Workum en omliggende gemeenten
I
i-
4
Nieuws- en Advertentieblad voor
No. 47
Zaterdag 23 November 1946
69ste Jaargang
49—3 boter
BURGERLIJKE STAND
PLAATSELIJK NIEUWS
PREDIKBEURTEN
uur
D. Tjeerde en A. Westerhuis, leden.
de heer K. Mast.
I
I
Workum
Van 6 Nov. tot en met 20 Nov. 1946.
GeborenWiebe zv Hendrik ten Dam en
Elizabeth Dykstra, Akke dv Freerk Dijkstra
en Doetje Hielkema, Klaas zv Gerrit de Jong
en Martha Kuindersma.
Gehuwdgeene.
Overleden: Maryke Terpstra, 75 jr, te He-
melum, Anne Mulder 72 jr, weduwn. van
Aaltje Baas.
5
4
4
4
4
4
3
5
3
0
0
3
3
1
1
2
1
1
0
0
0
0
0
o
o
o
1
2
2
4
3
0
0
Uitgave van: Fa, T. GAASTRA Bz.
te Workum - Tel. 45
Verantwoordelijk voor de geheele inhoud
B. GAASTRA, D 36, Workum
8
7
5
5
5
3
2
1
0
O
0
Verschijnt eenmaal per week
CORRESPONDENTIE.
’tWas ons niet mogelijk alle inzendingen
voor dit no. een plaatsje te geven, hetgeen
voornamelijk z’n oorzaak vond in de late
ontvangst. Maakt toch geen misbruik van
onze inschikkelijkheid, want dat wordt voor
anderen en voor ons vaak een teleurstelling.
Zendt advertenties en berichten dus too
spoedig mogelijk in. Dank U I
Uitg. „Friso”.
Onderscheidingen.
Vermeldden wé in ons vorig no.
vijf personen, die Atnerikaansche en
Engelsche onderscheidingen hadden
ontvangen, al spoedig bleek ons dat
dit lijstje niet volledig was, hoewel we
in de meening verkeerden dat dit de
eerste uitreikingen in deze ongeving
waren, die weldra door nog enkele
gevolgd zouden worden. Intusschen
bleken ook reeds de heeren A. M.
Brandsma, Heidenschap, S de Vries,
Markt, J. Krooijenga, Gebr. Deinum,
Koopmans en Bonnema een zelfde
erkenning voor bewezen diensten ont
vangen te hebben. Voor de bezitters
van die documenten lijkt ons deze
attentie een genoegdoening van blij
vende waarde.
Zondag 24 November
Workum (R.-K.) Voorm. 7.30 uur Vroeg
mis. 10 uur Hoogmis. Nam. 3.30 uur Lof.
(Herv.) Voorm. 9 en 10.30 uur ds J. van
Veen. Nam. 5 uur ds A. de Jonge
Zaterdagavond 8 uur Avondgebed.
(Doopsgez.) Geen dienst.
(Geref.) Voorm. 9 en Nam. 2 uur dr D.S.
Attema.
(Bapt. Gem.) Voorm. 9.30 uur Lezen en
Nam. 5 uur Dienst.
Dinsdagavond 8 uur Zusterhulp.
Woensdag- en Donderdagavond 8
E vangelisatie-Samenkomsten.
Heidenschap (Herv.) Nam. 1.30 uur ds. J.
van Veen.
Ferwoude (Herv.) Voorm. 9 uur ds S. D.
Molenaar van Idsegahuizen
Gaast (Herv.) Geen dienst.
Hindeloopen Niet ontvangen.
Koudum (Doopsgel) Geen dienst.
49—1 melk
49-1 vleesch
49—2 vleesch 400 gram vleesch
49—1B reserve T"""
49IC reserve 800 gram brood
Bonkaarten KA, KB, KC 612 (Strook 3)
49—1 brood
49—2 brood
491 boter
49—2 boter
BONNENLIJST
geldig van 24 Nov. t/m 7 Dec. 1946.
oprecht berouw van, terwijl uit het
feit dat hij in het plaatselijk vereeni-
gingsleven verschillende bestuursfunc
ties bekleedde, toch allerminst blijkt
dat hij in W. zoo gehaat was als men
thans laat voorkomen. Ook met het
oog op z’n gezin met vier kinderen
vraagt hij tenslotte uiterste clementie.
