ft’
r-
Nieuws- en Advertentieblad voor
Workum en omliggende gemeenten
P
No. 20
o
s
To.
rt
3
o
z
o
O
3
Cfi
5
z
0
g
O
U
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
1 ff
i 2.
a
144
145
146
147
148
149
150
151
152
Fryske Brief XV1I1.
BONNENLIJST geldig van 11 t.e.m. 24 November ‘45
135 t.e.m. 141 800 gram brood
142, 143 200 gram bloem
1
68ste Jaargang
PREDIKBEURTEN
BURGERLIJKE STAND
PLAATSELIJK NIEUWS
geschikt acht
FRISO.
INGEZONDEN
J. de Vries, A. Visser en J. Smith.
Plaatst Uw familieberichten
Als bestuursleden van de alhier
opgerichte damclub zijn gekozen de
Verschijnt eenmaal per week
rc
3
to
a
r*
O
01
V
5
C
fï
S
Q.
n
CO
O
2
Z
rn
z
tz
H
n
o.
x<
Si
3
K)
Oo
O
o
3
O
7~
3
3
n
3
3
O
-I
01
CD
c
-I
m
X
o
WORKUM, Nov. 1945. Uit 31 sol
licitanten werd benoemd tot secretaris
van het Waterschap ,.Westergo’s IJssel
meerdijken” onze stadgenoot de heer
J. D. de Jager.
Benoemd tot klerk ter secretarie
alhier de heer H. Drost te Koudum,
thans volontair ter secretarie der ge
meente H.O.N.
KOUDUM. Voor het beroep naar
de Ned. Herv. Kerk te Alkmaar heeft
ds G, van Leeuwen alhier bedankt.
Zondag 11 November
Workum (R.-K.) Voorm. 7.30 uur Vroeg
mis. 10 uur Hoogmis. Nam. 3.30 uur Lof.
(Herv.) Voorm. 8.30 en 10 uur ds J. van
Veen. Nam. 2.30 uur ds G. van Leeuwen
van Koudum. Woensdagavond 7.30 uur
ds J. van Veen. Dankstond.
(Doopsgez.) Voorm. 10 uur dsG.de Groot.
(Geref.) Voorm. 9 uur Leesdienst. Nam.
7 uur ds A. J. van Djjk van Koudum.
(Bapt. Gem.) Voorm. 9.30 uur Dienst.
Nam. 2.30 uur ds P. Broer van Warns.
Dinsdagavond 8 uur Bidstond.
Heidenschap (Herv.) Nam. 1.30 uur: ds
J. van Veen. Woensdagmiddag 1.30 uur
ds J. van Veen. Dankstond.
Ferwoude (Herv.) Nam. 1.30 uur ds Mole
naar van Idsegahuizen.
Gaast (Herv.) Geen Dienst.
Hindeloopen (Herv.) Voorm. 9 uur en Nam.
2 uur de heer Tietema van Zurich.
(Doopsgez.) Nam. 2 uur da Treffers
(Geref.) Voorm. 9.30 uur en Nam. 2 uur
Leesdienst.
Koudum (Doopsgez.) Geen Dienst.
D 11, D 12 400 gram brood
Inzameling van kinderspeelgoed
voor de geteisterde gebieden.
Ons bereikte uit de zoo zwaar ge
troffen Betuwe het verzoek kinderspeel
goed in te zamelen en te zenden naar
de geteisterde gebieden van de Betuwe.
Met St. Nicolaas of met Kertsmis kan
dan eenige vreugde worden gebracht
bij die kleintjes die toch reeds zoo
veel moeten missen. Wij voldoen gaarne
aan dit verzoek. Hoewel wij na de
langdurige oorlog ook niet veel heb
ben toch willen wij gaarne van wat
ons overbleef iets afstaan aan die
kinderen, die niets meer hebben.
Hoe nuttig is het dat de kleintjes
wat krijgen om mee te spelen. U weet
uit eigen ervaring wat het beteekent,
wanneer een kind rustig kan spelen.
Ze zijn er dan volkomen in. En wat
zien wij als ze niets te spelen hebben.
Ze gaan slenteren door de in puin
iggende straten. Ge weet genoeg. Ge
wilt ons gaarne helpen.
