Nieuws- en Advertentieblad
g
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw., Hindeloopen, Stavoren, enz. enz
i
Uw Theerantsoen
j is met i/s verminderd
7
Het Lybische oorlogsterrein
GOED VERZORGD DRUKWERK
DRUKKERIJ „FR1S0” - WORKUM
67ste Jaargans
ZATERDAG 8 FEBRUARI 1941.
No. 6
Ut de aide Friso’s
Algemeen weekoverzicht
-== Uitgave van Fa. T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
Daarvoor nu TEEFEX
1[
N
nea
K
I
L
Hal.
olgd)
Binnenland.
ider
wel
wlen
i, eelt
plaatselflken distrlbutiedienst en dan
krijgt hjj een extra-toewflzlng, welke
zijn textielkaart niet ontkleedt.
Niet alle regelingen z|jn echter even
duidelQk. Zoo zagen we 'n officieele
puntenljjst, waarop wel degelijk atond
vermeld, dat een winterjas op punten
verkrijgbaar zou zjjn. Er werden 120
punten voor vernoemd. Hoe men van
een kaart met 100 punten er 120 kan
afscheuren, werd helaas niet aange
geven op bedoelde Ijjst.
Alles duurder, ook het reizen.
Eerst hebben ze het alcoholpercen
tage van ons biertje met 15 ver
minderd, wat volgens de geheelont
houders zeer gezond is voor de ver
bruikers en tü gaan ze denprQsvan
het biertje (en van het borreltje) met
een cent verhoogen, hetgeen volgens
Horecaf, enkel maar goed is voor den
fiscus. Want de omzetbelasting moet
in den prijs van het artikel verrekend
gaan worden. Dat doet ook de krui
denier en de vroedvrouw, kortom
elke leverancier. Met het gevolg.dat
we velerlei „rare” prijzen krijgen te
betalen, die menigmaal de teruggave
II
Een bezoek aan Bard'a De
bevolking van Lyb'ë een staal-
BEHOEFT NOG NIET ALTIJD
DUUR TE ZIJN, HÉT IS MAAR
EEN KWESTIE VAN SMAAK
uit
jzen
Igen
ken.
niet,
elic
it je
elen
zeer
g«-
zelfs
gen-
s de
mijn
e;osd
dijkt
eest,
et in
let!”
naar
isky
ver
korte
ver
in je
.Hen,
met
men
•b ik
t. Of
voor
1 ge-
•cht 1
j zit I
zal
een
ken-
dat...
i dus
t wij
oten.
at zjj
zien,
erste
een
Hal
- dio
MOGEN WIJ OOK EENS EEN
ORDER VOOR U UITVOEREN
Fa. T. GAASTRA Bz„ TEL. 45
Nieuwe punten.
Als een lentebode kwam de nieuwe
textielkaart in ons leven, perspectie
ven openende van nieuwe zomer
jurkjes en nethemden. Men houde er
intusschen rekening mee, dat ver
scheidene artikelen duurder zQn ge- 'fjke wijze maar ook wel in barak
ken en t«nten wonende in Bardla
(en elders in Lybië) voorts vele
Abessiniërs, die door de Italianen als
arbeidskrachten zfln geïmporteerd
De verschillende Arabische volken
munten niet bepaald uit door arbeids
lost, maar zij kennen onderlingen
naijver, voortspruitende uit tegen
stellingen van ras
Vandaar dat Abessiniërs “in Lyb’ë,
waar ze vreemd tegenover de fnheem-
sche bevolking staan, te waardeeren
arbeidskrachten blijken, zoogoed als
de Lybiërs in Abessinië! Door de
plaats zwerven voorts nogal wat
Bedouïnen (nomaden), die belang
De prjjs der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
B|j abonnement belangrijk
lager
worden aan punten. En helaas ook in
contanten. Bovendien worden we er
voor gewaarschuwd, dat bepaalde
textlelgoederen straks uitverkocht
kannen blflken te zfjn. In dat geval
zullen echter eenheidsproducten wor
den beschikbaar gesteld om in noo-
dige behoeften te voorzien. Of de
eenheidsjurk van 1941 ons evengoed
zal bekomen als de eenheidsworst van
1918? Winterjassen en enkele andere
artikelen zullen voortaan niet meer
op de puntenkaart verkrijgbaar zQn,
maar wie geen winterjas heeft, kan
zich melden bQ voorkeur in den
winter I bij het hoofd van den
En hjir is dan wer hwet fen it aide nijs sa’t de Friso it
brochte. Ik nim it oer sa’t it er yn stiet.
