolsjewistischen aanval. Het Finsche volk had zich in
de laatste tientallen jaren een eervolle plaats onder de volkeren
van Europa verworven. Uit taaie energie en voorbeeldige samen
werking was een Finsche volksgemeenschap gegroeid, die met
eere haar historische «levensruimte» in Noord-Europa bezette, en
daarmee volkomeu tevreden was, hoewel belangrijke Finsche ge
bieden zich in de macht van Rusland bevonden. Tot voor kort
leefde Finland met al zijn buren in goede harmonie, het was
aller vriend en niemands vijand. Het wilde slechts zijn onafhan
kelijkheid bewaren. Het was het eenige land in Europa, dat
zijn oorlogsschulden aan Amerika prompt betaalde. Het kon
die schulden betalen, omdat het volk hard werkte en eenvoudig
leefde.
Totdat Rusland in de algemeene Europeesche verwarring zijn
kans schoon meende te zien om dit volk de «zegeningen» van
den Bolsjewistischen «heilsstaat» te moeten opdringen. Finland
bedankte voor de eer, in een «hartelijke omhelzing» te worden
dood gedrukt en liet zich in maandenlange «vriendschappelijke»
en «allerhartelijkste» besprekingen te Moskou geen rad voor de
oogen draaien.
Toen den Russen bleek, dat de schrandere Finnen zich noch door
doorzichtige beloften lieten paaien, noch door bedreigingen
lieten intimideeren en dat dit volk een andere en (betere 1) opvatting,
van onafhankelijkheid huldigde dan Litauen, Letland en Estland,
lieten de Russen het masker vallen en begonnen ondanks het
bestaandde non-agressiepact, dat nog jaren zijn rechtskracht zou
behouden de meest brutale en de meest gewelddadige overval
die de nieuwste geschiedenis kent. Tegelijkertijd werd door de
Russen een nieuwe Finsche «volksregeering» uitgeroepen onder
leiding van Otto Kuusinen, een verloopen dégénéré, speelbal in
Russische handen. Zonder oorlogsverklaring viel men Finland
binnen. Tot aller verbazing hebben de dappere Finnen met hun
kleine leger de geweldige overmacht der ongetelde Russische
horden tot staan gebracht achter hun linies, die ze met onverge
lijkelijke moed en verbijsterende bekwaamheid verdedigen.
Zoowel om de laaghartige aanval, waarvan zij de dupe werden,
als om de fiere moed, waarmee ze die absoluut ongemotiveerden
aanval weerstaan, hebben de Finnen stormenderhand in de heele
wereld de harten veroverd van hen, die nog eenige waarde
hechten aan internationale orde en goede trouw.
Hier komt nog dit bij dat de Finnen niet slechts vechten voor
hun onafhankelijkheid. Ze strijden niet minder om hun geestelijk
bezit, hun geloof, hun Kerk te beschermen tegen de satanische
machten der duisternis, die zich van de verblinde Bolsjewisten
bedienen, om af te breken en te vernietigen wat God den volkeren
aan eeuwige waarden heeft toebedeeld. De leiders van
Rusland hebben openlijk bekend, dat zij alles wat naar geloof
zweemt ten doode toe haten en ten doode toe zullen bestrijden.
Wij mogen niet haten en willen niet haten, omdat, wanneer wij
Luchtbescherming
14 Febr. Hedenavond had de
afd. „Workum” van de Friesche
Vereenlging voor Luchtbescherming
een openbare vergadering belegd op
op de bovensaai van hotel „De
Wijnberg”.
In het openingswoord heette de
Burgemeester den spreker voor deze
avond, den heer Mr. F. R. Mfjnlitff,
secr. van het dagel. bestuur van de
Fr. Vereen, voor Luchtbescherming,
en de aanwezigen welkom.
Aan de hand van de ondervindin
gen van de laatste tfid gaf de heer
Mflnlieff een uiteenzetting over het
gewfltfgde luchtgevaar. Iets echter
wat blijft is de taak en de plicht van
iedere burger om het z(|ne te doen,
om de gevolgen van een luchtaanval
tot een minimum te beperken.
In de pauze werd door de be
noemde kas conti ole commissie, be
staande uit de heeren L H.Bogtstra
en O. S. Pruiksma, het financieel
beheer van den penningmeester, den
heer W. van Brug, nagezten. Door
de duidelijke onoverzichtelijke wflze
waarop dit was samengevat, kon al
spoedig medegedeeld worden, dat
alles zich in goede orde bevond en
er een batig saldo was van ongeveer
f 56
In de vacature ontstaan door ver
trek van den heer A. G. Crol, werd
tot secretaris benoemd de heer A.
Gaastra.
Van de gelegenheid tot het stellen
van vragen werd vervolgens nog
gebruik gemaakt.
1 Hierna sluiting.
FK1SO.
