Nieuws- en Adiertentieblaö voor Workum en omliggende gemeenten len No 5 Zaterdag 4 Augustus 1945 68ste Jaargang OFFICIÊELE MEDEDEELINGEN PLAATSELIJK NIEUWS Hoev. Artikel secr. Brood 100 D121 104 i A123 B123 C123 D125 D125 C127 D128 Dl 28 C128 B128 D130 D130 112 C124 Aanvulling bonnenlijst. In den loop van de komende 14 dagen zal nog een aleremeene bon worden aangewezen voor 100 gram eipoeder en als aan- 1 biscuits. PREDIKBEURTEN 34. BURGERLIJKE STAND secr. Sneek. secr. laakt jende lerso- Grutterswaren Suiker Chocolade Zout Puddingpoeder enz. Kaas Boter Vet/Olie Vleesch zonder been of Vleeschwaren Vleesch zonder been of Vleeschwaren Melk (gestandaardiseerde) Aardappelen Aardappelen Koffie (voorinlev.) Bloem Rijst Kindermeel Kinderbiscuits Jam, stroop enz. Peulvruchten Nam. 2 uur ds Jansen (Dankz.) Koudum (Doopsgez.) Geen dienst. U ffidig kunt inzenden, kom dan met Uw Nogmaalshoe vroeger, hoe liever. Uitg. „Friso”. Voor ieder 110 111 103 105 106 107 108 101 102 A130 A124 A125 A126 B120 B121 BI 30 B124 B125 B126 C125 C126 D122 D123 D124 D126 D127 Dl 22 Dl 23 Dl 24 D126 D127 Jo sjugge sa frj. Friso, det we dóchs dy oare dingen, lyk as in boattocht, crnnrlc* Hincrnn Gi’nh hcif bniYlt' Verantwoordelijk voor de geheele inhoud B. GAASTRA, D 36, Workum n ge mor, ge- CORRESPONDENTIE. Enkele berichten moesten wederom tot Iers ken i bezit goed ie in o. Iheid steld ielde ien st ;man 1 de idee- i. En i een imer. r lig. ister- iland njner 1-89. 1945”. Met dankbaarheid kan worden geconstateerd, dat de regelmatig gestor te bedragen die variëren van enkele dubbeltjes tot honderden guldens, het bewijs ervan leveren dat Nederland zijn gevallen strijders niet vergeten zal. Uitgave vanFa. T. GAASTRA Bz. te Workum - Tel. 45 - 1944 en 1945 D121 1600 gram 1600 gram 800 gram 140 gram 250 gram 250 gram 150 gram 125 gram 250 gram 125 gram 250 gram 250 gram 112 gram 100 gram 100 gram 100 gram 250 gram 125 gram 100 gram 3 rants J 100 gram) 1 rants, 4 liter 3 liter 8 liter 4000 gram 2000 gram 50 gram BONNENLIJST geldig van 5 te.m. 18 Augustus 1945 Elk der volgende bonnen van de Extra Noodkaart geeft recht op het koopen van voor 1927 t.m. 1930 Toelating leerlingen O.L. school Workum. Burgemeester en Wethouders van WORKUM brengen ter kennis van de ouders en voogden, dat op Zaterdag, 1 September 1945 nieuwe leerlingen kunnen worden toegelaten tot de O L school alhier. Kinderen, die op 1 Oct. a.s. den leeftijd van zes jaren hebben bereikt, kunnen worden toegelaten. Aangifte bij het Hoofd der School, den heer IJ. Oosten. Workum, den 2 Augustus 1945. Burgemeester en Weth. voornoemd, W. M. Oppedijk van Veen. De Secretaris, S. H Jelgersma. byDe laeije kin net altyd stiif litsen wirde. Hjirmei shit ik dizze brief, en ik hoop, det Jo noch folie brieven skriuwe meie, for üs, fen üs ef oer ós, det docht er net ta, den scille wy dy mei nocht léze. Tink der om Friso.! As Jo noch plan hiene om de boattocht mei to dwaen oer üs fryske marren nei de fryske bosken, jöw .Jo den efkes op foar Snjeon 28 July by de skriuwer fen ’e krite IT. de Boer. It is allinne for leden fen ’e krite, mar ik tink, der scil for Jo wol in apart kaertsje wêze. Mei groetenisse, KRITE-LID. Neiskrift: Dit brief is skreauwn nei oanlieding fen brief IV, mar is om plakromte in Wike letter opnom- men. Miskien as we oer Jins léste brief (brief V) in folgjende kear it petear noch efkes foartsette, mei goedfinen fen ’e redaksje fen Friso. Ynsté fen de boattocht scil Woans- dei 22 Aug. ’n reiske nei Riis makke wirde. Okkerdeis wier ik ris by in boer yn Noard Ilollan. In man fen net w. 