I I 'EN rkum Nieuws- en Advertentieblad voor Workum en omliggende gemeenten No. 6 V I 3 I e 17.10 17.30 I ig 8.40 9 14 9.38 9.46 9 57 10.08 10.28 10 37 10 48 11.— 11.26 11.56 Fryske Brief VII Zaterdag 11 Augustus 1945 GEMENGD NIEUWS Z. ij and: kum dienst, et Old BURGERLIJKE STAND PLAATSELIJK NIEUWS PREDIKBEURTEN A stroom stren? waardoor Ing vil iesland a> bKü M S-ö 55.^ CifSIftg cc!".S'ö'S I Sfo' X” Plaatst Uw familieberichten in „Friso” Uitgave vanFa. T. ÖAASTRA Bz. te Workum - Tel. 45 plaat de ver Jestrafi Ig VOOI ïverinj sluitinf kunnei soen ii rerd ei electri agd op leraam erkinj tallatie its eei ik king rs kan einden heide ekend, icreta um. abriek ■beids- alk Zaken Sn eek ’sonen er mar goed, 15 42 16.14 16 40 16 50 17.01 17.41 17.52 18 02 18.28 18 58 uitbrei wordet hik ban: den. ver he i San grote waar :1 der r naar entle, ende) kheid Verantwoordelijk voor de géheele inhoud B. GAASTRA, D 36, Workum dagen i twee t. 0 kWh nkelijk aikers, radio Fries- dt een Is eer- dig, U id. in de t ge- echter Mtlee ie za- nalige door 1 de: meest der al >rlogs- zeker eten, komst Verschijnt eenmaal per week Workum Van 2 t.e.m. 8 Augustus 1945 GeborenYpe Piet zv Jacobus Boersma en Marie de Boer. GehuwdGeene. OverledenArnoldus Johannes Brinkman 64 jr echtgen Willemina Johanna Roelofs. Bij bet irgaan xan „Dolfijn” Uitbreidingsplan Workum. Burgemeester en Wethouders van WORKUM brengen ter openbare kennis, dat ter gemeente secretarie tijdens de gewone bureau-uren voor een ieder ter inzage liggen het door Gedeputeerde Staten van Friesland bij besluit van 27 Juli 1945, no. 91 goedgekeurde Uitbreidingsplan in Hootdzaak voor de geheele gemeente, het Plan in on derdeden voor de Stad Workum met de herziening der bebouwingsvoorschrif- ten en dwarsprofielen der wegen. Workum, den 6 Augustus 1945. Burgemeester en Weth. voornoemd, W. M. Oppedijk van Veen. De Secretaris, S. H. Jelgersma, Wnd. vreemde burgerlijke ambtenaren, geen vijandelijke onderdanen zijnde, die in het in bijzonderen staat van be leg verkeerende gebied moeten ver blijven of dit moeten verlaten, mits voorzien van een diplomatiek visum, verleend door een daartoe bevoegden Nederlandschen diplomatieken amb tenaar. 2. de personen, die behooren tot de geallieerde strijdkrachten of met toe stemming van de militaire overheid onderdeden van die strijdkrachten ver gezellen of volgen. Workum, 8 Augustus 1945. De Burgemeester van WORKUM, Zeilwedstrijd 30 Juli. De eenmanswedstrijd welke Zaterdagmiddag gehouden zou worden, kon vanwege de sterke noord westen wind niet doorgaan. Men achtte het beter een gewone onderlinge wed strijd te gaan houden, daar er met minstens twee of drie ma-i gevaren moest worden. Ondanks regenvlagen en buiswater zijn deze wedstrijden toch in verwerktnog goed geslaagd. Zeven 16 m2 ers verschenen aan de „Dolfijn” \an Oudega wist en de lei- eigene fen lan en folk, en de greate wearde dêrfen kennen to learen, den scil ek de krite Warkum i1..LLJ kinne, om to kommen ta in frysker(tijd dat de kleine overwinnaars, wier Fryslan. Lit my eindigje mei ien fenzelfgevoel door de vernederende Nazi- dy moaije ferskes fen ien fen fis jong bezetting wellicht teveel heeft geleden zich nog eens bezinnen op onderlinge samenwerking, nu in deze wereld blijk baar alleen >groter< en «grootst» een rol spelen. Waarom horen we bijv, niets meer van de Belgisch Nederlandse tol unie die volgens de radio rede van