Nieuws-
a
s
FR1ESLANDS
MODERNSTE
STENCILDRUKKERIJ
-J
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
KANTOORMACHINEHANDEL DICK MONSMA
Advertentieblad
Wij cyclostyleeren alles
K
Nsiskrift: Oer de winter fen 1703.
Oer de turfdragers-kloklieders en oer de Stêdsomroppsr
ZATERDAG 24 FEBRUARI 1940
66ste Jaargang
No. 8
Officieel Gedeelte
Ut de éilde Friso’s.
KIEZERSLIJST.
I
Algemeen weekoverzicht
1
Uitgave van T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45 - -
WWakwerk
Stavoren
Destijds bestonden nog geen geslachtsnamen.
F. f. ’t N.
t
oannommen.
>Rimen
j
F. f. ’t N.
/y
3
s
en
uur.
t-
e
Q
Binnenland.
e
n
e
n
!-
t-
n
8
e
t.
g
It
n
st
il
n
•r
n
e
»-
r-
e
n
I,
n
it
r,
r-
g
»-
n
d
r
W LIEGENSVLUGGE LEVERING
1 OORDEELIGE PRIJZEN
De prijs der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elk» regel meer 7 cents
Groctere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Famillebencb
ten, 10 cents per regel.
By abonnement belangrijk
lager
Een zoete hoop
Daartegenover hebben we ons van
de week een oogenblik mogen vleien
met de zoete hoop, dat de suiker
binnenkort uit de distributie zou
worden genomen en dus „vrij” in den
handel zal komen. Dat is later tegen
gesproken. Maar natuurlek, zoo werd
er bfl gezegd, als na bepaalde aan-'vllegtuigpatröuille^ en verdreven.
Is de hear B. lykwols fen miening dat dit oar is, ik scoe
sizze lit üs jo miening ris heare.
Yn nye wike mear.
spaard om ze daarna te verkoopen.
Het gaat hier om gestolen groote
hoeveelheden en, in verband met
hetzelve, de vervaardiging van
duizenden minderwaardige stukken
kleeding voor onze weermacht. Een
gemeene, land verraderij ke handeling.
en Wethouders van
Burgemeester
WORKUM
gelet op de artt 10 en 11 der kieswet
brengen ter openbare kennis, dat de
lijst, aanwijzende de inwoners, die tot
het kiezen van de leden van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal,
van de Provinciale Staten en van den
Gemeenteraad bevoegd zQn, van den
23sten Februari tot en met den 16aten
Maart a.s. op de secretarie dezer
gemeente voor een ieder ter inzage
is nrdergelegd en, tegen betaling
der kosten, stemiistricttwijze, in
uittreksel, verkrijgbaar is gesteld.
Toi en met 9 Maart a.s. Is een
ieder bevoegd b(j ons college verbe
tering der lijst te vragen, op grond,
dat hij zelf of een ander, in strijd met
de wet; daarop voorkomt, niet voor
komt, niet behoorlijk voorkomt of al
dan niet voor eenige verkiezing
aangewezen is als bevoegd bij vol
macht te stemmen.
Workum, 22 Februari 1940.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De Secretaris,
V. D. GOOT.
Mars als Slokop.
Buiten wat reeds b{j de gewone
behandeling der begrooting aan
defensie werd toegewezen, vraagt de
regeering thans:
f 300 000 voor herstellingen aan
boord van de „Sumatra” en
f 800 000 voor een nieuwe mijnen
veger in de plaats van de vergane
Willem van Ewjjk”.
