Workum en omliggende gemeenten
Nieuws- en Advertentieblad voor
Sportkrabbels
Zaterdag 8 December 1945
PLAATSELIJK NIEUWS
GEMENGD NIEUWS
FRISO.
INGEZONDEN
BURGERLIJKE STAND
PREDIKBEURTEN
9.30 uur Dienst.
Uitgave van: Fa. T. GAASTRA Bz.
te Workum - Tel. 45
Verantwoordelijk voor de geheele inhoud
B. GAASTRA^ D 36, Workum
GAAST. De revue „Lyts doarp yn
rüzige tiid” heeft hier een overweldi
gende belangstelling gehad. Het stuk,
Workum
Van 27 November t.e.m. 5 December 1945.
GeborenVeronica Geertruida Maria dv
Hajje van der Werf en Anna Hillegonda
Zeinstra.
Gehuwdgeene.
Overleden: Johannes Bijvoets, 76 jr,_wedn.
van Hendrina Boersma; Ijsbrand Kramer,
45 jr, echtgenoot van An Koojj, overleden
te Sneek.
WORKUM. Na vergelijkend ond -
zoek is aangewezen’als candidaat ;v
numerair bij de Belastingen en
zoodanig toegelaten tot de Rijksbelas-
tingacademie te Rotterdam onze stad
genoot de heer K. van der Goot.
Zondag 9 December
Workum (R.-K.) Voorm. 7.30 uur Vroeg
mis. 10 uur Hoogmis. Nam. 3.30 uur Lof.
(Herv.) Voorm. 9 en 10.30 uur ds J. van
Veen. Nam. 5 uur ds J. Loos.
Alle diensten in „Ons Gebouw”.
(Doopsgez.) Voorm. 10 uur ds G. de Groot.
Na afloop van de dienst vertoeving voor
het kiezen van een kerkeraadslid.
Woensdag 12 Dec. ’s avonds 8 uur, ds
T. O. Hijlkema van Amsterdam spreekt
over „De beginselen der oude Doopsge
zinden en hun betekenis voor onze heden-
daagsche broederschap.”
(Geref.) Voorm. 9.30 Lezen. Nam. 4 uur
ds Hoek, van Gaast.
(Bapt. Gem.) Voorm.
Nam. 2.30 uur Lezen.
Dinsdagavond 8 uur bidstond.
Woensdagavond 8 uur Zusterhulp.
Heidenschap (Herv.) Nam. 1.30 uur: ds
J. van Veen.
Ferwoude (Herv.) Nam. 1.30 uur ds de
Reus van Schraard.
Gaast (Herv.) Geen dienst.
Hindeloopen (Herv.) Voorm. 9.30 uur en Nam
2 uur ds S. J. Wouda.
(Doopsgez.) Voorm. 10 uur da Treffers,
van Staveren.
(Geref.) Voorm. 9.30 uur ds C. Jansen.
Nam< 2 uur Leesd'ienst.
Koudum (Doopsgez.) Geen dienst.
werkzaamheden en in Mei
moesten zij nagenoeg geheel opnieuw
worden aangevangen van het weten
schappelijk archief in Wageningen
was een deel verloren gegaan en uit
het laboratorium waren alle instrumen
ten ontvreemd. Tegelijkertijd bereikten
de Commissie tal van berichten, waar
uit een groote toename van het onge
dierte bleek, vooral in de gebieden,
die door inundatie en oorlogshandelin
gen reeds veel te lijden hadden.
Veel is reeds tot stand gekomen,
maar het gestelde doel is nog niet
bereikt. De ervaring heeft geleerd, dat
de beste resultaten verkregen worden
door streeksgewijze bestrijding. De
genoemde Commissie heeft bij voor
keur van deze methode gebruik ge
maakt. Inlichtingen kunnen ingewonnen
worden bij haar Secretariaat (dat tijdelijk
is gevestigd in het Ministerie van
Landbouw Visscherij en Voedselvoor
ziening, Bezuidenhoutscheweg 30, Den
Haag) of bij den. Plantenziektenkun-
digen Dienst te Wageningen.
Fryske Brief XXII.
