Een St. Nicolaas.geschenk
voor Dame, Heer of Kind
I
Dijkstra’s Bazar te Workum
I.
i
f4
I
Nieuws- en Advertentieblad voor
Workum en omliggende gemeenten
fi)
K
O)
De echte
rodiogenieter
I
I
VOOR HAAR OF HEM
EEN MOOI CADEAU
Fan aid
Hielpen.
EEN GOED BOEK
G A ASTR A’sBoekhandel
„DE DODENDAM”
dan natuurlijk naar
G-
k I
No. 48
Zaterdag 30 November 1946
69ste Jaargang
P. v. d. K.
Horlogerie, Goud, Zilver, Optiek
PLAATSELIJK NIEUWS
Speelgoed v. d.
fa. Nooitgedacht
Damestassen, Portefeuilles en Portemonaies
iets aparts
Profilo
Bouwdoos
Uitgave van: Fa. T. GAASTRA Bz.
te Workum - Tel. 45
Verantwoordelijk voor de geheele inhoud
B. GAASTRA, D 36, Workum
Verschijnt eenmaal per week
Kaipje en ferkaipje.
Twa-, trèhündet jier liiden wead er
yn Hylpen 'n strete, dy hete fan We-
wesstrete. Want m‘n ken jitte léze,
dot Jetske Reindes yn november 1713
der ’n hüs kaipe fan Jappe Evets för
475 góanen.
Der libbe dè ek een yn Hylpen,
dy hete fan Klaes Ypes. Dy kaipe yn
december fan dot jier stik land
yn ’e- Ménsker en yn jannewaris
1714 déj Anne Jelles krekt-‘n-gelyk
en yn februwares Klaes Ypes wur.
So wad yn dy tiid ek al kaipe en
fekaipe, krekt as no. Yn oktober 1718
kaipe Afcte Hiddés, de man fan Ok
Pites, ‘n hüs kot by ’t serkhof [oen
dy kant fan ’e sté wea de Wewes-
strete] fan Grytjen Algera för 500
góanen. En yn november fan dot jier
fekaipe Grytjen Jans [dot wea de
„De Standaard” wordt weekblad
Het vroegere Anti-Revolutionaire
dagblad »De Standaard», dat tot nu
toe nog niet weer verscheen, zal tegen
het eind van deze maand als weekblad
worden uitgegeven.
wédwe fan Wolter Forrenius] jerre
hüs oen Jehannes Hempenius för 600
góanen.
Dizze Hempenius wea siktarjesfan
Hylpen en dot hüs stoog ek al by ‘t
serkhof, dus ek kot by ‘t stéhus; de
siktarjes woed seker kot by ’tstéhüs
wenje. Mar ys dot no n’tfremd?Der
lóai ‘n servetüt op dot hüsaz-er een
begraifd wodde móst, den mösten-ze
troch ‘t efterhüs om mei ‘t lyk op ‘t
serkhof to kommen.
Yk tynk dot Hylpen yn dy tiid
ticht bebouwe wead. Yk hè yn ‘n
book jitte ‘n plaetjen fan Hylpen yn
1649, mar der ken ‘k nat fule fan
meikje. De toer ys heel óas en ‘t
binne allegaer hüzen, fule mear az-er
no binne. En de toer stét er best
middenyn.
M.
Door verscheidene uitgevers is ge
tracht vóór ST. NICOLAAS nog en
kele drukken gereed te krijgen.
Voor zoover dat gelukte hebben wij
ook ons deel ontvangen van dat steeds
welkome ST. NICOLAAS-GESCHENK
U zult deze winter weer een mooie
keus vinden in
Telefoon 45 WORKUM
Het boek waarnaar in deze omgeving
veelvuldig wordt uitgezien, nl.
zal niet voor Januari 1947 gereed
komen, omdat dit 40 bladzijden grooter
zal worden, dan oorspronkelijk vast
gesteld was.
en te incidenteel om er hier algemeene
richtlijnen van te noemen.
De voorz. bedankte den spr. voor
z'n deskundige uiteenzetting en ves
tigde in dit verband de aandacht op
een krachtige agrarische eensgezindheid
en een goede boekhouding en daarmee
tevens op de alhier te houden land-
bouwcursussen.
