Nieuws- en Advertentieblad
Loonbelastingstaten
los en in omslag
verkrijgbaar in
Gaastra’s Boekwinkel
7
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. enz.
I
Verkade’s X
Colportesran met Drukwerken
en Geschriften.
Uitreiking Distributiebescheiden.
x
No. 4
ZATERDAG 25 JANUARI 1941,
67ste Jaargang
Officieel Gedeelte
ONS WEEKPRAATJE
Ut de aide Friso’s
Adverteert in
Denk aan
Uw
Legitimatiebewijs
Algemeen weekoverzicht
Binnenland.
fe
m
m
n.
>n
^Friso”
--- Uitgave van Fa. T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
X
Voor
naar
1-35
y
om weer en
y
O
Dit blad verschuilt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents) franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentlën tot ulterlflk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
A
A
A
>n
et
uur
9>/2—10
10 -IO1/2
10i/2-ll
11 -III/2
Hi/2-12
I1/2- 2
2 - 21/2
2i/2— 3
3 - 3>/a
31/2- 4
4 - 4i/2
41/2- 5
5 - 51/2
u-
m
la
n
at
d
t-
n
ir
P
n
U
t.
n
1-
n
t,
d
1.
e
1.
1-
t.
d
n
t
Beschuit
Koek
Biscuits
De Boer en de Grond
Het stemt tot groote voldoening,
dat ook in den huldigen oorlogstad
sterk geflverd wordt voor de ver
meerdering van den cultuurgrond in
ons land, waardoor meer boerenzonen
aan een eigen bedrit kunnen worden
geholpen. Zoo wordt binnenkort ook
de Blesbosch voor dat doel ingepol-
derd. Toch zal men zich moeten
bezinnen op een afdoende oplossing
van het grondvraagstuk voor den
boer. We leven hier niet in Rusland
of Canada met onbegrensde ontgin
ningsmogelljkheden. Onze boeren
stand is gezond en hfl breidt zich
regelmatig sterk uit. Wekunnenonmo
gelijk in gelflke verhouding cultuur
grond blQven winnen. De boer van he
den is tevreden over de meerdere ver
zekerdheid, welke men hem schonk
ten aanzien van het grondgebruik.
De prQs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
By abonnement belangrijk
lager
fen „Friso.
aerdich ta.
To Staveren en Inkhüzen hie men allear minsken dy’t „IJs-
loopers" neamd waerden. Dit wierne skippers, troch de Steds-
regearingen derta oansteld, om yn 'e winter, mei iisboaten in
tsjinst twisken dizze beide plakken to ünderhalden. It greatste
diel fen dizze skippers skynt wol yn Staveren wenne to hawwen,
hwent der bestie in „IJsloopersgilde”. Net bekind is hwennear it
Staverske gilde oprjuchte waerd, likemin is it nei to gean hwen
near men mei it „IJsschuitenveer” begoun is. Mar wol stiet it
fêst dat dit al fier foar 1649 bestie. Hwent yn dat jier, binne it
„Burgemeesteren en Raden van Enkhuizen” dy’t ta beskerming
fen de fêst oanstelde skippers, it neifolgjende bekind meitsje
litte „dat niemand, ’t zij burgers of buitenluiden zich vervorderen
buiten de stad omtrent de dijken of elders, buiten’t veer te liggen,
om eenige vracht aan te nemen, of de personen op de praesen-
tatie van minder loon uit te lokken op verbeurte van de schuiten
met aankleve van dien.’’ Hjir üt blykt dos wol dat it eltsenien
lang net fry stie om er mei in iisboat op üt to gean en fracht
oan to nimmen. Waerd soks doch dien, dan beroun men greate
kans, dat it boat en alles yn beslach nommen wirde. ('t Wier
do dos mei de iisboaten krekt sa'n spiltsje as in jiermanich lyn
,wylde bussen".) Op 16 Nov. 1654 wirdt er troch Inkhüzen
Staveren in oerienkomste makke, ho en op hwet wize de
en ho heech de frachtpriis wêze seoe.
to Inkhüzen, de reisgers binnen de Noarder-
bracht wirde. „Gods weer en wind buiten
Hwet dos besjutte as it dwaenlik wier
De Burgemeester van WORKUM
vestigt de aandacht van belangheb
benden op een openbare bekend
making van don Procureur Generaal
bfj het Gerechtshof te Leeuwarden,
aangeplakt In een der bekendma
klngskastjes aan het gemeentehuis,
betreffende het voorkomen van onge
regeldheden bQ het opzichtig on 1d
het openbaar vertoonen, dragen of
medevoeren van drukwerken of
geschriften met staatkundige strek
king, of uitgaande van staatkundige
veroonlgingen of partijen.