'folie wirden, mar wol fen dieden. In man dy’t yn de minne tiden dy’t men der trochmakke hat, hiel hwet minsken holp. Do’t ik der oer bigoun, woe de baes der neat fen witte. Ja der hiene sa foar en nei hiel hwet minsken by hjarren ünderdak foun, det wier sa. De boerinne lykwols wier hwet praetsker, (frouljué’s eigen sa’t skynt). Hja forhelle my do,’ det hja yn oardel jier tiid, 437 sliepers hawn hiene. En as biwiis derta, liet hja my in boekje sjen mei de nammen oeniomnjen fen it persoansbiwiis. Al dy minsken krigen jouns, foar’t hja yn it hea krüpten, fjouwer’ stikken bole of waerm iten en de man twa koppen molke. Moarns fjouwer stikken bóle of de yn Hollan sa bikinde „platters”, twa mei büter en twa mei tsiis er op. Sa oerdei stie it by de doar ek net stil en wy hawwe sadwaende hiel hwet fen dy minsken, dy’t soms in wike en faek langer üdderweis wieme om hwet iten op to skarreljen, helpe kinnen. Ik frege do: „En hearre jimme nou noch wolris hwet fen dy mins ken De boer sei: „Nou né, mar det komt fensels ek al det er nou net sa’n krapte oan iten mear is. It wirdt ek yn de stedden hwet rommer mei alles en och den komme dy minsken hjir net.” „En,” frege ik fierder, „noait gjin lestige klanten hawn?” De boer skodholle fen né, mar de frou andere: „Lestich nou just net, mar wolris in inkelden ien dy ’t syn hannen net fen üs güd öfhalde koe. Ja, wy binne noch alris it iene en oare kwytrekke. Twa pear eigenbreidene sokkenhwet ündergüd fen ’e bernin skeppe enDe boer makke der in ein oan troch to sizzen: „Ik wol der gjin praet mear fen hearre. Wy hawwe de minsken holpen safolle wy koene, en ik w}it det ik der in bulte fen dy stimpers in deugd mei dien haw. Wis der roun wolris in forkearden ien troch, mar det scil sa wol bliuwe. Wy hawwe üs plicht dien en binne der net better fen wirden mar ek gjin sint minder.” Hy gyng oerein en mei syn swart petsje op en blauwe kile oan, pandere hy dé doar üt. Ik haw de man biwündere om de wize, hwerop hy de dingen opnaem. Hwerom ik det nou oan jimme skriuwe moat? Inkeld en allinne om ’t forskate fen üs lansljue, in foarbyld nimme kinne en nimme scille, oan dy boer. Der binne Friezen, dy ’t er mar frijhwet oer prottelje, det Fryslan wer as in bidlersbern bihannele wirdt. En det towyl Fryslan, sa’n bulte goed dien hat en noch docht. Wy mochten dochs wolris hwet mear waerdearring ünderfine, hwent hwet in minsken hawwe wy holpen oan fen alles en noch hwet! Hwer bliuwt nou de tank derfoar? Myn Ijeave minsken, hat it libben üs nou noch net leard, -det as wy tank forwachtsje for itjinge wy diene, wy altyd bikaid ütkomme It is noch altyd sa, en sa soil it alle tiden troch ek wol bliuwe: It.woldwaen is in moaije plant, mar forwachtsje net det der blommen oan komme. Derom, wy holpen en helpe yette, omdet üs plichtsgefoel üs det sei, sünder mear. En as der den nou dingen binne dy’t us net noaskje, dingen dy’t wy graech foroare hawwe woene, dy ’t foroarje moatte, lit üs den dochs net bigjinne, mei in opsomming fen alles hwet wy for oaren diene. Né, det is net de wei