Het aftredende bestuurslid de heer
R. H. Jonkman werd herkozen, terwijl
aangewezen werden in de commissie
voor het nazien van de jaarrekening
de heeren S. Breimer en M. J. van
der Zijpp en tot afgevaardigde en
plaatsvervanger naar de algemeene
vergadering te Leeuwarden de heeren
R. H. Jonkman en N. W, Schotanus,
resp. de afd. voorz. en secretaris.
Bij de rondvraag meende de heer
Breimer dat voor het werven van leden
eigenlijk meer moeite gedaan moest
worden, opdat de Friesche Mij. weer
in kracht mocht toenemen.
De voorz. lichtte toe dat het bestuur
in dit opzicht wel diligent is, toegegeven
dat de provinciale verhoudingen een
gunstiger beeld geven, nl. in globale
cijfers Fr. Mij. 7000, A. B. T. B. 3000
en C. B. T. B. 1000 leden. Toen aan
de hand van deze cijfers resp. 5, 3 en
1 vertegenwoordiger in de commissie
voor de Tentoonstelling 1947 aange
wezen zouden worden, bleek de C. B.
T. B. niet te willen medewerken, doch
vrij zeker zal door een royale houding
van de Fr. Mij. nog overeenstemming
worden bereikt en in elk geval zal
die groote landbouwtentoonstelling
doorgang vinden. Wat de ledenwerving
betreft, wordt op alle reeds aangesloten
leden een beroep gedaan om propa
gandist te zijn voor de aloude Friesche
Mij. van Landbouw, die in haar sta
tuten de doelstellingen dusdanig aan
geeft dat deze door iedere boer van
harte onderschreven kunnen worden,
terwijl het vele verdienstelijke werk
in de loop der jaren door haar verricht,
nauwelijks als aanbeveling toegevoegd
behoeft te worden.
Ook over de arbeidsvoorwaarden
werden nog enkele opmerkingen ge
maakt, terwijl de heer van der Zijpp
mededeeling deed van z’n werkzaam
heden als Krite-secretaris, wat betreft
de uitstekend geslaagde keuring en de
te houden cursussen, van welke laatste
hij de hoop uitsprak dat deze aan haar
doel mochten beantwoorden, doch
dat in 't vervolg meer rekening met
de inschrijvingstermijn zou worden ge
houden.
De heer Gaastra gaf de wenk dat
allicht bij de L. R. >De Mustangs»
nog belangstelling zou bestaan voor
de cursus paardenkennis, welke tip ter
harte zal worden genomen.
De heer Werumeus Buning dankte
hartelijk voor de hulp, die hij op ini
tiatief van de Friesche Mij. van z’n be-
drijfsgenooten ondervonden had na de
brand bij het herbergen van z’n vee
enz.
Tot slot feliciteerde de heer Scho
tanus den voorzitter met z’n herkiezing
en hoopte nog lang op dezelfde pret
tige manier met hem samen tewerken.
slaagt U als steeds het best in
p/
K':?
MARKTSTRAAT 15, BOLSWARD P.J
ISf
D -:
Arbeidsbureau.
Rondom het Gewestelijk Arbeids
bureau Leeuwarden heeft zich een
reorganisatie voltrokken, die een be
langrijke wijziging zal brengen in de
gebiedsindeeling van dit gewest. Om
bezuinigingsredenen worden een aantal
bijkantoren opgeheven. Door intensi-
veering van den buitendienst en door
het inlasschen van talrijke zitdagen
hoopt men te bereiken dat de efficiency
van het Bureau niet wordt aangetast.
Er zal ernstig worden getracht den
gang naar het Arbeidsbureau voor het
publiek 2oo gemakkelijk mogelijk te
maken.
De reorganisatie gaat 2 December in,
o.m. wordt het bijkantoor te Balk, dat
laatstelijk in Koudum gevestigd was,
opgeheven. De onder Balk ressortee-
rende gemeenten Gaasterland, H.O.N.,
Hindeloopen en Staveren worden toe
gevoegd aan het bijkantoor Lemmer.
De gemeente Workum zal voortaan
deel uitmaken van het ambtsgebied
van het bijkantoor te Bolsward, dat
dus dan de gemeenten Bolsward, Won-
seradeel en Workum omvat.
Leerplicht voor het 8e leerjaar.
De in de millioenen nota opgenomen
mededeeling van de voorgenomen op
schorting van het achtste leerjaar,
heeft er toe geleid, dat leerlingen van
dit leerjaar de scholen niet meer be
zoeken. De leerplicht geldt voor deze
leerlingen nog echter ten volle. Dit
onwettig verzuim van de school kan
dus strafmaatregelen tegen de ouders
ten gevolge hebben.