Zaterdag 17 November tusschen 10
en 12 uur zal er gelegenheid bestaan
Uw speelgoedstukje af te dragen in een
lokaal van de openbare school. Een
of twee van de commissie-leden zal
daartoe aanwezig zijn. Vergeet dit ver
zoek niet. Het is een lichtstraal in het
leven der kinderen.
De N.V.H.H.A.R.K commissie
te Workum.
W1TMARSUM. Het is dit jaar 4
eeuwen geleden, dat Menno Siemons,
destijds abt aan dezelfde orde, waar
onder thans klooster en parochie hun
arbeid verrichten, zijn ambt vaarwel
zegde en een nieuwe leer predikte,
waaruit zich de Doopsgezinden ont
wikkelden.
Na een afwezigheid van ruim
51/, jaar keert uit Engeland terug onze
stadgenoot de heer Sj. Bouwman, ge
zagvoerder M. S. Reiger. In 1940 ver
trokken uit Zeeland, heeft hij al die
jaren voor de zaak der geallieerden
gevaren. Workum mag trotsch zijn op
die mannen, waarvan alleen voor de
scheepvaart vier uit onze plaats af
komstig zijn en wel de heeren F. Vlas,
H. Groenhof. J. Groenhof en Sj. Bouw
man, die allen wonder boven wonder
gespaard zijn gebleven.
Ds van Drooge predikant der
Doopsgez. Gem. MakkumPingjum
Witmarsum heeft het beroep naar
Haren (Gr.) aanvaard.
u dc bevrijding eenmaal een
i is het niet verwonderlijk,
u de grote gemeenschappelijke
vernietigd is, spreekt het wel
d it wij ons onze verschillen
MAKKUM. Beroepen bij de Ned.
Herv. Gem. alhier ds H. P. Huisman
te Reitsum.
Eenheid, Eendracht en
Samenwerking
Het is opmeikelijk, dat het woord
eenhe d, d tijdens de bezetting zo
vaak werd gebruikt om de gewenste
gemeenschappelijke houding van het
Nederlandse volk tegenover de bezet-
ti g aan te duiden, steeds minder voor
komt nu dbevrijding eenmaal
feit is I’oci -
w i ilt
vijand
If, dat wij ons onze verschillen
duidelijker bewust worden. Slechts
ivoor de oorlog geen geestelijk
hoogstens een belangenge-
productie, betere kwaliteit, en betere
sociale toestanden. Op deze wijze zal
de tuinbouw zich niet alleen herstellen,
maar ook uitbreiden.
De Nederlandsche Tuinbouw
aa den oorlog.
Radiorede van Ir. A. W. van de Plassche.
De tuinbouw omvat niet alleen de
teelt van groenten en fruit maar ook
die van bloembollen, bloemen en hoo
rnen. Beide categorieën kunnen, de
een voor de voeding, de ander voor
de veraangenaming van het leven niet
gemist worden. Naast het binnenlandsch
belang vau den tuinbouw staat dat van
den export, die voor den oorlog onze
producten over de geheele wereld ver
spreidde. Het spreekt bijna vanzelf,
dat de oorlog zijn invloed ook op den
tuinbouw heeft doen gelden de voor
naamste gebieden in Walcheren, Venlo,
Lent, de Betuwe en Noord-Limburg
zijn zwaar getroffen, mede door het
aanleggen van fortificaties, vliegvelden
en dergelijke. Naast deze directe schade
is er nog een grootere, ontstaan door
gebrek aan meststoffen, ziektebestrij-
dingsmiddelen en werktuigen, waarbij
tenslotte nog komt het tekort aan
arbeidskrachten.
p deze wijze, dat de Nederlandse
eging de eendracht wil bevor-
.sen die groepen, die het in de
ho f p'i ten van de Nederlandse poli-1 zj:n
tiek eeus zijn voor een program van|en
herstel en vernieuwing.
Uit een dergelijke eendracht ontstaat
de macht, die niet op geweld maar op
innerlijke overtuigingskracht berust en
die op den duur beter tegen de stor
men van de tijd bestand is, dan welke
andere macht ook.
Door dit alles is de kwaliteit van
onze producten achteruit en de export
verloren gegaan. Men is Holland ech
ter niet vergetener is reeds contact
tot stand gekomen tusschen onze ex
porteurs en buitenlandsche afnemers.