dy ’t wy Friezen op moatte. Mar wol, de müle strak, de holle klear en de herten waerm. Sa der op üt, om üs goed rjucht to bipleitsjen op it plak dér ’t det heart. Sa en net oars dogge Friezen. FRISO. C121 C122 De Nederlandse Volksbeweging. Het is nu al weer enkele maanden geleden, dat „Je Maintiendrai” met haar „Bevrijdingsnummer” uit de ille galiteit in de legaliteit trad. Dit nummer bevatte de oproep van de Nederlandse Volksbeweging, die korten tijd daarna op 24 Mei j.l. in Krasnapolsky in Amsterdam officieel werd opgericht. Ondanks de grote vervoers- en con- tactmoeilijkheden is er sindsdien veel bereikt. In bijna alle steden en dorpen in Nederland zijn op plaatselijk initia tief comité’s samengesteld, die zo goed en zo kwaad als het ging contact gezocht hebben met het hoofdbestuur in Amsterdam, dat de nodige richtlijnen op politiek en organisatorisch gebied heeft gegeven. De in deze afdelingen geformeerde besturen dragen allen slechts een voorlopig karakter, aange zien de definitieve besturen t.z.t. door de ledenvergaderingen zullen worden aangewezen. Het weekblad ,Je Mantiendrai”, dat thans nog voor de verschillende delen van ons land in een viertal afzonderlijke edities verschijnt, is prac- tisch in iedere gemeente verkrijgbaar. Zo spoedig mogelijk zal worden over gegaan tot het uitgeven van een cen trale editie, waarvoor reeds thans de abonnementen kunnen worden op gegeven. In verschillende delen van het land, zoals Amsterdam, Den Haag en Rotter dam, Friesland, Twente etc. vonden reeds grote vergaderingen van de Ned. Volksbeweging plaats. Het ligt in de bedoeling deze bijeenkomsten, waar leidende personen uit de N.V.B. het woord voeren, nog in vele andere steden en dorpen te doen plaats vinden. Het program der N.V.B. is ter perse en al verhindert de papierschaarste om de oplage zo groot te maken dat aan alle aanvragen zal kunnen worden voldaan, menig Nederlander zal zich binnen kort behoorlijk kunnen oriënteren over de concrete voorstellen die de N.V.B, te doen heeft. Een tweetal brochures, n.l. de „Oproep met toelichting der N.V.B.” en „Nu of nooit” zijn reeds verschenen, een derde brochure wordt binnenkort verkrijgbaar gesteld. Tenslotte is er nog het „J.M.-fonds” dat is ingesteld ter ondersteuning van de nagelaten betrekkingen van hen, die hun leven hebben gegeven in dienst van „Je Mantiendrai” en daarbij beho rende groepen. Het fonds zal mettertijd onder een eigen beheerder worden opgenomen in de „F Workum Van 26 Juli t.e.m. 1 Augustus 1945 GeborenIJnze zv Hendrikus Adema en Hillie ten Dam. GehuwdGeene. Overleden Rein van der Mast 74 jr echtg van Johanna Hillegonda Klein, eerder wedn van Sipkjen de Haan (te Leeuwarden 21 Juni 1945.) Sierd Jan Welles 4 wk zv Jan Welles (te Sneek.) Hlndeloopen Over de'maand Juli 1945. GeborenGeene. Gehuwd: Dick van der Velde 24 jr en Sfjtj Glashouwer 17 jr. OverledenGeene. Ingekomen personenCornells Boschma, uit Koudum. Abeldina Bosma uit Steenwjjk. Auke Postma uit Amsterdam. Eke Struiksma uit Amsterdam. Jantje Steenbeek uit Balk. Jan Glashouwer uit Hellendoorn. Vertrokken personenGeertje Alkema naar Staveren. Anne Alkema naar Staveren. Abeldina Bosma naar Molkwerum. Sjjtj Glashouwer naar ’s-Gravenhage. Jacob Burgh- graef naar Tjerkwerd. Lamkjen van der Veen Stichting 1940— naar Hemelum. personen geboren