Nieuws- en Advertentieblad
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noord?., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
w.°.’
JE ADRES VOOR HET INLUSTEN
van Uw Platen en Foto’s
I. RUPNi - Fotograaf Inkom
Petroleum voor verlichting.
Distributie van Vaste Brandstoffen.
Het Pachtoproer in het jaar 1784 k
ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1940,
No. 33
Officieel Gedeelte.
Plaatselijk Nieuws
Uitgave van Fa. T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45 -
Hondenbelasting.
Algemeen weekoverzicht
Binnenland.
Ld
66ste Jaargang
38}
aan
EINDE
weer herinnerd aan de
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents; franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorna. In te zenden. Ad-
vertentiën tot uiterlflk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
(Een Episode uit Workum's Geschiedenis)
5
3
83
83
83
83
83
S3
33
83
83
83
33
83
83
33
33
33
33
33
83
33
33
33
33
3-3
83
33
33
33
33
83
83
83
83
83
33
83
83
33
83
83
33
83
In ’t kort,
wflze zfln we van de
-2 _Lj gruw- hiermede beslag te leggen^
e«
J U koopt
prettig-
vertrouwd
zakelijk
De prjjs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
By abonnement belangrijk
lager
De Burgemeester van WORKUM
maakt bekend dat voor hen, die
voor verlichting van hun woning
UITSLUITEND op Petroleum zfln
aangewezen, een aanvraagformulier
verkrQgbaar is aan het Distributie
kantoor op Dinsdag 20 Augustus a.s.
des voormiddags tusschen 10 en 11
uur.
Dit formulier moet uiterlflk Donder
dag 22 Augustus a.s. volledig ingevuld
en onderteekend in de Brievenbus
van het Distributiekantoor worden
ingezonden.
De bewoners van het Heidenschap
zullen in de gelegenheid worden
gesteld, een aanvraagformulier af te
halen in de Christelijke School aldaar
op Dinsdag 20 Augustus a.s., dat
ingevuld on onderteekend, op dezelfde
plaats kan worden Ingeleverd op
Donderdag 22 Augustus a.s. telkens
des namiddags tusschen 3—4 uur.
Zorgt voor tijdige inzending.
Te laat ingezonden formulieren
worden niet in behandeling ge
nomen.
Workum, 15 Augustus 1940.
De Burgemeester voornoemd,
W. M. OPPEDIJK VAN VEEN.
De Gemeente-Ontvanger herinnert
aan het betalen van hondenbelasting
over het dienstjaar 1940. Ter voor
koming van kosten van aanmaning
wordt spoedige betaling verzocht.
Workum, Augustus 1940.
De Gemeente ontvanger,
H. DE JAGER.
n ald-Warkumer.
in de benamingen van zekere cffici-
ëele Instellingen. Zoo moet de Kon.
Bibliotheek te Den Haag voortaan
worden geheeten: Nationale Biblio
theek de Kon. Academie voor
Wetenschappen wordt RQksacademie
voor Wetenschappen enz.
De S.D.A.P.
De gelijkschakeling van de socia
listische partijen in ons land wordt
eveneens stelselmatig voortgezet.
De kranten der Arbeiderspers wor
den geen soclaal-democratische or
ganen meer geheeten, maar enkel
„socialistische" bladen. Commissaris
Woudenberg heeft in een persconfe
rentie een nadere uiteenzetting ge
geven van zQn taak als aangewezen
bestuurder van het N.V.V. De klas
senstrQd-idee zal worden uitgebannen.
Maar pers, Sim en cultureele instel
lingen, zoo heett hfl gezegd, zullen
steeds intensiever ten dienste van
den arbeider worden gesteld en niet
slechts voor hem zelf verpoozing,
geestelijke ontspanning en ontwikke
ling mogelQk maken, doch ook zQn
gezin in staat stellen, profijt te
trekken van het cultureele leven
van het land.
WORKUM. Met ir gang van 15 Aug.
ia benoemd tot agent van politie te
Deventer, onze stadgenoot de heer
H. Faber.
125 jarig jubileum In den
boekhandel.
Op 11 Augustus 1815 toekende een
aantal boekverkoopers-uitgevors op
Geslaagd voor de acteEngelsch
(L O.) onze vroegere stadgenoot de
heer B. D. Faber, thans ouderwijzer
te Koudum.
De Burgemeester van WORKUM
maakt bekend, dat het formulier A,
voor de distributie van vaste brand
stoffen, dat tegelQk met de Textiel-
kaarten is uitgereikt, zoo spoedig
mogelQk, doch uiterlijk Donderdag 22
Augustus a.s., nauwkeurig en volledig
ingevuld en onderteekend, bij het
Distributiekantoor deponeeren in
de brievenbus moet worden Inge
leverd.