Prof. Kaag op 4 Dec. 1944 in werking zou treden, zodra de regeringen van beide landen op eigen grondgebied waren gevestigd. België heeft de vorige week op eigen houtje een handelsverdrag met Zwit serland gesloten en ook dergelijke overeenkomsten had men volgens de Belgisch-Nederlandse plannen gemeen schappelijk moeten aangaan. Of is een zodanige samenwerking weer niet naar de zin van de grote broers? De vóór oorlogse toenadering tussen België en Nederland te Ouchy kon toch ook niet Engelands goedkeuring wegdragen. Z. Zangersfeest. In aansluiting op een vorige publi catie deelt de Mditaire Commissaris in de provincie Friesland mede, dat de voorbereidende werkzaamheden begon nen zijn voor het houden van een zangersfeest, bestemd voor alle zang koren in Friesland, die in den strijd tegen de kultuurkamer een principieele houding hebben aangenomen. In overleg met verschillende bonden heeft zich een comité van voorbereiding gevormd, bestaande uit de heeren L. Bechterer Leeuwarden Corée Leeu warden E. IJ. Dikkerboom Heerenveen Dr. K. Dijkstra LeeuwardenW. K. v. d. Glas Heerenveen W. Jager Drach ten J. de Jong Leeuwarden A. Kal- verda Hijum Plat Menaldum. Alle koren, die aan het feest wenschen deel te nemen, kunnen zich melden bij den secretaris, den heer J. de Jong, Sontdwarsstraat 25 te Leeuwarden en wel vóór 15 Augustus a.s. De deelne mende koren dienen in het bezit te zijn van een voorloopige vergunning B (zonder beperkingen). de tweede route reeds een flinke en wist dan ook ook alleen nog maar voorlopig de onbedreigd te winnen. „Anneke” wist hoofdzaken De Poolse grens langs'tweede te blijven. Hierna volgden Oder en Ne sse is bijv, nog niet defi-„Njord” als derde en vierde „Sont II”. BEKENDMAKING. Het Hoofd van Plaatselijke Politie, als bedoeld in artikel 1 van de Vreem- delingenverordening, in de gemeente WORKUM, gezien artikel 4 van voor noemde verordening, vordert en zulks onverminderd de bijzondere verorde ningen, die, ingevolge dat artikel, door de daartoe bevoegde ambtenaren kun nen worden gesteld dat alle vreemdelingen, die hun woon- of verblijfplaats hebben of ver toeven in de gemeente WORKUM zich vóór of op 17 Augustus 1945 in persoon voorzien van hun identiteits papieren bij hem aanmelden ter Ge- meente-secretarie. Onverminderd de andere maatrege len, welke kunnen worden getroffen ten aanzien van den vreemdeling, die voornoemden aanmeldingsplicht niet nakomt, wordt deze, als schuldig aan overtreding ingevolge artikel 26, le lid van het Besluit op den bijzonderen staat van Beleg, gestraft met hechtenis van ten hoogste 1 jaar of geldboete van ten hoogste f2000, Deze verordening is niet van toe passing op 1. i Zondag 12 Augustus (Uren officieele tijd) Workum (R.-K.) Voorm. 8 uur Vroegmis. 10.30 uur Hoogmis. Nam. 7.30 uur Lof. 15 Augustus Zelfde diensten als boven. (Herv.) Voorm. 8.30 en 10 uur de heer J- Tietema, van Zurich. Nam. 5 uur ds J. van Veen. (Doopsgez.) Voorm. 10 uur ds G. de Groot (Geref.) Voorm. 9.30 uur en Nam. 2.30 uur dr D. S. Attema. (Bapt. Gem.) Voorm. 9.30 uur Lezen. Nam. 2.30 uur Dienst. Heidenschap (Herv.) Nam. 2.30 uur de heer J. Tietema, van Zurich. Ferwoude (Herv.) Voorm. 10 uur Cand Aalders van Hilversum. Gaa'st (Herv.) Geen dienst. Hindeloopen (Herv.) Voorm. 9.30 uur en ’s Avonds 8 uur ds Wouda. (Doopsgez.) Geen dienst. (Geref.) Voorm. 