Een wanklank over klokken.
Uit Nederland werden door de duit-
schers totaal 1835 klokken weggehaald,
alsmede nog uit 11 andere landen. In
totaal waren dit 27604 klokken.
Na den oorlog werden in Hamburg
13909 klokken teruggevonden, die een
totaal gewicht hadden van 3.593.74 kg.
Geen banden voor auto's.
De geïmporteerde tweedehandsch
autobanden zullen niet bestemd zijn
voor auto’s maar alleen voor wagens
met paardentractie.
(Zouden de automobilisten binnen
kort verzocht worden om hun auto
van wagenwielen te voorzien
GEMENGD NIEUWS
Wij kunnen bijna als Amerikanen
leven.
Bevroren voedsel.
Frood. Zoo noemen de Amerikanen
het, frozen food. „Pan klaar”, dat
zeggen wij, Hollanders.
Niet langer zijn de Amerikanen
bevoorrechte wezens, die er op kun
nen bogen de heele winter door het
heerlijkste ooft op hun dessertbordje
te hebben. Aardbeien en frambozen
met Kerstmis, dat komt ook binnen
ons bereik. Kersversch met behoud
van vitaminen en voedingswaarde.
En dan de kwaliteit. Alleen eerste
klas goed, zoo van den tuinder, komt
voor de behandeling in aanmerking.
De tuinder is de eerste schakel in
de vriesketting. Regelrecht gaan de
producten naar de fabriek. Machinaal
worden zij gewasschen, schoonge
maakt en gesorteerd. De producten
ondergaan, vóór er wordt gevroren,
een aparte bewerking, het z.g. blan
cheren, een stoombehandeling onder
hooge temperatuur, om de enzymen,
schimmels en zwammen onschadelijk
te maken. Via een ijs waterbad gaan
de vruchten nu in doosjes naar een
voor deze zonproducten wel zeer on
gewoon oord. Zij reageeren ook
prompt op de Noordpoolsfeer, die in
de vriestunnel als gevolg van een
temperatuur van 45 gr. onder nul
’heerscht. Een ijzig koude stroom
wordt met groote snelheid over de
vruchten gevoerd. Door deze snel
heid en de intens lage temperatuur
byeekt de celwand van de vruchten
niet. Na anderhalf uur is het ge
beurd. Hard als klompjes ijs komen
de vruchten te voorschijn. Verpakt
worden ze nu in vriescellen, waar
een constante temperatuur van 20 a
25 graden onder nul heerscht, be
waard, om naar de detailhandel te
verhuizen. De winkeliers zullen wor
den uitgerust met een conservator,
een vrieskast met een temperatuur
van minus 17 gr.
Deviezen voor aankoop zijn door
de overheid ter beschikking gesteld.
Behalve groente en fruit worden ook
vleesch, visch en tallooze andere
producten diepgevroren. Amerika
vriest zelfs maaltijden in een voor
beeld, dat ook hier wordt gevolgd.
Practisch voor alleenwonende perso
nen. Maar ook voor de huisvrouw is
deze totale verandering in de manier
van conserveeren van groot belang.
Behalve, dat zij de kwaliteit altijd
kan controleeren, zij is ook bevrijd
van de tijdroovende rompslomp van
het schoonmaken en wasschen van
groente en fruit. Ook heeft zij geen
afval meer. De groente is bovendien
veel vlugger gaar en vraagt dus
minder gas.
Bij grooter omzet zullen de prijzen,
die 'door de veilingprijzen van deze
zomer vrij hoog waren, wel dalen.
In Amerika heeft iedere huisvrouw
een „geïsoleerde tasch”, een soort
draagbaar ijskastje. Bevroren gebak
ken visch geeft bij ’t opwarmen geen
blauwe walm, ook geen stank. Van
de vruchteh kunnen heerlijke sorbets
en bowls worden bereid. Voldoende
is er nog niet, de vooruitzichten zijn
echter heel gunstig. De groente moet
in bevroren toestand worden opgezet,
de vruchten moeten bij kamertempe
ratuur ontdooien en dan zoo spoedig
mogelijk gebruikt worden. Het is van
groot belang, dat de verpakking een
uitgebreide gebruiksaanwijzing bevat,
opdat het effect van de bereikte re
sultaten niet door ondeskundige be
handeling verloren gaat.