Ut de Friso fen 3 Jan. 1872 „Van betrouwbare zijde ingelicht,
zijn wij in staat van te kunnen mededelen, dat inzake de ontworpen
Noord-Holl.-Frieschen Spoorweglijn, eerstdaags krachtig zal worden
gehandeld.”
Dat er fen dizze plannen nea hwet torjuchte kommen is,
deroer haw ik alris skriuwn.
Ut deselde krante: „Stavoren. Een tjalk met ongebluschte
kalk geladen, van Amsterdam komende kreeg voor de haven een
lek, zoodat de brand uit het schip sloeg. Het schip was niet
verzekerd. Zooveel men kon heeft men nog gered. Het vaartuig
is geheel uitgebrand.”
„Workum Het Reciteer-college „Aurora” alhier zal op Zondag
den 7e Januari 1872 in de sociteit „De Nederlanden” te Bolsward
opvoeren: 1. Het Nichtje van de Bakker. 2. De gefopte commu
nist. 3. Sokke mar mear. Tot slot: Ballet Pantomime. Aanvang
71/a uur. Entree 49 cents. Na afloop bal.”
Ek do al skynden de Warkumers wol hwet mei toaniel-
spyljen op hawn to hawwen.
„Workum. Op 12 Mei a.s. wordt gevraagd een Meid trouw,
eerlijk en zindelijk, goed kunnende koken en wasschen. Loon 50
gulden, buiten verval, ten huize van...”
Né, ’k haw de namme er mar net by setten, hwent der
mochten ris alto folie fammen op ta sette. As men dat sa lest,
is der hiel hwet foroare.
„Workum Eerstdaags zullen worden geveild 1. Een huizige met
erf aan het Zijlspad. 2. Een vruchtbare van aarde, tot afgraving
geschikt, voorziene tuin bij het Zijlspad, Groot 9 Are 90
centiare.”
Ei ja, werom net, al wier dy tün letter ek gjin stür mear
wirdich, de groun dy’t er ófhelle wirde koe brocht jild op.
Ut de Friso fen 1 Jan. 1873.
„Workum. De Raad besluit tot plaatsing van onderscheidene
officieele Gemeentestukken in de Friso,”
„Workum. Beurtschip WorkumAmsterdam. Een der beurt
schepen tusschen bovengemelde gemeenten wordt te koop aan
geboden.”
„Workum. Groote Opruiming van Diamanten, Horlogien,
Goud- en Zilverwerken. Tevens beveelt ondergeteekende zich
voortdurend aan tot het fabriceeren van Goed sluitende Breed
Gouden oorijzers.”
Dat wier do 1 Diamanten scil men nou yn in utforkeap net
mear fine en in breed gouden earizer hat nimmen mear nedich.
„Workum. Dinsdag voor 8 dagen werd in de nacht brand
ontdekt bij den... Men zegt ons dat dit reeds de vierde maal
moet zijn dat er ten huize van voormelde persoon brand is
ontdekt, waarom dan ook de buren de attentie van de bevoegde
macht daarop hebben gevestigd.”
’t Scil wol in spiltsje wast hawwe fen, troch de bran üt e
bran. Spitich for de man, dat syn burljue it net mei him iens
wieme.
„Notaris Tjebbes zal 10 Jan. 1873,’s avonds 7 uur op Zeeburg.
Finaal verkoopen 1. Een huis met steeg en erf e.a. te Workum
bewoond door... geboden f 751. 2. Een huis met erf e.a. aldaar
in huur bij... geboden slechts f 437. 3. Een huis met erf bij de
Paardebrug in huur bij... geboden f 451.”
Men wier do for in pear sinten al under dak.
„Uit Hongkong wordt bericht: Dat de Mikado van Japan
voornemens is, om het tot stand komen der telegrafische
gemeenschap met Europa door eene bijzondere plechtigheid te
vieren.”
„Wymbritseradeel. In de vergadering van de Raad dezer
gemeente werd beraadslaagd over het plan tot aanleg van een
grintweg in het dorp Nijhuizum. Na veelzijdige beschouwing
omtrent de richting van den weg, werd besloten tot de aanleg
vanaf Nijhuizum tot aan het tolhek op de trekweg onder Workum
als namelijk gebleken zal zijn, dat door de gemeente Workum
worde verleend vrijdom van tol ten behoeve van de ingezetenen
van Nijhuizum.”
En sa is ’t kommen, dat de Warkumers dy’t nei Nijhüzem
gongen wol tol bitelje moasten, mar de Nijhüzemers dy ’t op
Warkum ta setten, der frij fen wieme.