U 1931 I 1941 t.m. t.m. 1940 I 1943 C120 A122 B122 WORKUM, 30 Juli ’45. Het was voor een matig bezette zaal dat de voorz.tter der vourloopige Kiitecommis- sie in district 7, de heer A. M. Brand- sma, een woord van welkom sprak, in het bijzonder tot de heeren S. de Vries, te Britsum, lid der Friesche Landbouw Commissie, Ir. H, van der Molen, Rijks- landbouwconsulent te Sneek en Ir. W. Oosterbaan, Provinciale Voedsel- commissaris te Leeuwarden. De voorzitter memoreerde, dat dit de eerste maal was na vijf jaren, dat we in een bijeenkomst kwan.en, waarin een ieder weer v. ij uit zijn meening zou mogen zeggen en sprak de wensch uit, dat deze samenkomst mede mocht werken tot wederopbouw en uitbouw van het landbouw vereenigingsleven. Hierna was het woord aan den heer deVries, die op glash ddere wijze doel en streven van de Friesche Landbouw- Commissie uiteenzette. Spreker bepleitte om te kernen tot één landbouw organisatie, die de tech nische en sociaal economische land bouwbelangen behartigt, met daarnaast de z g. vrije of bezinnings-organisaties, die de geestelijke en cultureele belangen dienen te behartigen. De Commissie is verder van de idee uitgegaan, dat deze organisatie mettertijd een publiekrechtelijk lichaam gaat worden. De eerste besprekingen in Den Haag dienaangaande zijn reeds gehouden. De organisatie krijgt daar mee dan dus wetgevende en ordenende bevoegdheden. Verder deelt spreker nog mede dat de kleine boeren alsmede de tuinders en de arbeidersorganisaties in de Hoofdcommissie vertegenwoordigd zijn. De contributie is bepaald op f 0 50 per H.A. Op een desbetreffende vraag ant woordt spreker, dat cursussen met een duidelijk omschreven technisch doel behooren uit te gaan van de Land bouwbond, andere cursussen van de vrije organisaties. Van de geboden gelegenheid den Voedselcommissaris Ir. Oosterbaan vragen te stellen werd een drfik ge bruik gemaakt. Vervolgens kreeg de heer Ir. v. d. Molen gelegenheid het ook voor onze omgeving zoo urgente onderwerp „Waterschade aan grasland” in te leiden. Spreker gaat in korte trekken na de oorzaken waardoor er bijv, alleen in zijn ambtsgebied reeds 25000 H.A. land onder water heeft gestaan, hoe het komt dat de eerst drooggelegde landerijen deze zomer meegevallen zijn, om tenslotte langer stil te staan bij die landerijen, waarvan de grassen, vooral de goede grassen, met het war me weer in April, toen dus de grassen behoefte kregen aan stikstof uit de lucht, gestikt zijn. Vervolgens besprak spreker de mo gelijkheden tot verbetering van de zode, bijv, door middel van inzaaien in een door eggen min of meer ge kneusde zode, liefst met een lichte gift modder er over heen, opdat de grassen gemakkelijk aanslaan I Spreker besluit zijn inleiding met te wijzen op de groote noodzakelijk heid van een meer algemeen grond onderzoek. Ook op deze inleiding volgt een gezellige nabespreking. Nadat bij de rondvraag o.a. de vee- keuring op 26 September a.s. nog even ter sprake kwam, sloot de voorzitter Storingen Waterleiding. De Intercommunale Waterleiding gebied Leeuwarden meldt het volgende Zooals het publiek in de plattelands gemeenten van ons voorzieningsgebied bekend zal zijn, beschikte ons bedrijf gedurende den oorlogstijd over z g. luchtbeschermingsagenten, die in staat waren om bij storingen in de water voorziening