N.S. voorzien spoorwegviaducten
van z.g. schrikbalken.
Bij spoorwegviaducten waar een ver
keersweg onderdoor loopt, kan het
soms voorkomen, dat te hooge voer
tuigen in aanraking komen met het
viaduct. Bij de stalen viaducten, waarbij
de brugdeelen los zijn opgelegd, kan
de brug hierdoor zoodanig ontzet
worden, dat voor een daarna passee-
rende trein ontsporingsgevaar ontstaat.
In de afgeloopen maanden hebben
zich enkele aanrijdingen voorgedaan,
waarbij inderdaad het viaduct ontzet
werd, o.a. te Hengelo, Oosterbeek en
bij Venlo.
De N.S. zijn er daarom toe over
gegaan, voor de viaducten, waarbij het
gevaar van ontzetten bestaat, z g.n.
schrikbalken aan te brengen. Dit zijn
zeer sterke en stevig verankerde stalen
balken, welke even voor het viaduct
dwars over de verkeersweg zijn aan
gebracht. De doorganghoogte van de
schrikbalken is enkele centimeters
minder dan die van het viaduct,
zoodat elk voertuig dat de balk kan
passeeren, ook onder het viaduct
door kan. Bij te hooge voertuigen
wordt slechts de schrikbalk beschadigd,
en wordt het viaduct gespaard. Door
deze maatregel wordt tevens voorkomen
dat het wegverkeer hinder zou onder
vinden van de werkzaamheden aan een
beschadigd viaduct, welke werkzaam
heden gepaard kunnen gaan met
afsluiting van de rijweg.
De voorloopig uit te voeren werk
zaamheden hebben betrekking op een
veertigtal viaducten,
Voor het eerst na de bevrijding
een spoorboekje.
Voor het eerst na de bevrijding is
het in Nederland meest gelezen druk
werk, de dienstregeling van de Ne-
derlandsche Spoorwegen, weer als
boekje verschenen. Wij hebben thans
met blijdschap afscheid genomen van
het «vouwblad» dat vele goede diensten
bij de snelle opeenvolging van nieuwe
dienstregelingen heeft bewezen, maar
dat bij het toenemen van het aantal
treinen steeds onhandiger werd. Hoe
wel het nieuwe spoorboekje nog niet
zijn vooroorlogsche gedaante heeft
aangenomen, twijfelen wij er niet aan,
of het zal met gejuich worden begroet.
Het is een klein handig boekje met
een aantrekkelijken omslag in blauw
en rood. Het is gedrukt met een dui
delijke letter, terwijl de stationsnamen
behalve liaks ook rechts in de tabellen
zijn gedrukt.
Doordat de uitgifte technisch meer
tijd vordert, zal het boekje langer mee
moeten dan het vouwblad, vermoedelijk
tot Maart 1947. Het is daarom op
deugdelijk papier gedrukt, waarvan
belangrijk meer noodig is dan voor
een vouwblad, zoodat ook hierdoor de
uitgaven minder veelvuldig moeten
zijn. De prijs van het nieuwe boekje
is f 0.20.
Baldadigheid
die als een boemerang werkt.
De Deensche spoorwegen hebben
dertig rijtuigen in bruikleen aan ons
afgestaan Een buitengewoon vriendelijk
gebaar, dat door het geheele Neder-
landsche volk zeer werd gewaardeerd.
Temeer daar de Denen zelf niet in het
rollend materieel zwemmen, doch zich
eenige opofferingen hebben moeten
getroosten om dit mogelijk te maken.
Toen dan ook gevraagd werd, speciaal
dit materiaal te willen ontzien, opdat
wij het in Maart van het volgende
jaar ongeschonden weer kunnen terug
geven, vond dit allerwege instemming.
En wat gebeurde er? Van die 30
rijtuigen, die op verschillende lijnen
zijn ingezet, moesten er 5 reeds defect
uit den dienst worden genomen. De
oorzaak? U zult het nauwelijks kunnen
geloovende jeugd is aan de
handremmen gaan draaien met als
gevolg gebroken trekwerk en platte
wielbanden. Ernstige beschadigingen
dus, die slechts met moeite hersteld
kunnen worden.