Yn nije wike mear Freark fen ’t Noard.
ten onder de militairen, welke totc
bezetting behooren van de ronde
Bardla in twee gordels gelegen e i
breed-uit met prikkeldraad versperc
betonnen „pillerdoozen”, of wel i i
fortCapuzzo, ruim 20 K M de woestf, i
in, aan de Egyptisch Lyblsche grer
xj.mv Men moet erkennen, dat de Italiane
kaart van rassen en kleuren. zich niet onverschillig hebben betoon
ten aanzien van het lot der inboc
lingen. Ze richtten zich in hoofdzaak
voor welke scholen
werden opgêrlcht. Men tracht do
inlandsche kinderen ook te organl-
seeren in fascistische jeugdorganisa
ties en het is eigenlek een grapp!
gezicht om de jongens, die zie
daartoe lieten overhalen en ge«
andere kleedlng gewend waren da
enkel een soort hemd of róg minder
parmantig te zien rondstappen 1
hun mooie uniform, met hun zwart
snoeten en bloote boenen en -voetei
Maar zoo mooi z(|n ze enkel, als e
een oefening moet worden gehouden
zoo gauw deze is afgeloopen, gat
het mooie pakje uit en hullen d
knapen zich weer in hun zoogoec
als niets.
Ik kreeg overigens niet den indrul
dat de volwassen inlandsche bevo
king veel op had met de fascistisch
jeugdbeweging. De inheemschen va
Lybië vormen een nogal bont e
voor een belangrijk deel zelfs zwart
samenstel van volkeren en rassen:
Arabieren, Berbers, Bedouïnen, ne
gers (Soedaneezen en Senegaleezen)
en Abessiniërs. Inde twee voornaam
ste steden des lands. Tripoli en Ben
gasi, wonen bovendien vele Joden.
In heel Lybië wonen naast circa
40 000 Europeanen ongeveer 20.000
Joden. Hun positie is er anders dr i
In Europa ze z|jn eigenlek inheen-
schen; in de steden wonen ze meerei-
deels tezamen in Joodsche wfjkes
maar hun kleeding en beschavlr
zjjn „Europeesch”.
De Joden in Lybië hadden veel
respect voor maarschalk Balbo, d'
en godsdienst, onlangs In den oorlog omgekome
Gouverneur. Hfj behandelde her,
naar het Joodsche getuigenis, zet
humaan en volgens verscheiden
Lyblsche Joden, met wie ik spral
zou Balbo op den eisch daartoe va
Rome, vierkant geweigerd hebbe
om de Italiaansche racistische wet-
hebben b(j den trek langs de kar;
vaanwegenvooral des Donderdag
in de uren tegen zonsondergan
komt er heel wat van dat volkje u
de woestijn opzetten om desVrfjda,
(den Mohammedaanschen „Zondag
gezamenlijk hun gebeden te kunn<
doen. Ze slaan dan aan den buite?
kant van de stad hun rommellf
tenten op en scheppen aldus tezam
en met hun kameelen, een roezemo
zlg, rookerig en kwalijk geuren
kampement.
Zóó is Bardia, uitgezonderd dan
een kleine w|jk, welke kort aan den
rand van de steile rots is gebouwd,
welke de westzijde van de baai
betchemri; deze w|jk dient tot woon
oord van de kleine kolonie Italiane
burgerlijke en militaire ambtenar t i
welke in deze onherbergzarr
woestjjnplaats hun moeilijke ta;
verrichten zonder ander liefs dan j
gedachte aan het verlof, dat ze eei s
in de twee jaren genieten.Overlgei i
of 4 centen Vandaar het huidige
tekort aan.centen. De directeur
van ’s RJjks Munt te Utrecht heeft
verzekerd, dat er met man en macht
wordt gewerkt om dit tekort door
aanmaak van nieuwe centen weg te
werken. Ook de Spoorwegen
hebben de ladder van hot prijsniveau
betreden en tot niet malsche ver-
hoogingen besloten van hetpersoons
en goederenvervoer. De toestand
wordt voor vele arbeidenden wel
benauwend. Voor de ambtenaren
wordt gelukkig gezorgd en ook
verzekert men hooge loonen aan
degenen, die bfj militaire werkzaam
heden behulpzaam willen z||n, maar
de eenvoudige landarbeider en
zijns vele geleken blQven bij een
Immer stijgenden levensstandaard
deren-we denken b.v. aan reizigers, In hr
sigarenhandelaren, slagers enz. - ®®Bt0B,gb?8trfUn DU
van dag tot dag daalt. dan va-n Vr!endeB- dl® z® ^h maa’.
Ons schrale kopje troost.