De producten van den tuinbouw leenen
zich bij uitstek voor export, zoodat
I het zeer belangrijk is de productie in
i vroegeren omvang te herstellen
indien mogelijk sterker te ontwik
kelen. Als factoren die hierop van
invloed zijn, kunnen genoemd worden
het tempo van herstel van de getrof
fen gebieden, de beschikking over
meststoffen en andere hulpmiddelen
en de verhoudingen op de arbeidsmarkt.
Naast hetgeen verloren is gegaan»
is er toch veel behouden gebleven,
nl. dat de behoefte aan de producten
van den tuinbouw onverminderd is.
Uit een en ander blijkt, dat vele
omstandigheden veranderd zijn, het
geen tot het gevolg heeft, daf wij in
de toekomst anders en minder conser
vatief moeten werken, vooral in ver
band met het herstel van onzen export.
Een technisch en economisch verant
woord product zij ons streven. Hierbij
moet men er voor waken, dat de toe
stand van voor den oorlog niet weer
keert. Toen werd er voor lagen prijs
afgeleverd, maar was regeeringssteun
noodig om den tuinbouw voor de
grootste armoede te bewarenwij
moeten nu tot een beteren opzet van
het geheel komen. Om een juiste be
drijfseconomie te bereiken en om het
aanbrengen van technische verbeterin
gen mogelijk te maken, moet zeer veel
aandacht worden geschonken aan de
vergrooting van algemeene ontwikke
ling en vakkennis van ondernemer en
arbeider. Hiervan is alles te verwach-
J rT
ya
Crq
2.
5?
r
lig
•I
3
j
3 O
5 off
r n
t B
w
X
’•o
q 2
r
3
1 O
w
■V
J rt
b
O
schappelijke bevrijding
wust heeft gelaten,
gezamenlijk voor een
gestreden en niemand, die
2 Nov. Hedenavond vergaderde
de Zangver. >T.A.V.E.N.U.<. Met het
bestuursvoorstel om den heer G. Kas
persma alhier, als dirigent te benoemen
konden alle leden zeer goed accoord
gaan. Verder werd besloten om de
zangrepetities serieus ter hand te nemen,
terwijl een ledenwerfcampagne gevoerd
zal worden.
Wij wensen >T.A.V.E.N.U.« veel
succes met haar voornemen en ver
trouwen dat zij onder de bekwame
leiding van den heer Kaspersma spoe
dig haar prestaties zal laten hooren.
Voetbal.
5 Nov. Op een moeilijk bespeel
baar terrein vond Zaterdag j.I. de
belangrijke wedstrijd Workum— Stavo
ren plaats. Kort na den aan vang maakte
rechtsbuiten van Wieren een zeer fraai
doelpunt. Spoedig echter toonde mid
denvoor Groenhof van Stavoren zich
een speler van klasse, door op handige
wijze de stand op 11 te brengen.
Van Wieren zorgde er echter voor
dat Workum andermaal de leiding
nam. Fel kwam Stavoren nu opzetten,
waarbij vooral het goede spel van de
voorhoede opviel en de gelijkmaker
dan ook niet uitblijven kon. Toen
kort hierop de rechtsback van Stavoren
blijkbaar meer voor handbal dan voor
voetbal gevoelde, bezorgde dit tragische
oogenblik voor genoemden speler Wor
kum door een strafschop, op de juiste
wijze door Slootjes genomen, opnieuw
de leiding 32.
Na de rust waren het vrijwel geregeld
de gasten die in den aanval waren en
zich beslist de meerdere toonden, doch
dit overwicht slechts in één doelpunt
uitdrukten. Eindstand 33.
Met dezelfde stand eindigde de te
Warns gespeelde wedstrijd De Valken
H.V.C. Heeg, terwijl HielpenOever-
zwaluwen Koudum een 40 overwin
ning voor de Hindeloopers opleverde.
153, 154 2 kg aardappelen
B 11, B 12
B 13 1 kg aardappelen
A 14 2 liter melk
B 14, C 14 3‘/2 liter melk
yn to (krijen, under musikale lieding
fan ’e Hear Hooghiemstra. Ek wiisde
de foars. yn syn iepeningswird op
hwat briefskriuwer yn ’e „Friso” lang-
lêsten foarstie hoe moai as it wêze soe as
de krite alle lju ris under har dak
naem. Wolnou, dit is in joun foar
allegearre. Hjirnei waerd troch de 2e
skriuwer de Notulen foarlêzen fan ’e
foariche gearkomste.