En sa steane der nou in Neurenberg-in rige mannen foar de rjuchtbank,
dy ’t hiel hwat op har kerfstok hawwe. Men neamt har nou: „oarlochs-
misdiedigers” mar jierren oan ien hawwe hja de hege hearen west.
De lieders, dy ’t mei noch inkelde oaren, dei yn, dei üt, de miljoenen
yn har lan, oanfiteren om de striid nea op to'jaen. Né, fjuchtsje, earmoed
lije en sa mear, hwant sadwaende soe de oerwinning kommemoatte. Hoe
greater it leed, hoe swierder it lijen, safolle moaijer de oerwinning. Och,
och, hwat hawwe hja stik foar stik wol foar de radio stien Jn swetsen,
to gülen en to halten, to skelden en to drigjen. Hja laken om hwat de
fijan ut ’e wei sette. Dat dy mei greate kloften fleanmisines boppe it lan
kamen en frachten bommen delkeildendat nacht en dei troch, stedden
en doarpen mei de groun lyk makke waerden, dat tüzenen minsken dertroch
dea rekken, hwat hindere it harren? Hja soene dochs de kriich winne
en dan soe alles moaijer en greater opboud wurde, as it ea west hie.
Jonge, ja sa soe ’t komme. Mar ek doe de hearen it al lang yn ’e noas
hiene dat hja de kriich forlern hiene, gongen hja mar stiltsjes wei troch,
mei de minsken hwat wys to meitsjen. Jierren hawwe hja foar har folk
stien as de lieders, as de minsken hwer it folk op fortrouwe koe yn foar
en tsjinspoed. Mar doe ’t de slach forlern wie, en it folk yn need siet en
syn ïieders nédich hie, doe binne hja ütpike de helden. Ut ’e wei krüpt
en inkelden hawwe har seis mar nei de oare wrald holpen. En hwat er
fan de ienrus sa greate macht oerbleaun is, stiet nou yn Neurenberg foar
de griene tafel. Mar dat is fansels, de iene fielt him ünskuldiger as de
oare. Stiver neat gjin kwea fit ’e wei set, nimmen fan harren. Ei né,
kwea hawwe se gjin ien fan allen sahwat- ütheefd. O, guont né hear, hja
hawwe noch wolrus warskóge, dat it einlings rjucht forkeard wie, hwat
er yn de kampen en sa mei de minsken dien waerd. Hja fiele har sa
ünskuldich as in berntsje dat pas to wrald komt.
Mar it is mar sa ’t it is, de hearen wurde der alhielendal net as
de fjüroansetters en stichters fan safolle kwea bihannele. As men dat sa
lést, dan wurdt er noch hwat noed en soarch foar harren stien. Men soe
stiver sizze, om it de hearen sa goed mogelyk nei ’t sin to jaen. Miskien
hinget er wol sa’n kaertsje mei„Zijt gij tevreden zegt het anderen,
hebt gij klachten, zeg het ons." Wis de hearen hawwe der wol geriif.
Koptelefoans om better liisterje to kinnen. It iten wurdt de hearen kreas
yn ’e seal brocht en as hja net rjucht by ’t spul binne, dan komt de
dokter dy ’t oardielet of ’t hja yn ’e seal bliuwe kinne, of op béd moatte
o'm hwat to rêsten. Wylst de rjuchters de biskuldigingen oplêze sitte de
„beklaagden1' seis mei in boek foar har en dogge mar krekt of 't de hielé
saek harren neat oangiet. Hja fiele har sa ’t skynt noch altyd de hege
hearen, fan in jiermanich lyn.
It liket hast wol, dat men dizze lju, dy’t er oan mei holpen hawwe,
dat tüzenen minsken, de dea yn dreaun binne, better bihannele wurde, as
immen dy’t syn kat dea kneppele bat. Wis it roait nearne op en as wy
it om it sizzen hiene, dan seine wy grif: mar koart om ’e hoeke mei dat
spul, ek mar yn ’e gaskeamer. Of oars mar kampen, lyk as hja hiene.
‘Soene wy dat wolle Wer deselde toanielen .en bylden as yn de fiif jier
dat hja de baes spilen en noch slimmer as bisten hüshalden
It liket soms wolrus dat wy hwat fan harren oernommen hawwe,
mar folie goeds is it net.
