1
Nieuws- en Advertentieblad
I
voor de Gemeenten Workum, Hem. Oldeph. en Noordw, Hindeloopen, Stavoren, enz. en
OPBERGMAPPBHi
,;g
i
SCHARWEIDE
Heels koescliarrenvoor f45 perstuk
(1 koe of 2 hokkellngen tot 1 Nov.’41)
Halve koescharren van f 30 per stuk
(1 koe of 2 hokkellngen tot 1 Aug. ’41)
Schapenscharren voor f 24 per stuk
(4 schapen of 8 lammeren tot 1 Nov. ’41)
Boterbonnen
GEMEENTE WORKUM
7)
1
J
I - I
Uitreiking Melk- en
Cacaokaarten.
1
ZATERDAG 5 APRIL 1941.
No. 14
67ste Jaargac
in
Officieel Gedeelte
Gemengd Nieuws.
l
Ut de aide Friso’s
7
7
Adverteert in
Friso”
Een bekend oud Hollandsch spreekwoord zegt
„Wat de boer niet kent, dat eet hij niet.”
- -- Uitgave van Fa. T. GAASTRA Bz. te WORKUM Telefoon No. 45
maar wel
Workutn, April 1941.
Workum, 3 April 1941.
Freark fen ’t Noard.
1)
ADVERTEERT IN „FRISO”
b
r
oen
aar
>n
ron-
jut.
aar
lier
op
kal
les-
had
z^n
iom
om
te
eer
wel
>lyk
Ken.
het
'are
laar
A?“
i de
1 tot
ras.
nen
leze
sine
ren
lies
de
was
sets
ige
lu’s
al-
er
aar
ika-
de
iten
ren
Het Gemeentebestuur voornoemd,
W. M. OPPEDIJK van VEEN,
Burgemeester
G. G. GROENENDAL,
Loco-secretaris.
De keuringsveearts, Hoofd van Dienst,
G. HEERINGA.
9 -9'/a
91/a-lO
10 -101/2
IO1/2-II
11 -IU/2
111/2-12
12 -121/2
2 - 21/2
21/2- 3
3 - 3«/2
3i/a- 4
4 - 41/2
4V»- 5
Dit blad verschijnt des Za
terdags en kost per kwartaal
50 cents) franco per post
80 cents. Enkele Nos. 5 ets.
Ingezonden stukken Donder
dags voorm. in te zenden. Ad-
vertentiön tot ulterlflk Don
derdagsmorgens 12 uur, uit
gezonderd familieberichten
--
bewoners
uur
op Dinsdag 8 April
bewoners van wQk
4—5 uur voor de bewoners van het
Heidenschap in het Gymnas-
F 1-35
F 36-70
F boven 70
G 1-40
G 41-80
G 81-120
G 121-160
G 161-200
G boven 200
uur
9 -91/s
91/2-10
10 101/j
IO1/2-II
11 -IU/2
HI/2-I2
12 -121/2
2 - 2i/2
21/2- 3
Het is naar aanleiding hiervan dat ondergeteekende het publiek wil
wijzen op een nieuw >artikel< n.l. gesteriliseerd vleesch. De Vleeschkeurings-
wet schrijft n.l. voor dat vleesch in bepaalde gevallen in consumptie gebracht
kan worden, onder voorwaarde van sterilisatie.
Zulk vleesch zal a.s. Zaterdagmiddag in den winkel van den heer
Koopmans in beperkte hoeveelheid verkrijgbaar worden gesteld. Het is
gezouten, vakkundig bewerkt en voor het gebruik gereed. Het is smakelijker
dan gekookt vleesch, het behoeft dus niemand af te schrikken. De prijs
is f 0.50 per pond plus een bon.
Ouderdoms verzekering
Het scheppen van een
nieuw recht.
Aan mededeelingen van president
Jakob, leider vandeGeschilftsgruppe
voor sociale bestuursaangelegenheden
bij het commissariaat generaal voor
financiën en economie, ontleenen wjj
dat de Duitsche Ryksorganlsatleleider
dr. L*y als leider van het Duitsche
arbeid.f'ont, dat alle werknemers
omvat ingevolge een opdracht van
den Führer een plan voor de toe
komstige verzorging van het Duitsche
volk uitgewerkt heeft, dat onder
meer de vervulling zal brengen van
de in het partij program der
N.S.D.A P. vastgelegde eisch, dat er
een voldoende ouderdoms- en invali
diteitsverzekering moet komen.