It sjongen waerd ynset meiIt
Heitelan. Dit wier frij goed bikend koe
men wol merkbite. Minder goed bikend
wiene >War dy< fan Fedde Skurer, dat
sa tige moai is, foaralek foar in mingd
Sjongkoar. It minder bikende>Êala
fria Fresena» hwat bitsjutHet >Edele
frije Frysland» en >Frysk bloed, tsjuch
op!< (Öare wurden en oare wize as
»’t Frysk Folkslietc). Dizze stikken
moasten faker rippeteart wurde. Master
wist er lykwols mei om to springen.
Hy liet earst de froulju sjonge, en dan
de manlju en dan meiinoar. In aer-
dichheit helle d’er üt do ’t er in stik
of hwat froulju der üt pikte om op it
platfoarm to kommen, en it allinneto
sjongen. Minder waerd it, do ’t er dit
folgje liet troch in stik of hwat manlju,
dy ’t lykwols >It feintsje fan Menaem
dêr tige moai foarsongen. Fansêls
koene we de hiele joun net sjonge,
mar der wier for goede ófwisseling
soarge.
Jiffer Trijntje v. d. Meer en Jiffer
Sj. Oppehoek balden elts in moaije
foardracht en it petearke fan Berend
en Willemke (B. en W.) spile troch
Willy Wiersma en Wiepy de Boer en
de biwaerskoallejuffrouw Griet Wiersma,
foei der tige yn. As er efkes skoft
balden waerd, sparge de Hear A
Westerhuis wol foar in fleurig stik
mesyk. It ien mei it oar is dan ek in
tige moaije joun west, en aid en jong,
sy balden ’t aerdich oan ’e gong.
It roun al nei oalef ure, do ’t de
foarsitter miende d’er in punt efter
sette to moatten. Hy wiisde noch op
it wolslagjen fan dizze joun en sei ta,
dat it bistjür plan hie, om noch ien
of misskien twa sokke jounen halde
to sillen. Teffens die er meidieling
dat de gearkomsten fan ’e krite om ’e
14 dagen balden wurde op Woansdei-
tojoun yn „Ons gebouw". Oer 4 wiken
sil der in foardrachtenkriich halden
wurde, fan ’e leden ünderelkoar wer’t
pryskes oan foarboun wurde. Dêr sil
dan ek foar safier de romte it talit
frije tagong wêze De meiwirkers oan
dizze joun waerden bitanke, en nei it
sjongen fen „Jounsang” Gez. 180l
gong de 2e skriuwer P. v. d. Tuin üs
foar yn tankbea.
Inkelde nije leden lieten har foart-
daliks nei ófrin ynskriuwe, sadat it
ledental op de 150 tagiet.
In kearmanich efter elkoar, haw ik, it iene en oar skreaun oer üs
aide toerklokken, (dy’t spitich genoch, oan ’t nou ta, noch net boppe
wetter binne.) En ik miende grif, dat ik alles hwat deroer to skriuwen
wie, byenoar fandele hie. Hwat ik derta net öf- en neisneupt ha,
stekt net sa lyk. Ik wie seis, ja dat is earlik wier, best tofreden oer hwat
ik foun. Mar nou blykt it dat ik de hiele ikker dochs net öfswyle ha,
hwant der is yn in forgetten hoekje, hwat lizzen bleaun, hwat wichtich
genoch is om er hwat oer to sizzen. Neffens ik yn it foarste stik skreau,
soe de lytse klok, getten wêze yn 1706. Dit jier stiet ek yn „De geschie
denis van de stad Workum”. Mar nou in deimanich lyn, krige ik in stik
ünder ’e eagen, skreaun troch üs, sa jong forstoarne Boargemaster Wa-
genaar. Selden hat Warkum in Boargemaster hawn, dy 't sa ’n bulte mei
üs stêd op hie en safolle war dien hat om Warkum foarüt to bringen. Hy
hat hiel hwat oer üs stêd skreaun en dat hy de aide klokken deryn net
forgetten hat, lit him wol tinke. Hwat de greate klok oanbilanget, skriuwt
hy wol frijwhet itselde, as yn it hjir boppe neamde boek stiet, mar mei
de lytse klok stiet de sack al efkes oars.