Ik hoopje dat wy wizer wéze sille as hja wiene.
Begrafenisrechten.
Burgemeester en Wethouders van
WORKUM brengen ter kennis van
belanghebbenden, dat vanaf 26 Novem
ber tot en met 15 December a s. ter
Secretarie in de gewone kantooruren,
gelegenheid bestaat tot het betalen
der grafrechten,
Na laatstgenoemden datum zal over
het bedrag per postkwitantie worden
beschikt.
Workum, 21 November 1945.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
W. M. OPPED1JK VAN VEEN.
De Secretaris,
S. H. JELGERSMA Wnd.
dat een prachtige terugblik gaf over
de wrede oorlogsjaren, was mooi ge
schreven en bovendien zaten de spelers
uitstekend in hun rollen. Mocht het
zijn dat aan enkele plaatselijke voor
vallen en personen minder aandacht is
besteed dan mogelijk verwacht werd,
toch is met de gekozen tafereelen een
knappe greep gedaan uit die „rüzige tiid”.
Met deze revue zon zeker ook in aii.'ere
plaatsen nog menig succes te behalen
zijn.
HINDELOOPEN, December 1945.
Tot Directeur van de Gemeentelijke
Vischafslag alhier is met ingang van
1 December j.l. benoemd de heer R.
Stallmann te Hindeloopen.
29 Nov. Hedenavond hield de
Ijsclub Hindeloopen* haar jaarverga-
derng in café >De Zwaan* alhier.
Besloten werd voor het komende
w'nterseizoen in de eerste plaats,
wanneer daartoe gelegenheid bestaat,
een estafette rijderij te houden, terwijl,
voorts nog een hardrijderij op het
programma staat, waarvoor f 180.
aan prijzen wordt beschikbaar gesteld
I voor mannen en een rijderij voor
3 Dec. Nad it gisterochtend n
verschillende kerkdiensten de in deze
oorlog gevallen strijders herdacht warr
had te 12 uur op het „nieuwe kerkhof''
bij de graven der Engelsché v! s
een herdenkingsdienst plaats, e
door een groote menigte werd bijge
woond, o.a. de voltallige gemet- :rr:
en verschillende geestelijken. De Edel-
Achtb. Heer Oppedijk van Veen, Bur
gemeester dezer gemeente, sprak een
treffende rede uit, waarna namens het
gemeentebestuur een groote krans en
bloemen gelegd werden bij de 9 een
voudige van houten kruisen voorziere
graven. Het Hervormd kerkkoor bracht
een uit het Engelsch vertaald gezang
ten gehoore. Met het „Onze Vader”,
ook in ’t Engelsch, besloot dc Wel-
Eerw. Heer Ds. J. Loos deze plechtige
herdenking.
3 Dec. Zaterdag j.l. werd door
de Athletiekverecn. Vitesse” te Leeu
warden de traditioneele loop door Hiv-
zum gehouden De bekende Frhsche
lange-afstand-looper J. Walstra v; u
„Vitesse”Leeuwarden, won in z’n klasse
met grooten voorsprong in een tijd van
9 min. 41.2 sec.
In de klasse voor niet K N. A. U.-
leden werd no. 1 onze plaatgenoot
J. Sj. IJbema in 10 min. 45 6 sec.
Steunfonds werd zonder stemming aan
genomen, evenals het voorstel om de
levering aan derden met 5 jaar te
verlengen.
De voorzitter dankte de aftredende
leden van het bestuur, van wien de
heer R, Falkena te Woudsend, die 24
jaar als hoofdbestuurslid en commissa
ris de C.A.F. heeft gediend, ajs lid van
verdienste werd benoemd. De heeren
spraken aan het einde der vergadering
woorden van afscheid.
Streeksgewijze bestrijding van
ratten- en muizenplagen.
Het inzicht, dat een doeltreffende
bestrijding van ratten en muizen
slechts mogelijk is bij gezamenlijk
optreden, heeft, in het voorjaar van
1944, geleid tot de instelling van de
»Commissie inzake de bestrijding van
ratten en muizen*.