9.30 uur en Nam. 2 uur ds Scholten van Varsseveld. Koudum (Doopsgez.) Nam. 2.30 uur ds G. de Groot. doarpen fen Hollèn. Yn de oarlogsdagen fen 1940binne der forskate soldaten, culiere Engels-Amerikaanse onderne- mar ek hiel hwet boargers üt det doarp sneuvele. Yn in del mids de dünen rêste hja. De boargers, ik lean hast fen 32, yn in mienskiplik-, de soldaten elts yn in eigen grêf. Do ’t ik der op in moarn op det tsjerkhof stie, en de nammen op dy krüsen lies, foei it my daliks op hofolle Fryske jonges hjir it libben litten hiene. Fier fen hüs, fen sibben enfrjeonen, fier fen it eigen lan, binne hja biierdge. Op de measte fen dy grêven, leine blommen. Op ien in bosk kamilleblommen, mei in strook pompier er oan, hwer 't op stie„Fen Heit, Mem en Beppe”. Dy blommen leine der noch net lang, hwent hja wierne noch moai. Do 't ik nei de namme op it krüs seach, holp dy my üt ’e rie. De foarge deis, hie hy dy ’t hjir biierdge lei, 25 jier wirden. Hiene Heit, Mem en Beppe dizze blommen hjir seis dellein? Wierne hja jister, op de jierdei fen hjarren jonge, hjir hinne reisge? Ik wit it net. Tige oandien, troch hwet ik der op det lytse tsjerkhof sjoen hie, bin ik nei hüs ta gien. FRISO. N e i s k r i f t. Yn nije wike scil ik „Kritelid” biskie dwaen op syn brief. dat ieder koor twee vrije nummers krijgt te zingen en na afloop een criti- sche beoordeeling ontvangt, opgemaakt door twee deskundige jury leden, terwijl door den Mil. Commissaris voor elk der deelnemende koren een blijvende herinnering aan dit eerste Friesche zangersfeest na de bevrijding zal worden beschikbaar gesteld. De mogelijkheid bestaat nog, dat in verband met de beperkte reisgelegen heid in plaats van één feest voor geheel Friesland, meerdere feesten gehouden zullen worden in verschillende plaatsen in de provincie. Berichten uit de Nederl. Volksbew Op 13 en 14 September wordt fe Amsterdam het constituerende congres van de Nederlandse Volksbeweging gehouden. Op dit congres zullen de Statuten en het Huishoudelijk Regle ment worden vastgesteld. Ook zal een nieuw Hoofdbestuur worden verkozen. Prof. Ir. W. Schermerhorn zal tijdens het congres een rede uitspreken. Het voorzitterschap van de Nederl. Volksbew. wordt thans waargenomen door Dr. W. Banning, het vice-voor- zitterschap door Prof. Ir. W. Schermer horn. Tot secretarissen zijn benoemd de heren W. Thomassen en Mr. J. Ba rents, terwijl nog met een Katholiek uit het Zuiden overleg wordt gepleegd. Hoofd van de Plaatselijke Politie voorn W. M. OPPEDIJK VAN VEEN.1 Twadde brief oan Hear „Friso”. Achte frjeoh. Yn oanslüting op myn foarige brief, wol ik der noch in koart wirdtsje Q oan ta fügje. Hwet fen brief IV sein Reeds kan worden bekend gemaakt, is, jild ek fen brief V. Mei nocht ha we dy lézen, en it docht goed, as er safolle meilibjen is, ek büten de krite. Det Jo de fryske striid sjugge, as in striid for hiel it fryske folk, en net for in bepaeld diel, bin ik daliks mei Jo iens. En nou kom me we opnij to lanne by de krite „Warkum”. Ut Jo brief mien ik merkbite to kinnen, det Jo it nije hüs goed bisjoen ha. Flink romte, lyk as Jo sizze. Dóchs hiene Jo Ijeaver hawn, sa ’t ik bigryp, det it hüs hwet greater opset wier. Dér binne minsken ek Friezen dy ’t er net by yn kinne, hwent it is gjin hüs for eltsenien, mar for in bipaeld diel. De eig’ner fen det hüs hat de namme op ’e lystgoate setten, en der stiet: Krite Warkum fen it Kr. Fr. Seiskip. Det is tige just. It binne leden fen it Kr. Fr. Selskip west, dy ’t dêr jieren lang ek lid fen west ha, en dy 't nou de tiid gaed’lik achten, om hjir in krite to krijen. Neat gjin niget dos, det it pas to wrald kommen bêrntsje wünderfolle op 'e mem liket, en ek hjar namme draecht. Det it hüs yn ’e earste pleats bistimd is for de biwenners, sprekt hast fensêls, scoe ’k sizze, al binne we de léste tiid wol hwet went, en barde it, det er sims hast mear frjêm- den yn it hüs omdanglen, den eigen, mei al dy evacuee’s. Dêrom tink ik ek net det de eig’ner fen dit hüs, de doar ynienen sa ticht halde scil, det er nimmen fen büten by yn kin. De foarsitter hat op ’e gearkomste sein: „Gasten binne altyd wolkom”. En as heit it seit, den'is it sa. Det er yn in gesin wol ris fen dy dingen binne to bipraten, wêr ’t men Ijeaver gjin frjêmd by hat, scil Jo mei my iens wêze. Mar oars den hoecht er nimmen om ’e doar stükjen to bliuwen, en kom gerêst yn, it is der sellich en en de krite Warkum hat Jo ïikegoed op it each, as hjarren dy’t lid binne. Hwet it wirk oanbilanget, ik scoe sizze frjeon, der kin neat op tsjin wéze, as sokke gasten dêr oan meidogge. It giet om it Fryske folk yn syn gehiel, en as den ek büten de krite warbere striiders komme mochten, den scil ek det de Fryske saek ten goede komme. Allinne scoe ’k dit er fen sizze wolle, in healürke skriuwles en in healürke lêz-les yn ’e fjirtsjen dagen mei in, siz mar: sechtich sauntich man, soil men net tofolle fen forwachtsje moatte. Oars scoe ’t wêze, as de krite büten de kritejounen kursussen organiseare kcoe mei in aparte learkrêft. Dêr scoe den ek eltsenien oan meidwaen kinne. Hwa wit, hwet plannen as de krite mear hat. Lit üs hope, det.de krite Warkum folie bilangstelling hawwe en hélde mei, sawol fen eigen as fen bütensteanders, en det men ek fen dy bilangstelling blyk jaen mei troch meielkoarren op to ar- beidzjen, elts op eigen wize, om to kommen ta it greate doel.: It fryske folk by to bringen it moaije, en frysk WORKUM. De treinenloop op het traject LeeuwardenStavoren en terug laten we hier volgen Leeuwarden Sneek Workum Hindeloopen Koudum Molkwerum Stavoren A Stavoren V Koudum Molkwerum Hindeloopen Workum Sneek Leeuwarden Omtrent bootaansluiting is nog niets naders mede te deelen. „Wynfear”, „Soi overijld tor” en»,,Jojan” Visch en Hengelacten. Voor aanvragen voor een visch- oi hengelacte wordt ter secretarie der gemeente Workum bureau Alge- meene Zaken zitting gehouden op Dinsdag 14 Augustus 1945, des na middags van 34.30 uur. vijf» zal alles straks te Londen nog nader uitwerken en tenslotte komt dan de definitieve vredesconferentie met ondertussen misschien nog weer een conferentie van de «grote drie» te Washington. Alleen de Duitse, herstelbetalingen worden niet als de laatste keer over een lange termijn in geld vastgesteld, maar onmiddellijk in de vorm van goederen. Momenteel hebben vele landen die immers broodnodig en wie weet hoe spoedig de wereld weer te kampen heeft met »de vloek van de overvloed». Voorzover er Duitse industrie blijft, zal die alleen mogen dienen om de Duitsers zelf een eenvoudige levens standaard te verschaffen en niet voor export Geldt dit laatste ook voor die fabrie ken, welke in het bezit van geallieerde fabrikanten zijn overgegaan Zo is bijv, het enorme chemische concern «I.G. Farbenindustrie», wellicht de meest grootse prestatie van de Duitsers op 1 is een heid. I lSens 68ste Jaargang ‘ring> zede- OFFICIËELE MEDEDEELINGEN