Daarmede zal een sociaal werk
van de eerste grootte tot stand zjjn
gebracht Het doel is om de vruchten
van de gezamenlijke arbeid van het
volk ook allen ten goede te doen
komer. De zin der verzorging is, dat
iedere aalmoes en iedere ondersteu
ning zonder dat daar recht op be
staat, principieel onnoodig zullen
zijn. Zoodoende gaat het niet slechts
om de verbetering van de ouder
doms- en in validiteltsverzorglng, doch
om de schepping van een nieuw recht.
In plaats van de idee der sociale
verzekering komt de idee der volks
verzorging.
De uitvoering wordt reeds ter hand
genomen.
Is het plan in de daad omgezet, dan
zal dit werk de kroon zijn op het
streven van vele geslachten van
arbeiders. In de plaats van het prole
tariaat treedt dan de zich van zjjn
functie bewuste, scheppende menscb,
die de vrijheid veroverd zal hebben,
waarover wel reeds vele malen
gesproken werd, doch waarbij de daad
bleef ontbreken.
Ook in Nederland, aldus deelde
president Jakob verder mede, zal
binnenkort tot een herziening van de
ouderdoms- en invaliditeitsverzeke
ring worden overgegaan. De uitkee
ringen dezer verzekering zQn thans
zoo gering, dat zy den Nederlandschen
arbeider in geval van invaliditeit of
ouderdom in geen enkel opzicht de
noodwendige bescherming schenken
Ook in de Nederlandsche sociale
nolitiek zal in de toekomst het gemeen
schapsprincipe van de nieuwe tjjd
tot uitdrukking moeten komen.
In Dultschland stond reeds lang
»ast, dat de bedoelde verzekeringen
zonder staatshulp niet toereikend zou
den kunnen zjjn.
Reeds Otto von Bismarck heeft de
eerste stappen in deze richtinggedaan.
Het nationaal socialistische Duitsch-
'and zal voltooien, wat toen begonnen
werd. BQ de keus ,.rentev >rzekering
of volksverzorging” is met beslistheid
voor ’t laatste gekozen. Ingevolge het
woord „het welzijn der gemeenschap
is de hoogste wet” en „Gemeinnutz
geht vor Eigennutz” kan eerst recht
bij de sociale verzekeringen van de
noodzakelijkheid van een totale her
vorming gesproken worden. De positie
van den enkeling ten opzichte van
de staat is thans heel anders dan in
de libBrallstlsche.kapitalistische staat.
Ieder lid der volksgemeenschap is
verplicht om de volksgemeenschap
te dienen, maar ook omgekeerd is de
staat verplicht voor leder lid der
volksgemeenschap te zorgen.
Deze weg wordt thans in Duitsch-
land doelbewust betreden. Ook- in
Nederland zal, al zijn hier de tfids
omstandigheden ongunstiger, dezelfde
richting worden ingeslagen.
A.N.W.B.-tochten met onbekende
bestemming.
De A.N.W B -tochten met onbekende
bestemming, die in den afgeloopen
winter zoo’n buitengewoon groot suc
ces hebben gehad, zullen binnenkort
worden hervat.
Allereerst is een bloesem fietstocht
door do Betuwe geprojecteerd. Ver
schillende omstandigheden maken het
onmogoljjk nu reeds een vaste datum
te noemen. Do tocht gaat ochtor stel
lig door en zal gehouden worden op
20 of 27 April of op 4 Mei a.s. Op de
Donderdag voorafgaande aan één van
Het Gemeentebestuur van WOR
KUM biedt behoudens goedkeuring
van het bevoegde Pachtbureau aan:
Voorwaarden en „AANVRAAG
FORMULIER” verkrijgbaar ter
Gemeente secretarie vanaf Zaterdag
5 April 1941, voormlddags 9 uur.
Toewijzing volgt later. Spoed zal
worden betracht.
1-45
46-90
91-135
A boven 135
B 1-45
B 46-90
B boven 90
C 1-40
C boven 40
D 1-40
D 41-80
D boven 80
E
-
De prfls der Advertentiën
is van 1—5 regels 60 cents,
elke regel meer 7 cents
Grootere letters naar plaats
ruimte. Buiten Friesland,
uitgezonderd Familieberich
ten, 10 cents per regel.
By abonnement belangrijk
lager
tieklokaal aldaar.
Alle stamkaarten meenemen.
Belanghebbenden worden er op
gewezen op de zitdagen te ver
schijnen daar op het Distributiekan
toor geen kaarten worden uitgereikt.