ZQ die nog niet in het bezit van
een A-formulier zfln, kunnen dit aan
het Distributiekantoor af halen.
Voorts zjjn aan het Distributiekan
toor formulieren verkrijgbaar voor:
Groep B: Openbare gebouwen,
Rfjks-, gemeente- en provinciale kan
toren, gestichten, kerken, scholen,
apotheken, wacht- en behandelings-
kamers voor Artsen en dergeljjke.
Groep C: Winkels, hotels, pensions,
(ook kamerverhuurders), restaurants,
café’s, particuliere kantoren e.d.
Groep DGebouwen voor publieke
vermakelijkheden, vereenlgings of
vergaderlokalen, niet behoorende tot
de groepen A, B en C.
Groep E: Klein-industrie met een
jaarverbruik van vaste brandstoffen
van minder dan 240 ton, en niet
behoorende tot de groepen A, B, C
en D.
De formulieren B, C, D en E kunnen
worden afgehaald aan het Distributie
kantoor, op Maandag 19 Augustus
a.s. des voormiddags tusschen 10 en 11
uur, en dienen uiterlyk 22 Augustus a.s.
volledig ingevuld en onderteekend, te
worden ingeleverd, (deponeeren in
de brievenbus).
De bewoners van hetHeidenechap
kunnen de formulieren af halen en
inleveren in de Christelijke School
op Dinsdag- en Donderdagmiddag
tusschen 3 en 4 uur.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat de formulieren alleen betrekking
hebben op de volgende vaste brand
stoffen: steenkolen, steenkoolbriketten,
anthraciet, cokes, bruinkolen, bruin,
koolbriketten, turf en petroleumcokes.
Zorgt voor tijdige inzending
Te laat ingezonden formulieren
worden niet in behandeling ge
nomen.
Workum, 15 Augustus 1940.
De Burgemeester voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
De nieuwe orde.
De Nederlandsche Unie is druk in
de weer met openbare vergaderingen
als vervolg op haar ingezette actie
tot vorming van een Nederlandsch
front, dat mede wil werken aan de
inrichting van een nieuwe orde in
Europa onder Duitsche opperleiding.
Deze openbare vergaderingen hebben
overal veel succes; de toeloop van
belangstellenden is zeer groot. Het
enthousiasme voor de Nederlandsche
Unie is geenszins bekoeld na de
toelichtingen op bet programma,
welke in eenlge persconferenties zfjn
gegeven. En dat toch hadden degenen
eigenlijk verwacht, die meenden, dat
de vaagheid der doelstelling, zooals
die aanvankelijk was kenbaar ge
maakt, de enorme stroom van ad-
haesiebetuigingen moest verklaren.
Het is thans duidelijk datdeNederland-
sche Unie radicaal wil breken met
het verledenendoelbewustwilstreven
naar een autoritair bestuurssysteem
in Nederland, evenwel zonder het
beginselen van de eenhoofdige leiding
te aanvaarden en zonder klakkelooze
copieering van wat het buitenland ons
ten voorbeeld heeft gesteld. Men wil
«en oplossing in volstrekt Neder
landsche zin.
Nochtans blfjven niet weinigen
wantrouwend staan tegenover de Ned
Unie. Eenerzjjds wordt haar verweten,
dat ze verraad pleegt aan het verleden
en ontrouw werd aan het gezag, dat
voor Nederland nog steeds geldt, zfi
het: zonder geldend te kunnen wor
den gemaakt, anderzijds beschuldigt
men de Ned. Unie dat geschiedde
op een openbare vergadering van
de N S B. te ’s Gravenhage dat
ze is opgeriebt als een schutze van
het eerder bestaan hebbende en dat
ze de instemming heeft verworven van
de Nederlandsche gezagsdragers, die
naar Engeland zjjn uitgeweken.
Niet weinigen vinden het nog
moeilijk om hun houding tegenover
de N U. te bepalen. Zoo heeft de Vrjjz.
Dem. Bond te kennen gegeven, dat
ze de intenties van de N.U. tot de hare
maakt en er geen bezwaar tegen heeft,
dat de Vrjjz. Democraten zich aan
sluiten bij deze beweging, welke het
bestaan van de politieke partijen niet
zou aantasten en anderzijds hebben
Dr. Coljjn en Dr. Slotemaker de
Bruine in een massa bijeenkomst van
AR. en C.H. te Amsterdam met nadruk
het lidmaatschap van de N U. ont
raden aan hun geestverwanten, ken
baar makende, dat de N.U. in de
plaats wil treden van de politieke par
tijen en dat haar program niet in over
eenstemming is met het protestantsch-
chrlstelQk karakter van ons volk. Men
ziet: de weg naar de nieuwe ordening
ligt, voor wat Nederland betreft, nog
vol voetangels en klemmen.
Het verdwijnende „koninklijke".