Uitspraak over 14 dagen op 3
December a.s.
De districtsraad voor Workum is
thans als volgt samengesteldA.
Gaastra, voorzitter, G. Bakker, Th.
800 gram brood
400 gram brood
125 gram boter
125 gram margarine
of 100 gram vet
250 gram margarine
of 200 gram vet
4 liter melk
l 100 gram vleesch
49—1 algemeen 200 gram kaas
800 gram brood
250 gram boter
125 gram margarine
of 100 gr. vet
12 liter melk
zou ’t worden
V. V. „Workum” nieuws.
Workum IOranje Nassau I 2—2.
Op een terrein, dat heelemaal niet
voor spelen geschikt was, heeft Wor
kum» een gelijk spel uit het vuur ge
sleept. De scheidsrechter moest ver
schillende malen de spelers tot voor
zichtigheid aanmanen. Oranje Nassau
ondernam in de eerste minuten reeds
goed opgebouwde aanvallen, welke
niets opleverden, doch geleidelijk kwam
ook Workum er beter in en uit één
der aanvallen scoorde Groenhof de
eerste goal. Enkele minuten later
glipte dezelfde speler prachtig door
de O.-N. verdediging heen, maar door
de gladheid miste hij een zeker schij
nend doelpunt. Het spel golfde wat
heen en weer tot de l.-buiten van de
tegenpartij de stand gelijk maakte met
welke stand de rust kwam. Jammer
dat in de tweede helft practisch alle
aanvallen van Workum over links op
gebouwd werden en daar zat deze
middag wel de zwakste plek in de
ploeg, ook mede door de gladheid.
Het was één groote glijpartij, wat we
het duidelijkst hebben gezien bij de
2de goal van O. N., toen onze back
de Jong zou inloopen maar uitgleed,
zoodat de midvoor, die zich deed
kennen als een prima speler, de bal
voor het inschieten had. Hierna pakte
Workum nog eens enthousiast aan en
was toen beslist sterker. Slootjes speelde
zich geheel op de rechtervleugel vrij,
gaf keurig door naar Groenhof en Zweep,
waaruit laatstgenoemde de gelijkmaker
scoorde. Beide partijen probeerden
nog om de overwinning te behalen,
maar de stand bleef ongewijzigd.
Zaterdag krijgt Workum een zeer
lastige wedstrijd te spelen en wel tegen
Heeg. Hier wist de v.v. Heeg in de
vorige ontmoeting te winnen en dat
zal ze zeker willen repeteeren. Een
H. de Vries
H. H. van Dam
J. U. Haagsma
P. S. Westendorp
J. Tjalma
S. Sikkes
D. de Vries
Th. Westendorp
W. M. Wink
D. Tjerkstra
E. Tjerkstra
Daar de 2de en 3de klasse nog niet
zijn gesplitst, konden deze klassen nog
niet vermeld worden.
Afscheid Ds. S. J. Wouda.
HINDELOOPEN. Zondagmiddag
nam Ds. S. J. Wouda afscheid van de
Ned. Herv. Gemeente alhier, wegens
vertrek naar Rijperkerk en bediende
voor het laatst het Woord naar aan
leiding van 2 Cor. 12: 9a »En Hij heeft
tot mij gezegdMijne genade is U
genoeg, want Mijn kracht wordt in
zwakheid volbracht».
In de predikatie deed Ds. Wouda
steeds uitkomen de genade van God
dat hij hier 5 jaar heeft mogen arbei
den, soms in zeer moeilijke omstan
digheden, maar steeds vooropstellend
Jezus Christus, als het centrale punt.
Bonkaarten KD, KE 612 (Strook 3)
50—1 brood
50—1 boter
50—2 boter
492 algemeen 50 gram cacao
49—3 algemeen 750 gram suiker, bo-
terhamstrooisel enz., of 1500
gram jam, stroop enz.
49—1B reserve 1600 gram brood
49IC reserve 800 gram brood
49—2B reserve, 49—2C reserve
3 liter melk
49—3B reserve 100 gram kaas
49—3C reserve 1 ei
Tabakskaarten enz,
T 59 2 rantsoenen tabaksartikelen
V 60 200 gr. chocolade- en/of
suikerwerken
X 59 2 rantsoenen tabaksartikelen
X 60 100 gram chocolade of suikerw.