Hy skriuwt dit: „De-kleine klok in 1616 vergoten, draagt behalve het
stadswapen tot opschrift: „Anno 1616. In Aprillus Sonder Verdrieten,
Dede die stadt Workum'Mij Vergieten,
Door Hendrick Wegewart Op Dat Pas
Doen lek Jar Toe Voren Vergoeten Wast.”
Ik nim foartdaliks oan, dat it is, sa ’t it hjir stiet, hwant Boargem.
Workum
Van 1 t.e.m. 7 November 1945.
GeborenAnne zv Hajjte Wouda en
Dieuwke Boersma.
Gehuwd: Jan Kortlever, 23 jrteKoudum
en Hinke Tjerkstra, 19 jr te Workum.
Overleden: Geene.
Woansdeitojoun. De Fryske folks-
sjongjoun is foar de Krite „Warkum”
fan it Kr. Fr. Seiskip in great sukses
west. In greate kliber folk wie opkom-
men, sadat „Ons Gebouw” alhiel
biset wie.
Om 8 üre iepene de foarsitter mas
ter Terpstra dizze bijienkomst mei
sjonge to litten Ps. 65 vers 1, lies
Ps. 150 foar, en gong üs foar yn gebet.
Nei in tige hert’lik wolkom hjitten
to hawwen, fortelde er üs, hwat it
doel fan dizze joun wie, nl om biwent
to reitsjen mei de eigen, moaije Fryske
klanken fan it fryske liet. In
folk dat net sjonge kin is gjin folk, hee«r“fh.\‘^sen“ F? Vo A'lzanT w"
mar in folk dat wol sjongt dat libbet- - --
ek. Dêrby binne de wizen fan sommige
lieten net al to goed bikend. Dizze
WARNS. Koartlyn is hjir in Fryske
Rounte oprjuchte. Bistjürsleden binne
J. Schouwstra, P. D. de Vries, S. Tj,
Dijkstra, Jetske de Boer en Rimke
Huitema.
ons volk onbej dat to skriuwen. Hwer habbe hja dat nou dochs wei? Hwa yn Warkum
Wij hebben kat dat dy man wys makke? Ja, Ja, sa is it! En ik wie al lang fan doel
zaak geleden enj west, om der ris hwat fan to sizzen, mar dan tocht ik ek wer, eijiou lit
daaraan
heeft deel gehad zal dat licht ve?L
Daarom wordt er veel gesproken overt
samenwerking: van partijen, van vak
centrales, van centrale organisaties,
van nationale verenigingen. Maar
„samenwerking” is een woord, dat tot
veel en tot weinig kan verbinden
Voor de oorlog werd er ook samenge
werkt op allerlei terrein, maar het
resultaat was, achteraf beschouwd, zeer
weinig bevredigend, De organisatorische
vorm, die bepleit wordt is de federatie,
die samenwerking toelaat op de ter
reinen, die men voor samenwerking
geschikt acht en die toelaat elke zaak,
die men niet gemeenschappelijk wenst
te doen, buiten het terrein der samen
werking te houden.
De overgrote meerderheid van ons
volk wil meer het heeft geen bezwaar
tegen de verscheidenheid, waar deze
op geestelijk terrein gewenst is, maar
het komt in opstand tegen het vast
houden aan oude vormen, wanneer de
eigenlijke grond daarvoor is weggeval
len het wil meer dan het tot weinig
verbindende slagwoord „samen werking”.
Het wil, wat in deze tijd noodig is
eendracht. 1 Eendracht om aan de ge
weldtge moeilijkheden, waarvoor ons
volk geestelijk en stoffelijk staat, het
hoofd te kunnen bieden en daarmede
de bereidheid om van eigen belangen
en eigen stokpaardjes afstand te doen.
Eendracht is een eis, die gesteld wordt
aan de samenwerking, waaraan men
zich maar niet zo kan onttrekken.
Eendracht eist eenheid in het nodige,
ook al kan zij verscheidenheid in het
b'jkom-tige toelaten.