En voorts voor de volgende aankoo-
pen, welke reeds zijn gedaan zonder
dat de Staten Generaal crediet konden
verleenen
20 batterijen met toebehooren voor
de luchtverdediging ad ruim 16i/2
millioen; zoeklichtinstallaties 4 mil
lioen zoeklichtmaterlaal l3/< millioen
20 kleinere luchtdoelkanonnen (voor
gemeenten en part, bedrijven) 2i/4
millioen. Ten slotte wordt 13 millioen
gevraagd voor een extra aanschsfifing
van vliegtuigen, met de boodschap
erbij, dat van deze 13 millioen reeds
voor 6 millioen is gekocht.
voeren zou blijken, dat de distributie
van suiker overbodig Is geworden,
dan wordt de suiker vrijgegeven.
In ’t kort.
De KLM. gaat haar luchtnet weer
uithielden en om. vier dlecsten per
dag op Londen vliegen.
Onze nationale dichter Dr. P. C
Boutens, vierde Woensdag zijn 70en
verjaardag.
Dinsdagmiddag heeft een Duitsch
vliegtuig boven Leeuwarden gevlo
gen; het werd onder vuur genomen
door een opgestegen Nederlandsche
l/t3^
Unlformen-schandalen.
We hebben nu reeds tweeërlei
uniformen-schandaal. Eerstens het
nog altijd niet geheel opgehelderde
schandaal der uniformen-smokkelarij,
waarvoor eenige personen zich in
voorarrest bevinden. Wat was toch
de ondergrond van deze geschiedenis?
Over een belangrijk deel van midden-
Nederland tot aan en ver óver de
Oostgrens worden den laatsten t(jd
lichtsignalen waargenomen, welke
zich op estafette-wijze voortplanten
tot in Duitschland. Ze worden gege
ven met lichtgevende, waarschijnlijk
afgeschoten pijlen. Het licht is
gekleurd. Er zQn reeds langen t{jd
belooningen uitgeloofd voor ’t achter
halen van daders.
Toen van de week weer van die
signalen in de buurt van Amersfoort
werden afgeschoten, trokken militaire
patrouilles uit. Men hield een auto
met inzittenden aan na aangeroe
pen en geschoten te hebben I die
verdacht werden. Maar de sergeant-
patroullle-commandant werd toege
blaft door enkele officieren, die uit
den wagen stapten en helaas
de sergeant liet zich overbluffen.
Later bleek, dat de auto een valsch
nummer voerde en dat de officieren....
geen officieren kunnen zQn geweest.
Hebben we thans een aanwijzing,
waartoe de uniformen-smokkelarij
diende
Een niet minder ergerlijk uniformen
schandaal werd openbaar door de aan
houding vaneen aantal confectionnairs
en hun handlangers tesamen elf
hoeveelheden watten voor vulling
van militaire kleeding hebben ultge-
Het moderne IJs-tjdperk.
Eindelijk nu eens dool, welke
volgens De Bilt belooft dóór te
zetten, zoodat we zouden mogen aan
nemen, dat de winter afgeloopen is.
Wie érg veel van schaatsenrijden en
sneeuwballen houden behoeven inmid
dels niet te wanhopen, want het
blijkt wel uit de vele herinneringen,
welke de laatste weken zfln opge
haald, dat de vorst heel hardnekkig
kan zijn en het dooiweer telkens
opnieuw weet weg te dringen tót...
ja, tot wanneer? Op het einde van
Februari, zoo gelooft men algemeen,
krjjgt de zon te veel kracht. Maar ik
hab authentieke notities te zien
gekregen uit den jare 1740. Toen begon
de winter op 10 December. Nu en
dan dooide het wel eens een dagje
maar de winter woedde voort tot...
17 Maart.
Juist nu we zoo’n vroegen Paschen
hebben (24 Maart), had vorst Winter
een mooi record kunnen boeken: (js
en sneeuw van Kerstmis tot Paschen.
Maar we zullen er niet om treuren,
als zulk een record niet wordt
bevestigd.
De winter begint benauwend te
worden. In verschillende steden
ontstond kolengebrek en hier en
daar (Enschede, Huissen en nog
enkele plaatsen) moesten de scholen
tjdeljjk worden gesloten. Er zjn
maatregelen genomen voor snellere
lossing van brandstofifsnwagons,
waardoor de aanvoer kan worden
verhoogd.