Voor de week van 1 t/m 8 Dec.
zullen nog bonnen worden aange
wezen voor tabak en suikerwerken.
Deze week is wederom 100 gram
vleesch extra beschikbaar, zoodat
men in totaal 500 gram vleesch per
Draisma, D. J. Dijkstra, B. Jongstra, veertien dagen ontvangt.
Tot comptabele werd aangewezen i daverende verrassing zou ’t worden
als ’t Workum gelukte te zegevieren,
daarom jongens, bedenk dat deze tijd
van ’t jaar zeer geëigend is voor ver
rassingen,
Landbouw-boekhoudcursus.
20 Nov. 1946. Belangstellenden
voor een cursus Landbouw-Boekhou-
den of een cursus Landbouwbedrijfs-
leider verwijzen we naar een in dit
blad voorkomende advertentie. Eerst
genoemde cursus is bestemd voor
jongeren en voor oudere landbouwers,
die om bepaalde redenen niet meer
een uitgebreid e studie willen maken,
doch die toch een practische en een
voudige cursus voor Boekhouden op
prijs stellen. Ook geschikt voor Dames.
Deze cursus kan voorts worden be
schouwd als een zeer doelmatige in
leiding op de studie Bedrijfsleider.
De cursus voor Landbouwbedrijfslei-
der is bestemd voor hen, die een uit-
gebreider onderwijs wenschen.
HEIDENSCHAP. Op de 28ste Na
tionale Vrijheids Konijnen Tentoon
stelling der G. K. V. te Hilversum,
behaalde de ingezonden Witte Weener,
voedster jong, van den fokker P. S.
Westendorp, een Z. G. Voorwaar een
mooi succes, daar er een zeer groote
collectie Witte Weeners waren inge
zonden.
Competitiestand van de Damclub
„Eendracht”, Heidenschap.
1ste klasse.
Ges. Gew. Rem.Verl. Pnt.
2
1
3
3
1
1
0
1
0
0
o
leider Haagsma genoemd warendit
had hij moeten doen omdat hij zich
door z’n soepele houding en om andere
redenen het ongenoegen en wantrouwen
van de duitschers op de hals had ge
haald, aldus verdachte en daarom
moest hij ook met die auto mee.
De getuigen Huitema en Visser uit
Woudsend verklaren dat Bollema bij
een aldaar gehouden razzia de in de
zuivelfabriek ingesloten gearresteerden
bewaakte en toen de mare zich ver
spreidde dat een geëvacueerde Lim
burger hierbij doodelijk getroffen werd,
had hij de opmerking gemaakt dat
dit niets hinderde en nog meer fraais.
Mej. G de Jong had ten behoeve
van voornoemde getuigen aan Bollema
3 pakjes shag gegeven en geen beta
ling voor de dien tijd dure gift ver
langd. Hoewel van tevoren niet als
voorwaarde gesteld had zij gevraagd
om bemiddeling voor vrijlating van
haar vrienden, wat toegezegd werd.
Gstuige Bouma uit Scharnegoutum,
bij wien voorjaar 1945 na huiszoeking
o.a. wapens waren gevonden, werd
naar Sneek gevoerd, vee en gereed
schappen zijn kort daarop verkocht,
r-aar zóó, dat dit later weer spoedig
terug te bekomen was, doch van het
huisraad enz. bleek vrijwat weggehaald
te zijn, waarvan een belangrijk deel
ten huize van verdachte teruggevonden
werd. Tijdens z’n opsluiting te Sneek
was getuige in de cel gaan zitten,
omdat z’n beenen vermoeid en pijnlijk
waren, doch Bollema die bewakings
dienst had, voorspelde dat Bouma
daar spoedig nimmer meer last van
zou krijgen en dergelijke liefelijkheden
meer, waarmee verdachte z’n Groot-
Germaansche ideeën wel duidelijk
illustreerde.
Getuige Beute kon als medegevan
gene de verklaringen van Bouma
bevestigen.
Dat geen slachtoffers gevallen zijn,
was te danken aan de K.P. die de
gevangenen in dit kritieke stadium
wist te bevrijden.