Dit getwist is hoe onvermijdelijk
wellicht ook te betreuren. Over
en weer erkent men, dat een aan
vankelijke concentratlepogiDg een
heel eind in de goede richting was
gevorderd, toen er zich een bezwaar
voordeed, dat niet uit den kring van
deelnemers aan het Nederlandsche
overleg was voortgekomen. Over
dat bezwaar is geen openbare dis
cussie mogelQk, maar we meenen te
weten, dat het nauw verband houdt
met den gedachten toekomstlgen
staatsvorm. De aard van het bezwaar
kan worden afgeleid uit eenlge for-
meele maatregelen, welke intusschen
op last van de bezettlngsautorlteiten
werden genomen en b.v. de viering
het verbod daartoe betroffen
van feestdagen van het Vorstenhuis
en de veranderingen aangaven,
welke moesten worden aangobracht
Te ’s Gravenhage slaagde voor
het examen Handelskennis (L O
onze vroegere stadgenoot de heer S.
E Zeilstra, thans onderwijzer te Heeg.
Benoemd tot agent bij de ge-
meente-politle te Hengelo, de heerS.
Hoekstra, en te Groningen de heer
K. Hoekstra, belden alhier.
Zeilwedstrijd te Workum
15 Aug. Onder gunstige weers
omstandigheden hield de Zeilvereen.
„Workum" vandaag haar jaarlflksche
open wedstrijd op de Groote Gaast
en Zandmeer.
Boven verwachting toonde de IQst
van 12 klassen een 60 tal inschrijvin
gen, waaronder de beste zeilers uit
Friesland.
Hoe kon het eigenlijk ook anders.
Immers de Workumer Zeilvereen.
heeft het van begin af aan altfid
uiterst goed in orde gehad.
Iedere deelnemer ontving ook nu
weer een routekaartje van de prach
tige achtbaan.
De prijzen bestonden wederom uit
schitterende luxe voorwerpen, waar
onder twee wisselbekers, één aange
boden door N.V. Heineken’s Bier
brouwerij en één door Hotel „De
Wijnberg" te Workum. Verder de
eerste prijzen door den Beschermheer
Notaris A. Jukema, den eere-voorzit-
ter, den heer O. de Roos van Boskoop,
hebbers ën door het bestuur.
Het ontbrak de Zeilvereen. dan ook
niet aan belangstelling en medewer
king. Een onvergefelijke dag.
Het Wedstrfjd-Comité bestond uit
de heeren Sj Wjjnla, Workum, B. A.
Vlas, Sneek, J.Plebenga, Oudega(W.)
en E. de Roest, Workum.
Om 2 15 uur startte de 30 M2 klasse.
De „Zuiderzee" wist met flinken voor
sprong van z’n «enigste concurrente
„Li" te winnen.
Hierna volgde de 16 M2 Een-
heidsklasse van de N.N.W B. „Marle“
bewees de snelste te zfln en won
onbedreigd. Tweede werd „Skrep-
skutteU, die ook drie maal als tweede
de startlijn passeerde, derde werd
„Amateur VII".
In de Regenboogklasse won de
«Piet Heid" de eerste prijs en wist
voor
initiatief van Joh. van der He{j, A
Loosjes Pzn. en D. du Mortier, een
„acte van verbintenis" tot het tegen
gaan van misstanden in den boek
handel, tot het tegengaan van het
toentertijd ernstigste euvel vooral:
hot „op schandelijke wjjzenadrukken
van werken, van welke het regtder
kopy anderen toebehoort", wat mo
gelijk was door een gebrekkige
regeling van het auteursrecht. Het
was de stichtingsacte van de „Ver-
eenlglng ter bevordering van de
belangen des boekhandels", die thans -r-,
dus op een honderd-vQf-en-twlntlg «P{®*t®®lflk Belang eenlge zellllef-
jarig bestaan kan terugzien. Z(j groei- H“hh“ra Hn''r
de allengs uit toteen vereeniglng, die
het bevorderen van alle belangen
van boekhandel en uitgeversbedrijf
op haar programma plaatste en daar
bij verscheidene nuttige instellingen
in het leven riep of voortzette.
In verband met de tijdsomstandig
heden heeft men bfl de herdenking
van het 125 jarig bestaan van alle
feestelijkheid afgezien. In een ge
denkboek wordt de geschiedenis van
de vereeniglng in de jaren 1915—1940
geschetst. Bovendien is een legpen
ning gegoten, naar het onlangs be
kroonde ontwerp van Dirk Bus, die
aan haar 125-jarig bestaan herinnert.
Het geheel
Friesland en
Basseleur en
Groote of Jacobijuen Kerk te Leeuwarden werd vastgesteld.