Reeds in den zomer van dat j^ar
mocht het gelukken in verscheidene
deelen van ons land de veldmuizen-
plagen krachtig te beperken. De
oorlogshandelingen in September 1944
maakten evenwel plotseling een einde
aan de
ciële kringen hieraan aandacht wordt
besteed. Er zitten aan deze kwestie
evenwel zoveel kanten, dat een beslis
sing stellig niet gemakkelijk is. Een
schijnoplossing, zoals een algehele
vrije Zaterdagmiddag is niet voldoende.
Aan de meeste wedstrijden gaat een
vrij lange reis van verschillende deel
nemers vooraf, zodat een enkele vrije
middag te weinig tijd biedt. Er zal dan
ook radicaal een werkweek van vijf
dagen moeten worden ingevoerd. Men
zou, wanneer de herstel- en opbouw-
werkzaamheden dit eisen, het nadeel
van een kortere werkweek kunnen
ondervangen door op de overige vijf
dagen iets langer te laten werken.
De meeste sportmensen zouden on
getwijfeld de totstandkoming van de
Sport Zaterdag toejuichen, leder heeft
dan immers de gelegenheid om sport
te beoefenen en tevens om een vrije
dag te besteden aan het gezin en de
persoonlijke liefhebberij. In de tweede
plaats zou de eenheid in de sport in
belangrijke mate kunnen worden be
vorderd. Er zullen, wat dit laatste be
treft, nog wel enkele andere bezwaren
uit de weg moeten worden geruimd,
maar wanneer inderdaad de wedstrijd
sport naar de Zaterdag zou kunnen
worden verschoven, zou al een heel
lastig obstakel zijn verwijderd.
De verdere ontwikkeling wordt met
belangstelling tegemoet gezien door
ieder die het wèl met de sport meent.
Wetenswaardigheden.
Wie wel eens een wielerwedstrijd
gezien heeft, weet ook hoe snel en
handig de renners een nieuw bandje
kunnen omleggen. Dat is niet altijd
zo geweest. In 1891 b.vtijdens de
wegwedstrijd Parijs— Brest had een
renner hier bijna een half uur voor
nodig. Hij won de wedstrijd niet
In het Bondselftal dat de eerste
internationale wedstrijd speelde (6 Fe
bruari 1894 te Rotterdam tegen de
Engelse club Felixtowe) was ook op
gesteld de latere minister Kan. In de
beginjaren van de voetbalsport vinden
we trouwens meer namen van knapen,
die later hele Pieten zouden worden
Jhr. D. E. van Lennep, later gedepu
teerde van Noord Holland, Drooglever
Fortuyn én de Monchy, die later
burgemeester van resp. Rotterdam en
Arnhem zouden worden, om er maar
een paar te noemen.
De eerste moderne Olympische Spe
len werden in 1896 in Athene ge
houden. De Marathonloop vormde voor
het Griekse publiek een hoogtepunt,
omdat een landgenoot, Louis, als eerste
het stadion binnenkwam. (Tijd 2 uur,
55 minuten, 20 seconden). Het verhaal
wil, dat de Griekse Koning in zijn
enthousiasme de laatste ronde, in het
Stadion, met de winnaar meeliep.
HET RIJWIEL DER TOEKOMST
Volgens de Nieuwe Haarlemsche
Courant hebben Britsche producenten
verklaard, dat zij binnenkort een be
langrijk gewijzigd rijwiel op de markt
zullen brengen. Zoo is de welhaast
klassieke kettingaandrijving verdwenen
en hiervoor in de plaats komt een
drijfas. Verder gaat de >stroomlijn<-
methode zich nu ook van het rijwiel
meester maken. De stangen en de
draden voor de handrem, de dynamo
en de kop van de lamp, het achter
licht, de bel, zijn gebouwd in het frame
of de spatborden. Dit zal van grooten
invloed zijn op het uiterlijk van onze
toekomstige fiets. Daarenboven is er
ergens in het frame een slot gecon
strueerd met een zoo snelle volauto
matische* werking, dat men zijn rijwiel
maar behoeft neer te zetten, of het
valt op slot en alleen de eigenaar kan
het weer ontsluiten 1 Ook wordt er
druk geëxperimenteerd met een nieuw,
uitermate licht, plastisch materiaal,
dat het staal, waarvan ons rijwiel tot
nu toe werd gemaakt, moet vervangen.