Getuige wed. D. J. de Boer gaf
omtrent de vrijwel gelijktijdige arresta
tie van haar zoon te Heerenveen en
van haar man te Workum de gevraagde
WORKUM. Voor het diploma Vak
bekwaamheid kruideniers, slaagden de
zer dagen onze plaatsgenooten de
heeren A. Vogelzang, J. Vogelzangen
IJ. Zeinstra.
Bij de verkiezingen tot ambts
dragers der Geref. gemeente alhier,
werden gekozen br. E. Wouda tot ou
derling en br. M. Vrij tot diaken.
Consumentencrediet.
In een op Vrijdag 15 November
gehouden vergadering heeft de Burge
meester, de Edelachtbare Heer Mr. W.
M, Oppedijk van Veen, met een korte
rede de voor onze gemeente ingestelde
Districtsraad voor het consumenten
crediet geïnstalleerd. Daarna gaf de
gemeentesecretaris, de Heer D. van
der Goot, een korte uiteenzetting om
trent de inhoud en de strekking van
de bepalingen inzake het Consumen
tencrediet en de bevoegdheden en
werkwijze van den Districtsraad.
Medegedeeld werd, dat aanvraagfor
mulieren uiterlijk tot 30 November
1946 bij den Districtsraad kunnen
worden ingediend. (Gemeentehuis, Bu
reau Sociale Zaken, waar de noodige
inlichtingen worden verstrekt en voor
lichting bij de invulling der formulie
ren wordt verleend).
Indiening van aanvraagformulieren
na 30 November a.s. is niet meer toe
gestaan.
Het is niet noodzakelijk dat de ere-
dietaanvrager in loondienst werkzaam
isook personen, die tot andere groe
pen behooren (gepensioneerden, kleine
zelfstandigen en anderen) kunnen een
aanvraag indienen.
Het aanvragen van een crediet voor
een gezin moet geschieden door het
gezinshoofd. Alleen zij die niet in ge
zinsverband leven kunnen zelfstandig
een crediet aanvragen. Indien eenige
bij familie inwonende personen een
afzonderlijk gezin vormen, dient het
hoofd van dit gezin een aparte aan
vraag in te dienen. Inwonend dienst
personeel behoort niet tot het gezin-
Ook dit wordt als op zich zelf staand
beschouwd en behoort, om voor crediet
in aanmerking te komen, een afzon
derlijke aanvrage in te dienen.
Het crediet bedraagt ten hoogste
voor een op zich zelf staande f100.
voor een gezin van 2 personen - 300.
voor een gezin van 3 personen 400.
voor een gezin van 4 personen - 500.
en voor grootere gezinnen steeds per
persoon f 125.meer.
De genoemde bedragen worden niet
in alle gevallen verstrekt. Men zal niet
meer ontvangen dan men noodig heeft,
zoo zal bijv, een hooger inkomen en
een betere financieele positie van het
gezin een lager crediet tengevolge
kunnen hebben, Indien de aanvrager
meent, dat hij met een lager bedrag
aan crediet kan volstaan, kan hij dit
lagere bedrag aanvragen. In verband
met de afbetaling is het zelfs gewenscht,
dat men niet meer crediet aanvraagt
dan men denkt noodig te hebben. De
bedragen die als voorschot zullen
worden verstrekt, zullen worden afge
rond tot veelvouden van f 100.
Nu de afbetalingstabellen zijn bekend
gemaakt, kan aan iederen aanvrager
van tevoren worden medegedeeld waar
hij of zij aan toe is. Uit deze tabellen
blijkt bijvoorbeeld, dat de af betalings
verplichting begint met 25 cent per
week voor gezinnen van 2, 4, 6 en
8 personen bij een gezinsinkomen (na
aftrek van belasting en sociale verze
keringspremies) van /resp. f 21.50,
f 30.50, f 38.50 en f 46.50 per week.
De afbetaling stijgt geleidelijk met
25 cent tot de maximale aflossing van
f 1.per f 100.— crediet. De ge
noemde gezinnen moeten deze maxi
male aflossing voldoen als het weke-
lijksch gezinsinkomen respectievelijk
f26.04, f 38.40, f 50.60 en f 62 80
bedraagt.