Een exemplaar van deze bekend
making is ter secretarie gratis ver
krijgbaar.
Overtreding van de verordening,
op welker naleving de politie streng
zal toezien, wordt gestraft mot gevan
genisstraf van ten hoogste drie maan
don of geldboete van ten hoogste zes
honderd gulden.
Workum, 23 Januari 1941,
De Burgemeester voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
91/2-IO
10 -IO1/2
IO1/2-H
11 -II1/2
111/2-12
H'2- 2
3 - 31/2
31/2- 4
4 - 41/2
4i/j- 5
OORLOGSLEED
Er is voor de microfoon van
het Algemeen Nederlandsch Persbu
reau, dat zich tegenwoordig behalve
met berichtgeving ook met propagan
da bezig houdt, heel wat gejammerd
over het feit, dat de Ned. Indische
autoriteiten geweigerd hebben om
radio gesprekken toe te staantusschen
Nederland en zQn overzeesche ge
westen ter gelegenheid van Kerst
mis en Nieuwjaar. Dat verbod, aldus
de woordvoerder van het A.N P
scheidde aldus ouders en kinderen
van elkaar en onthield aan bezorgde
gemoederen de vertroostende stem
men van verwanten.
Dat die gesprekken geen voortgang
konden hebben dit jaar is natuurlek
buitengewoon jammer. Dat de Ned
Indische autoriteitenten deze schuldig
zijn, zou ik niet durven beweren of
onderschrijven. Oorlog voert in vele
opzichten tot bittere noodzakelijkhe
den. We weten niet, welke veront
schuldigingen men in Batavia zou
kunnen aanvoeren en ik veroordeel
niemand graag, als ik zQn veront
schuldlging niet kan aanhooren.
Het feit zelve blyft intusschen jam
mer, heel jammer, ook al betreft het
hier een verbreken van een contact,
dat eerst sinds enkele jaren tot de
mogelijkheden behoorde. Oorlog is
verfoeilik om z{jn gevolgen, gevol
gen die maar al te dikwijls op de hoof
den van onschuldigen neerkomen.
Onze gedachten gaan heel dikwQls
met deernis uit naar al die families,
die door de buitengewone omstandig
heden van dezen tijd vaneengesebeurd
zfln, naar hen dus ook, die in Indlë
vertoeven en naar dezer verwanten
in ons land. Eveneens naar de vaders
of zonen, die in Dultschland zijn ge
ïnterneerd uit vergelding der inter
neering van Duitschersln Indlë. Deze
in Dultschland vertoevende vaders
en zonen, zijn óók Nederlanders,
Nederlanders, die hier familie hebben
achtergelatenNederlanders, die per
soonlQk geen schuld hebben aan wat
men in Indlë mocht doen of misdoen.
We hopen, dat deze Nederlanders
met Kerstmis en Nieuwjaar wél in
staat zyn gesteld om met hun ver
wanten in ons land te telefoneeren.
Wat strijdende partijen ultoorlogs-
noodzaak meenen te moeten doen,
vermogen wenlettebeoordeelen.nog
minder te becritfseeren. We begrepen
het volkomen, dat de Duitscbe re
geering allereerst plichten heeft
tegenover Duitsche volksgenooten en
daarom ongerechtvaardigd geachte
maatregelen tegen dezen, met gepaste
tegenmaatregelen moet beantwoor
den. Lead toe te brengen is in oor
logstQd niet steeds te vermijden, maar
het toegebrachte leed te verzachten,
is een daad van menschelQkheld, welke
in alle omstandigheden kan worden
Vorst Thlalff.
Neen we durven niet te voorspel
len, dat de winter nu eindelek voor
goed achter den rug is, maar we
hopen het, want de bergen sneeuw,
welke we doorworsteld hebbenende
blubber, waarin we ons voorts natte
voeten en griep hebben „ge”en„be”
loopen, beroofden ons van de laatste
plelzierige gedachten, welke we ooit
van dit seizoen hebben gekoesterd.