in het hen aangewezen rayon eerste hulp maatregelen te treffen. Voor en na zijn deze 1b agenten ook ten behoeve van onzen normalen sto ringsdienst ingeschakeld en herhaalde lijk hebben zij zoowel het publiek als ons, door snel en juist optreden goede diensten bewezen. Op grond dezer gunstige ervaringen hebben wij kortgeleden het instituut der „storingsagenten” in het leven geroepen en een groot aantal vakkun- digen uitgenoodigd verder als storings- agent te willen optreden. Alleen in die plaatsen waar vrijwel geregeld personeel der I W.G.L. beschikbaar is, zijn geen storingsagenten aangesteld. Wij hopen hierdoor te bereiken, dat het voor onze aangeslotenen uit storingen onvermijdelijk voortvloeiende ongerief tot het uiterste wordt beperkt, waardoor tevens de bedrijfseconomie wordt gediend. voor 1927 I A120 A121 Brief oan Friso. Achte Hear Friso. It is mei bilangstelling det wy Jo Fryske brieven léze, tomear, do ’t Jo yn in foariche brief it forslach fen üs kritejonn dêryn bitrieken op in wize, dy’t de krite-leden en net it minst de skriuwer fen it forslach, yn it ünsekere brocht, hwet frjeon Friso üs to sizzen hawwe seoe. Det Jo üs in wike lang mei dy frage yn ’e mage omrinne liften ha, forjówe we Jo graech. Hwet seoene we graech witte wolle, hwa’t frjeon Friso is, eft it femylje is fen de krante Friso, ef det it in broer is fen Saxo en Bruno Ho ’t det ek wêze mei, docht er for safier minder ta. Neffens Jins léste brief binne we hiel ticht byinoar kommen. Mar op inkele punten scoe it lykje, det er forskeel wier fen ynsjuch, oangeande de wirkwize fen ’e krite, howol Jo moai aerdich wer- jówe hwet er op de oprjuchtings- gearkomste oer sein is. Jo biswier der tsjin scoe wéze, det de kritelie- ding it tofolle stjüre scoe yn inl rjuchting fen nocht en wille, ynsté j WIST U dat het Mederl.Roode Kruis tijdens op it eigent’like doel of te gean, einde oorlogsjaren 443.500 25-woorden-brieven de leden kennisse by to bringen oer I naar liet buitenland doorzond üs moaije Fryske tael, it eigen aerd, de Fryske skied’nis ensafoart. Wy; bigripe Jo hiel skoan frj. Friso, en as Jo üs nou ek in lyts bytsje bigripe wolle, den binne we alhiel, wêr ’t we wêze wolle. Sjuch ris! De eigent’like kritejonn sa ’t we dy geregeld tinke to balden, bigjinne pas yn Septimber. Dêr wirdt it greatste plak ynromme oan det- jinge hwet Jo bidoele, n.l. Fryske lêz en skriuwlessen, ynliedingen oer Fryske skied’nis en de bitsjutting fen Fryslan mits de wrald om üs hinne, en al sa mear. Us moaije Fryske ferskes en in moaije fordracht jöwe we der op ta. Det wy fen great bi- lang achtsje, det üs Fryske folk hwet sjongen leart, en binnammen üs Fryske folkssang fen üs eigen Fryske dichters, in goed plak takind wirdt, scille ek Jo mei üs iens wêze. Fendêr it oprjuchte krite-koar. En nou oer I det oare, hwet for de Fryske striid, 'net folie to bitsjutten hat neffens Jins léste brief, en dermei komme we tolanne by de boattocht, feestjounen, ensafoart. Yn ’t foarste plak scoe ik sizze wolle frj. Friso, de krite moat ‘gjin skoalle wêze. Twad: Wy hawwe I al in krite, en ek in fiksen ien, mar it greatste part leden stiet alhiel frjemd tsjinoer de Fryske biweging. En nou stean we for de frageho i bine we nou de leden. Yn ’e tiid det we net byinoar komme (det is yn 'e simmer) 'troch it halden fen