Dit is hetzelfde materiaal, waaraan de
beroemde Mosquito-vliegtuigen hun ge-
vechtswaarde ontleenden. Moet een
dergelijke fiets schoongemaakt worden,
dan behoeft men er slechts den tuin
slang op te richten roesten is uitge
sloten. De ervaringen gedurende den
oorlog schijnen tot verwezenlijking te
leiden van den alouden droom van
iederen wielrijderde band, die niet
lek kan worden, De proefnemingen
verkeeren volgens het blad in een ver
gevorderd stadium.
Het is niet voor de eerste maal dat
men meende een verbeterde constructie
voor de fiets gevonden te hebben,
maar tot dusver zonder veel succes,
immers een lichte bouw blijft de eerste
eisch. Bovendien zullen de gebruikers
en vooral ook de fabrikanten de kat
uit den boom willen kijken, want het
bovenomschreven rijwiel zou een revo
lutie brengen in het fabricatieproces.
We kunnen veilig aannemen dat het
nog wel tal van jaren zal duren voor
al deze nieuwigheden niet meer >der
toekomst* zullen zijn. Momenteel wordt
nog het meest uitgezien naar een goed
stel luchtbanden en reiken andere
vurige wenschen van wielrijdend Ne
derland niet veel verder dan tot de
ouderwetsche vernieuwingen van allerlei
onderdeden.
Jaarvergadering C.A.F.
In de te Leeuwarden gehouden
ledenvergadering van de C.A.F. her
dacht de voorz. de heer D. Elzinga
van Roodkerk, in een treffende rede
den overleden directeur, den heer A.
Wijbenga en den heer Rinkema, die
door moordenaarshand is weggerukt.
Inmiddels werd de heer J. M. Bou-
dewijn, tot nu toe adjunct-directeur,
als waarnemend directeur benoemd.
Deze deed o.a. de volgende mede-
deelingen
De veevoederpositie in ons land,
waarover na de bevrijding optimistische
klanken werden vernomen, lijkt thans
minder gunstig. Het krachtvoer voor
melkvee, waarvan voor de periode
Nov.Dec. 25 kg is toegewezen, is van
prima kwaliteit. Bij ruwvoeders leve
ren vervoersmoeilijkheden en groote
afwijking van de regeeringsprijzen vele
bezwaren op. Vanaf 1 Juli 1945 tot
heden traden reeds 312 nieuwe leden toe.
Het jaarverslag vermeldde, dat de
C.A.F. materieel en financieel de oor
logsjaren goed is doorgekomen.
In het hoofdbestuur werden gekozen
de heeren A Heida (voorheen commis
saris) te Nijelamer, S. Bokma te Harich,
L Aardema te Boornbergum en D.
Schoustra te Foudgum. Als commissa
rissen werden gekozen de heeren
Franke Akkerman te Oudeschoot en
5- Wijnja te Follega.
De Kinderzegels herlev.en.
Zoo moeilijk als dit jaar hebben wij
er in al de jaren van ons bestaan nog
niet voorgestaan 1 Dit is zoo duidelijk,
dat nadere motiveering volslagen over
bodig is.
Maar van twee andere in dit ver
band belangrijke gegevens zijn wij
even zekervan de nood der instel
lingen, die zich het lot vanhetNeder-
landsche misdeelde kind aantrekken
en van de warme belangstelling van
zeer velen voor dit kind.
Het matelooze leed geestelijk en
materieel van tienduizenden van
onze kinderen is slechts langzamerhand
te verzachten.
De Kinderzegels hadden een goeden
naam en hebben deze behouden. Sedert
1941 werd het werk onmogelijk ge
maakt door de bezettende macht.
Thans herleven de Kinderzegels en
straks komen de medewerkers(sters)
bij U aan huis om hun zegels te koop
aan te bieden.
Koopt van hen, gij helpt daardoor
het leed van de misdeelde jeugd te
verzachten.
Aan de start.
Ik voel me vandaag als de athleet
die zich aan de start gereed maakt.
Dat vindt zijn oorzaak in de omstan
digheid dat deze «Sportkrabbel* de
eerste is van een, naar we hopen,
lange reeks.