We verlangen nu naar een beetje
zon, naar de overigens nogal legen
darische vyf zomersche dagen van
Februari, naar wat vogelengesjilp en
andere beloften van lente. En ook
naar een nieuwe distributiekaart,
welke kansen schept opzomerkleeren.
Laat intusschen zoo weinig mogelijk
bonnen van de oude kaart verloopen,
want tegenwoordigkomenvele kansen
nooit terug. Men neme er ook nota van,
dat de termijn, gedurende welken op
bon AA winterjassen konden worden
gekocht, van 31 Dec. j.l. tot 31 Januari
a.s. is verlengd.
Nieuwe Staatsleening.
Er wordt een nieuwe groote Neder-
landsche staatsleening uitgegeven
tot een kapitaal van 500 millioen
gulden, rentende 4 °/0 en met een
looptfld van 10 jaar. Wie dan leeft,
wie dan zorgt... De voorwaarden zQn
aantrekkelijk, maar minder aantrek
kelijk zal velen de stok voorkomen,
welke by deze leening achter de deur
wordt gezet. Er is n.l. bepaald, dat
(ndien deze 4 o/o leening niet wordt
volteekend, degenen, die over de
benoodlgde middelen beschikken,
kunnen worden gedwongen tot een
inschrijving en deze gedwongenen
zullen slechts 21/2 °/o r«nte kunnen
genieten.
Toeslag voor ambtenaren.
Ach ja, we kunnen ons voorstellen,
dat er in dezen tQd veel geld noodig
18 voor de staatshuishouding. De
bedreven. En zal wordengewaardeerd. ambtenaren, die het op het oogenbllk
niet gemakkelQk hebben, worden
niet vergeten. De laagst-bezoldigde
r^ksambtenaren kregen reeds een
toeslag en thans is bepaald, dat ook
de gemeentebesturen aan dezelfde
categorie van hun ambtenaren een
gelijken toeslag kunnen verleenen.
Winterhulp-Nederland.
Dat ook de minder-gesitueerde
burgerij niet worde vergeten, daartoe
moeten de Nederlanders vrijwillig
medewerken. Dat laatste vermogen
ze te doen door de inzamelingen van
Winterhulp zoo goed mogelijk te ge
denken. En... op dat gedenken kan
den eerstvolgenden keer een beetje
toezicht worden gehouden, want de
inzameling van 31 Januari en 1 Febr.
geschiedt met lijsten, waarop moet,
althans kan, worden ingeteekend. Dat
men zich niet van het offeren late
weerhouden. Offert royaal, omdat het
hart er toe dringt en niet uit vrees.
j- j 1 x Vervul met een blfl gemoed een
Dat is echter een voordeel, dat slechts anr<.iA niirhti v
ham ar .Rn nnvnla.r tar ffraHa bnmt 80U1"1’ pilUUH
Een trouwboekje voor
de varkens.
Er schenen den laatsten t{jd nogal
varkens, schapen enz. te sneven aan
raadselachtige ziekten en andere
beesten verdwenen spoorloos. Daarom
is er nu een soort burgerlijken stand
Ingevoerd voor varkens, schapen en
runderen. De veehouders moeten in
1-40
41-80
81-120
A 121-150
A boven 150
B 1-40
B 41-80
B boven 80
C 1-30
O boven 30
D 1-40
D 41-80
D boven 80
Woensdag 29 Januari 1941
bewoners van wQk
ff
ff
De Burgemeester der Gemeente
WORKUM, maakt bekend, dat de
uitreiking van verschillende nieuwe
distributiebescheiden (boter- en vet-
kaarten, Tex ielkaarten, enzzal
plaats hebben op Dinsdag 28 Januari
en Woensdag 29 Januari 1941 in het
gemeentehuis, ingang Bagfjnestraat,
als volgt:
Dinsdag 28 Januari 1941
bewoners van wijk
uur
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
„De IJsloopers” twisken Staveren en Inkhüzen.