-
De oorlogsmisère.
De winter moge nog zoo hardnek
kig z(jn, de oorlog is hardnekkiger.
Daar is heelemaal geen einde van te
voorspellen. En de narigheid van
dezen gruwel groeit met den dag,
ook voor ons neutraal landje. Er is
van de week weer een kostelijke
lading regeeringsgraan verloren ge
gaan. Een groot verlies leden we
voorts door het vergaan van de
.Ameland” eenige uren nadat het den
Nieuwen Waterweg had verlaten, op
weg naar Ned.-Indië
Onze regeering, die haar protest
tegen het torpedeeren van de „Bin
nendijk” nog in voorbereiding heeft,
liet tegen het torpedeeren van het
m.s. „Arendskerk” te Berlijn een
uitvoerig en gemotiveerd protest
uitbrengen tegen deze ongerecht
vaardigde vernietiging van een
Nederlandsch schip, zich daarbij alle
rechten of schadevergoeding voorbe- gearresteerden die aanzienlijke
houdend en maatregelen verzoekend
tegen herhaling.
w-
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 centsfranco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterlijk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
Agenda’s
Brieven
Circulaires
Prijscouranten
Jaarverslagen
Begroetingen
Muziek
Teekeningen, etc.
Laat ons het voor U cyclostyleeren. Wij maken het beter.
Eenigst adresLeeuwenburg 26 - telefoon 2181 - SNEEK
Wij hebben geen filialen.
Yn myo jongensjieren hiene wy to Warkum noch fêste turf
dragers. (Ék turfmjitsters, mar der haw ik nea oer fine kinren.)
ik wit noch tige skoan ho 't by de oalje rnounle it panwirk
it pothüs sa foar en nei greate sküten mei lichte turf foar de
wal leine, en dat men yet jimmerwei deselde ploech manljue
dwaende seach de turf ut it skip wei to plak to bringen-. Mar it
turfdragersgilde rekke ut ’e tiid omdet er ho langer ho minder
turf b;ükt waerde.
Nou is det net fen de léste jieren, mar al yn 1872 komt yn ’e
Friso de klacht ta uteiing, dat er sa’n bytsje turf mear brükt
wirdt en dan>de burgers laten hun turf niet zooveel meer
opdragen Sadwaende wier er foar de feste turfdragers, gjin brea
mear to fo tsjinjen.
Nou wit ik net of nei 1800 de turfdragers beneamd waerden
troch de Rie of B. en W. Mar wol stiet it fest, dat hja forplichte
wierne op »Zon- en Feestdagen* de klokken to lieden, sünder dat
de stêd der ek mar een sint foar bitelle. Wier men dos turfdrager
dan krige men it baentjse fen kloklieder op 'e keap ta.
Sa wier jieren oan ien de gewoante en och in gewoante
foraret men sa mar net. It gong sa troch oan 1876 ta Do mienden
de turfdragers dat er foroaring komme moast. En hja stjürden in
»deputatie< nei de Boargemaster T. S Ybema, of ’t er foar dat
lieden net hwet forgoeding jown wirde koe.
De Baorgemaster wier der daliks foar te finen en hy joech
de tasizzing dat hy it sa gau as it koe, yn ’e Rie bringe scoe.
Sa fine wy op 'e >Agenda voor de Raadsverg. op 28 Juli
1876* een voorstel van het Dag. Bestuur om de turfdragers een
belooning toe te kennen voor het luiden der klokken op Zon- en
Feestdagen*.
It blykt dan ut 'e besprekking, dat de forplichting fen it
lieden, allear wol bestie mar nou net mear. Sa kaem de Boargem.
mei it toarstel om 20 goune yn it jier to jaen. Dizze jefte wier
grif net oan ’e hege kant as men betinkt dat er njuggen fêste
turfdragers wierne.