Reclames over te weinig ontvangen
kaarten moeten op de zitting geschle
den en worden later op het Distributie
kantoor onder geen enkele voor
waarde meer aangenomen.
Melkveehoudende boeren.
Aan hen worden eveneens kaarten
uitgereikt, evenals aan hun inwonend
personeel.
Z(j dienen er evenwel rekening
mode te houden dat deze kaarten te
zijner tfld weer ongeschonden bjj don
Distrlbutlodlenst moeten worden in-
goloverd.
Workum, 2 April 1941.
De Burgemeester voornoemd.
W. M. OPPEDIJK van VEEN,
De Burgemeester dor Gemeonto
WORKUM maakt bekend, dat de
uitreiking van de melk- en cacao
kaarten zal plaats hebben in het
Gemeentehuis (ingang Bagjjnestraat)
op Maandag 7 April
van wQk
A
A
A
I
Het Nederlandsche merkenburt
voor pluimvee en konijnen schrf
„Nogmaals willen w(j de aandac t
er op vestigen, dat ingeval men si
duiven bezit, men de jongen dit ja
moet voorzien van een vaste voetri
Dit is ee^i bepaling van hooger ha
en door zich hieraan niet te houd
krjjgt men moeilijkheden.”
deze drie Zondagen zal door midc 1
van de pers worden bekend gemat
op welke van de drie genoemde da
de tocht gereden zal worden.
Voor 11 Mei staat een wandeltoc t
in de omgeving van Arnhem op h t
programma, op 18 Mei een wand
tocht door Noordbrabant in de om*'
ving van Boxtel en Oisterwjjk op I 5
Mei zal een gecombineerde fit' -
wandeltocht door het Oosten vi 1
Friesland worden gehouden.
Particulieren die zelf telen.
Van de opbrengst mogen zy alle
houden wat voor eigen gezin
noodig Is.
Men moet zelf 't werk doen.
Binnenkort zal een Akkerböu
beschikking verschenen,waarin one
anderen wordt vastgesteld, dat tel
van akkerbouwproducten hun oog
ter beschikking zullen moeten steil
van de overheid of van daartoe do
de overheid aangewezen licham>
In het algemeen schrijft de T
zal van deze verplichting ontheffi
worden verleend voor door partic
lieren op erfperceeltjes en in volk
tuintjes geteelde producten, vc
zoover de opbrengst niet meer b
draagt dan voor eigen gezin noodi
is. De beoordeeling van de vraag,
er in de zich voordoende gevalle
inderdaad sprake is van volkstuintj
zal door of vanwege de provincie
voedselcommlssarissen geschieden.
Echter wordt ontheffing van d
leverings plicht alleen dan gegeve
indien het bewerken van de gro
en het zaaien, verplegen on oogsfi
van het gewas geschiedt door d
belanghebbende zelf. In twjjfelgeva
len wende men zich tot den Provir
dalen Voedselcommissaris.
Het pachten van perceelen lan
door fabrieksdirecties, vereenigingt
of andere combinaties met de bedot
ling daarop voor hun personeel
leden akkerbouwproducten te tele
of te doen telen, wordt ontraden on
dat de geheele opbrengst van d
gewassen, in dergelQke gevallen t
beschikking van deoverheidzalmot
ten worden gesteld. Om dezelfde redei
is het ongewenscht, om in te gaai
op aanbiedingen van landbouwers oi
grondeigenaren, die perceeltjes gror r
of de opbrengst daarvan op eeniget
lei wjjze aan particulieren aanbieder
Als een landbouwer of tuinder di
jaar voor het eerst perceelen vei
huurt, moeten de daarop geteeld',
gewassen als regel geleverd worden
Zelfs de producten van perceelei
die reeds vorige jaren aan partic
lieren of combinaties verhuurd we?
den, doch waarop de landbouwer
tuinder zelf een deel van de arbei
verricht, zullen aan de overheid g
leverd moeten worden.
Producten van volkstuintjes op tc
heden braakliggend terrein, zulle
aan den volkstuinder kunnen blijver
Oer, hwet er yn de Südwesthoeke bêrde.
1.