Indien
aan
inlichtingen. De arrestatie werd ver
richt door den beruchten politie-agent
Wolters, voorheen eenige jaren te W.,
doch de hiertoe gegeven aanwijzingen
schenen uit een andere richting te
komen, bij welk vermoeden de getui
genis van den thans gedetineerden
luitenant van de Marechaussee Jan
Rebel aansloot.
Deze had zich in opdracht van
Wolters in contact gesteld met ver
dachte om ondergrondsche werkers op
te sporen en hem was toen de tip ge
geven dit met brieven te lichten te
bereiken.
Verdachte heeft van z’n ambt als
postbode schromelijk misbruik gemaakt
door brieven tegen het licht te houden
voor onderzoek en minstens twee aan
de Boer geadresseerde brieven weg te
nemen, om ze na gelegenheid tut
onderzoek te hebben gegeven, weer
door te zenden. Een volmondige
bekentenis is anders, maar dat het
gegoochel met brieven dan toch in
beperkte omvang heeft plaats gevonden,
geeft verdachte wel toe.
Als getuigen a decharge verschijnen
daarna Jopie Klein uit Amsterdam,
een hongervluchteling die enkele
weken bij verdachte thuis ondergedoken
is geweest en een zekere Jetse van
der Veen uit Enkhuizen, een onder
duiker die door verdachte’s voorspraak
weer losgelaten werd.
Bollema verdedigt zich daarna op
onverbeterlijke wijze door de vermoorde
onschuld uit te hangen. Zoo was de
Boer één van z’n beste collega’s, die
het slachtoffer is geworden van Wolters,
waarmee hij op zeer slechten voet
stond en toen die twee dan ook eens
kwestie hadden, is verdachte tusschen-
beide gekomen, terwille van z’n collega
de Boer,
Het onderscheppen van brieven is
toch waarlijk niet als een vriendendienst
te beschouwen, aldus onderbreekt één
van de rechters de mooie» veront
schuldigingen.
Verdachte verkeerde verder in de
meening dat na teekening van de
loyaliteitsverklaring voor het P.T.T.-
personeel, de oorlog voor ons land
afgeloopen was en bekeek daardoor
de berooving van een distributiekantoor
ook met andere oogen, waarop geen
malsch antwoord van achter de groene
tafel volgde. Verschillende namen
door Haagsma genoemd, had ver
dachte aan een duitscher doorgegeven,
doch overigens had verdachte ook
goede dingen gedaan, zooals de
laatste getuigen ook al meedeelden.
De verdediger Mr. Hepkema vroeg
een week uitstel voor deze zaak (of
in elk geval een pauze) wegens de
zeer korte tijd van voorbereiding, die
hem gegeven was. De zitting werd
echter voor ruim een uur geschorst.
Direct na de heropening kwam dc
procureur-generaal met z’n scherp re
quisitoir. Zooals tal van plaatsen haar
beruchte verrader kende, was Bollema
de schrik van Workum en een door
en door gevaarlijke landwachterde
vele kwaadaardige brieven van zijn hand
typeeren hem voldoende. In korte
trekken wordeö zijn verraderlijke da
den nog ongenadig aangestipt, terwijl
niet alle feiten waaraan hij schuldig is
in deze zitting naar voren zijn gebracht.
Het is gebleken dat we met een ge
nadeloos en gewetenloos individu te
doen hebben, die er een duivelsch
genoegen in schiep de gevangenen te
bewaken en herhaaldelijk aan opspo
ring van illegale werkers z’n mede
werking heeft verleend. Verwijdering uit
de gemeenschap voor geruimen tijd
wordt noodzakelijk geacht, waarom de
eisch dan ook 20 jaar gevangenisstraf
komt te luiden.
De verdediger meent dat verdachte
niet een verrader van dat formaat is
als het felle requisitoir zou doen ver
moeden. De langgerekte dagvaarding,
waartegen spr. verschillende bezwaren
heeft wegens tal van pleonasmen en
meerdere tekortkomingen zou hierdoor
misschien nietig verklaard kunnen
worden, maar in elk geval had deze
wat de duidelijkheid en belangrijkheid
van deze zaak betreft, tot veel kleinere
proporties teruggebracht kunnen wor
den. Nu was ’t een onmogelijkheid om
het uitvoerige materiaal in korten tijd
behoorlijk te bestudeeren, waarom deze
verdediging allerminst volledig geacht
kan worden. Van de punten van beschul
diging blijkt bij nadere beschouwing
weinig meer over te blijven dan dat
verdachte de situatie verkeerd heeft
ingezien en zich zeer ernstig vergist
heeft. Tenslotte concludeert de raads
man dat dit met een straf van eenige
jaren voldoende geboet zou zijn.