uit- uilen ‘Burgemeester eiden ichte ‘-en Wethouders van Workum maken bekend, dat met in gang van 1 Septemder 1945 besloten is tot reorganisatie van de secretarie der gemeente. Dienovereenkomstig is benoemd tot secretaris der gemeente de heer D. v. d. Goot, die tot 18 Maart 1944 secre taris onzer gemeente was en met in gang van dien datum door de Duitsche autoriteiten werd ontslagen. Het Col lege verleende den heer D. v. d. Goot alszoodanig buitengewoon verlof met stilstand van jaarwedde voor den tijd gedurende welke de heer van der Goot belast zal zijn met de waarneming van het ambt van burgemeester der ge meente Wijmbritseradeel. In verband hiermede werd defi heer S. H. Jelgersma eerv.ol ontslag verleend als secretaris der gemeente. De heer Jelgersma werd benoemd tot commies der secretarie en plaatsvervangend gemeente secretaris. Het College stelt er prijs op te verklaren dat tot deze maatregelen reeds, na onderling overleg in 1944, was besloten bij de benoeming van den heer Jelgersma tot gemeente-secre- taris. De rang, waarin de heer Groenendal vele jaren werkzaam was, is bij de reorganisatie komen te vervallen. Dien tengevolge is den heer Groenendal eervol ontslag verleend. Hij gaat ons 1 September a s. verlaten. Het College gevoelt de behoefte tot den heer Groenendal bij zijn afscheid van de secretarie een woord van erken telijkheid te richten. Gedurende 36 jaren heeft hij de gemeente gediend met groote trouw. Wat dat beteekent hebben wij de laatste jaren op verschil lend gebied kunnen ervaren. Wij zullen hem blijven gedenken als de vriendelijke en steeds hulpv ardige ambtenaar. Wij wenschen hem nog vele goede jaren toe. Benoemd is tot commies ter secreta rie de heer F. S. Havinga, thans werk zaam ter secretarie te Sneek. Workum, den 10 Augustus 1945. Burgemeester en Weth. van Workum, W. M. Oppedijk van Veen. De Secretaris, S. H. Jelgersma, Wnd. BUITENLANDS OVERZICHT De eeuwige stad Rome is, pleegt men te zeggen, niet op één dag ge bouwd en hetzelfde geldt zeker ook voor het eeuwige ideaal van een we reld zonder politieke conflicten. De Potsdammer conferentie, waarvan we nu in eens de volledige oplossing van alle hangende kwesties hadden ver wacht, heeft tenslotte alleen een één stemmige behandeling van de versla gen vijand opgeleverd Tenminste voor zover we op het officiële communiqué kunnen afgaan. De oorlogsverklaring van Rusland aan Japan bewijst echter genoeg, dat er onder de roos zeker veel meer besproken is. Al heet de geschiedenis dan te leren, dat ze niets leert, zo zien we toch in de bepalingen van Potsdam een dui delijk streven om de fouten van 1918 te vermijden. Men zal in deze tijd van steeds verschrikkelijker oorlogswapenen niet wederom de Duitse generaals laten blijven en de Duitse democratie maar zijn gang laten gaan. Eerst zal het Duitse volk tot de ware democratie (de Westerse of de Russische moeten worden opgevoed. Nog niet zulk een eenvoudige taak als we horen, dat zelfs de wiskunde-boeken voor het Duitsche M.O. onbruikbaar zijn, wegens de Nazi-propaganda. die er is. Een centraal bestuur zullen de Duitsers dan ook niet mogen vormen, start. De hun tevens de allerlaatste de mooiste start te maken kans wordt ontnomen, om tussen de ding te nemen, gevolpd door „Anneke”, bondgenoten te stoken. „Wynfear”, „Soi t II”, „Njoid”, „Luc- Verder zal bij alles niet zo --i— te werk worden gegaan, als veelal na' 1918 