't Hat de léste nachten gans fêrzen. De wyn makket it
füleindich kald, mar dochs binne de rédens fen’e souder helle,
en al is ’t noch lang oeral net betroud, der wirdt riden dat it
klapt, ’k Haw yn Warkum nea saiolle soldaten op rédens sjoen
as de léste dagen
De Staverske boaten hawwe de striid tsjin it iis al gau opjaen
moatten en sa lizze Staveren en Inkhüzen wer in hiel ein fen
elkoar óf. Mar scil de froast oanhalde en is it iis sterk genoch,
dan wirdt de ófstan twisken de beide plakken wer lytser. Dan
scil men de reis fen Fryslan nei Hollan en oarsom op rédens of ho
dan ek dwaen kinne.
Dat der ek yn earder tiiden drok gebrük fen makke is.deroerhaw
ik de foarge winter alris skriuwn. Op rédens of mei de belleslide
de Südersé oer, wier net allinne in ütsje, mar ek in „reis
gelegenheid’’.
Dat er twisken Staveren en Inkhüzen, wol mear as trije
hundert jier lyn, in „IJsschuitenveer” bestie, scil grif net sa hiel
bekind wêze.
Wy fine deroer hiel hwet bisünderheden yn de jiergong 1876
D^rüt it iene en oar oer te nimmen liket my wol
E 1-25
E boven 25
F 1-35
F 36-70
F boven 70
G
G 36-70
G 71-105
G 106-140
G 141-175
G 176-210
G boven 210
Voor de bewoners van het Heiden
schap zal de uitreiking plaatsvinden
in het Gymnastieklokaal aldaar op
Donderdag 30 Januari a.s. des namid
dags tusschen 21/2—5 uur.
Stamkaarten meenemen.
Belanghebbenden worden er na-
drukkelljk op gewezen, op de zitdagen
te verschijnen, daar later geen kaar
ten, zeer bijzondere omstandigheden
uitgezonderd, worden verstrekt.
Aan kinderen worden geen kaarten
meegegeven.
De Burgemeester van Workum,
W. M. OPPEDIJK van VEEN.
hem en zfjn opvolger ten goede komt;
er is en blijft weinig toekomst voor
de kinderen van den boer in den
Nederlandsche boerenwereld. Zou
men in boerenkring niet eens sterk
de emigratie en kolonisatie gaan
voorbereiden?
mei de
en Staveren in
tsjinsten regele
Sa moasten
haven oan wal
gehouden,”
wyn.
Elts boat moast hawwe „een zeil, fok, mast, spriet, ijsslede,
acht riemen, een lange haak, twee kompassen, twee hoosvaten
en acht ijzeren dollen.” Wy sjugge dos dat er mei alle ornstan-
heden rekken balden wier en dat it spil yn oarder wêze moast.
Hwet de frachtpriis oanbilanget, dat wier for de man 36 sturen,
alteast as der tweintich man wierne.
Wier it tal minder, dan moasten de reisgers „met de
overheden van het veer over de vrachtprijs accordeeren.” Wierne
der safolle dat er in twadde boat nedig wier, dan waerd de priis
steld op twa goune.
Hwa't nou tinkt dat as men 36 sturen of twa goune bitelle
hie, dat men dan mar restich op syn plak sitten gean koe en
it fieders oan de skipper en syn feinten oerlitte om to plak to
kommen, is de planke alhiel mis, Der waerd op rekkene, dat elts,
as dat nedig wier mei holp om it wirk to dwaen. Woe immen
dat net, dan moast er safolle mear bitelje, dat er in feint oan-
nommen wirde koe om it wirk to dwaen.
Lyk as ik al skriuwn ha, bestie er to Staveren in „IJsloopers
gilde”, Of dat yn Inkhüzen ek it gefal wier deroer kin ik neat
fine. Wol dat de Inkhüzers lid fen it Staverske gilde wirde koene.
De Staversken bitellen by it lid wirden in goune, mar dy üt Ink
hüzen 1 Car. gulden, tien stuivers.
De gildebroeders hiene hiel hwet rjuchten, mar ek plichten.
Yn it léste kest fen it Gildebrief stiet„Dat alle IJsloopers die
in dat ijsloopersgildt binne, sullen gehouden weesen om die
schuyten op het lant te helpen, soowel de Enchuyser als de
Stavorsche schuyten. Wie hem daar wijgerachtich in stelt die sal
verbeuren 6 stuyvers tot profijte van 't gildt."
It léste folget. Freark fen ’t Noard.
I
ff
ff
ff
H
ff
ff
ff
ff
n
f.
a
a
!0
2 ‘- 21/2
21/2— 3