De procureur generaal antwoordt
»althans< zonder veel pleonasmen, dat
de processtukken z’n oordeel wel ter
dege ondersteunen.
De verdachte verdedigt zich nogmaals,
erkent enkele fouten en heeft daar
Bijzonder Gerechtshof Leeuwarden.
Als eerste zaak kwam voor in de
zitting van Dinsdag 19 Nov. j.l. de
beruchte jan Meekhof, die o.a. dienst
deed bij de Sicherheitspolizei, deel
uit maakte van executiepelotons en in
allerlei arrestaties en mishandelingen
de hand had gehad. De uitspraak was
de doodstraf met recht van cassatie.
Daarna hoorde Fedde de Vries,
landarbeider te Broek onder Akker-
woude, die uit angst verschillende
personen verraden had, want van
vriendschap met de duitschers was
geen sprake, 4 jaar gevangenisstraf
tegen zich eischen.
De zaak die dezen morgen de grootste
belangstelling trok, was die van
Lieuwke Bollema, geboren 15 April
1904, van beroep postbode te Workum.
Als eerste getuige kwam de agent
van politie Stelman, die het verhoor
te Sneek had geleid, het verklaarde
met z’n eed bekrachtigen.
Getuige de Haas had in December
1943, naar aanleiding van het weg
voeren van de torenklok, de opmerking
gemaakt, dat die moffen hier van alles
wegroofden en gaf nu de toedracht
weer van het gebeurde in de kappers
zaak De reactie bij Bollema eindigde
na enkele scheldwoorden min of meer
ui een bedreiging en het vervolg van
dit drama liet ook zeer kort op zich
wachten. De Duitsche militair Stock
kwam spoedig daarop naar het voor
gevallene bij den kapper informeeren
en de Haas werd gearresteerd om voor
enkele weken in de Leeuwarder ge
vangenis opgesloten te worden.
Getuige Veldman bevestigt de feiten
voor zoover dit geval zich in zijn kap
perssalon afspeelde.
Verdachte Bollema ontkent de zaak
aangebracht te hebben. Toen bij
thuiskomst z’n vrouw hem er geagiteerd
vond uitzien, deed hij verslag van z’n
wedervaren en dit werd ook aange
hoord door een toevallig aanwezige
duitscher, die verder uit eigen bewe
ging handelde, want verdachte had de
politie later verzocht er zijnentwille
geen werk van te maken.
Getuige de Jager gaf van z’n arre
statie op die Zondagmorgen in April
1945 het verloop weer, waarop ver
dachte niets had aan te merken, behalve
dan dat hij met de Jager niets te
maken heeft gehad.
De getuigen, moeder en dochter
Keuning, verklaren dat Bollema bij
die razzia aanwezig was, n.l in de
overvalwagen zat, hoewel duidelijke
aanwijzingen van hem niet geconsta
teerd konden worden.
Verdachte bleek wel de namen op
gegeven te hebben van de gezochte
personen, welke hem door den kring-
men twee jaar regelmatig
zijn afbetalingsplicht heeft vol
daan zal als regel het nog niet terug
betaalde deel van het crediet worden
kwijtgescholden. Na 2 jaar is de terug
betaling in normale gevallen dus af
geloopen. In beginsel zal de afbeta
ling op verstrekt crediet beginnen op
1 Januari 1947. Voor werknemers vindt
de afbetaling plaats door inhouding
op het loon.
50—1 melk
50—1 vleesch, 50—2 vleesch
100 gram vleesch
50—1 algemeen 100 gram kaas
50—2 algemeen 50 gram cacao
50-3, 50—4, 50—5 algem. 250 gram
suiker, boterhamstrooisel enz.,
of 500 gram jam, stroop enz.
50—6 algemeen 1 ei
50—1D reserve 800 gram brood
50IE reserve 250 gram rijst
50—2E reserve 300 gram bloem
5 -Ss
'1
