KANTOORBEHOEFTEN
“I
Nieuws- en Advertentieblad
i
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz
Uitgave van Fa. T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45 -
i
i
Uw Kruidenierswaren
i
t
ZATERDAG 13 JULI 1940
66ste Jaargang
No. 28
Officieel Gedeelte
Ut de aide Friso’s
Radio-Installaties
Luchtbescherming
KLOKLUIDEN
Algemeen weekoverzicht
Afscherming verlichting
verkeersmiddelen
I
s
Binnenland.
Ruime keuze
naar
Telef'. 45
is zwaar.
F. f. ’t N.
I^ng-e prijzen
GAASTRA’S Boekhandel
De Burgemeester van WORKUM
herinnert de ingezetenen kan hun
verplichting om ingevolge de veror
dening van de Rflkscommissarls voor
het bezette Nederlandsche gebied
betreffende maatregelen op het gebied
van berichtgeving en fotografeeren
de radio-zendinstallaties of seinlam
pen, alsmede de geschreven of ge
drukte handleidingen voor het gebruik
daarvan, die zfl in hun bezit hebben,
bfl den Burgemeester in te leveren.
Dezelfde verplichting geldt voor
radio-ontvang-installaties (met uitzon
dering van de gebruikelijke radio-ontvang
toestellen voor het beluisteren van uitzen
dingen van omroepverenigingen) en voor
de handleidingen daarvan.
Inlevering moet geschieden ter
gemeente-secretarif*.
Workum, 11 Juli 1940.
De Burgemeester voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
e
l-
)-
van cte'i
mear as grau
en pakjes
De Burgemeester van WORKUM
maakt bekend, dat ingevolge van
hoogerhand ontvangen aanwflzing,
de kerkklokken tot nader order niet
meer mogen worden geluid, anders
dan er door aan te geven dat het
„luchtalarm geëindigd” is.
Het luiden der klokken van de
R.K. kerk op Zon- on werkdagen en
van de Ned. Herv. kerkop Zondagen
zal derhalve In het vervolg niet
meer plaats hebben.
Workum, 11 Juli 1940.
De Burgemeester voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De prfls der Advertentiën
is van 15 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Qrootera letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
Bfl abonnement belangryk
lager
ek werris hwet oer
mear
Naar de S.S.-school.
De bezettingsautoriteiten hebben
alle vertrouwen, dat men straks in
Nederland niet aarzelen zal om het
nieuwe gebouw van staat op te
trekken volgens lijnen welke in het
Derde Rijk tot zulke treffende resulta
ten hebben celeid Om ons daarbflte
helpen, hebben zfl enkele duizenden
Nederlandsche jongelui in de gelegen
heid gesteld om oen cursus van
verscheidene maanden te volgen aan
de S S.-school te Müochen, naar men
zogt: onderleldlng van Nederlandsche
officieren. Deze jongelui zullen naar
de nat. socialistische beginselen
worden gevormd en zfln bestemd om
straks de Nederlandsche autoriteiten
te steunen bH de wederopbouw van
secretaris I ons land en bfl het innemen van de
generaal van het Dep. van Justitieplaats, welke ons volk in het Nieuwe
Opbouwdienst.
Thans zfln ook de laatste maat
regelen getroffen, welke de demobili
satie van ons leger moeten voltooien
èn verhinderen, dat het werklozen
leger zich uitbreidt, naarmate het
leger der strijders wordt ontbonden.
Voor zoover de gedemobiliseerden
geen arbeid kunnen bekomen in het
vrfle bedrflf, zullen ze worden opge
nomen in een nieuwe economische
organisatie, de „opbouwdienst”—,
welke de uitvoering van groote
werken beoogt, welke een algemeen
belang kunnen worden geacht. Het
militaire beroepspersoneel zal, voor
zoover het daartoe de vereischte
kwaliteiten beschikt, met de leidende
posten in dezen dienst worden be
laat.
Luchtaanvallen.