De sportbeoefening is in de loop
der jaren voor talloos velen een be
langrijke factor in hun leven geworden.
Met zekerheid kan worden aangenomen,
dat juist nu, na de donkere jaren die
achter ons iiggen, weer vele jongeren
de weg naar het sportveld zullen zoe
ken en vinden. Bij de opvoeding van
deze jonge menschen tot flinke, bruik
bare leden van de maatschappij kan
de sport een gunstige factor blijken te
zijn. Vanzelfsprekend zullen Bonds en
verenigingsbesturen een belangrijk aan
deel moeten nemen in de taak de
sportjeugd voor te lichten.
Maar ook de pers kan het hare tot
een gunstige en gezonde ontwikkeling
bijdragen. Daarom juist verheug ik me
er over, dat ook dit blad een deel
van haar ruimte voor de sport wil
afstaan.
Wat zullen we geven Ik hoop U
straks iets te kunnen vertellen van
belangrijke sportgebeurtenissen, met
U te spreken over actuele sportpro-
blemen, de ervaringen van prominente
sportfiguren weer te geven, zo nu en
dan iets op te duikelen uit de rijke
sportgeschiedenis en voorts de ver
schijning van nieuwe sportliteratuur aan
te kondigen. Ook aan het plaatselijk
sportleven zal de nodige aandacht
worden besteed.
Vanzelfsprekend moet één en ander
een beknopt karakter dragen, vooral
nu de papiersituatie de bladen nog
steeds dwingt op klein formaat uit te
komen. Het lijkt me daarom het beste,
dat we daarom afspreken er eerst zo
iets als een sprintnummer van te
maken. Wie weet, misschien komen
we later nog eens op de lange afstand
uit. Op Uw plaatsen dus klaarafl
PUK.
Sport op Zaterdag?
Het valt niet te ontkennen dat velen
er van worden weerhouden zelf actief
sport te beoefenen doordat een belang
rijk deel van de sportbeoefening, n.l.
de wedstrijd sport voor het grootste
deel op Zondag plaats vindt. Dit vraag
stuk heeft aan actualiteit gewonnen, nu
uit verschillende publicaties en uit
latingen is gebleken dat ook in offi-
4 Dec. Hedenavond hield de Werk
lieden Vereeniging „Helpt Elkander”
een feestelijke vergadering ter viering
van haar 60 jarig bestaan, dat reeds
op 18 Oct. 1944 plaats vond, maar
toen door allerlei minder gunstige om
standigheden niet herdacht kon worden.
De opkomst was best. De voorzitter
gaf een overzicht over de 60 jaar van
bestaan. Als attractie werd een kleine
verloting gehouden, Onze plaatselijke
Toneelgroep „Het Masker” vulde het
feestelijke gedeelte met de revue „Ik
hou van Holland”.
Het was een schitterende avond. De
vereeniging heeft den laatsten tijd 12
nieuwe leden geboekt.
Blijkens de advertentie, voor
komende in dit blad, is er Donderdag
13 December een groote openbare ver
gadering in Hotel >De Wijnberg* uit
geschreven door de Jongerein afd.
Workum en Omstr.* Als spreker
treedt op de Weled. Heer Boudewijn.
waarnemend Directeur der C.A F. Deze
zal een inleiding houden over Dene
marken*. Het ligt in de bedoeling die
avond een vergelijking te maken tus-
schen een zoo sterk coöperatief ge
organiseerde staat als Denemarken en
ons land. Dus zeer zeker belangrijk
voor jong en oud, werkzaam in den
landbouw.
Ter afwisseling zal de zeer mooie
en interessante film «Friesland* ver
toond worden. De «Jongerein* heeft
weer een zeer mooie en leerzame .vond
belegd en ze noodigt allen uit tot
medewerking voor deze avond. De
toegang is vrij, misschien wordt na
afloop een collecte gehouden.
Jongerein I Oerein 1
Fryslan ropt.
Lit üs allegeare ienriedig wêze.
No. 24
68ste Jaargang
Het voorstel tot verleening van een
OFFICIËELE MEDEDEELINGEN
Verschijnt eenmaal per week
I H