Met de koffie zijn we leelfjk op de
koffie gekomen. Menschen, die het
weten konden en z|jn we dat
eigenlijk niet allemaal? hebben
het reeds lang voorspeld, dat het
niet lang meer duren zou met de
koffie en de thee, maar toch hoopten
we, tegen beter weten in, dat de
rantsoeneering nog langen t|jd op
het bestaande peil zou worden ge
handhaafd. Maar nu ineens is het
rantsoen tot op de helft teruggebracht
en daarmee is het uit met ons dage-
lljksche bakje troost en het regel
matige opwekkende kopje thee. Is
dit nieuwe schrale rantsoen een
aankondiging van het definitieve
einde der rantsoeneering van koffie
en thee? Men verzekerde ons, dat
beide artikelen weldra nog slechts
verkrijgbaar zullen z|jn in vermen
ging met surrogaten.
Kattenvleesch.
Met de vleeschrantsoeneering gaat
het weer wat beter, maar even goed
worden er nog b|jna dagelijks groote
partijen clandestien verhandeld var
kensHeesch achterhaald; in Hengelo
en Enschede deze week nog een partjj
van meer dan 2000 kilogram. Erger
is het geval van den aangehouden
Hilversummer, die het eerzame be
roep van kippenhandelaar uitoefende,
maar te goedkoop aan zQn grondstof
voor den handel wilde komen. HQ
gapte n.l. de benoodigde kippen. Ed
h|j deed nog erger dingen. H|j gapte
ook katten en h|j slachtte de poese-
lige poesjes om ze als konQnenvleesch
om te zetten. In de plaats van koffie
en thee kan men zich desnoods be
helpen met surrogaat, maar voor wat
de behoefte aan vleesch betreft, ver
laten de meeste menschen zich niet
graag op surrogaat. Al beweren
„kenners”, dat je het verschil niet
proeft, tusschen een goed gebraden
haas en een even goed bereide kat...
I per fles 75 ct. (plus fles 5 ct.)
en Santé per pakje 25 cent
x
Voor Uw Boterbesparing
een
Ongeveer half zooveel Joden als
Europeanen. Maarschalk Balbo
was een humaan bestuurder. tot de leu£d>
Hoe de Italiaansche macht in
Lybië werd gevestigd.
Dat ik de „stad” Bardla heb bezocht,
ben ik eigenlijk pas te weten ge
komen uit de Britscheoverwinnfngs-
berichten. In den oorlog degradeert
een stad tot een onbeteekenend dorp,
als ze onder den druk der tegen-
part|) moet worden ontruimd en een
vuil dorp wordt een stad indeoogen
van wie het vermeesterden. In wer
kelijkheid is Bardia een onnoemelijk
gat, welke kwalificatie natuurlek
niets afdoet aan de militaire betee
kenis dezer grensveste en de groote
doelmatigheid der haven. Heel Bardla
telt nauwelijks twee duizend in
wonersde kern der bevolking
wordt gevormd door Egyptische
Arabieren, die In akelige leemen
hutten hulzen, te midden van hun
kameelen, ezels en geiten. Gewoonlijk
liggen de leemen kotten in groepjes
bijeen rond een binnenplaats, waar
menschen en dieren het grootste
deel van den dag en ook gedurende
de meeste intens-warme nachten,
tesamen zQndeze binnenplaatsen
z||n zeer onwelriekend. Op soortge-
tt—-
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents) franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad
vertentiën tot uiterljjk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
j is PASTAMELLA
X uitkomst
Smakelgk en voedzaam X
De hardnekkige winter.
Wat ’n winter, wat ’n winter! Er
komt geen einde aan, aan de kou
niet, aan de sneeuw niet, enkel wel
aan de kolen. O, bonnetjes genoeg!
Voor Februari kregen we er weer
drie toegewezen, maar de kolenhan
delaar heeft niet. De mflne tenminste
niet. Het mag nu wel gauw gedaan
wezen met den winter, is vrijwel de
algemeene verzuchting.
Terwjjl we dit overzicht samen
stellen wordt de elfstedentocht ver
reden. De route was als volgt vast
gesteld: van Leeuwarden naar Dok
kum, terug tot Bartlehiem en vandaar
langs de Finkumervaart, OudeL*|)en
enz. naar Franeker en Harlingen,
Bolsward, Workum, Hindeloopen,
Stavoren en door Gaasterland naar
Sloten, Ijlst, Sneek tot de finish bf)
Schenkenschans. Wanneer deze tocht
en nog enkele groote hardrijderijen
naar wensch geslaagd zullen z|jn,
zal de animo voor de flsfestjjnen, - - -- --
zoowel b|j de organisatoren als b|j bQ d® afrekening vereischen, van 9
het publiek wel grootendeels getem
perd zijn. Moge met die dalende
belangstelling de temperatuur in
versnelde mate stijgen’t Is niet
alleen naar de brandstoffenvoorraad
dat we onze bezorgde blikken wer
pen.
f
1
■i
MEM
k