Op het oogenblik is de belangstel
ling van het publiek ’t grootst voor
de regelmatige luchtaanvallen, welke
niet enkel op Duitsch- en vanzelf
sprekend ook op Eugelsch territoir
plaats hebben, maar waarvan ook
onze Naderlandscha bodem het doel
wit is geworden. Britsche eskaders
teisteren bflna dagelijks, juister
gezegd: elke nacht, verschillende
plaatsen van ons land. De bombar
dementen geschieden van groote
hoogte af naar het befaamd wordende
luk raak systeem en tientallen land-
genooten worden daardoor doodelflk
verrast. In sommige plaatsen kan de
burgerbevolking het bfl zich thuis
niet meer uithouden, enkele sieden
zfln grootendeels ontruimd. Rotter
dammers sturen hun kinderen zooveel
mogelflk naar verwanten in de
provincie en duizenden, die in de
stad moeten achterblflven, prefiteeren
van de zachte zomernachten om
ergens in het veld een rustiger slaap
te slapen in het gras. Engeland
herinnert zich wel op een voor ons
zeer droeve wflze, dat hot tot bflstand
verplicht was
Spoorweg over Afsluitdflk.
De opbouwdienst zal geen bemoei
enis hebben met de gewone objecten,
welke in aanmerking pleegden te
komen voor werkverschaffing en nog
minder zal bfl concurreerend gaan
optreden op d® arbeidsmarkt. Integen
deel wordt van alles gedaan om een
verruiming van de arbeidsmarkt te
verkrflgen; de uitvoering van vele
groote werken is in studie genomen.
Daartoe behoort ook het plan tot aan
leg van een spoorweg over den Afsluit
dflk. Met de eerste werkzaamheden
is men reeds begonnen, n.l. de uit
zetting van de baan betreffende.
een deel van ons volk te herinneren
aan de beleefdheidsplichten tegen
over Duitsche militairen alsmede aan
de noodzaak om sympathiën te on
derdrukken jegens hen, die het
Duitsche Rflk vflandig gezind zfln en
daarvan door verdere oorlogvoering
doen blflken. Terecht worden met
de zwaarste straffen degenen be
dreigd, die spionnageberlchten aan
de vflanden van Dultschland over
brengen en daardoor ook het Neder
landsche volk met dood en ellende
(bomaanvallen) teisteren. Een ver
ordening bevat den plicht tot aan
gifte van goudvoorraden (behalve
sieraden), buitenlandsche muntwaar
den en deviezen. Een andere veror
dening verbiedt het luisteren naar
niet Nederlandsche of niet-Duitsche
radiostations, óók al doet men dat
thuis en alleen de strafbedreiging
1
Eenheidsacties.
Een beeld van de komende nieuw e
orde leveren de eenheidsaciies,
welke op menig terrein van het
maatschappelijk leven gaande zfln
en een streven beteekenen naar de
verwezenlijking van de corporatieve
gedachte. Nu is ook de sport aan de
beurt Reeds is in een eerste bfl een-
komst van afgevaardigden van vier
nationale sportbonden (voetbal) be
sloten, in principe althans, tot oplos
sing in ééa grooten nationalen bond.
In die richting zullen we binnenkort
nog heel wat meer beleven. Nationale
bonden daarentegen, die zich al te
zeer aan het nationale bestaan van
weleer hebben gebonden, maken
een critieken tfld door. Dat onder
vond het Nat. Jongerenverbond, aan
hetwelk elke verdere werkzaamheid
verboden werd. Het verbond heeft
deswege opgehouden te bestaan. In
dat verband herinneren we ook nog
aan een pas afgekondigde verorde
ning, welke aan de autoriteiten het
recht verleent om alle bezittingen
verbeurd te verklaren van personen
en instellingen, welke actie tegen
Dultschland propageeren of zulks
hebben gedaan.
Brief fan Sijke, an heur dochter in Amerika
Mijn béste kyn ik wu dy efkes sêgge,
Dat wij hier allegaer te apegapen ïegge
Ik loof niet dat ik soa lang mear Sijke blief
De kleeren falie mij fan magerens van ’t liet.