Treurig zegt U Inderdaad, dit is
baldadigheid die als een boemerang
werkt. Immers de gevolgen komen op
onze eigen hoofden terug. Minder
materieel, dus minder zitplaatsen en
meer staande reizen. Maar wat erger is,
welke indruk moet het buitenland van
ons krijgen Kunnen wij een uitgesto
ken vriendenhand nog wel aannemen,
of moet het buitenland zich minachtend
van ons afkeeren, omdat wij nieteens
op onszelf kunnen passen Ook de
volwassenen kunnen hier een taak
verrichten. Zij kunnen de jeugd op hun
fouten wijzen en hen waar mogélijk
beletten hun baldadigheid uit te
voeren.
WORKUM, Bedankt voor het be
roep naar de Geref. gemeente te Mid-
delstum (Gr.) Dr. D. S. Attema alhier.
Friesche Mij. van Landbouw.
23 Nov. De afd. «Workum en
O.» kwam Woensdag j.l. in vergade
ring bijeen. In z'n openingswoord sneed
de voorzitter, de heer R. H. Jonkman,
verschillende belangrijke landbouw-
kwesties aan. ’t Wil ons voorkomen
dat de aanwezigen hiermee terdege
hun voordeel kunnen doen, waarom
het bezoek op deze ledenvergaderingen,
hoewel meestal behooilijk, ditmaal
gerust grooter had mogen zijn. Trou
wens om de eenvoudige reden dat
men in z’n vereenigings- en bedrijfs-
aangelegenheden belang stelt is een
trouwe opkomst al gewenscht, waarbij
nu nog kwam een deskundig praatje
over de actueele dreiging, nl. de
Vermogensbelasting en Heffing ineens.
Over dit onderwerp gaf de heer P.
Sijtsma van Leeuwarden enkele bij- f
zonderheden en voorgenomen maat
regelen met voorbeelden. Wanneer
men hoort dat de opbrengst resp. op
31/, en 2 milliard gulden begroot
worden, dan mag er bezorgdheid zijn
over eigen- en staatsmiddelen. Dat
aanvankelijk aan de positie van den
boer weinig aandacht was besteed,
heeft de Stichting van de Landbouw
spoedig ingezien, zoodat van die zijde
tegen allerlei onbillijkheden bedenkin
gen zijn gemaakt en ook gunstiger
bepalingen verkregen zijn, hoewel
enkele waardevermeerderingen nog
onjuist blijven en in strijd zijn met
de regeeringspolitiek De z.g n peildata
zijn 1 Mei 1940 en 1 Januari 1946.
Omtrent berekeningen.toenamegrenzen
en belastbare sommen werden ver
schillende mededeelingen gedaan, die
niet erg opwekkend klonken, hoewel
spr. z’n behandeling allerminst op een
tragische manier opvatte, maar in een
onderhoudend praatje allen op deze
drastische aderlating voorbereidde. De
omvang van deze materie was zoodanig,
dat enkele onderdeden zelfs onaan
geroerd bleven en overigens waren de
aangehaalde voorbeelden te uitgebreid
Nieuwe bonkaarten voortaan
op de bon
Op de bonkaarten K L O en P 701
welke op 21 Dec. in gebruik zullen
worden genomen en met de uitreiking
waarvan de distributiediensten reeds
een begin hebben gemaakt, komt in
de linkerbovenhoek een bon voor,
waarop 't nummer van de bonkaart is
vermeld. Tegen inwisseling van deze
bon zal mea t.z.t. de volgende bon
kaart voor voedingsmiddelen kunnen
verkrijgen. In plaats van een bon van
het inlegvel zal dus in de toekomst
deze inwisselingsbon worden ingenomen
bij uitreiking van een bonkaart. Van
het inlegvel- zal voor dit doel geen bon
meer worden verwijderd. Het inlegvel
moet evenwel zorgvuldig bewaard
blijven.
Weldadigheidszegels „Voor het Kind‘‘
Van 2 December af zullen weer
kinderzegels verkrijgbaar worden ge
steld, waarvan de netto-opbrengst ten
bate komt van het hulpbehoevende kind.
De zegels zijn ditmaal ontworpen
door mej. A. J. W. Bieruma Oosting.
De voorstelling is voor alle waarden
hetzelfde, nl. een kind te paard in een
draaimolen.
105-Jarige.
Zondag 8 December hoopt de oudste
inwoonster van Rotterdam bekend als
«Opoe Herfst» haar 105 de verjaardag
te vieren.
REPKO
■fe
heeft z'n toes+e/ goed in orde
door onze vakkundige behandeling.
Radio Hingst
STATIONSSTR.93-9Ó WORKUM