gebeurde. »Eile mit Weile» zeggen had de de Duitschers zelf. Potsdam regelt dan voorsprong behaald - - voorlopig deonbedreigd te winnen, grens langs tweede nitief. Een ministerraad van de «grote 1 De twee schouwen welke na de 16 Sje sa, det hawwe wy wer hawn. De fekansje is om en wy sitte wer rêstich yn üs eigen hoekje om hwet op it forhael to kommen fen it reisgjen hwet wy dien hawwe. Ja, in minske kin himsels al hwet in lést op ’e hals helje. Ynsté det wy rêstich thüs bleaun binne, moasten en seoené wy nei de femylje om ütens. Jonge ja, det trof nou sa moai, nou’t it reisgjen net mear forbean wier. Né forbean wier it net, mar it is moardnerswirk wirden. Autobussen, spoaren, trammen en boaten, allegeare mear aS êfladen. Mear op- en tsjin elkoar oanhingje as stean, om oer sitten noch mar net ienris to praten. Derby komme den noch de lytse en greate rüsjes dy ’t men sa ünderweis meimakket, manich kear op fjuchtsjen óf. Headsaek is, men hat fekansje en om den by honk to bliuwen, giet ek al hwet min, hwent hwet seoene de minsken wol sizze. Né siz nou seis ris. En earlik, it docht in minske wolris goed, det men er ris üt giet. Det men ris hwet oars heart en sjucht as alle dagen. En al giet it reisgjen den noch net sa maklik, it mei grif wol in wünder hjitte det wy al wer safier binne. Det it al wer dwaenlik is, om nei forskate streken fen üs lan ta to reisgjen. In moanne of hwet lyn, moasten wy alles noch dwaen op in aide fyts, aimeast ien sünder bannen. Nou ride er al wer bussen, trammen, treinen en oan alle kanten wirdt der hird skript om alles wer goed yn oarder to krijen. En den, hwet geane wy nou rêstich op reis. Gjin eangstme mear for de fleanmesines, mar ek gjin eangstme mear, det wy ünderweis troch de moffen oppikt wirde, lyk as in moanne ef hwet lyn noch mar al tofolle barde. Hwet is det „frij” wêzen, dochs in greate skat, in nea genoch to weardearjen bisit. Lit üs det nea, mar den ek nea forjitte. Like min as wy forjitte meije, det dy frijheid kocht is tsjin in hege priis, djür bitelle mei it bloed en libben fen forskate minsken. Yn myn fekansje wier ik in deimanich yn ien fen de moaijste en rykste technisch^gebied^ in handen van parti- mers gekomen. Deze fabiieken zouden, meikwaardig genoeg, heel weinig van de bombardementen hebben geleden, I De bondgenoten hebben zonder twij fel getoond genoeg gezond verstand te bezitten om het Duitse gevaar voor altijd te bezweren en zich niet door onderlinge ruzie de winst van de oor log voorzover we dan bij een oor log van winst mogen spreken te laten ontglippen. Er rijst echter de vraagvergeten ze hierbij ook te veel hun kleine strijdmakkers, die naar verhouding evenveel hebben geleden en gestreden en daaraan het goed recht ontlenen op hun deel van de schadevergoeding. Aan welke conferen tie zullen zij ook weer eens mogen earen uen deelnemen Of is alleen San Francisco meiwïrkje voor ^un g°ed genoeg Het wordt Fryslan. Lit my eindigje mei ien fenzelfgevoel door de vernederende Nazi- fryske dichters, hweryn we de klokken liede hearre oer Fryslan. Fryslan ropt! De findels foar! Net mear drige, Yn ’e rige! Fol de kloft fen striders oan; Is üs folk syn kriich üntstoarn? War dy! Fries fen ’t aide skaei ’t Aide Heitelan is faei, ’t Wirdt fen folk en frjemd forskopt Foar de findels! Fryslan ropt! Mei groetenisse, KRITE-LID.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Friso nl | 1945 | | pagina 1