Der komt niks in fan drinken en fan eten,
Laat dat die president fan jirntne mar’s wete
Die keart ons, sêgge se, it eten üt ’e mon,
In moaije fint, ’k wü, dat ’k him ’s meppe kon 1
Twie onskes broad krij’ wij daags mar, must wete,
Der kanne wij in half load kees bij ete
De butter en it fet, die haal je op in kaert,
Je loope met in leege maag van vroeg tot laat
De eerdappels magge wij ok mar bij ’t pontsje koope,
Der mutte je dan nog in halve dag om loope,
En dan nog bovendien soa stomme glad en min,
Dat ik der dwars doorheen de Riedster kerk sien kin.
In kopke thé, dat mag ons niet meer beure,
Wij sitte bij in leege pot te treuren
En kofje, och, dat sit der ok hast niet meer an
Wat geeft je nou su’n krummel weeks de man
En spek en fet, dat is niet meer to krijen,
Myn kyn it wirdt hier niks as klare lijen
Op ’t hoogst krij wij in onske ienheidswurst,
Of ’n stuk fan ’t peerd tenminste die dat lust.
It klearespul, der is niet an te kommen
’t Wirdt binnenkort nou in beslag ok nommen
Meskien sit der foar mij in nije rok dan an,
Nou loopt in mins hast bloat, ’t is sonde en skande man 1
It komt seit Oate, fan die stoalne skippen,
Om myn part kin dat dievefolk forhippe 1
Nou Jap, ’k hou op, wees blijd, dastou dér bist
En feilich yn dat meel- en graanlan sitst.
(Foar Sijke opskreven.)
Alhowol de brief for Sijke opskreaun wier, sei hja dochs
mar kreas hwet hja op it hêrte lei. Ik scoe noch hiel hwet mear
fen dit soarte ferskes oernimme kinne, hwent net minder moai
binne OarlochskostOan myn thépotDe jirpeltaert en al sa
mear. Mar ek oan dizze skriuwery moat in ein komme. Ik kin
elts oanriede it neilitten wirk fen Elgersma ris troch to lézen, it
is grif de moeite wirdich.
Lit my beslüte mei it léste fen dizze ferskes
Ofskie oan 1918
Jier fen skerpe disterbüsje
Mei syn kaerte en bonnewé
Jier fen üntofreden magen
En fen flauwe Ersatz thé
Jier fen waskjen sünder sjippe
En fen iten sünder fet
Jier fen ienheidswoarst dy’t weiblau
En fen boerkjen nei de wet
Jier fen smokljen, kettinghannel,
En fen snei en
Jier fen standerskun
En fen ierpels omtrint wee
Jier fen jounen by in kêrske
En fen dagen sünder fjür;
Jier fen gatten yn 'e hoazen
En fen klompen, piperdjür.
Jier fen revolüsje en lijen,
Spaenske griip en klokgebrom
Né, wy winskje dy jier achtsjen,
Dat kinst fetsje, net werom
De Pers.
Vanzelfsprekend is het voor velen
moeilflk om een juiste houding te
vinden, welke past in het kader der
eischen van den nieuwen tfld en het
recente verleden niet al te sterk
verloochent. De Standaard, het A.R.
dagblad, is van die moeilflkheid dupe
gewordenhet orgaan is voor den
duur van acht weken verboden.
Daartegenover is het Nederlandsche
dagbladwezen met een nieuw orgaan
verrflkt, n.l. het Nederlandsche Dag
blad, te Den Haagverscbflnende.dat
spreekbuis zal wezen van het natio
nale front, leider: Arnold Meyer.
Deze organisatie is fascistisch geo
riënteerd.
Voor:
Middenstandsproblemen.
In middenstandskringen maakt men
zich zorgen over het sluitingsuur in
den a s. (verduisterden) winter. Piaat-
selflk treft men hier en daar reeds
regelingen en staat men o.m. een
sluiting der zaken voor op 6 uur in den
avond. Maar de Kamers van Koophan
del verzetten zich daartegen en wen-
schen een uniforme regeling voor het
geheele land.
Komende dlstributieregelingen vor
men voorts een reden van benauwenis
voor velen. Men voorziet een punten-
stelsel voor de distributie van tex-
tielgoederen. Met het rookertje van
de heeren der schepping staat het
óók niet zoo best meer; de aflevering
aan winkeliersgeschiedtsteeds trager.