Eendracht vraagt om een gemeen
schappelijk standpunt in een aantal
hoofdzaken, waardoor een basis V’n
vertrouwen is gegeven, die het opgeven
van eigen machtsposities voor gemeen-
schippïltjke bestuursorganen toelaat
Het is
Vólks!
deren
vanzt
weer
zij. d
tehui
meenschap hadden, of die door de
vertegenwoordigers van het geestelijk
tehuis sterk zijn teleurgesteld, lopen
nog achter de eenheidsleuze aan, een
deel van de jeugd, een deel van de
vakbeweging. Maar de bewegingen opt
«ei.ei lenheid zullen niets meer blijken Wagenaar, wie foral yn dit soarte fan dingen, in tige sekure baes. Lit us
e z n d.n ee» nieuwe ""te ’aast nou in spelde by stekke en tjirders rèstich Mwachteje oan de de.,
zijn dat üg klokken wer ^,5 komme.
andere groepen. E11 nou in oar forhaei. As men sa lyk as ik, graech ris neisneupt
Bonkaarten KD, KE 512.
235, 236 800 gram brood
237, 238 200 gram bloem
250 gram rijst of kindermeel
1 rantsoen gebak
70 gram beschuit
500 gram suiker
250 gram boter
125 gram margarine
200 gram kaas
100 gram chocolade of suikerw.
6 liter melk
150 gram vleesch
lj<g aardappelen
E 11 250 gram rijst of kindermeel
Tabakskaart Q 413.
05, 06 2 rantsoenen tabaksartikelen
Bonkaarten KA, KB, KC 512.
123 1 doosje lucifers
1 rantsoen gebak
70 gram beschuit
400 gram suiker
125 gram boter
250 gram margarine
125 gram margarine
200 gram kaas
100 gram chocolade of suikerw.
150 gram vleesch
400 gram brood
dat üs klokken wer thüs komme.
En nou in oar forhael. As men sa lyk as ik, graech ris neisneupt
Toch s het met waar, dat de ge-(; ^wat def ga foar en nei oer Warkum skreaun is en skreaun wurdt dan
meenschappelijke druk en de gemeen tink ik wojrjs by my seis: Ho komme de minsken der nou dochs by om
hebben) hat dat dy man wys makke? Ja, Ja, sa is jt! En jk wie,al lang fan doel
mar rïnne"’hwat kin my det ek skele, lit ik de minsken mar net wizer
'rieten I meitsje. In pear brieven dy ’t ik al schreaun hie, en al by Gaastra wiene,
haw ik forskuorre litten. Hwant net wier, fen hwat net is, komt ek gjin
praet tan. Safier wie ik dan en earlik ik hie er frede mei, oan
joun ta. Ik krige een boekje yn ’e hannen, mei hwat oer Warkum er yn
fensels, mar hwat der yn stiet noasket my net to bést. Nou is ’t üt, sei
ik yn my seis. Ik gau in stikje potlead socht, (hwent dat moat hjir by
üzes altyd opsocht wurde. Of it wiif hat it brükt foar de bonnen, of ien
fan de bern hat er mei dwaende west) en sa rekke ik oan ’t skriuwen.
It is net myn doel om hjir alles oer to nimmen hwat ik léze nha, ek
gjin nammen fan boeken en skriuwers, ik wol jimme allinne mar hwat
freegje. Der geane wy dan. Is it jimme wol bikend, dat it yn Warkum de
gewoante is, dat jongelju dy ’t har nei trouwen sette, dat dy in pear
klompkes meitsje litte, mei beide nammen er yn? Dat dit de jonge man
syn earste presintsje is oan syn wyfke Dat dizze klompkes fan stiengüd
to Warkum makke wirde? De man dy ’t dat skriuwt, fynt it spitich dat
it gjin houtene klompen binne, hwant dan soe men se brüke kinne.
Wisten jimme fan dizze gewoante, lêzers? Nou ik net hear, ik bin
derom mar danich bliid, dat ik it nou seis lézen haw.
Yn de brief fan nije wike een oar getal.
Zaterdag 10 November 1945
Verantwoordelijk voor de geheele inhoud
B. GAASTRA, D 36, Workum
Uitgave vanFa. T. GAASTRA Bz
te Workum - Tel. 45