Na afloop begaven ze zich van het Raadhuis naar de herberg,
waar ze hunne gewone bijeenkomsten hielden, begeleid door
trommels en fluiten, wederom door twee rijen burgers heengaande,
aan wie de tien gecommitteerden, vanwege de eer die zij aan hen
bewezen hadden, een present van honderd gulden vereerden.
Het aantal afgevaardigden die nu, voor de verdere regeling der
zaken, den lOen Juni op de Doele te Leeuwarden aanwezig moesten
zijn, was voor elk der steden en grietenijen verminderd tot twee,
zoodat te Workum als zoodanig gekozen werden Dr. P. Binkes en
Johannes Coopmans.
Waar nu tot de afschaffing van de pachten besloten was,
verklaarden Heeren Staten dat dit voor de schatkist een verlies
aan inkomsten beteekende van ongeveer f 900.000. Dit bedrag kon
onmogelijk gemist worden zoodat in de eerstvolgende vergaderingen
door hen, in overleg met de gecommitteerden, middelen zouden voor
gesteld en gevonden moeten worden om door een meer recht
vaardige belastingheffing in dit tekort te voorzien.
Nu ook ten aanzien van de gepleegde wandaden volledige
kwijtschelding van straf was toegezegd en de daarvoor in het
Blokhuis te Leeuwarden ingeslotenen in vrijheid werden gesteld,
kwamen de gemoederen in de provincie weldra tot bedaren en
keerde ook te Workum de zoo noodige rust terug.
38
38
38
38
38
38
38
-*8
38
38
38
-*8
38
38
3e
3e
->1-8
38
38
38
38
38
38
38
38
38
38
38
38
36
31
38
38
38
38
38
38
38
38
38
zaamheden van den oorlog. De
Engelschen hebben op tal van
plaatsen van ons land hun bommen
laten vallen en daarbij verscheidene
slachtoffers gemaakt. De groote eind
strijd zit zoo voelen we het „in
de lucht". Voorzichtigheid denk
om den verdulsteringspllchtis
thans voor iedereen, meer nog dan
ooit geboden.
Het manvolk klaagt steen en been
over de schaarschte van het rookertje.
De Federatie van winkeliers van
tabaksfabrikaten heeft besloten tot
een petitionnement voor eenbillljker
verdeeling van de tabaksproducten.
Met het fietsplaatje behoeft men
zich niet al te zeer te haasten. Deze
maand is er nog geen contró'e, daar
de aflevering der plaatjes stagneert.
r t bij:
Toen de gecommitteerden aangekomen waren werden ze zeer pw
38j eerbiedig en minzaam verwelkomd, en onder het geluid van ^3-
-^gj trommen en schalmeien, tusschen twee rijen burgers passeerende,
door een escorte naar het Raadhuis geleid. Ten teeken dat er een
.,„i plakkaat zou worden afgelezen, werd er een kleed over de leuning
van de pui gehangen, waarna de secretaris van de gecommitteerden,
"SJ staande tusschen de twee oudsten van hen, de publicatie voorlas
38j zooals die door de Staten van Friesland, in overleg met de
gecommitteerden, was vastgesteld. Aangezien de daarin vervatte
punten, in den wijdloopigen gezwollen stijl van die dagen, zooveel
mogelijk tegemoet kwamen aan de wenschen der bevolking, en vele
daarvan niet rechtstreeks met de oorzaken der oproerigheden
verband hielden, laten we, kortheidshalve, hier slechts enkele der
voornaamste volgen
„dat alle Lands of Stads P agten zullen worden afgeschaft,
zonder oit weder in train gebragt te mogen worden;”
„dat in plaetse van de Pagt een quotisatie zal worden opge
steld
„dat op het spoedigste een Commissie uit de tegenwoordige
Gecommitteerden zal worden gemaakt om de Poincten van Finantie
en ’s Lands Kas na te zien
„dat insgelijks een Commissie uit dezelve Gecommitteerden
zal worden gemaakt, om de overtollige Ampten af te schaffen, en
Tractementen daar noodig is te verminderen
„dat alle politique Ampten zullen moeten worden begeven
persoonen zijnde Ingeborenen of genaturaliseerden door
een agtjarige inwooning
„dat aan weerkanten een generale Amnesty en vergiffenisse
zal worden afgekondigd, en ten opzigte van 't voorgevallene tot
hier toe geen straffe mogen worden geoeffend.”
was onderteekend door de leden der Staten van
o.a. door de Gecommitteerden der Steden J. A.
Jan Jappes, zooals het den 5en Juni 1748 in de
n
ik ik ik ik ik ik *k ik ik ik ik ik ik ik ik *k ik ik ik ik ik ik ik
^<g) qp cp q? gfc <F gp. cp. cp
PIaaiaalfitr Rolör«(‘ S*
i* "T* t *T* r* 'k ’T* "j* "T*