Der waerd lykwols ien lang en twa breed oer praet De iene
woe 25 goune jaen, in oar foun det de tsjerkerie fen ’e greate
tsjerke er mar foar soargje moast en al sa mear.
Mar de Boargem woun it pleit dochs. Hy sei dat de toer
oan 'e stêd hearde en dat it dos ek de plicht fen ’e stêd wier
foar it lieden to soargjen. En dizze minsken foar neat oan 't
wirk sette gong ek net. En buten dot, yn ’e winter moatte dizze
minsken moarns om fiif ure al liede en joüns nochris. Dos 20
goune is grif net tofolle.
Mei acht stimmen foar waerd it foarstel
De Stêdsomropper
Yn >Rimen en Teltsjes* fen Broaren Halbertsma, fine wy
it stikje »It pelsrjucht* hwet spy'.et yn üs stedsje by de sylsbregge.
Wy léze deiyn dizze rigels
En wylst det foltsen stie to praten,
Stoep de Stedstamboer op hjar ta
En greatsk op swird en gledde tromme
Sloech hy er op en spriek do sa
Wy kinne derut dos opmeitsje, dat de >tromslagger* sa’t wy
him froeger neamden, in swird hie. Hwennear it dragen fen dat
wapen ofskaft is wit ik net. Wol fyn ik de >Instructies* foar de
omropper, sa ’t dy fêststeld waerden troch de Rie, op 29 Sept. 1876
Der wierne klachten kommen dat de omropper wolris in stik
fen ’e stêd forgeat en benamen de Begyne en de dyk.
Nou 't de man leansforheging frege, en dat ek krige, (syn
lean waerd fen 30 op 50 goune brocht) wier det mei iens foar
de Rie oanlieding om nye instructies op to meitsjen.
Ik scil se hjir oernimme >De omroeper behoort telkenmale
te beginnen bij de Zeesluis en zonder oponthoud met niet al te
groote afstanden tot aan »de Zwaan*, alsmede de Buren, over de
Bagijnebrug en de Nonnestraat behoort te trommen*.
(Der stie dos oars neat, as dat de man tromje moat).
»Als uren daartoe zijn bepaald van April tot en met Sep
tember ’s morgens 8 tot 's avonds 6 uur, en de overige maanden
van ’s morgens 81/1 tot ’s middags 4
Dat it wolkom thus, hwet Teeke Siebolts mei narm üt
Inkhüzen wei, noch yn wêzen wier, wist ik fenseis net. It blykt
nou besit to wê'.en fen de Hear T. Abbring Hingst to Warkum.
En ik wardearje it tige, dat de hear Hingst, it mes hwet
nou hast 200 jier aid is, in skottsje ofstien hat, om it yn de
utstalling fen de Boekwinkel fen de Hear Tj. Gaastra Bzn in
plak to jaen.
’k Bin bliid mei dat bewiis fen meilibjen.
Oer Sietse Jelgers fen Burgwerd haw ik skriuwn, dat hy
letter de namme Dykstra* oannaem,
Nou is de hear B. to Warkum fen miening dat, Sietse
Jelgers, al foar 1763 de fan Dykstra hie, mar dat dy do destijds
süver nea brukt waerd. Ik scil it jo alhielendal net üntstride dat
it net sa wést hat, mar ik haw my balden oan hwet ik der oer
yn ’e Friso foun en hwet hjir folget»In den winter van 1763
maakten 4 personen, waaronder Sietse Jelgers('), woonachtig te
Burgwerd. Grootvader van den bij velen bekenden ouden hear
Sietse Jelgers Dijkstra in het Heidenschap, de reis van
naar Enkhuizen per schaats*.
ll
•«••«••••••«••••••••••a
9
l'
I-
S
5
i
t
r
t
t
t
n
8
n
r-
8
I.