Waar blflft de eenheidsslgaar
De vooruitzichten ten aanzien van
huisbrand zfln niet al te verontrustend,
van drie/vflfden (3/5) van het oude
gebruik, schflnen we ons verzekerd
te mogen achten.
Bevelen en aanmaningen.
De bezettingsautoriteiten en de
Nederlandsche hoofdambtenaren, die
onder dezer toezicht het binnen-
landsch gezag uitoefenen, hebben in
de laatste dagen verscheidene nieuwe
bevelen en aanmaningen doen ver-
schflnen, welke betrekking hebben
op de nieuwe orde in ons land. Zoo
wel de commandant van het Duitsche
bezettingsleger als de secretaris!
géneraal van hét Dop. van Justitie p.ac.o, nec uua
hebben het noodig geoordeeld om Europa zal krflgen.
U--
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorna, in te zenden. Ad
vertentiën tot uiterlflk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
De Burgemeester van WORKUM
vestigt de aandacht der ingezetenen
er op, dat ingevolge de door den
Rflkscommissaris voor het bezette
Nederlandsche gebied vastgestelde
verordening betreffende het verduis
teren, de verlichting van alle ver
keersmiddelen (met Inbegrip van
fietsen) moet worden afgeschermd
en wel:
1. de voorlampen der voertuigen
moeten zoo worden afgeschermd, dat
slechts een horizontale opening van
5—8 cm. lengte en 1 cm. hoogte In
het midden het licht naar buiten
laat schflnen.
2. De voorlampen van fietsen
moeten zoo worden afgeschermd, dat
slechts een horizontale opening van
3—5 cm. lengte en 1 cm. hoogte in
de onderste helft het licht naar
buiten laat schflnen.
3. De achter- en stoplichten moeten
bfl alle voertuigen, met inbegrip van
fietsen, naar boven afgeschermd
blflven branden.
4. Richtingaanwflzers mogen wor
den gebruikt.
5. Motorrijtuigen rflden op open
straatwegen met afgedekte voor
lampen en zoeklicht. Bfl verkeer
van tegengestelde richting en in
bebouwde kommen moeten de stads
lichten aangestoken worden. Het
rflden met parkeerllchten is ver
boden.
6 Parkeerende voertuigen moeten
naar voren en naar achteren door
afgeschermde lichten zichtbaar zfln.
7. Voor de voorverllchtlng van
voertuigen met inbegrip van fietsen,
mag alleen wit of geel licht gebruikt
wordenlicht van andere kleur
(blauw, rood, groen, enz.) is verboden.
Als achterlicht mag rood licht ge
bruikt blflven worden.
Workum, 11 Juli 1940.
De Burgemeester van WORKUM,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
Der is immen dy’t my frege haf, om
Warkum to skriuwen hwent hy is fen miening dat er wol
yn ’e Friso stiet, dan ik oan nou ta skriuwn haw.
Ik wol der dit antwird op jaen Der stiet yn de aldeFriso’s
grif hiel hwet oer üs stêd, mar alles is lang net geskikt om yetris
wer opnommen to wirden. Dat is ien. Twa is, dat it grif alle
minsken lang net nei ’t sin wêze scoe as ik allinne it aide nijs
fen Warkum oernaem. Wier, it nocht wier er gau óf. En dan...
men moat er rekken mei halde dat ik alhielendal gjin skriuwer
bin. Ik moat faek fiersto folie prakkesearje ho moat it nou
einlings. Wier frjeonen, it giet my ek al folie, lyk as dy skoal-
master, dy’t by de Grytman komme moast om syn moai skreaun
skrift sjen to liften. Under it neisjen sette de Grytman de finger
by in wird en sei>it liket my ta dat jo der in letter to min
set hawwe.< En hwet sei master? >0, mar dat komt fensels goed,
as mynhear mar efkes fierder lést, dan fynt mynhear grif wol
wirden, hwer 't ris in letter tofolle yn stiet.»
Ik scil lykwols sjen hwet ik dwaen kin.
in
a
u
8
Q
i
8
e
t
ti
i.
i
a
8
1-
Q
l’Kl
-V
11