in boat tocht. Det is hwet lok op brea. Ik stim dit Jo ta, likegoed as ek dy oare J dingen. En as det nou ris net nedich wier, scoe der miskien ek gjin Fryske biweging nedich wêze. Wy steane noch oan it bigjin, en dêr scille noch Friezen fen makke wirde i moatte, alteas sa, lyk as ik en Jo det bidoele. Dêrom kinne we dit ek üt in oare hoeke bisjen. Do ’t ik fen de lêsthalden gearkomste kaem (it wier al hast skimer) stiene der in stik of fjouwer frouljue op ’e Wimerts. Wy groeten mekoar mei de Fryske groet lyk as we üs oanwenne. Do fong ik sa op, det hja tsjin mekoar seine: hwet moai, det we nou dochs ris hwet hawwe det we bijmekoar wêze kinne. Do tocht ik sa by mysels: As alle leden det bitinke, en det ek sa moai fine seoene, as dy fjouwer frouljue, den bigripe se dermei, det yn ’e Fryske biweging net oan ’e - 1 o<irdor is, in bipadde tsjcrkclikc algemeene bon worden aangewezen voor 100 gram eipoeder en als aan- kwesje, mar in Fryske kwesje, dy ’t vulling op het broodrantsoen een A-, B- en C-bon voor 600 gram Engelsche ^s allegearre gelyk oangiet. Ik bi- doel er dit mei Hwennear ’t we straks op üs krite- I jounen, ienriedich byinoar en meiinoar oparbeidsje wolle, den is it goed, as Zondag 5 Augustus I we eltsjoar better kinnen leare en ek (Uren officieel© tijd) wardearjen. En hwet is it moai om den in hiele dei byinoar to wezen as Workum (R.-K.) Voorin. 8 uur Vroegmis, leden fen ien en deselde krite. Sa 10.30 uur Hoogmis. Nam. 3.30 uur Lof. gcjj ienriedichheid jaen, en (Herv.) Voorm. 8.30 en 10 uur ds J. van Onderlinge frjeonskip, hwet op sich Veen. Nam. 5.30 uur de heer Tietema, van séls hwer frucht wêze kin for meiel- Zurich. i koar oparbeidsjen ek op oare dingen. (Doopsgez.) Voorm. 10 uur ds G. de Groot Mear wol ik dêr net'fen sizze, hwent (Geref.) Voorm. 9.30 uur Leesdienst. ’s Av. it is dêrmei as fyn thé gerei, ien lytse 8 uur ds Jansen van Hindeloopen. stjit, en ’t fait jin üt ’e hannen, en (Bapt. Gem.) Voorm. 9.30 uur Dienst (H.A.) den ha we diggels. Mar just troch Nam 2 30 uur Lezen. sa n boatreis, scille we bmammen sa n Heidenschap (Herv.) Nam. 2.30 uur de heer dei ds ^êst dwaen om yn üs praet sa Tietema, van Zurich. goed mtlg lik Fries to w êzen. De iene r, kin it al hwet better as de oare, en Ferwoude (Herv.) Geen dienst sa scil sa’n dei tige meiwirkje kinne, Gaast (Herv.) Nam. 2.30 uur ds de Reus ^et de iene fen de oare leart, n’t wier van Schraard. Hwennear ’t we den straks yn Septim- Hlndeloopen (Herv.) V°orm. 9.30 uur en ber kritejounen bigjinne, den ha s Avonds 8 uur ds Wouda. we mjsskien fen elkoarren hiel hwet (Doopsgez.) Nam. 2 uur ds Treffers leart, en is der in bün lein, dy 't op (Geref.) Voorm. 9.30 uur ds Jansen (H.A.) üs kritejounen, nei 't we hoopje for- sterke wirde scil. De praktyske ta- passing fen hwet we op ’e krite foar- steane, scil ek yn ’t gewoane libben ütkomme moatte. Ek dit binne we- tige mei Jo iens, en binne de leden dêrta den ek troch üs foarsitter oan- volgende week blijven overstaan. Wanneer trüne. U tfjdig kunt inzenden, kom dan met Uw Jo sjugge sa frj. Friso, det we dóchs advertenties niet op het laatste nippertje, hiel ticht byinoar steane, en det ek góede dingey yn sich hat. Dér komt - deze mooie vergadering. t 3, g

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Friso nl | 1945 | | pagina 1