Wij moatte mei üs tinzen tobek nei de tiid dat de Südwest
hoeke einlings noch wier, it ein fen 'e wrald. Dat wol sizze dat
dit diel fen Fryslan noch oeral like fier fen dinne lei. Woe immen
nei Ljouwert of Snits ta, dan koe hij de reis dwaen mei it fearskip,
op ’t hynsder, mei hynsder en wein of mei de aldste reisgelegen
heid, dat wier rinnende. Hwent om efkes hinne en werom to gean
mei it spoar, tram, auto, stoamboat of op ’e fiets, derfen wier do
noch gjin sprake, Moast men nei Hollan ta, dan koe men rinne
nei 't Fean en dan fierders mei 't spoar of men koe nei Hynljippen
en dan mei de Harnzer boat nei Inkhüzen of Amsterdam. Men
moast er lykwols rekken mei balde dat de boat mar om oarde
dei foer en dat as it min waer wier, de boat almeast to Hynljippen
net oan 'e steiger kaem.
Alles mei alles, is de Südwesthoeke wol tige lang as in
bidlersbêrn behannele en wieme oare dielen fen it lan frijhwet
rommer bedield mei it spoar en stoamboattsjinsten. Men moat
de kranten fen de jieren 1870/’80 marris nei léze ho 't der utsjoen
waerd nei better en gauer reisgelegenheid. Hwent it wierne foral
de sakeljue dy’t der great belang bij hiene. 't Wier yn 1873 dat
de Friso mei it greate nijs kaem, dat er stoamboattsjinst kotnme
scoe fen Warkum nei Sniits. „Naar ons van betrouwbare zijde
wordt medegedeeld, zal binnenkort een stoombootdienst worden
geopend van hier naar Sneek en Leeuwarden.” Ja, sa stiet it er.
Mar it is bij de plannen bliuwn. Hwent net sa hiel folie Friso’s
letter wirdt bekind makke dat de boat net komme scil. En wol
yn headsaek omdet de Warkumer Rie der op tsjin wier. Sa’n boat
jage fiersto hird, der wier gjin wal tsjin bestan en dan, Warkum
kaem ommers dochs oan ’t spoar to lizzen, werom nou ek noch
in boat Dat it noch jieren dürje scoe for en allear it spoar
komme scoe, der waerd sa ’t skynt net oan tocht.
It lit him wol tinke do 't yn 1876 troch immen üt Kaldum
in boat koft wirde om dermei to faren fen Staveren op Snits en
Ljouwert, de Friso dit greate en wichtige nijs al gau bekind
makke. Wij fine neist it nijs deroer, Adfortinsjes fen de ünder-
nimmer, mar ek in „Ingezonden stuk” fen immen dy 't de earste
reis fen dizze boat meimakke. Dit allegearre bijelkoar nommen,
jowt üs in byld ho bliid de minsken wol wierne. Nou scoe men
dan op ien dei hinne en werom kinne sunder al to folie fen waer
en wyn óf to hingjen. Wis it betsjutte in greate forbettering
alteast for keapljue en neringdwaenden. Dat noch gjin jier letter,
op dizze boat forskate minsken it libben litte seoene, koe do
nimmen tinke. Hwent de „ramp” fen de Willem III hat yn manich
hüshalding rouwe en smêrt brocht.
Al is dizze stoarje dan ek al manich kear biskriuwn, lit mij
it dan yetris dwaen mei myn eigen wirden, nei itjinge ik deroer
yn de Friso beskriuwn fyn.
It is yn de Friso fen 23 Febr. 1876 dat wij léze, dat Foeke
G. v.d. Wal to Kaldum in boat koft hat en dat er op 9 Maert
in tsjinst iepenje scil fen Staveren nei Snits en Ljouwert. Dizze
boat, de Willem III wier makke yn 1868 om lans de Vecht nei
Amsterdam to faren. Of it skip der net foldien hat of hwet it
wier, de boat forhüze nei Fryslan, Wij kinne wol begripe dat
do 't de nije boat kaem, alle minsken nijsgjirrich wierne ho 't it
spil er üt sjen scoe. En oer ’t algemien wier 't oardiel noch al
ginstig. Ik sizoer 't algemien, hwent der wierne ek ljue, dy ’t
seine dat de boat to heech op ’t wetter lei en sadwaende tige
rank wier. In gefaerlik skip om mei min waer de mar oer to gean
waerd er sein. Hwet der fen oan wier Lit üs ris léze hwet deroer
yn de Friso stiet, hwent dat rank lizzen makke de minsken wol
hwet skruten, om mei to gean.
In oare kear mear.
t hebben wij niet
a 35 cent
Het verplichte ringen van
sierduivrn.
n
4
99
fl
99
99
19
19
T»
W
w
n
fi
w
n
i er
en.
FM
99
99
99
19
fl
H
w
n
J»
w
w
IJ
19
19
M
w
w
f»
99
99
99
99
